Quantum me Dominatio Vestra Reverendissima cf. Jan CHOJEŃSKI to Ioannes DANTISCUS Cracow, 1537-11-04, CIDTC IDL 1764⌊litteriscf. Jan CHOJEŃSKI to Ioannes DANTISCUS Cracow, 1537-11-04, CIDTC IDL 1764⌋ suis IIII-ta huius datis exhilaravit, exprimere nequeo. Solvit enim me ex non parvo metu, ms 2 3 4 nedum,
ms 1 ne[dum] paper damaged⌈nedumms 2 3 4 nedum,
ms 1 ne[dum] paper damaged⌉ solicitudine, quam intra me tacitus de rebus nostris in oris Duchy of Moldavia (Valachia, Hospodarstwo Mołdawskie), country between the eastern Carpathians, the Dniester and the Danube delta, from 1456 a fiefdom of Turkey, where Polish and Turkish influences clashed in the 15th-16th centuries. The Latin name Valachia was widely used in Poland at the time to describe Moldavia, and not the Duchy of Wallachia, which was further south⌊ValachiaeDuchy of Moldavia (Valachia, Hospodarstwo Mołdawskie), country between the eastern Carpathians, the Dniester and the Danube delta, from 1456 a fiefdom of Turkey, where Polish and Turkish influences clashed in the 15th-16th centuries. The Latin name Valachia was widely used in Poland at the time to describe Moldavia, and not the Duchy of Wallachia, which was further south⌋ non abs re conceperam, formidans ac reputans hoc, quod vulgato adagio dici solet
cf. WALTHER, Proverbia No. 18891a ⌊“nulla calamitas sola”cf. WALTHER, Proverbia No. 18891a ⌋, ne forte post hanc turbationem et nostrorum tumultum, qui inibi Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌊serenissima maiestate regiaSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌋ praesente excitatus fuerat, gravius aliquid, ut in eiusmodi casibus contingere consuevit, suboriretur[1]. Nulla siquidem res sic hostium animos etiam meticulosos reficere, immo et firmare potest, quam cum eos, quos timent, inter se dissidentes comperiunt, infectaque re, qua ms 2 3 4 formidine,
ms 1 f[or]midine paper damaged⌈formidinems 2 3 4 formidine,
ms 1 f[or]midine paper damaged⌉ tremoreque correpti erant, discordia agitatos subito abire ac coepta relinquere. Atqui Deus Omnipotens, cui laus, honor, omnis gratiarum actio, longe felicius, quam ego futurum verebar, res Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌊serenissimae maiestatis regiaeSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌋ omniumque nostrorum tractavit, prosperioremque dedit exitum et successum. Qui
revera hoc tempore, ut cf. Jan CHOJEŃSKI to Ioannes DANTISCUS Cracow, 1537-11-04, CIDTC IDL 1764⌊scribitcf. Jan CHOJEŃSKI to Ioannes DANTISCUS Cracow, 1537-11-04, CIDTC IDL 1764⌋ Dominatio Vestra Reverendissima, prosecutionem postulat, interea, quo adhuc ex recenti clade trepidatio est in hostibus. Quod si nostri vel hac unica Dei benignitate, quae pro nobis pugnavit, promoveri et induci possent, ut ad cor et in se redirent animosque pristinos et se dignos reciperent, nulla umquam prius occasio et oportunitas fuit commodior, quam praesenti hieme Petru IV Raresh (Petrylo) (*ca. 1487 – †1546), 1527-1538 and 1541-1546 Hospodar of Moldavia⌊ValachumPetru IV Raresh (Petrylo) (*ca. 1487 – †1546), 1527-1538 and 1541-1546 Hospodar of Moldavia⌋ et invadendi, et
cf. Pl. Mil. 334 deturbabo iam ego illum de pugnaculis ⌊de sede penitus deturbandicf. Pl. Mil. 334 deturbabo iam ego illum de pugnaculis ⌋. Quod haud dubie subsequeretur, modo eam nostris Deus mentem, saepe prius concessam, iterum imprimeret, qua relictis intestinis odiis ac dissidiis potius in hostes quam
cf. Liv. 1.53.11 in se ipsum postremo saeviturum ⌊in se ipsos saevirentcf. Liv. 1.53.11 in se ipsum postremo saeviturum ⌋. Quid effecerit discordia, multa praeteriti et non pauca nostri temporis acta declarant, quae quidem discordia nimirum et Ferdinand I of Habsburg (*1503 – †1564), from 1521 Archduke of Austria, from 1526 King of Bohemia and Hungary, Croatia and Slavonia as Ferdinand I, 1531-1558 King of the Romans, 1558-1564 Holy Roman Emperor; son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile, a younger brother of Charles V of Habsburg⌊serenissimi
Romanorum regisFerdinand I of Habsburg (*1503 – †1564), from 1521 Archduke of Austria, from 1526 King of Bohemia and Hungary, Croatia and Slavonia as Ferdinand I, 1531-1558 King of the Romans, 1558-1564 Holy Roman Emperor; son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile, a younger brother of Charles V of Habsburg⌋, dum inter se duces mutuis odiis iampridem conceptis decertant, cf. Jan CHOJEŃSKI to Ioannes DANTISCUS Cracow, 1537-11-04, CIDTC IDL 1764⌊exercitui novissime stragem hanc tormentorumque amissionem edidit, superioresque The Ottoman Turks (Turcae) ⌊TurcasThe Ottoman Turks (Turcae) ⌋ fecitcf. Jan CHOJEŃSKI to Ioannes DANTISCUS Cracow, 1537-11-04, CIDTC IDL 1764⌋. “cf. Missale f. 83v-84r Ubi charitas et amor, Deus ibi est ⌊Ubi caritas et amor, ibi Deus est.cf. Missale f. 83v-84r Ubi charitas et amor, Deus ibi est ⌋”
cf. Aug. in Ioh. Evang. Tract. 83. col. 1846 Ubi caritas est, quid est quod possit deesse? Ubi caritas non est, quid est quod possit prodesse? ⌊Ubi Deus est, ibi adsunt bona omniacf. Aug. in Ioh. Evang. Tract. 83. col. 1846 Ubi caritas est, quid est quod possit deesse? Ubi caritas non est, quid est quod possit prodesse? ⌋. Quibus hii carent, qui in superinscribed⌈inin superinscribed⌉ sese exulcerati per cacadaemones exagitantur. Sumus profecto in posteriore hoc saeculo, in quo
cf. Vulg. Io 12.31 nunc princeps huius mundi eicietur foras; Vulg. Io 14.30 venit enim princeps mundi huius; Vulg. Io 16.11 quia princeps mundi huius iudicatus est ⌊princeps mundi huiuscf. Vulg. Io 12.31 nunc princeps huius mundi eicietur foras; Vulg. Io 14.30 venit enim princeps mundi huius; Vulg. Io 16.11 quia princeps mundi huius iudicatus est ⌋
imperiose suos exercet, quot iam
cf. Vulg. Apc 20.7-10 solvetur Satanas de carcere suo et exibit et seducet gentes ⌊a fide, religione et pietate deiecitcf. Vulg. Apc 20.7-10 solvetur Satanas de carcere suo et exibit et seducet gentes ⌋. Alius, Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊qui protector dicebaturHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋[2], nunc totus adversatur fidei turpi ductus in tot ms. intot(!)
⌈in totin tot ms. intot(!)
⌉ stupra et adulteria libidine. Cuius Jane Seymour (*1508 – †1537), Queen consort of England, the third wife of Henry VIII Tudor (married in 1536), and mother of Edward VI⌊concubinae, quam vocant reginamJane Seymour (*1508 – †1537), Queen consort of England, the third wife of Henry VIII Tudor (married in 1536), and mother of Edward VI⌋, in dies expectatur partus. Si masculum ms 2 3 4 pepererit,
ms 1 pepereri[t] paper damaged⌈pepereritms 2 3 4 pepererit,
ms 1 pepereri[t] paper damaged⌉ (sic stant pacta matrimonii), vera est coniunx; si feminam, solutum est coniugium: tamquam <tam> diu stupris uti liberum erit, quousque ex aliqua nascatur filius. Pulchrum, si diis
placet, ius superinscribed⌈iusius superinscribed⌉ matrimonii, omni exsecratione iraque ac castigatione Dei dignum, quam non ob id solum, sed ob innumeras caedes novasque crudelitates, quibus in ms 2 3 4 suos,
ms 1 su[os] paper damaged⌈suosms 2 3 4 suos,
ms 1 su[os] paper damaged⌉ in dies fit truculentior, iure ms 2 3 4 optimo,
ms 1 optime⌈optimoms 2 3 4 optimo,
ms 1 optime⌉ meruit atque iusto Dei iudicio ms 2 3 4 experietur,
ms 2 ex[pe]rietur paper damaged⌈experieturms 2 3 4 experietur,
ms 2 ex[pe]rietur paper damaged⌉ brevi.
Francis I of Valois (*1494 – †1547), 1515-1547 King of France; son of Charles, Count of Angoulême, and Louise of Savoy⌊AlterFrancis I of Valois (*1494 – †1547), 1515-1547 King of France; son of Charles, Count of Angoulême, and Louise of Savoy⌋, qui cum suis progenitoribus Christianissimus vocabatur, nonne ms 1 inChristianissimus,
ms 2 3 4 Christianissimus⌈inChristianissimusms 1 inChristianissimus,
ms 2 3 4 Christianissimus⌉ impiissimusque factus Jesus of Nazareth (Jesus Christ), in Christianity the Messiah foretold in the Old Testament⌊ChristiJesus of Nazareth (Jesus Christ), in Christianity the Messiah foretold in the Old Testament⌋que eiusque fidei hostibus perfidissimis impurissimisque The Ottoman Turks (Turcae) ⌊TurcisThe Ottoman Turks (Turcae) ⌋ aperto foedere contra Christianos est coniunctus, nulla re
BCz, 244, p. 305
nisi immodica ambitione imperandique
cf. Verg. A. 3.57 auri sacra fames; Hor. Epist. 1.18.23 argenti sitis importuna famesque; Ov. Met. 1.131 amor sceleratus habendi ⌊cupidine sitique auricf. Verg. A. 3.57 auri sacra fames; Hor. Epist. 1.18.23 argenti sitis importuna famesque; Ov. Met. 1.131 amor sceleratus habendi ⌋
et Christiani sanguinis insatiabili illectus at protractus a principe mundi huius undique clandestinis simultatibus, factionibus, inimiciciis, bellisque perniciosissimis occupati adeo, ut evangelium
hoc Mathei XXIIII “
cf. Vulg. Mt 24.15 cum ergo videritis abominationem desolationis ⌊Cum videritis abhominacionem desolationiscf. Vulg. Mt 24.15 cum ergo videritis abominationem desolationis ⌋
etc.” aptissime huic nostro saeculo conveniat.
cf. Vulg. Mt 24.20 orate autem ut non fiat fuga vestra hieme vel sabbato ⌊Orandus est Deus sancte et pie vivendo, ne fugam hanc hieme aut sabbatocf. Vulg. Mt 24.20 orate autem ut non fiat fuga vestra hieme vel sabbato ⌋ quam minatur, sed suam nobis det in diebus nostris gratiam et pacem, amen.
Gratum mihi fuit plurimum, quod profectio Dominationis Vestrae Reverendissimae ad serenissimum Ferdinand I of Habsburg (*1503 – †1564), from 1521 Archduke of Austria, from 1526 King of Bohemia and Hungary, Croatia and Slavonia as Ferdinand I, 1531-1558 King of the Romans, 1558-1564 Holy Roman Emperor; son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile, a younger brother of Charles V of Habsburg⌊Romanorum regemFerdinand I of Habsburg (*1503 – †1564), from 1521 Archduke of Austria, from 1526 King of Bohemia and Hungary, Croatia and Slavonia as Ferdinand I, 1531-1558 King of the Romans, 1558-1564 Holy Roman Emperor; son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile, a younger brother of Charles V of Habsburg⌋ comperendinationem acceperit, eo quod id, quod ad meam et Tiedemann Giese (Tidemannus Gisius) (*1480 – †1550), in 1519 ennobled by King Sigismund I; 1504-1538 Canon of Ermland (Warmia); 1516-1527, 1533-1537 Judicial Vicar and Vicar General of Ermland; 1523-1538 Custos of Ermland; 1537-1549 Bishop of Kulm (Chełmno); 1549-1550 Bishop of Ermland (BORAWSKA 1984, passim)⌊reverendissimi domini electiTiedemann Giese (Tidemannus Gisius) (*1480 – †1550), in 1519 ennobled by King Sigismund I; 1504-1538 Canon of Ermland (Warmia); 1516-1527, 1533-1537 Judicial Vicar and Vicar General of Ermland; 1523-1538 Custos of Ermland; 1537-1549 Bishop of Kulm (Chełmno); 1549-1550 Bishop of Ermland (BORAWSKA 1984, passim)⌋ successoris mei expeditionem adhuc ad Holy See (Sedes Apostolica) ⌊curiam RomanamHoly See (Sedes Apostolica) ⌋ reliquum est, facilius opera et intercessione Dominationis Vestrae Reverendissimae a serenissima Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌊maiestate regiaSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌋ obtinebimus. Misi igitur superiori die[3] hinc ad Dominationem Vestram Reverendissimam Bernhard von Höfen (Bernhard Flachsbinder) (†after 1548), Ioannes Dantiscus' brother, stayed with Dantiscus in Spain, as a member of his mission's retinue, and was used as a trusted courier to Poland at least from 1526; after 1530 Starost of Löbau⌊fratrem meum BernardumBernhard von Höfen (Bernhard Flachsbinder) (†after 1548), Ioannes Dantiscus' brother, stayed with Dantiscus in Spain, as a member of his mission's retinue, and was used as a trusted courier to Poland at least from 1526; after 1530 Starost of Löbau⌋, qui, priusquam istae perferentur, aderit, ab eoque Dominatio Vestra Reverendissima habebit omnia. Ceterum, cum iam breve apostolicum receperim, quo mihi licet postulatione nondum confirmata bona Ermland (Warmia, Varmia), diocese and ecclesiastical principality in northeastern Poland, 1466-1772 within the Kingdom of Poland, Royal Prussia⌊episcopatus VarmiensisErmland (Warmia, Varmia), diocese and ecclesiastical principality in northeastern Poland, 1466-1772 within the Kingdom of Poland, Royal Prussia⌋ administrare, simque ad hoc a Ermland Chapter cathedral chapter based in Frauenburg (Frombork, Varmia)⌊venerabili capituloErmland Chapter cathedral chapter based in Frauenburg (Frombork, Varmia)⌋, ut eo me conferam, rogatus, destinavi Löbau (Lubawa, Lubavia), town in northern Poland, Kulm Land (Ziemia Chełmińska), ca. 67 km E of Graudenz (Grudziądz), the main seat of the bishops of Kulm (Chełmno)⌊hincLöbau (Lubawa, Lubavia), town in northern Poland, Kulm Land (Ziemia Chełmińska), ca. 67 km E of Graudenz (Grudziądz), the main seat of the bishops of Kulm (Chełmno)⌋ reculis meis praemissis relictisque hic officialibus meis ipso 1537-12-04⌊die sanctae Barbarae1537-12-04⌋ proficisci, cum Deoque et 1537-12-06⌊sancto Nicolao1537-12-06⌋ Heilsberg (Lidzbark Warmiński, Heilsberga), town in Ermland (Warmia), the main seat of the bishops of Ermland⌊HeilsbergumHeilsberg (Lidzbark Warmiński, Heilsberga), town in Ermland (Warmia), the main seat of the bishops of Ermland⌋ ingredi. Futurusque perpetuo pro tot in me collatis beneficiis non ingratus debitor Dominationi Vestrae Reverendissimae, cui me summopere commendo, Deumque precor, ut eandem quam diutissime prosperrime valentem ac felicissimam conservet.