List #2846
Cornelis DE SCHEPPER do Ioannes DANTISCUSHarderwijk, 1545-07-17
Regest polski:
Opisuje przebieg dwumiesięcznej podróży z dworem królowej [Mary of Hungary] z Brabancji do Vollenhove, dokąd dotarł 10 lipca [1545]. Tegoż dnia otrzymał list Dantyszka, nadany 11 maja.
De Schepper usprawiedliwia swoje trzyletnie milczenie wojną. Trzy listy, które otrzymał w tym czasie od Dantyszka [IDL 2621, IDL 6697 (lost), IDL 6925 (lost)] były dla niego pociechą wśród trudów i niebezpieczeństw.
Opisuje skutki wojny w Niderlandach: w 1544 roku zginęli René [de Châlon], [Jan] de Halewijn i szwagier De Scheppera Cornelis van Zegherscapelle. W roku 1543 w bitwie pod Kempekoel (in agro Zittardiensi) ciężko ranny został pasierb De Scheppera Matthias Laurijn, który jednak wyzdrowiał i wrócił do służby. Obecnie towarzyszy sekretarzowi cesarskiemu Gerardowi Veltwijck w poselstwie do sułtana [Suleiman I the Magnificent].
De Schepper informuje Dantyszka o okolicznościach śmierci Godschalka Ericksena. Przekazuje pozdrowienia od nielicznych, pozostałych przy życiu przyjaciół: Maximiliaana van Egmond-Buren, Claude’a Bouton, Hendrika van Witthem oraz Petrus’a Clericus’a, który był częstym gościem Dantyszka w czasach koronacji cesarskiej w Bolonii [1530]. Sugeruje Dantyszkowi odwzajemnienie pozdrowień w kolejnym liście.
Zawiadamia, że obecnie w Niderlandach panuje pokój, mimo że dwaj królowie [Henry VIII Tudor, Francis I de Valois] spierają się o Boulogne-sur-Mer. Cesarz przebywa na sejmie w Wormacji. Życzeniem cesarza jest zgoda wśród zwaśnionych Niemców. De Schepper rzadko bywa na dworze cesarskim, służy jedynie królowej Marii [of Hungary].
Syn De Scheppera [Cornelis De Schepper jr.] studiuje w Leuven, córka [Anne] jest w domu przy matce, a pasierbica [Catharina Laurijn] poślubiła [Wulfaerta] van Borselle i ma z nim syna.
De Schepper otrzymał od Theodoryka [of Vollenhove] wieści z Polski. Zaskoczyła go informacja o powrocie Dantyszka na dwór. Spodziewał się, że Dantyszek skoncentruje się raczej na zwalczaniu herezji. Donosi o kryzysie religii w Niderlandach. Niepokoi go zwłaszcza działalność Jana Łaskiego [jr.] we Fryzji Wschodniej pod rządami [Anny von Oldenburg], wdowy po hrabim Enno [Cirksena]. Pod wpływem Łaskiego, pomimo napomnień ze strony sąsiadów z drugiego brzegu rzeki Ems, zaprzestano tam odprawinia mszy i innych nabożeństw. De Schepper opisuje spory doktrynalne Łaskiego, Menno Simonsa i Davida Jorisa. Wszystkich ich określa jako anabaptystów i zauważa, że ich zwolennicy trwają w błędach mimo licznych wyroków śmierci. Walkę z nimi porównuje do walki z hydrą.
De Schepper słyszał, że wielu jego rodaków, zrzuciwszy szaty duchowne, zbiegło do Prus. Ostrzega, że skutkiem mogą być nieszczęścia, podobne jak w Niderlandach. Przeczuwa, że w Niemczech ostatecznie zwyciężą zmiany i wyraża nadzieję, że nie rozprzestrzenią się one dalej.
Donosi, że we Francji pod wpływem Włochów kiełkuje ateizm. O Hiszpanach nie potrzebuje Dantyszka informować. Nie w pełni orientuje się w sytuacji w Anglii. W Szkocji sympatie religijne są podzielone. De Schepper prosi Boga o zgodę między władcami chrześcijańskimi i o ducha, potrzebnego im do zaradzenia nieszczęściom.
odebrano Schmolainen (Smolajny), 1545-10-13 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Publikacje:
|