Liczba odwiedzin: 196
» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #2846

Cornelis DE SCHEPPER do Ioannes DANTISCUS
Harderwijk, 1545-07-17

Regest polski:

Opisuje przebieg dwumiesięcznej podróży z dworem królowej [Mary of Hungary] z Brabancji do Vollenhove, dokąd dotarł 10 lipca [1545]. Tegoż dnia otrzymał list Dantyszka, nadany 11 maja.

De Schepper usprawiedliwia swoje trzyletnie milczenie wojną. Trzy listy, które otrzymał w tym czasie od Dantyszka [IDL 2621, IDL 6697 (lost), IDL 6925 (lost)] były dla niego pociechą wśród trudów i niebezpieczeństw.

Opisuje skutki wojny w Niderlandach: w 1544 roku zginęli René [de Châlon], [Jan] de Halewijn i szwagier De Scheppera Cornelis van Zegherscapelle. W roku 1543 w bitwie pod Kempekoel (in agro Zittardiensi) ciężko ranny został pasierb De Scheppera Matthias Laurijn, który jednak wyzdrowiał i wrócił do służby. Obecnie towarzyszy sekretarzowi cesarskiemu Gerardowi Veltwijck w poselstwie do sułtana [Suleiman I the Magnificent].

De Schepper informuje Dantyszka o okolicznościach śmierci Godschalka Ericksena. Przekazuje pozdrowienia od nielicznych, pozostałych przy życiu przyjaciół: Maximiliaana van Egmond-Buren, Claude’a Bouton, Hendrika van Witthem oraz Petrus’a Clericus’a, który był częstym gościem Dantyszka w czasach koronacji cesarskiej w Bolonii [1530]. Sugeruje Dantyszkowi odwzajemnienie pozdrowień w kolejnym liście.

Zawiadamia, że obecnie w Niderlandach panuje pokój, mimo że dwaj królowie [Henry VIII Tudor, Francis I de Valois] spierają się o Boulogne-sur-Mer. Cesarz przebywa na sejmie w Wormacji. Życzeniem cesarza jest zgoda wśród zwaśnionych Niemców. De Schepper rzadko bywa na dworze cesarskim, służy jedynie królowej Marii [of Hungary].

Syn De Scheppera [Cornelis De Schepper jr.] studiuje w Leuven, córka [Anne] jest w domu przy matce, a pasierbica [Catharina Laurijn] poślubiła [Wulfaerta] van Borselle i ma z nim syna.

De Schepper otrzymał od Theodoryka [of Vollenhove] wieści z Polski. Zaskoczyła go informacja o powrocie Dantyszka na dwór. Spodziewał się, że Dantyszek skoncentruje się raczej na zwalczaniu herezji. Donosi o kryzysie religii w Niderlandach. Niepokoi go zwłaszcza działalność Jana Łaskiego [jr.] we Fryzji Wschodniej pod rządami [Anny von Oldenburg], wdowy po hrabim Enno [Cirksena]. Pod wpływem Łaskiego, pomimo napomnień ze strony sąsiadów z drugiego brzegu rzeki Ems, zaprzestano tam odprawinia mszy i innych nabożeństw. De Schepper opisuje spory doktrynalne Łaskiego, Menno Simonsa i Davida Jorisa. Wszystkich ich określa jako anabaptystów i zauważa, że ich zwolennicy trwają w błędach mimo licznych wyroków śmierci. Walkę z nimi porównuje do walki z hydrą.

De Schepper słyszał, że wielu jego rodaków, zrzuciwszy szaty duchowne, zbiegło do Prus. Ostrzega, że skutkiem mogą być nieszczęścia, podobne jak w Niderlandach. Przeczuwa, że w Niemczech ostatecznie zwyciężą zmiany i wyraża nadzieję, że nie rozprzestrzenią się one dalej.

Donosi, że we Francji pod wpływem Włochów kiełkuje ateizm. O Hiszpanach nie potrzebuje Dantyszka informować. Nie w pełni orientuje się w sytuacji w Anglii. W Szkocji sympatie religijne są podzielone. De Schepper prosi Boga o zgodę między władcami chrześcijańskimi i o ducha, potrzebnego im do zaradzenia nieszczęściom.


            odebrano Schmolainen (Smolajny), 1545-10-13

Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1czystopis język: łacina, ręką pisarza, podpis własnoręczny, UUB, H. 155, k. 97-100
2kopia język: łacina, XVIII w., LSB, BR 19, Nr 61
3regest z ekscerptami język: łacina, polski, XX w., B. PAU-PAN, 8244 (TK 6), a. 1545, k. 20r-21
4regest z ekscerptami język: łacina, angielski, XX w., CBKUL, R.III, 30, Nr 153

Publikacje:
1DE VOCHT 1961 Nr DE, 456, s. 373-375 (angielski regest)
2CEID 2/2 (Letter No. 82) s. 491-498 (in extenso; angielski regest)
Podobizny źródeł dostępne tylko po zalogowaniu

Pełny tekst dostępny tylko po zalogowaniu