Teksty związane z all and each
Spis
Baza danych
Pełny tekst
Znaleziono: 8 zachowanych: 8 + zaginionych: 0 1 | IDT 37 | Charles V of Habsburg do all and each Monzón 1528-07-14 | Rękopiśmienne podstawy źródłowe: 1 | czystopis, BCz, 1596, s. 221-222
|
Publikacje: | | 2 | IDT 439 | Introductory letter from Hilarius BERTHOLF to the Reader of the “Epitaphia, Epigrammata et Elegiae aliquot illustrium virorum in funere Mercurini Cardinalis marchionis Gattinariae caesaris Caroli Quinti Augusti supremi cancellarii”, published in Antwerp, 1531 Antwerp 1531 | Publikacje: 1 | Epitaphia s. A2r-A3r (in extenso) | 2 | CEID 2/3 Appendix, Nr 13, s. 370-374 (in extenso) |
| Tekst + aparat krytyczny + komentarz Zwykły tekst Tekst + komentarz Tekst + aparat krytyczny Ekscerpty dotyczące podróży Dantyszka
Studioso iuveni litterarum candidato ⌊Hilarius Bartel(ephus)⌋
L(ectori) S(alutem).
En tibi habes, candidissime lector, poemata quaedam minime vulgaria clarissimorum aliquot virorum, inter quos princeps longe est unicus ille litterarum patronus reverendissimus praesul ⌊Ioannes Dantiscus⌋, vir ac heros potius incomparabilis, princeps, inquam, cum aliis nominibus, tum vero, quod hoc etiam muneris illi plane debes, qui numquam non rectis studiis benigne facit, numquam desinit de litteris optime mereri, qui in ⌊Musarum⌋ etiam nunc suavitate ubi serenissimi ⌊regis⌋ negotiis satisfecit, continenter acquiescit,
cf. Verg. A. 1.188, 6.158, 8.521, 8.586, 12.384 fidus Achates ⌊una cum fido suo, cum per legationes licet, ⌊Achate⌋cf. Verg. A. 1.188, 6.158, 8.521, 8.586, 12.384 fidus Achates ⌋
, magnifico domino ⌊Cornelio Dupplicio Sceppero⌋, summo etiam Musarum patrono, viro ad omnia summa nato, qui tametsi toties oratoris officio fungitur et regum maxima negotia tractat, tamen non potest interdum facere, quin ad Musas delicias suas redeat. Itaque vel inter cenandum, ubi tum seriis historiis, tum etiam ludicris fabellis narrandis, convivas omnes mirifice recreat, vel dum latrunculis ludit aut tesseris, talia, dii boni, epigrammata facit, eaque tam facile, και εκ του παραχρημα, qualia ne possent quidem, qui hoc solum videntur agere vel ex professo. Adeo habet ingenium in numerato, tam exacte historias omnes vel ad miraculum usque callet, historias, inquam, etiam quamvis longissime dissitarum gentium, tam veteres, quam recentes, externas iuxta et nostrates. Nam ubi quamvis abstrusam vel leviter tetigeris, ille statim repetet altius, atque adeo
cf. Hor. Ars 147 nec gemino bellum Troianum orditur ab ovo ⌊ab ovo geminocf. Hor. Ars 147 nec gemino bellum Troianum orditur ab ovo ⌋, ut ⌊ille⌋ ait, ibi - Deum immortalem! - quam nihil haeret, qui fluxus dictionis, quam electa verba, dicas de scripto pronuntiare. Et quod nemo satis miretur, nulla sunt adeo barbara, nulla tam externa vocabula regum populorum terrarum fluviorum montium, quae non ipse nominibus suis sine omni cunctatione appellet. Et praeter summam hanc memoriae felicitatem, nam sat habet, si quamvis densum volumen etiam ⌊Titi Livii⌋ Decades vel semel in omni vita perlegerit, variarum etiam linguarum adeo promptam scientiam, tam extemporalem dicendi facultatem, quis non miretur? Ut omittam philosophiae mysteria, mathematices numeros omnes, orbem denique illum disciplinarum, quis id aetatis tam varia cognitione rerum, tanta experientia praeditus? Tanta dexteritate, fide, prudentia in obeundis negotiis? Ut non mirum videri debeat, si toties mittatur de rebus maximis legatus, aut non a quovis principe, non a rege regum ⌊Agamemnone⌋, sed Divo Caesare ⌊Carolo⌋ Augusto. Verum de utriusque laudibus alias multo uberius.
Neque est, cur me hic assentari putes, studiose lector, nam et ingratus sim, si tacitus feram, et haec tua potius causa dicta sint, quamquam enim videtur multis ⌊M(arcus) Tullius Cicero⌋ nimius suarum ipse laudum praedicator, nusquam tamen est in illis vehementior, quam cum ad eos, quos ad virtutem excitat, quod
cf. Cic. Off. 1.78 Licet enim mihi, M. fili, apud te gloriari, ad quem et hereditas huius gloriae et factorum imitatio pertinet. ⌊cum ad filium scribit, ad quem spectat ipsius gloriae, ut inquit, hereditascf. Cic. Off. 1.78 Licet enim mihi, M. fili, apud te gloriari, ad quem et hereditas huius gloriae et factorum imitatio pertinet. ⌋
, ita et ipse libens vobis talium virorum exempla propono, ad quos spectat harum laudum imitatio. Quapropter non possum, quin addam et illud de amplissimo domino praesule ⌊Ioanne Dantisco⌋.
Audi rem sane memorabilem, ut habeas etiam et hic, quod imitare. Nosti morem a ⌊Pythagora⌋ institutum, non tantum studioso homine sed etiam Christiano dignum,
cf. Aureum l. 42 ⌊πη παρεβην τι δ’ερεξαcf. Aureum l. 42 ⌋. Sed rem paulo altius repetam.
Cum epigrammata quaedam partim alacriores, partim etiam maesti inter equitandum propter flumen ⌊Athesim⌋ in rupibus Tridentinis faceremus, nam ⌊ille⌋ interdum nobis animi causa themata ac argumenta proponebat, ecce tibi obvii sunt equites pullati unus et alter e cognatis του τρισμακαριτου reverendissimi cardinalis ⌊Mercurini a Gattinaria⌋ et maesto, ut res ferebat, vultu reverendissimum dominum salutant. Aberamus autem ⌊Tridento⌋ ad quartum aut quintum fere lapidem. Statim perculit animum ⌊illius⌋, quid nuntii afferrent, neque lacrimas tenere potuit, qui illum sic vivum gesserat in oculis, adeo observarat, non potuit facere, quin esset in eadem navi, cum ⌊Mantuam⌋ adverso, qua ⌊Pado⌋, qua ⌊Mincio⌋ veheretur. Neque, si per valetudinem licuisset adeo longe, nec tam sero fuisset secutus, immo vero oculos ei morienti libens clausisset.
Cum vero ⌊Tridentum⌋ ingredimur, vixdum ingressus hospitium, videt funebrem illam pompam multo luctuosissimam. Equites lugubri vestitu praeibant. Capulum nigrum rubra cruce distinctum, ut amplissimi ordinis cardinalem facile agnosceres, referebant equi illi pullati et ipsi, luctum etiam tum demissis capitibus prae se ferentes, illi opinor, qui paulo ante ⌊eum⌋ in lectica podagra laborantem gestarant, vulnus acerbum. Quid quaeris? Ubi non sine facibus et sollemni sonitu ad templum processissent, accedunt nobiles illi ad cenam ⌊reverendissimi domini⌋ non tam, ut illum consolarentur, quam quod ipsi consolatione aliqua egerent, cumque eos acciperet cena non tam iucunda, quam grata, res mira accidit. Cum reverendissimus dominus ⌊Dantiscus⌋ numquam tam hilare ac laute illustres hospites vel invitet, vel accipiat, numquam tam occupatus sit, quin priusquam se dormitum conferat, nihil habeat potius, quam ut non solum totius diei acta Pythagoreorum, quem dixi, more cogitatione recenseat, sed etiam vel audita memoratu digna, vel visa acute, vel cogitata prudenter, cotidie in diario suo perscribat, ostendit convivis etiam certissimo scripto praecognitum a se fuisse non diem modo, sed paene etiam horam, qua discessit reverendissimus ⌊cardinalis⌋, hoc est recta ad caelum abiit, neque hoc nisi divinitus fieri potuit. Ita ut interdum tibi et amicis narravit et posteritati omnino litteris tradet. Postridie epicedia equo insidens effudit, quae tibi damus et studiosis omnibus. Addidimus autem laudes tam eximii antistitis in calce libelli celebratas a duobus nostri temporis, ⌊altero⌋ ⌊Horatio⌋, ⌊Ovidio⌋ ⌊altero⌋. Talium virorum laudes etiam ipsis invitis perpetuo canentur. Neque est, quod de ⌊Mercurino⌋ cardinali orationem funebrem hic exspectes, cum habeas tot poetarum elegantissimas laudationes. Sed hoc dolet nobis lepidissimum epigramma excidisse reverendissimi domini ⌊Vincentii Pimpinelli⌋, archiepiscopi Rosanensis, apud invictissimi ⌊regis Romanorum⌋ serenisssimam maiestatem nuntii apostolici, quod ubi forte reperietur, statim vobis curabimus. Nacti sumus interim, postquam reliqua essent excusa, epitaphium unum et alterum domini ⌊Francisci Craneveldii⌋ consiliarii ⌊Mechliniae⌋, quem etiam mirum est perinde, ut dominum ⌊Petrum Aegidium⌋ ⌊Antverpiae⌋ inter tanta negotia ad has litteras posse respicere. Videres domi illius trilingues etiam Musas, inter rubricas et ceras miniatulas, Mercurium τον λογιον inter ⌊Bartolos⌋ et ⌊Baldos⌋ habitare. Debes igitur his tam illustribus viris hoc libelli, q(ui) abs te nihil aliud exspectant, quam ut manibus illius summi viri bene preceris et memineris, etiam in gravissimis studiis atque curis, litterarum vicissitudine Musarum amoenitate nihil esse suavius, nihil libero homine dignius. Vale et ad imitandum tibi optima quaeque propone.
| 3 | IDT 333 | UNKNOWN do all and each 1533-01-10 | Rękopiśmienne podstawy źródłowe: 1 | kopia, AAWO, AB, D. 67, k. 169-171 + f. [1] missed in numbering after 171
|
| | 4 | IDT 69 | Ioannes DANTISCUS confirms a sentence concerning litigation between parish priest of Żuławy Wielkie (Grosses Werder) and the citizens of Żuławy Marienburg (Malbork) 1536-05-16 | Rękopiśmienne podstawy źródłowe: 1 | kopia język: niemiecki, XVI w., APG, 508, 1218, s. 10-10a
| 2 | kopia język: niemiecki, XVI w., APG, 508, 1218, s. 14
|
| | 5 | IDT 44 | Ferdinand I of Habsburg do all and each Wrocław (Breslau) 1538-06-16 | Rękopiśmienne podstawy źródłowe: 1 | czystopis język: łacina, ręką pisarza, podpis własnoręczny, AGAD, Zbiór Dokumentów Pergaminowych, 5421
| 2 | kopia kancelaryjna, BCz, 1596, s. 498-501
|
| | 6 | IDT 384 | Edict issued by Ioannes DANTISCUS against heretics Heilsberg (Lidzbark Warmiński) 1539-03-21 | Rękopiśmienne podstawy źródłowe: 1 | kopia kancelaryjna język: niemiecki, ręką pisarza, AAWO, AB, A 2, k. 1v-6v
|
Publikacje: 1 | Spicilegium Nr 1, s. 329-332 | 2 | PROWE 1884 s. 541-543 |
| | 7 | IDT 385 | Edict issued by Ioannes DANTISCUS against heretics and counterfeit coin Schmolainen (Smolajny) 1540-04-15 | Rękopiśmienne podstawy źródłowe: 1 | kopia kancelaryjna język: niemiecki, ręką pisarza, AAWO, AB, A 2, k. 23r-v
|
Publikacje: 1 | Spicilegium Nr 2, s. 332-333 | 2 | PROWE 1884 s. 544-545 |
| | 8 | IDT 441 | Mandate by Ioannes DANTISCUS concerning flax growing 1545-03-12 | Rękopiśmienne podstawy źródłowe: 1 | kopia kancelaryjna język: niemiecki, ręką pisarza, AAWO, AB, A 2, k. 50r-51r
| 2 | brulion język: niemiecki, ręką pisarza, AAWO, AB, D.103, k. 71r-v
| 3 | kopia język: niemiecki, XVI w., RA, Extranea IX Polen, vol. 147, k. 1r-v
|
Publikacje: | Tekst + aparat krytyczny + komentarz Zwykły tekst Tekst + komentarz Tekst + aparat krytyczny
AAWO, AB, A2, f. 50r
Sequitur mandatum de lini satione
Allen unnd itzlichen unsern heuptleuthen und burggraven / unser schlosser / stedte / und ampter / sunderlich aber dem erbarn Georg von Elditten ms 1 hie, ms 2 omitted⌈hiems 1 hie, ms 2 omitted⌉ czu Heilsberg burggraven / unser genad czuvora written overs⌈saa written overs⌉n. /
Lieber getreuer. /
Wir haben noch anmerckung der vielen und manigfeldigen unboquemigkeit und vorterbnus unser underthan / so aus der menge des flachs / welchenn sich mher der pawer czubauen den ander getreide bofleisiget / und des nicht sunder der freunde kaufman der in vorfurt / gebessert ist / den artickel der landsordnung bei des hochwirdigen in Got vorstorbnen unsers vorfharen hern Mauritius Ferber (*1471 – †1537), doctor of both canon and civil law; from 1507 Canon of Ermland (Warmia) and Lübeck; from 1514 Canon of Trier; 1512-1515 parish priest of the Church of Saints Peter and Paul in Gdańsk (Danzig); from 1516 Custos of Ermland and parish priest of the Church of the Blessed Virgin Mary in Gdańsk; from 1519 Canon of Dorpat; from 1523 Canon of Revel; 1523-1537 Bishop of Ermland (KOPICZKO 2, p. 71-72; SBKW, p. 59-60)⌊bischofs MauritiiMauritius Ferber (*1471 – †1537), doctor of both canon and civil law; from 1507 Canon of Ermland (Warmia) and Lübeck; from 1514 Canon of Trier; 1512-1515 parish priest of the Church of Saints Peter and Paul in Gdańsk (Danzig); from 1516 Custos of Ermland and parish priest of the Church of the Blessed Virgin Mary in Gdańsk; from 1519 Canon of Dorpat; from 1523 Canon of Revel; 1523-1537 Bishop of Ermland (KOPICZKO 2, p. 71-72; SBKW, p. 59-60)⌋ geczeitenn / gemacht und daruber ausgangen / widderumb durch dis unser mandat wollen publicirt und starck gehalten haben. Und lautet also. Dieweil och auss der menge des flaches viel vorterblicher unboquemickeit erwechst / sol weiter niemandt mer / den von einer huben einen halben morgen / mit leinsamen ungeteilt / das man ms 1 ihm, ms 2 thu⌈ihmms 1 ihm, ms 2 thu⌉ boquemlich messen kan / bosheen AAWO, AB, A2, f. 50v und[1] soviel newes ackers / als er darczu rotten und reumen wirdt / welchen ehr drei ihar und nicht lenger darczu brauchen mag. / Wer ubertreten wurde / sol noch anczal der morgen von itzlichem ms. iglichem(!)
⌈itzlichemitzlichem ms. iglichem(!)
⌉ vier m(arcken) / vom halben czwo der herschaft vorfallen sein.
Domit aber ms 1 och, ms 2 och⌈ochms 1 och, ms 2 och⌉ unser underthan / nicht nachlesig im getreide czubauen bofunden / so ordnen und bovelen wir aufs new / das alle die ihenigen, so noch obenangeczigten unser landsordnung artickel vorbass flachs werden bauen / czum geringsten och czehen schessel kornn / bei unser harten straffe sehen sollenn. / Dieweil wir och mercklichen vorfang / und unserer vorfharen constitution abuch spurenn / das itziter durch die landtfherer von unseren underthan und pauersleuten das rauchwerg und wildtfel / umb kleines genisses willen mit vorkauf aus unsernn henden gekauft wirdt. So wollen ... illegible⌈...... illegible⌉ wir und gebittenn das keiner vorthin / von unsern underthan erkeinem landtfherer fremden ader under superinscribed⌈underunder superinscribed⌉ uns gesessenn / das rauchwerg von mardern / lochsen / biberenn / otteren / fuchsen / wolffen und wie das genant mag werden / vorkeufen ader erkeiner von denen daruber einigen kauf machen sol / sunder das alles czuvor der hersthaft uberantworthen / wo solches ubergangen sol der keuffer pferde / wagen / und wahre / der vorkeufer czhen m(arcken) buss vorfallen sein. Welches du allenn freienn und schultzenn mit etlichen aus des dorffs gemeinden unsers camerampts under dir wirst lassen vorlesenn / das ms 1 sie, ms 2 omitted⌈siems 1 sie, ms 2 omitted⌉ solch unser bovelich neben darauf angesatzter strafe / den andern gemeinden unser dorffer darin sie sitzenn / thun ankundigen / ihnen och disses unsers mandats abschrift / so sie das bogeren wurden mitteilen. Und den schultzenn in sunderheit von unsernt wegen bovelenn / das sie fleisige und ms 1 gutte, ms 2 g[...] leaf deeply bound⌈guttems 1 gutte, ms 2 g[...] leaf deeply bound⌉ acht darauf haben / damit ein ider paversman unserer dorffer / disse unsere ordnung also vorbass halte / und der volge ms 1 thu, ms 2 omitted⌈thums 1 thu, ms 2 omitted⌉ / und dir ubertreter die angeben und anczeigen. Wurde aber ms 2 die, ms 1 omitted⌈diems 2 die, ms 1 omitted⌉ erkeiner hirin so vol des flachs bauens als des rauchwercks halben / strefflich bofunden / und der czuvor vom schultzen des dorfs darin ehr sitzet dir nicht weit angeczeigt / sol der schultz hirin nachlesig bofundenn / czhen m(arcken) buss auserhalb der vorangeczeigten und ernanten straffe des ubertreters / uns abczulegen vorfallen sein / die du och unerleslich von ihnen furderen und uns uberant AAWO, AB, A2, f. 51r worten wirst. In dissem allem willen wir das du deinen hochsten fleis anwendest / und ms 1 nimanth, ms 2 nymants⌈nimanthms 1 nimanth, ms 2 nymants⌉ ms 1 uberschest, ms 2 uberschen(n)⌈uberschestms 1 uberschest, ms 2 uberschen(n)⌉ / damit du selbst von uns streflich nicht werdest bofundenn. / Daran thustu unser gefellige und ernstliche meinung.
Des czu urkundt haben wir unser sigel an diesen ofnen brif lassen druckenn. /
Der gegeben ist auf unserm schloss Heilsberg den XII Martii anno 1545.
AAWO, AB, D. 103, f. 71v
An h(erenn) Glaubitz und den herenn Vogt
Damit ihr wir firnach / d es an eur(e)m vleiss nicht gemangelt hab / synitzen mug(en)
Daran thut ihr unser etc.
[1] und written also at the bottom of a previous page as a catchword
|
|