List #2450
[Ioannes DANTISCUS] do [Łukasz GÓRKA]Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1541-07-09
Regest polski:
Korzystając z pośrednictwa swojego przyjaciela, kasztelana gdańskiego Achacego Cemy, Dantyszek pragnie przypomnieć adresatowi o sobie i zapewnić o swej wciąż rosnącej życzliwości. Na polecenie senatorów pruskich Cema zreferuje adresatowi ustalenia, podjęte w czasie ostatniego sejmu pruskiego w Malborku.
Dantyszek prosi, by adresat, dla dobra Prus Królewskich i całego Królestwa, wziął sobie do serca to, co powie Cema, a także, by pod nieobecność swojego syna, starosty generalnego wielkopolskiego [Andrzeja Górki], za pośrednictwem jego zastępców (praefectos) dopilnował, by w najbliższym czasie z obecnego zła nie wynikło coś groźniejszego.
Dantyszek wyraża przekonanie, że adresat wie o królewskiej proskrypcji nałożonej na [Aleksandra Scultetiego] i o tym, w jaki sposób nagabuje on gdański magistrat. O szczegółach tej sprawy poinformuje adresata Cema. Mówi się, że bezpieczne schronienie, a nawet wsparcie dla praktykowanych przez siebie nikczemności [Sculteti] znajduje w Królestwie, a zwłaszcza w Wielkopolsce, co jest oczywistą ujmą dla godności władcy i senatu Królestwa. Raz jeszcze, wraz z Radą Gdańska, prosi Dantyszek, by adresat przeszkodził rodzącemu się złu.
W postscriptum Dantyszek, w reakcji na nowiny o niepomyślnym obrocie spraw na Węgrzech, krytykuje decyzje królowej Bony, przytaczając krążącą po Polsce ironiczną parafrazę wersetu z biblijnej księgi Hioba: „Skoro przyjęliśmy Bonę, czemu nie mielibyśmy przyjąć nieszczęścia”. Prosi o informację w liście lub przez Achacego Cemę, gdyby przebywający na Węgrzech syn adresata przysłał jakieś wieści. Prosi też o zniszczenie postscriptum.
Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
| ||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
BCz, 245, p. 267Reverendissime in Christo Pater, illustris paper damaged⌈[s]s paper damaged⌉ domine, domine mi paper damaged⌈[omine, domine mi]omine, domine mi paper damaged⌉ carissime atque on the margin⌈carissime atquecarissime atque on the margin⌉ observandissime.
Commo Amicissimam obsequiorum meorum paper damaged⌈[am obsequiorum meorum]am obsequiorum meorum paper damaged⌉ commen paper damaged⌈[commen]commen paper damaged⌉dationem.
Commodum se obtulit, cum [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ Achacium Czeme, castellanum Gdanensem, Sthumensem capi paper damaged⌈[nsem, Sthumensem capi]nsem, Sthumensem capi paper damaged⌉taneum, amicum meum intime dilectum ad Reverendissimam et paper damaged⌈[ad Reverendissimam et ]ad Reverendissimam et paper damaged⌉ Illustrem Dominationem Vestram concessurum, ut illam superinscribed⌈illamillam superinscribed⌉ una cum eo et superinscribed⌈etet superinscribed⌉ iis [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ inviserem meique memoriam apud eam tritiorem efficerem ac on the margin⌈apud eam tritiorem efficerem acapud eam tritiorem efficerem ac on the margin⌉ ut eam(?) animi mei paper damaged⌈[ei]ei paper damaged⌉ ben[evolentiam et] in next line⌈benevolentiam et paper damaged⌈[evolentiam et]evolentiam et paper damaged⌉ben[evolentiam et] in next line⌉ [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ amorisque observantiam, quae(?) superinscribed⌈quae(?)quae(?) superinscribed⌉ erga Reverendissimam written over Illustrem⌈Illustrem Reverendissimam Reverendissimam written over Illustrem⌉ et Illustrem Dominationem Vestram in dies paper damaged⌈[in dies]in dies paper damaged⌉ fit auctior, declararem. Accedit praeterea, ut in eam paper damaged⌈[ut in eam]ut in eam paper damaged⌉ dominum castellanum profectionem idipsum, quod in p novis paper damaged⌈[ovis]ovis paper damaged⌉simis hic nostris Marienburgi comitiis domini harum ter paper damaged⌈[m ter]m ter paper damaged⌉rarum consiliarii quaedam sub fidei litteris Reverendissimae et Illustri paper damaged⌈[Illustri]Illustri paper damaged⌉ Dominationi Vestrae per ipsum dominum castellanum referri rogaverint paper damaged⌈[averint]averint paper damaged⌉ destinaverint. Quem et ob id sine meis commendatitiis, quamvis illis apud illam quae Reverendissimam et Illustrem Dominationem Vestram non egeat on the margin⌈non egeatnon egeat on the margin⌉, quae in eum singulari favore propensa est non egeat, dimittere nolui.
Quam impense oro pro suo in me et illum veteri amoris studio, velit ea, quae omnium hic nostrum nomine coram dicet, in iis maxime, quae cum ad has on the margin⌈cum ad hascum ad has on the margin⌉[1] cum ad superinscribed in place of crossed-out non solum pro⌈non solum pro superinscribed⌈propro superinscribed⌉ cum ad cum ad superinscribed in place of crossed-out non solum pro⌉ harum terrarum, tum etiam ad superinscribed in place of crossed-out verum etiam⌈verum etiam tum etiam ad tum etiam ad superinscribed in place of crossed-out verum etiam⌉ totius Regni commodum written over o⌈oumum written over o⌉ et tranquillitatem pertinent, in animum admittere, et cum mag illustris et magnificus dominus comes a Gorka, Maioris Poloniae capitaneus generalis, unicus et carissimus Reverendissimae et Illustris Dominationis Vestrae filius, abest, sic ... illegible⌈...... illegible⌉ per eius praefectos huic rei prospicere, ne quid gravius in dies ex hoc malo, de quo agitur, in peius gliscente in dies on the margin in place of crossed-out gliscente eiusmodi malo inde and then crossed-out⌈gliscente eiusmodi malo inde ex superinscribed in place of crossed-out in dies⌈ in dies ex ex superinscribed in place of crossed-out in dies⌉ hoc malo, de quo agitur, i paper damaged⌈[i]i paper damaged⌉n peius gliscente i paper damaged⌈[i]i paper damaged⌉n dies in dies ex hoc malo, de quo agitur, in peius gliscente in dies on the margin in place of crossed-out gliscente eiusmodi malo inde and then crossed-out⌉ suboriatur.
Incognitum porro non est Reverendissimae et Illustri Dominationi Vestrae, quo pacto spectabilis magistratus Gdanensis ab eo, qui praeter iustam causam se hostem denuntiavit, infestatur, et licet ille a s(erenissima) or s(acra)⌈s(erenissima)s(erenissima) or s(acra)⌉ maiestate regia domini nostri clementissimi ex omni regia ditione sit publice proscriptus, nullibi tamen tutius, ut ferunt, nactus est domicilium et asylum, immo et ad superinscribed⌈adad superinscribed⌉ sua exercenda latrocinia praesidium praesentius, quam in Regno et illius Maioris Po paper damaged⌈[Po]Po paper damaged⌉loniae finibus, quod quanta cum contemptione et indig paper damaged⌈[dig]dig paper damaged⌉nitate s(erenissimae) adscribed⌈s(erenissimae) or s(acrae)⌈s(erenissimae)s(erenissimae) or s(acrae)⌉s(erenissimae) adscribed⌉ maiestatis written over e⌈eisis written over e⌉ regiae written over a⌈aaeae written over a⌉ atque cum superinscribed⌈cumcum superinscribed⌉ totius regni senatus con paper damaged⌈[con]con paper damaged⌉temptione fiat, nemini obscurum est.
Qua in superinscribed in place of crossed-out de⌈de in in superinscribed in place of crossed-out de⌉ re [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉, cum dominus castellanus recensurus est abunde omnia, nihil paper damaged⌈[a, nihil]a, nihil paper damaged⌉ addo amp(?) amplius, praeterquam hoc solum, quod paper damaged⌈[od]od paper damaged⌉ Reverendissimam et Illustris Dominatio Vestra, quantum possum, oro, diligenter, ut paper damaged⌈[ter, ut]ter, ut paper damaged⌉ pro sua auctoritate prudentiaque incomparabili paper damaged⌈[bili]bili paper damaged⌉ iis paper damaged⌈[iis]iis paper damaged⌉ malis, quae hinc ortum habere possint, quantum potest paper damaged⌈[um potest]um potest paper damaged⌉ [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉, obicem ponere non gravetur. Idipsum written over Quod⌈Quod Idipsum Idipsum written over Quod⌉ [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ Gdanens(es) una mecum omni gratitudine paper damaged⌈[dine]dine paper damaged⌉ [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ et digna paper damaged⌈[et digna]et digna paper damaged⌉ compensatione promereri studebunt written over imus⌈imusuntunt written over imus⌉ apud Reverendissimam et Illustrem Dominationem paper damaged⌈[ apud Reverendissimam et Illustrem Dominationem] apud Reverendissimam et Illustrem Dominationem paper damaged⌉ Vestram.
Cui me et dominum castellanum paper damaged⌈[lanum]lanum paper damaged⌉ [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ commendo.
Ex Heilsberg, IX Iul written over n⌈nll written over n⌉ii MDXLI paper damaged⌈[i MDXLI]i MDXLI paper damaged⌉.
Postscript:
BCz, 245, p. 268
Reverendissime et paper damaged⌈[Reverendissime et]Reverendissime et paper damaged⌉ Illustris mi Domine
Scribitur mihi ex remotis regionibus [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉d, quia res in Hungaria non satis recto consilio confec paper damaged⌈[confec]confec paper damaged⌉ta turbulentum habeat eventum. In Polonia non imme paper damaged⌈[e]e paper damaged⌉rito hoc carmen Sancti Iob canitur: Si Bona(m)[2] suscepimus, mala paper damaged⌈[la]la paper damaged⌉ cur non sustineamus? etc. Cumque superinscribed⌈queque superinscribed⌉ eo loci adhuc illustris written over magnificus⌈magnificus illustris illustris written over magnificus⌉ filius Reverendissimae et Illustris Dominationis Vestrae agat, oro, si quid earum rerum certi paper damaged⌈[ti]ti paper damaged⌉ habet, [...]ndem [...]dum sit on the margin⌈[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ndem [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉dum sit[...]ndem [...]dum sit on the margin⌉, vel sub solita inter nos fide superinscribed⌈sub solita inter nos fidesub solita inter nos fide superinscribed⌉ per generosum dominum castellanum Gdanensem aut litteris suis confidenter significet, [...] lapidi [...] putet on the margin⌈[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ lapidi [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ putet[...] lapidi [...] putet on the margin⌉.
Hancque schedam discerpat et me solita sua benevolentia, qui Reverendissimam et Illustrem Dominationem Vestram impensissime amo et observo, prosequatur.
Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ut in l(itter)is paper damaged⌈[s]s paper damaged⌉.