Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia [episcopo] Warmiensi etc. domino [av]unculo clementissimo

Reverendissime Praesul, clementissime domine.

Plurimam salutem ac summam omnis generis felicitatem Reverendissimae Amplitudini Tuae a domino Iesu ex animo precor cum humillima servi[t]iorum meorum commendatione.

Scripsi novissime per R, quod ∏ ... chronographia quam editam Q dedicavit tantam sibi cum apud ... nonnullos, tum apud ipsum Q gratiam comparasset, ut non mod... [p]rocessum finemque impedierit, sed etiam eundem Q induxerit ... F per litteras commendandum et reconciliandum suscepisset, deque ...hic satis diligenter locutus esset cum E oratore Nicolao Miscovs[ki] ... hac deinceps nota ♮ signabo. Verum ♮ obstitisse una m...et magis suasisse, ut posthabito istius damnati hominis p...o regium decretum potius confirmandum curaret, cum toti... ≈ terminatione. Quod cum ♮ primo libenter et sedulo fecisset pro suo, ut asserebat, studio erga Σ et L idque sensisset postea ∏ mox subornavit de suis fautoribus, quotquot poterat, inter quos erant et nostratium Polonorum non pauci, quorum opera ♮, dum Romae fuit, multum utebatur, qui vel abalienarent a me et ab hac causa ♮ vel, ne quid amplius contra ipsum ∏ ageret, ei persuaderent.

Effecerunt illi itaque, ut ♮ non solum subtraxerit mihi suum auxilium, sed etiam, ut acceptis a ∏ ad comitem a Tarnov et haud scio, an ne etiam a Q ad F vel X litteris promiserit se daturum in aula operam, ut ∏ revocaretur. Incredibilem hoc mihi attulit molestiam, veritus, ne ≤ tumultus, iam alioquin prope sopitus, iterum hoc modo recrudescat, et ≈, quae in ipso finis cardine iam vertitur (ob quod nunc tantopere reditum et ≤ ∏ viget), novo etiam aliquo scrupulo retardetur. Conatus ergo et saepe, et omni diligentia a pravo hoc instituto ♮ deducere, vix istud impetrare potui, ut receperit mihi se reversum ad aulam nil nisi ex consilio L gessurum. Ad quem et M diligenter scripsi obsecrans, ne quid omnino fieri paterentur, quod ≈ terminationem impedierit aut ex dignitate F non fuerit, qui in tot suis ad B et cardinales scriptis litteris protestatus est, se ∏ locum in Regno et dominiis ullis suis numquam concessurum. Quod si fuerit actum, habebit optatum suum finem ≈, quemadmodum ...t ω ad Σ scribere arbitror, qui mire gratas habuit Σ litteras, q[u]as sexta huius Sampson a Warein attulit. De quo plura paulo post.

Sunt ex cardinalibus, qui eo tendere videntur, ut ad abiurationem haeresis ∏ admitteretur. Quibus nos quidem hactenus obstitimus, verum si eorum sententia forte praevaluerit, ideo nimirum, quod pia mater ecclesia nemini claudit gremium resipiscenti, tamen nec istud ullo cum detrimento nostro acciderit. Nam per hanc abiurationem bona sacerdotiaque ei ex lege non veniunt restituenda et salva s[imil]iter manebit regia sententia, ita quippe, ut se inique proscript...t privatum queri non poterit. Antequam enim abiuraverit et in ipsa abiu[rationis] formula necesse est haereticum se ut fateatur, et quotquot ... [ab]iurationis beneficium conceditur, cautum est legibus, ut vitae ...sura illis relicta perpetuo carceri adiudicentur.

Ob quem ...m et inchoatum adhuc ≈ statum non habeo, quid de reditu me[o] ... scribam aut constituam, etsi summum redeundi desiderium vix ... discupiens ex his tantis miseriis et aerumnis aliquando tan[dem] [l]iberari, et ecclesiae potius, et Reverendissimae Amplitudini Tuae caeterisque amicis p...is mea impendere ministeria. Priusquam enim ≈ transacta fuerit, [n]eque discedere me hinc tutum est, neque ullum discedendi signum prodere. Atqui, si vel his ieiuniorum diebus, vel haud porro post Pascha finem acceperit, ut post caniculae occasum, Deo bene prosperante, iter recte ingrederer, ita citius absque valetudinis periculo non possem, maximis ignibus saeviente sole omnibus in locis. Ea re litteras Reverendissimae Amplitudinis Tuae ad dominum Antonium Fugger penes me servans Augustam nondum misi nec, an missurus sim, scio. Habiturus sum enim interim Ѧ pecuniam, quo me et negotia ista sustentem. Pro reditu autem meo satius videtur, si cum istis meis Reverendissima Amplitudo Tua respondebit (quod vel in Iunio, vel in Iulio futurum spero) novas eiusdem exempli litteras ad dominum Antonium pariter miserit, ne si eas, quae penes me sunt, ego tum demum misero, ob vetustatum pondus fidemque amittant.

Ago vero sedulo gratias Reverendissimae Amplitudini Tuae, quantas maiores possum pro mea tenuitate, quod adeo large et sollicite mihi rebusque meis prospiciat eamque curam a tot iam annis numquam intermiserit. Quam beneficentiam ipse quoque Dominus Iesus et in hoc saeculo, et in caelesti regno suo immortalibus praemiis abundantissime vicissim compensare dignetur.

Post novissimas meas 13 Februarii per R missas, redditae mihi sunt a Reverendissima Amplitudine Tua binae: alteras, quae 21 diem Novembris asscriptu[m] habebant, Patavium attulerat O famulus, alteras, 3 Ianuar[i]i datas, sexta huius mihi reddidit Sampson a Warein omnino salvas cum 14 argenteis simulacris. Licet enim quinta venisset, tamen eo die hospitium meum non reperit. Fuerunt mihi gratissima omnia et cum summa gratiarum actione suscepta. Quoniam vero neutris hucusque a me est responsum, persolvam prioribus prius.

Admodum fortunate cecidit + et )( ista cum R compositio, utpote cui mox alter obvenit, post ǂ mortem canonicatus. Hoc etsi propter su[a]m erga nos magnam ingratitudinem vix satis meruerit, non tam[en] illi invideo, modo vel deinceps rectius se gerens, nobisque ...erius adherens V in adeunda Ψ possessione non obstiterit.

D...e desideratissimas cotidie expecto litteras. Supplicatione[m] ... iam pridem Reverendissimae Amplitudini Tuae misi. Non igitur necess...t meum canonicatum, quem ratione Z assecutus sum ...ignem reservaturus nihilominus in omnem eventum ... [P]auli Snopec instrumentum. Cui viro non possum non ex animo [bene] velle, quod tanto studio et observantia erga Reverendissimam Amplitudinem Tuam d...tur, ut non gravate praestet, quicquid postulatur.

Nolim etiam mirum videri Reverendissimae Amplitudini Tuae, quod cunctanter circa Ψ et ... processerim. Etenim, cum nihil aeque cuperem, atque ut ex his sacerdotiis aliquot V nancisceretur, tamen ob praesentiam versutissimi et calumnosissimi adversarii prius omnia bene dispicienda erant idque eligendum, quod magis tutum videretur minusque sumptuosum. )( haud scio, an controversia carebit atque adeo ipse S. Scripsi enim ante Π supplicationem versutissimam signandam curasse supe<r> coadiutoria decanatus iuxta ac canonicatus et praebendae eiusdem ǂ in principio Decembris, tum, ni fallor, cum adhuc ǂ viveret. Quem, ubi mortuum intellexisset 15 Februarii, mox alteram provisionis impetravit supplicationem. Intendant rebus suis S et )(). Utut ipsi de me meriti sunt, eos tamen meo patrocinio, quoad Romae fuero, non deseram.

Magis in tuto navigat S atqui )( non mediocri in periculo constituit, quod inter Lutheranos diu multumque Wittembergae versatus, nullam adhuc a Sede Apostolica obtinuit absolutionem. Attamen, si res in iudicium aliquando venerit et + rectius se iam erga nos et V gesserit, habebo, quo )(defendam. Sin ingratus esse perrexerit, impetratum habeo ad idem sacerdotium huiusmodi ius meo nomine, ut parvo negotio )( penitus excluserim etiam egomet ipse, sine ullo Π a[d]miniculo, propter eandem illam non impetratam a Sede Apostolica absolut[io]nem ab irregularitate inter haereticos Lutheranos contracta.

Hoc Reverendissimae Amplitudini Tuae indicandum existimavi, + autem non scripsi, sed praestolor, ut intelligam, quemadmodum V in petitione possessionis successit. Quem unacum R receptos esse et apud ecclesiam residere maximo cum gaudio cognoscam, et maiore etiam ipse aliquando praesens conspiciam. De ω scripsi supra. Is et mihi, e[t] ≈ cupit optime nec praetermittet quicquam, ut illa et celeriter, et recte pio desiderio nostro terminetur. Cetera scribit ipse et de opu[s]culo suo, quod Reverendissima Amplitudo Tua secundo typis excudi curavit.

Si Π in aula nihi[l obti]nuerit, optime sperandum est. Romae siquide[m] nil, nisi dam[natio]nem vel abiurationem feret, quae, ut prius dixi, similiter e ... fuerit. J ad suas, quas ad me miserat per R, re... atque iterum novas ad ipsum cum istis litteras mitto, quibus scribo sib[i] ... videri non debere, quod hactenus negotium eius non sit ex..., propterea quod et pontifex, et illius officiales admodum len...unctabundi sint in his concedendis, per qua... sacerdotiorum coll... illis aufertur. Datur tamen a me omnis opera, ut negotium ... istud, quoad eius fieri poterit, celerius conficiatur.

Si ad me scripsisset de compositione ineunda cum Plemienczki condicionesque honestas indicasset, quas ei propositas vellet, fortassis effecissem, facilius, quam alter ullus, ut eas Plemienczki subiisset. Nunc, cum ad hoc Π delectus est, qui litium amantior semper fuit, quam compositionis, quantum cum eo promovebit, experietur. Ille quippe hucusque cum Plemiencz[ki] ne verbum quidem de ulla compositione locutus est. De decanatu, qui Rzeczicze morte in Urbe vacans Ѧ fuit collatus, exiguam retineo spem. In eius enim possessionem alium quenda[m] contra aequitatem induxit L. Cum quo quam periculosa sit actio, Reverendissima Amplitudo Tua facile intelligit. Ego quippe nihil hactenus de eo ad ipsum scribere ausus fui, sed maiorem exspecto opportunita[tem] post expedita eius negotia omnia, quae hic meae curae commisit. Interim vero Ѧ suum per litteras apud eundem agit negotium, ex meo consilio magna modestia et precaria insinuatione. Si flec[ti] commode non poterit, magis curabo, ut res tota intermittatur, quam ipse vel minimum inde offendatur. Quod etiam Reverendissimae Amplitudini Tuae probari non dubito.

At Wladislaviensis canonicatus noster futurus est, Deo favente, quoniam autem, quotquot hactenus percunctatus sum, affirmant omnes in [ea]m ecclesiam non admitti, nisi doctores et nobi[les]. Oportet is canonicat[us ut i]n meam personam a Ѧ resignetur. Qui et ob hanc causam absque doctoris titulo hinc decedere non decrev[i], ut postea, cum aliquando sospes domum rediero, et melius constitutiones eiusdem ecclesiae praesens exploratus fuero, commodiu[s] in Y idem iste canonicatus transferatur, et interea quopiam casu in alienas non incidat manus.

Hartowski*** nondum ad me procuratorium misit et parvam spem ostendit se post resignationem ad Posnaniensis canonicatus possessionem pervenire posse eo maxime, quod non inveniat, qui sibi auxilio [ess]e vellent, negotiumque suum ibi fideliter et naviter, prout opus est [cura]re. Si quid postea certius cum procuratorio ad me scripserit, p[rovid]ebo et eius rebus etiam per aliam occasionem, si qua dabitur.

... Lubecae executum fuerit breve apostolicum, faciat nos Reverendissima A[mplitudo Vestra m]ature certiores, et cui resignari voluerit, eum canonica[tum Fa]ustinone, an Lemanno, quo et hoc negotium ante discessum ...c expediatur. Quod ipse quoque ... desiderat, qui nostro arbi[trio r]eliquit omnia, et de concilii aliisque rebus novis, quae passim [per] Germaniam et Itatiam geruntur, non cessat, ut mihi scripsit, [freq]uentes ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam litteras Tridenti dare, quo fit, ut eadem in meis repetere non sit necesse.

Triginta ducatos a Fridwalt paratus est Fuggerorum negotiator mihi numerare, mandatum est enim hoc illi a domino Antonio. Eos tamen nondum accepi neque apocham de his scripsi. Siquidem nondum commodum fuit, voluit Fridwalt monumentum exornari sui filii de ea pecunia, quae solutis debitis superfuerit. Curabo, ut prolixe satisfiat eius voluntati.

Venio ad alteras Reverendissimae Amplitudinis Tuae litteras, ubi pauca restant, ad quae est respondendum.

Quod me reverendissimo domino episcopo Redonensi commendavit, prudenter factum. Accidere enim potest, ut eius opera aliquando cum fructu utar. De quo ... scripsit eum Reverendissimae Amplitudinis Tuae litteras quam gratissimas itidem habuisse.

Pensionem domino praeposito Gutstatensi Reverendissimae Amplitudinis Tuae beneficio confratri meo solutam esse gaudeo. Mereri enim videtur istius hominis virtus omne bonum, utinam et ipsum in meo felici reditu sospitem offendam ... utcumque se sustentat, et aeris alieni necessario iam non pauculos ducatos contraxit. Si hoc etiamnum anno P pensionem ei debitam et promissam per summam iniuriam negaverit, plane pessumibit, aut certe aeris alieni magnitudine gravatus durissimis praemetur calami[tat]ibus. Quod ne fiat, obsecro illius nomine humiliter et studiosissime R[everendissim]a Amplitudo Tua apud suum P providere dignetur. Eius enim calam[ita]s nobis etiam dedecori fuerit, cum nobiscum pariter contra Π pugnat. Ego certe nullam iustam reperio causam excusationis P, cum multo plus ... debeatur fructuum nomine, quam mutuo illi datum est. ... cum ceteris adversariis reconciliari cupivisse, atque eius rei causa ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam venturum fuisse magna cum laetitia legissem, si mihi persuadere potuissem in hoc homine ullam resipiscentiae spem residere, aut quicquam eum sincere abs[que d]olo agere solere. Opto enim Reverendissimae Amplitudinis Tuae omnes homines p...s esse eandemque post has turbas in tranquilliore statu ...ius iam levare posse suos ingravescentes annos. P...em iuxta ac prudenter facit, quod eum in gratiam non grav[anter admi]ttere statuerit Christi exemplo, qui nec Iudae osculum in ...tionis actu repulit a se. Quod, si ille postmodum perfidus ...exerit, vivit Deus, qui Iudae perfidiam multam, etiam ...it.

Sampson a Warein iuvenis mihi videtur satis ind[ustri]s et navus, neque ineptus, cui post meum discessum negotia [no]stra committerentur. Disquisivi illi propterea diligenter in copistria locum, verum, quia rerum non vulgaris caritas modo Romae, quae iam aliquot annis perdurat, et litium atque negotiorum non tanta est copia, quemadmodum ante esse consueverat, nullum hactenus locum huiusmodi, qui eius condicioni conveniret, invenire potui. Inveniam tamen tandem, est hoc enim maxime necessarium, quo tantisper, dum ego Romae perstitero, praxi ille aliquatenus imbutus magis ad negotia curanda reddatur idoneus. De quo ipse privatis suis litteris fusius Reverendissimae Amplitudini Tuae scribit. Quae si effecerit, ut XL ducati ei a capitulo quotannis stipendii vel subsidii nomine mittantur, sustentabit ille quidem se quamdiu in copistria scriptitaverit, non incommode. At ubi me absente alia negotia curare et copistriam propter illa necessario relinquere coeperit, opus habebit viginti aliis, quos Reverendissima Amplitudo Tua illi promittit, et pluribus, quos ego facile de meo supplevero apud ecclesiam residens reditusque integros percipiens. Quos perquam opimos esse vel hinc coniecturam facere licet, quod ex eodem Sampsone comperi reditus solius districtus Allensteinensis ad octo millia Prutenicarum marcarum ascendere. Proh D...eum immortalem quantos thesauros tenacissimos istos confratre[s m]eos reconditos habere oportet, qui tot annis suis canonicatibus tam p...ci numero fruuntur. Attamen ausi fuerunt mihi respondere m...erculo, cum petieram absens corpus praebendae tantum, ne scilicet hoc illis onus imponerem, quod etiam mihi grave visurum sit, cum aliquando apud ecclesiam praesens fuero.

Quin etiam ita temperant litteras suas, ut innuant me non tam negotiorum, quam voluptatis causa eo usque Romae haerere ac posse modo vellem redire domum. O me deli[c][]atum epicurum, qui Romae fabas alcibus in Prussia antepono, l...cas apris, nasturcium cervibus, portulacam damis, betam lepo[ribus], cardos caponis, cicoream perdicibus ceteraque huiusmodi parce sub...ata holuscula copiosissimis tot aliorum altilium carnibus, q...m his herbulis sat saginatus et gulae palatuique inservi...sas etiam esocibus, limaces sturionibus, ranas luciis ...s et curssionibus praefero, qui denique voluptatibu[s] ...ffluens, oblitus propinquorum et eius sacerdotii, quod tot s[umptib]us impensisque partus sum, posthabita patria et amoenissimo [apud] ecclesiam residentiae loco carius in hac ieiuna longinqua, periculosa urbe habeo molestessimas curas olio, assiduos labores et cursus quiete, pervigilia nocturna somno, squalorem honore, famulorum obsequia solitudine, inopiam divitiis, horrida tribunalia canonicali curia, turbulentas lites amoenis literarum studiis, sumptuum profusionem lucro, et alia sescenta huiusmodi, quae longum fuerit enumerare optarim illi vel unicum mensem has meas degustarent delicias aequiores certe postea fuerint iudices, nisi forte vina esse putaverint, quae me hic sua varietate et voluptate tamquam ad sirenum saxa adhaerentem tenerent. At illa nec domi deessent et maiore illic biberentur iucunditate, ubi eorum usus non est cotidianus, quamquam mihi dispeream, nisi posterior ea potio, quae per siliquas diffluit absoluta cerevisia desiderabilior sit quovis vino, adeo ut istius potionis recordatio saepe intolerabiliorem hic mihi aestatem faciat. Dicam ingenue, nesciunt illi recte ex sua saturitate alterius metiri esuriem. Ubi condolendum potius erat, afflicto ibi contra gravius insurgunt pro medicamine novum infligentes vulnus. Haec omnia tamen in Reverendissimae Amplitudinis Tuae sinum tantum effundenda putavi, in meis ad illos litteris nihil horum memini, reservans ea tacite penes me in felicem reditum meum, quand[o] [u]tilius proponi poterunt.

Septimus complebitur annus pos[t d]iem sextum et vigesimum Iunii, ex quo Romae commor[or]. Concepi itaque firmam hanc spem de misericordia Dei, quod ubi in his tantis aerumnis et amaritudinibus animae meae tot annorum poenitentiam peregero super peccatis adolescetiae meae recordaturus, sit et mei idem mitissimus Deus. Totidem enim annis et Nabuchodonosor mansit poenitentiae nomine cum bestiis, totidem et alios quam plurimo[s] in afflictionibus fuisse et liberatos a Deo legimus in sacris bibliis, ubi septe...io huic numero vix alius occurrit frequentior pecc...um multis in locis significans universitat... et annorum c...mentum ipso divo Augustino interprete in se[r]mone s...bis Domini apud Mathaeum.

Sed redeo ad Sampson[em] [qui] affirmat de suo viatico non amplius, quattu[or]decim du...i reliquos esse. Exigua valde pecuniola, qua se aegre [quattuo]r sustentabit mensibus etiam in copistri[a] scriptitans. S[iquid]em de illa 12 ducatos domino copistriae in primo suo ing[res]su, pro tot mensibus solvere necesse habebit, nec tamen is dominus obligatus erit, longius ill[um] alere, nisi sua sponte voluerit et negotiorum in ea copistr[ia]. multitudo id exegerit. Quod plane incertum est. Opere pretium igitur fuerit, ne pauperculus post quartum mensem vict[u] carens institutum suum postponere cogatur, ut cum capitulo ageretur, quo ei in hunc etiam annum viginti ducatos tantum ad huc mitteret. Haud scio, cui rectius praestiterit capitulum ho[c] beneficium. Est enim natus sub capitulo et servivit aliquandiu capitulo et duobus etiam canonicis de capitulo privatim, nempe domino Mauricio Ferber et administratori. Habet praeterea hanc industriam, et eam addiscet in rebus curandis praxim, ut semper plurimum commodare possit capitulo. Cumque omnium in capitulo gratiam (ut arbitror) habeat, facile id impetrari a capitulo poss[e] existimo. Nihilominus cum hoc Reverendissimae Amplitudinis Tuae curatione fuerit assecutus, admonebitur semper hoc beneficio, ut quicquid a nobis illi me absente negotiorum committetur, id et fideliter, et diligenter tractet atque conficiat. Addidit et ipse suas ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam litteras, verum nescio, an de hac re aliqui[d] scripserit ob p...rem. Interim dabitur a me omnis opera, ut commodum suo ins...o locum hic consequatur. Nec me celavit de +, qui ad m...e nova provisione et absolutione ab irregul[a]ritate inter heret[ic]os vitteberge contracta impetranda pro ... nihil in suis litteris scripsit, sed ei soli clam hoc curandum commisit, me[am] fidem iam in dubium vocans, cum de ea multo minus dubitare debuerit, non solum quia illam integram semper expertus est, sed etiam, quia ... unius Σ liberalitate et beneficentia eum canonicatum est assecu[tu]s, cuius factum me haudquaquam improbaturum fuisse stultissimum ...t ambigere, ut vel hinc coniecturam facere liceat, quia [no]ovo isto Σ beneficio factus sit melior. Sed ipsi vide...m feliciter ei atque ... cedet haec stupida cautio sa...m cum venisset Romam iuxta instructionem + qu[emadm]odum dum melius poterat homo adhuc omnium rerum urbis ... [su]pplicationem scribendam curavit. Verum quoniam illa abs... [diffi]culter conceditur, nec aliter nisi supplicatio super ea ...u pontificis vel cardinalis cuiusdam praesente pontific... cum certis diebus frequentes ad eum referendarii convener[unt] signata fuerit, contigit, ut cum ea primo huiusmodi die signari non potuisset ob temporis brevitatem domum a referedario relata atque cum multis aliis (ut fieri{)} solet <)> in locum publicum posita ibidem perierit, certaque suspicio sit ab Π inventam et subductam fuisse, utpote cuius impetrationibus, de quibus supra scripsi, illa plurimum conducebat, certior enim ex illa factus est Σ provisionem et collationem, non valere ob irregularitattem illam etiam ipsomet ... in ea supplicatione confitente suam vero impetrationem bonam esse, quae acciderat 18 diebus ante Simpsonis adventum, qui etiamsi eo ipso die, quo venerat supplicationem absolutionis expedivisset, frustra id tamen fuisset tot diebus antevertente Π. At quod idem Π iam compertum habet illud de irregularitate ..., cum res in iudicium venerit, nihil certius, quam ... litem amissurum. En ergo quam belle + me cavens suo cavit ... Non sic, bone vir, non sic, sed admovenda erat avara manus turpi apud clericum praesertim thesauro, cum intellexeras tantopere necessariam absolutionem, et admodum velociter, cuiusque mortem Romae exaudiri, statimque privatus celerrimus expediendus nuntius, qui eandem absolutionem ante omnium aliorum impetrationem obtinuisset. Iam vero illi usuvenit, quemadmodum cani...ico, qui et os retinere et umbram in aqua captare volens [ne]utrum obtinuit. Attamen quoniam nec +, nec ... adh[u]c sum inimicus et Π nunc alios canonicatus quaerentem, ob id, quod priorem suum in desperatis habet, ad ecclesiam umquam rursus admittere periculosissimum fuerit, si + et ... ambo adversum nos deinceps rectius se gesserint et V ad possessionem Ψ admiserint eumque residentem amaverint, est mihi, ut ante dixi, ius longe firmi[u][]s et certius quam Π ad ǂ canonicatum, per quod ipsum ... facile a q[uibu]svis Π impetitionibus vindicavero. Expedivi enim meo n[omine] gratiam exspectativam (sic enim vocant, diplomata quaedam, [quae] nunc conceduntur certis personis ad vacatura sacerdotia ... [Reverendissi]mae Amplitudini Tuae et Wladislavienses ecclesias cum nova dis[positio]ne ad duos canonicatus totidemque praebendas sub uno tecto, ... vigore die 4 Februarii generaliter, ut fieri solet, acc... idem ǂ canonicatus mihi deberi coeptus est, cum tunc adhuc v... ob ... irregularitatem, sicque antecessi Π totis undecim die[bus][], cum ipsius impetratio 15 Februarii demum contigit. Sin per...erint ambo, ingrati esse et inimicitias propte[r] accepta beneficia exercere illisque accesserit ... habebimus, quo eorum ulciscamur malitiam. Instrumentum possessionis R non usque quaque mihi satisfacit. Nam volens notarius Ciceronem potius quam vulgatas sequi formulas errata non levia commisit et praetermisit multa, quae omnio ad substantiam pertinent huiusmodi instrumenti. Admonendus itaque videtur, ne a tritis formulis in ullis componendis instrumentis vel unguem latum (ut aiunt) discedat. Nequaquam id enim tutum est nominationes duas ad Reverendissimae Amplitudinis Tuae ecclesiam superiore die ad reverendissimum dominum Cracoviensem misi. Earum altera dabitur Christophoro Conarski, alteram vero, ut vel Langhannio, vel Hartowski concedatur summis precibus a L et M contendi. Si id obtinuero, nescio, at cupio ardentissime et ad Reverendissimam Amplitudinem Tuam spero ex aula scribetur ... ad me his diebus scripsit se intellexisse ... canonicatum suum cuidam Gdanensi resignaturum esse, non tamen nomen indicavit, vereor, ne alicui filiorum ... aut Π, sed sciam brevi certum et, quid facto opus sit, significabo.

Quid Raphael a Conopat cum suo canonicatu agat atque adeo ipse ..., quam vitam et quo in loco ducat, scire etiam velim, antequam hinc abiero, et idipsum quoque de α ... et parentes, et necessarii omnes cum sint Lutheranissimi [no]n puto illum alio allegatum esse ad studia, quam ad eiusdem haere[sis] homines. Quod si est, privationem iustiss[i]mam effugere non poterit.

Iostum Ludowicum Decium mortem obi[is]se accepi, qui cum pecuniae vim maximam reliquit et duos tantum filios, quorum alter est a ... coadiutor adoptatus, non crediderim patre mortuo de hoc canonicatu coadiutorem istum curaturum, sed magis iam de uxor[e] sollicitum fore. Quod, ubi certius cognovero, et ... assecuto Cr[aco]viensi canonicatu illis iuribus, quae sunt illi hic a me mag[na] diligentia et labore impetrata, mihi magis magisque favere ...at in meoque aere esse, non praetermittam, quin illi Langha[nnium no]strum insinuem eumque inducere tentem, ut resignet. [Po]sessionem ψ assecutus fuerit et citius et facilius ...lis sopietur. Exspecto igitur et ob hanc causam ma[gno desi]derio id, ut intelligam.

Epithaphium Gamrati libe[nter] ...ui, non enim videram ante, est illud vere Hispa[num], quam gentem nihil pudet. Miseram illud quoque reverendissimo domino Upsalensi Tridentum cum altero a Σ maiore veritate composito estque remissum, qui, quid et illi, et aliis ibidem insignibus viris placuerit, ipse in suis litteris abunde describet.

Miraculum de nobili illo Danico, quem labes terrae absorpsit ω a me acceptum ita, ut erat in scheda descriptum, cum B communicavit. Ego autem vicissim, quid novi re scribam aut remittam, nihil habeo, nisi quod de incendio castri Neapolitani Italico idiomate excusum leget.

Pontifex iam itidem, ut regia maiestas, octogenarius optime valet suo more fere semper in motu vix uspiam diem uno in loco perseverans. Prandet cenatque mature valde nec tamen umquam sine fame, quam quoad non senserit, cessat. Et quamvis etiam satis cibi sumat, tamen illi de his rebus parantur, quae et brevi spatio, et absque molestia digeruntur. Mutationem locorum adeo amat, ut prorsus numquam cenet in eodem loco, ubi sit pransus. Vina, quae bibit, selectissima et fere Graeca, paucula admodum aqua diluit, mensura paulo minus amphorae Prutenicae, quam ein stoff vocant. Surgit mane, deambulat, it cubitum etiam tempestive. Sensus illi omnes et integri adhuc, et vegetes, memoria valet plurimum. Negotiis tamen ...rinde intentus est. Astrologi, quorum summa vanitas et ...llis fidem habent, non modo peccant, sed et stulti sunt, octo ad[hu]c annorum vitam illi promittunt. Haec fusius de pontifice, quoniam id a me exigere visa est suis litteris Reverendissima Amplitudo Tua. Quam dominus Iesus, ut fecit hactenus in integerrima valetudine et felicissimo omnium rerum successu ad meum usque reditum et deinceps in sempiternum misericorditer tueri dignetur. Cui [m]e pariter humillime ac studiosissime iterum atque iterum commend[o].

Romae, 27 Martii, anno 1546.

[Reverendissimae] Amplitudinis Tuae clientum nepotumque omnium infimus ac deditissimus Gaspar Hannoviu[s]