Reverendissimo domino Ioanni Dantisco, episcopo Culmensi et oratori serenissimi regis Poloniae apud caesaream maiestatem, domino gratioso

Reverende domine, domine gratiose.

Heri cum ante ortum solis in postis iterum rediissem ex Prussia, redditae mihi sunt litterae Dominationis Vestrae Reverendissimae datae Augustae 2 Augusti, quas cum summo affectu legi, vel ob hoc solum, quod tantam fiduciam Dominatio Vestra Reverendissima de me habeat, ut non dubitarit summam rerum suarum mihi committere. Sum itaque facturus omnia pro summa virili mea diligenter et fideliter. Scribit mihi Dominatio Vestra Reverendissima, ut nomine suo episcopatum domino Philippo Holkener committam et redditus recipiam mittamque Dominationi Vestrae per Fuggaros, sed res haec nondum est satis cauta, prout Reverendissimus dominus Cracoviensis et dominus doctor Borek dicunt, nam Dominatio Vestra Reverendissima non potest se intromittere in possessionem, nec quisquam nomine Dominationis Vestrae, nisi habita prius confirmatione summi pontificis; alias ego non intelligo, quid mali aut periculi inde emergere posset. Eam ob rem oportet me habere, quo doceam, Dominationem Vestram Reverendissimam esse confirmatam; spero, cum frater unus Dominationis Vestrae Reverendissimae propediem aderit, secum huiusmodi cautionem afferet, timeo tamen, ne Dominatio Vestra Reverendissima nesciens talem cautionem esse hic necessariam, illam apud se retineat, quocirca, si forsan illam cum fratre nondum miserit, quo absit, quantocius mittat; ego non tardabo in reliquo. Interim in episcopatu colligentur pecuniae. Spero hoc anno Dominationem Vestram inde habituram circa 4000 florenorum cum expensis forsan, quae illic fient.

Dominus Martinus Czyema, officialis Culmensis, homo sine omni dubio integerrimus, fideliter dirigit episcopatum. Fruges hoc anno optim[ae] sunt illic, sed alias non solum in tota Prussia, sed etiam in Polonia et fertili Cuiavia pauciss[imae] colliguntur. Nunc in reditu non fui in Culmenszehe, quia pestis Thoroniae ultra 2 iam menses saevit, etiam letiferi illi sudores ill[ic] per aliquot dies grassabantur.

Dominus doctor Boreck et ego non satis laudamus a[d] hoc officium dominum Philippum Holkener. Est certe v[ir] magni consilii, sed administratio huiusmod[i] requirit alium hominem, salvo tamen meliori iudicio Dominationis Vestrae Reverendissimae. Faverem ex animo Dominationi Vestrae unum, quem, ut arroganter dicam, omnes laudarunt sempe[r] summopere; vocatur Albertus Trzebski, nobili[s] oriundus circa Culmenszehe, Latinus bene, Germanus et Polonus perfectissimus, dext[er] certe; servivit aliquot annis domino Carnkows[ki], episcopo Premisliensi, pro marschalco, nunc est vicecapitaneus in Tarnow, ubi summam laudem dexteritatis obtinuit, cum occasionem haberet sup[er] quodam deposito etiam cum domino suo. Scio hoc, quod dominus de Baysen, dominus Czema, dominus Carnkowski, dominus palatinus Pomeraniae et dominus Tarnowski, qui invitus eum dimittet, illum summis extollu[nt] laudibus, nec intelligo, quem ad tale munus illi praeferant; certum est, quod nostri Pruteni nullum; hic mihi est amicissimus, prout est humanissimus, sine ambagibus; volens ego rebus Dominationis Vestrae Reverendissimae fideliter adesse, illum adibo, offeram illi summam illam condicionem apud Dominationem Vestram Reverendissimam, si volet acceptare; audacter eum praeficiam honori, vitae et commodo Dominationis Vestrae, nam scio bene fore actum. Intelligo optime, quanti sit bonus servitor, video etiam, quam rarus sit. Cupio mihi hanc fortunam, ut hunc hominem Dominationi Vestrae comparare possim, sed timeo eum non libenter tantas curas subire velle et hoc me terret, quod, cum de hac re loquerer cum integro viro, illi et mihi amicissimo, domino Iacobo Grofick, custode sancti Aegidii sub arce Cracoviensi, summo secretario episcopi Premisliensis, intellexi eum hoc non facturum, quod ego cupio. Attamen bene licet ex me solo eum aggrediar, nam, ut dixi, nescio, an mihi maior vivat fautor et amicus eo.

Stipendium Dominationi Vestrae Reverendissimae solvetur, quod dubitavi, nam maiestas reginalis heri mihi respondit se velle hoc efficere. „Reduc - inquit - mihi in memoriam, cum aderit thesaurarius, efficiam, ut calculum faciat”; respondi: „bene”.

Curabo ergo de hoc stipendio his diebus. Missi sunt iam 100 ducati a domino Boreck, 100 a Nibschicz et 100 ab episcopo Cuiaviensi. Consulit dominus Boreck melius esse, ut illae pecuniae, quae debent solvi Romae, hic colligantur et hinc per proprium nuntium mittantur, non per cambium, propter interesse sive discretionem, ut illi vocant. Nescio ergo adhuc, quomodo faciemus, habitis litteris Dominationis Vestrae consultabimus.

De sequestro rerum ablatarum nondum est conclusum apud maiestatem regiam. Unus filius domini palatini servit domino castellano, alius episcopo Cracoviensi. Illa non parum nos impediunt.

Matrem Dominationis Vestrae Reverendissimae habita possessione, si volet, de quo dubito, in Loebaw, deducam honeste, ut dece[bit]. Est bene sana, domum dirigit, uti prius, adi[uta] per viduam dominam Ursulam et virginem Catharinam, elegantem certe puellam; hae mihi munera pollicitae sunt, si significavero de reditu Dominationis Vestrae Reverendissmae. Nescio, quomodo consultabimus; si mater ex Gdano proficisceretur, cogeretur filiam virginem secum ducere, nam hoc genus hominum nusquam tutius est, quam apud matrem.

Dux Constantinus nuper mortem obiit in Russia; alia hic nova nulla sunt, nisi quae a vobis afferuntur.

Inter amicos de conquirendis pecuniis solus restat Holkener et Czema; volui ire illuc; dicit maiestas reginalis melius esse, ut scribam illuc. In aliis negotiis contenta est maiestas sua, ut vadam. Ergo consultum est, ut exspectem, donec confirm[a]tionem Dominationis Vestrae Reverendissimae habeam. Tunc sine mora volabo et omnia perficiam, semper enim in podvodis curro.

Ago et habeo summas quas possum gratias de tanta humanitate, quod non gravate susceperit Dominatio Vestra Ludovicum, socerum meum; nescio si gradarium perduxit usque ad Dominationem Vestram Reverendissimam. Nuper fui apud illius parentes, bene valent. Mat[er] rogat, quo Dominatio Vestra eum illic relinquat post suum discessum, ut aliquid discat inter homines. Id ipsum et mihi consultum illi videtur, nihil[o]minus cito redibit, nam nos Pruteni non poss[umus] diu foris patriam morari.

Eam ob rem supplico Dominationem Vestram, habeat eum apud se, quam diu in curia erit, et cum redeundum erit, relinquat eum in curia, bene inveniet viam, cum domi esse voluerit, habitura postea Dominatio Vestra magis practicum et idoneum ex eo servitorem. Sunt iam hic multi, qui exspectant adventum Dominationis Vestrae Reverendissimae cum filiis suis, quos in servitium Dominationis Vestrae dare velint; de his alio tempore.

Ago etiam gratias, quod Dominatio Vestra mihi significavit de illo, qui servivit domino Georgio Loxano. Sum enim satis resolutus, possum hoc parentibus eius, meis consanguineis, significare.

Stenkirch habet etiam litteras ad me, sed nondum mihi illas reddidit, crastino dicunt illum rediturum, nescio ex quo castro; quid in eis sit, non possum suspicari, quare cogebar tanto saepius scribere, prout facio. Scribam itaque iterum infra 8 dies, nam die Veneris venatum ibimus omnes in Nyepolomitcze. Commendo humiliter me et servitia mea Dominationi Vestrae Reverendissimae, cuius patrocinio me semper dedo, quae feliciter valeat.

Ex Cracovia, 4 Septembris 1530.

Eiusdem Dominationis Vestrae Reverendissimae servus Fabianus Woianowski