Reverendissimo in Christo Patri, Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culmensi etc., domino colendissimo ac administratori Pomesaniensi

Reverendissime in Christo Praesul et Domine, domine colendissime.

Servitia mea, quae semper Reverendissimae Dominationi parata fuere, praeseferens commendat.

Accepi sacrae maiestatis nostrae regiae litteras, domini domini nostri clementissimi, die ipso Martis post Palmarum a domino wladario in Starigrodt ea, qua decuit, reverentia ut subditus humillimus maiestatis sacrae regiae, quibus acceptis, aegritudine laborans, adeptione earundem magis dolores in me augmentati fuere, praesertim quod ex eisdem sacrae maiestatis regiae litteris promotionem coram eadem sacra maiestate pro me per Paternitatem Vestram factam in melius meum (quod absit) cognovi, licet praeter meritum ad indignationem eius sacrae maiestatis regiae (quod dii avertant) Paternitas Vestra me conata fuit deducere, reddendo me quasi culpabilem haeresis damnatae favore, per quod plerique cives labe hac infecti essent. Perlectis etiam eiusdem sacrae maiestatis regiae litteris, quas civibus Grudensibus dignata est eius maiestas scribere, praeterea et universales litteras, quarum lectione fretus, ut eius maiestatis voluntati sat fieret, nudius tertius accersivi, quamvis languidus, dominum praepositum, protunc plebanum officii Grudensis agentem, una cum protoconsule consulibusque, quaerens ab eisdem, utrum eis cognitum esset, an aliquis civium in Grudencz, qui carnibus diebus prohibitis vesceretur, quia culpam alterius nollem ferre, de facto tali se ignorare dixere cumque et illis mandavi se praeparaturos maiestatem regiam, dominum dominum nostrum clementissimum, pro clementia impetranda cum tempore secundum latiorem continentiam eius sacrae maiestatis regiae mandavi quaerere, qui mihi respondere, si in aliquo excessissent, ut non sperant, illud per Reverendissimam Dominationem Vestram illis in praesentia multorum dominorum indultum esse, nec sperasse id Reverendissimam Dominationem Vestram promissae relaxationis fore immemorem, in quo casu minime diffident, cum res eo deveniret ad lucem coram regia maiestate, domino domino nostro clementissimo, reos fore non reperturos, quoniam plebanum olim Grudensem regia praesentatione ac investitura domini praedecessoris eiusdem Vestrae Paternitatis susceptum constat, quarum vigore a se eundem nesciverunt repellere ac semovere, de quo se adhuc iactitat. Verum quod pro illo precibus ad dominum officialem Culmensem intercessere, hoc ad preces praefati Andreae se fecisse asserunt. Quam aeque intercessionem, per me pacis ac unionis causa cum ceteris factam coram domino officiali, Paternitas Vestra coram eius maiestate regia in malam partem interpretata est. Quod facinus in me commissum per Dominationem Vestram Reverendissimam non demerui, ex quo me Paternitas Vestra sibi nedum obsequiosum, verum etiam et patri, cuius anima quiescat, et amicis eiusdem Paternitatis Vestrae puto non laudis causa, novit. Nescio, quo fato nos Pruteni nobis ip[sis] semper invidi et odiosi, ut dicam, ita et Reverendissima Dominatio Vestra, novus dominus et episcopus mihi exsistens. Nonne licuisset magis officii gratiae in casu sancti Pauli fretum fuisse, qui docet episcopum oporter[e] esse pium, benignum etc., de quibus omnibus Paternitas Vestra melius quam ego scit. Non quod docerem, sed ut ad memoriam causae meae necessitate reducam, teste Salomone Proverbiis: cf. Vulg. Prv 18.4 aqua profunda verba ex ore viri et torrens redundans fons sapientiae ⌊verba viri velut profund[ae] aquae sunt et fons velut uberrimum flumencf. Vulg. Prv 18.4 aqua profunda verba ex ore viri et torrens redundans fons sapientiae ⌋, quo fonte circa Paternitatem Vestram exsistente, cur, rogo, non perpendebat ac revolvebat ea in animo. Nonne benignius fuisset profecto, ut dicam, honestius p[ro] statu eiusdem Paternitatis Vestrae me litteris vel verbis, ut ovem suam, si in aliquo mea condicio displicuisset, adhortatione afficere adhortarique de emenda exemplo ipso ductoris, qui se etiam a vertice capitis usque ad plantam pedis humiliavit, sequentibus eum exemplum. Perinde relinquens, quod verita est Paternitas Vestra in me perficere, sed potius me suae sacrae maiestati regiae, domino domino nostro clement[issimo], labefactum haeresi interpretatus, quae haeresis in me duce Domin[o] minime reperietur nec reperta erit, me in contrarium mand[ato] regiae maiestatis, domini domini nostri clementissimi, quicquam agere, sed in ea f[i]de, quam maiestas regia, dominus noster clementissimus, profitetur, attestantem, ut ceteri subditi Regni reperiar. Tam novum princ[i]pem spiritualem non sperassem mihi tam infessum ingratumque apparere, de quo Salomon: de quanto quis altior, de tanto humiliorem se ostendat. Et Salustius in Catilinam dicit: ita, in maxim[a] fortuna minima licentia est neque studere neque odisse, sed minime irasci decet, quid Cicero in Officiis cum plebe per humanitatem asserit agendum, procul dubio singula Vestrae Paternitati quam mihi melius constat. Putatne Paternitas Vestra posse umquam accidere, ut vestri mei, licet exilis, vel meorum amicorum umquam non egeant, quod saepe mihi cum aliis et aliis, cum aliorum amic[is], totidem vestrisque mecum cursu mundi accidit. Non ut perinde animum barbariae meae extollerem, quam aeque et Paternitas Vestra ex me pro noto semper experta est, sed quia mortalis sum et Paternitas Vestra, sorte primi currentis ad metam. Verum ut adonerem Paternitatis Vestrae in me ingratum animum eumque mihi favorabilem demulcerem, licet studium meum quieti defero, innocentia autem mea ac iustificatio suo tempore coram regia maiestate, domino domino nostro clementissimo, Deo dante, ostendetur. Quapropter rogo, Paternitas Vestra animum mihi adversantem a se dignetur deponere et si quid tali intrinsece offendentis esset, mihi gratiose litteris, si non verbis, dignetur declarare. Scio enim Paternitatem Vestram antehac fuisse virilem ac potentem sicut murum, teste Salomone, quid dicam de doctrina, cuius historia ampla ac perpetua manet. Spiritu Sancto igitur percepto per adeptionem dignitatis tum consecrationis, animum Paternitatis Vestrae in me, rogo, amore dignetur pietatis benignitatisque renovare, quo cognito, ut decet, servilem me semper domino meo praesuli offero optoque a Domino Deo primitias Vestrae Paternitatis ad longam valetudinem felixque regimen in salutisque consolamen perpetrare. Mutuo enim Dominus Deus exorandus est et si quid excessi scribendo, rogo, gratiose indulgeat ac boni consulat mea barbaria aures Paternitatis Vestrae obtundere. Non gravetur mihi gratiose super praemissa sine animi commotione, rogo, dignetur Paternitas Vestra rescribere. Salomon: quia vir patiens sedat contentionem, meaque scripta in melius interpretabitur, rogo. Cum his me gratiae Vestrae Paternitatis commendo, quae ut felicissime valeat ad longos annos, exopto.

Datis Graudenz (Grudziądz, Graudentium), city in Poland, Voivodeship of Pomerania, on the upper east bank of the Vistula, Graudenz (taking turns with Marienburg (Malbork)) was the venue for the Provincial Diet of Royal Prussia, which were chaired by the bishop of Ermland (Warmia)⌊GrudenczGraudenz (Grudziądz, Graudentium), city in Poland, Voivodeship of Pomerania, on the upper east bank of the Vistula, Graudenz (taking turns with Marienburg (Malbork)) was the venue for the Provincial Diet of Royal Prussia, which were chaired by the bishop of Ermland (Warmia)⌋, die Saturni [1]2 mensis Aprilis ante Paschale festum anno Domini 1533.

Eiusdem Dominationis Vestrae Reverendissimae deditissimus Jan Sokołowski (Jan of Wrząca) (†1546), in 1533 accused by Ioannes Dantiscus (as Bishop of Kulm) of favouring heresy; 1539-1544 Castellan of Elbing (Elbląg); 1544-1545 Castellan of Kulm (Chełmno); 1545-1546 Voivode of Pomerania (PSB 40/1, p. 131-133)⌊Ioannes SzokolowskyJan Sokołowski (Jan of Wrząca) (†1546), in 1533 accused by Ioannes Dantiscus (as Bishop of Kulm) of favouring heresy; 1539-1544 Castellan of Elbing (Elbląg); 1544-1545 Castellan of Kulm (Chełmno); 1545-1546 Voivode of Pomerania (PSB 40/1, p. 131-133)⌋ de Wrzuncza, in Grudencz etc. subscripsit