CIDT&C Corpus of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence

List #16

[Ioannes DANTISCUS] do [Andrzej ZEBRZYDOWSKI]
s.l., [1546-12-07]

Regest polski: Adresat nie odpowiedział na własnoręczny list Dantyszka przesłany przez jego powinowatego, burmistrza gdańskiego Georga Scheweckego. Zamiast tego lekceważąco wyraził się o Dantyszku wobec wielu ludzi. Nie naruszyło to życzliwości Dantyszka, której wyraz daje w niniejszym piśmie.

Bronił adresata przed zarzutami, jakie pojawiały się w Prusach w związku z obecnością kobiet w jego otoczeniu. W obronie tej wspierał go biskup chełmiński [Tiedemann Giese]. Spotkała ich za to taka odpłata, że posądza się ich o herezję i obżarstwo. Nawet gdyby były to zasadne oskarżenia, adresat zamiast ich oczerniać, powinien braterskimi napomnieniami odwieść ich od błędu. Odstąpiliby wtedy od niewłaściwego postępowania i okazali wdzięczność.

Prosi, aby adresat nie trwał w tej opinii o nich, lecz poznał ich obyczaje od ludzi, którzy ich dobrze znają. Być może wtedy zmieni o nich zdanie i będzie im życzliwszy. Rzeczy, które Dantyszek czyni z obowiązku wynikającego ze złożonej przysięgi, choć są dla adresata przykre, nie powinny zakłócać ich przyjaźni. Jako oznakę jej trwałości ofiaruje swoją pomoc w wyświęcaniu kapłanów w jego diecezji [włocławskiej].

Rękopiśmienne podstawy źródłowe:

1	kopia kancelaryjna język: łacina, ręką pisarza, AAWO, AB, D. 6, k. 132r
2	regest z ekscerptami język: łacina, angielski, XX w., CBKUL, R.III, 31, Nr 381

Pomocnicze podstawy źródłowe:

1	regest język: niemiecki, XX w., B. PAU-PAN, 8250 (TK 12), k. 618

Tekst + aparat krytyczny + komentarz Zwykły tekst Tekst + komentarz Tekst + aparat krytyczny

AAWO, AB, D. 6, f. 132r

Reverendissime mi Domine.

Tametsi litteris manu mea ad Dominationem Vestram Reverendissimam per spectabilem dominum Georgium Georg Schewecke (Georg Scheffke) (*1491 – †1547), 1522 Gdańsk alderman; 1525 - town councillor; 1528 - judge; 1531 - mayor; 1536-1537, 1540, 1542-1545 - burgrave; 1534 Gdańsk envoy to convention in Lüneburg in affairs of seafaring and conflicts with Lübeck (AT 15, p. 501, 510; AT 16/1, p. 42, 44; ZDRENKA 2, p. 275)⌊Georgium ScheffkeGeorg Schewecke (Georg Scheffke) (*1491 – †1547), 1522 Gdańsk alderman; 1525 - town councillor; 1528 - judge; 1531 - mayor; 1536-1537, 1540, 1542-1545 - burgrave; 1534 Gdańsk envoy to convention in Lüneburg in affairs of seafaring and conflicts with Lübeck (AT 15, p. 501, 510; AT 16/1, p. 42, 44; ZDRENKA 2, p. 275)⌋ praeconsulem Gedanensem, affinem meum, datis dedignata sit respondere, quin potius coram nonnullis contemptim Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Hans Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌊DantiscumIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Hans Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌋ verbis non admodum amicis afficere se non continuerit, nihil tamen in eo erga Dominationem Vestram Reverendissimam benevolentiae meae observantiam laesam sentio, quae, ut hanc schedam praescriberem, effecit. Infitias iri nequit cf. Vulg. Eph 5:8 eratis enim aliquando tenebrae: nunc autem lux in Domino ⌊nos aliquando fuisse tenebras, nunc autem oramus sedulo, ut lux simus in Dominocf. Vulg. Eph 5:8 eratis enim aliquando tenebrae: nunc autem lux in Domino ⌋, cf. Vulg. Lc 16:15 Deus autem novit corda vestra; Vulg. Act 1:24 Tu Domine, qui corda nosti omnium; Vulg. Act 15:8 qui novit corda Deus ⌊qui corda novit omniumcf. Vulg. Lc 16:15 Deus autem novit corda vestra; Vulg. Act 1:24 Tu Domine, qui corda nosti omnium; Vulg. Act 15:8 qui novit corda Deus ⌋ et ad se redeuntes non reicit paenitentes.

Ego quidem quorundam apud Royal Prussia (Prussia Regalis), region, part of Prussia annexed to the Kingdom of Poland in 1466 under the provisions of the Second Peace of Thorn⌊nosRoyal Prussia (Prussia Regalis), region, part of Prussia annexed to the Kingdom of Poland in 1466 under the provisions of the Second Peace of Thorn⌋ calumnias, qui gynaecium in comitatu Dominationis Vestrae Reverendissimae reprehendebant, quantum potui, pro honestate Dominationis Vestrae Reverendissimae refellebam. Qua item in re socium habui Tiedemann Giese (Tidemannus Gisius) (*1480 – †1550), in 1519 ennobled by King Sigismund I; 1504-1538 Canon of Ermland (Warmia); 1516-1527, 1533-1537 Judicial Vicar and Vicar General of Ermland; 1523-1538 Custos of Ermland; 1537-1549 Bishop of Kulm (Chełmno); 1549-1550 Bishop of Ermland (BORAWSKA 1984, passim)⌊reverendissimum dominum CulmensemTiedemann Giese (Tidemannus Gisius) (*1480 – †1550), in 1519 ennobled by King Sigismund I; 1504-1538 Canon of Ermland (Warmia); 1516-1527, 1533-1537 Judicial Vicar and Vicar General of Ermland; 1523-1538 Custos of Ermland; 1537-1549 Bishop of Kulm (Chełmno); 1549-1550 Bishop of Ermland (BORAWSKA 1984, passim)⌋. Quae nobis refertur compensatio, liquet, cum ille de haeresi et de ingluvie Dantiscus ex quadam vehementia, quam olim accedens aetas temperabit, insimulatur, super quibus Dei sit iudicium. Quodsi etiam tales essemus, non traduci, sed fraternis commonitionibus ex errore nos abduci oporteret. Hoc si fieret, certo sibi Dominatio Vestra Reverendissima persuadeat, fore ut agnoscentes errorem resipiscerent, atque etiam gratiam haberent.

Ne itaque in ea de nobis opinione persistat, verum ab iis, qui nos penitius norunt, de vita moribusque nostris disquirat, rogo. Tum forte mutabit et sententiam, et benevolentiorem in nos concipiet mentem. Quod ad me attinet, si quid ex officio, ad quod iusiurandum me astrinxit, facio non satis Dominationi Vestrae Reverendissimae gratum, ne ob id, quaeso, causari velit me a nostra olim inter nos inita amicitia descivisse, quam apud me firmam esse, vel hoc praebeat indicium, quod hic, apud ecclesiam meam, si qui Włocławek diocese⌊dioecesisWłocławek diocese⌋ Dominationis Vestrae Reverendissimae sacris initiari postulaverint, me studiosum offero suffraganeum. Qua in re si ex veteri amore voluntatis suae certam significationem mihi fecerit, acceptum mihi erit hoc a Dominatione Vestra Reverendissima plurimum.

Cui commendatissimus esse cupio etc.