Letter #1729
[Ioannes DANTISCUS] to [Johan WEZE]Löbau (Lubawa), 1537-09-28
English register: Dantiscus is replying to Weze’s letter. He apologizes for taking so long. The news received from Weze concerning Isabel (Delgada) has been confirmed in the letters of (Diego Gracián de Alderete) suitor of Dantiscus’ daughter (Juana Dantisca). Dantiscus is embittered at the lack of response to his proposals as to his daughter’s future, of which he informed Ehinger in a letter, so he has decided not to interfere with the course of events. He writes unfavorably of Gracián, about whom Albrecht Cuon wrote to him that he is proud and that he suffers from the French disease. He also suggests that Juana may not be his child. Dantiscus informs Weze that Prussian Prince Albrecht was present at the coronation of the prince of Holstein as king of Denmark, which took place in recent days in Copenhagen. The pestilence is spreading on the (Baltic) coast, so Albrecht was forced to return from the coronation by sea. The ceremonies were magnificent but, despite the hopes they raised, and knowing the nature of the Danes, Dantiscus does not believe in lasting peace in this region. Dantiscus thanks Weze for the news and states that the political situation has deteriorated substantially. He is particularly shocked at the news of the alliance between France and Turkey. He is also worried at the lack of news from Cornelis De Schepper. He states his wish (yet again) that the epitaph he wrote for Alfonso Valdes be placed in the church (where Valdes is buried in Vienna), especially since he has paid for a space on the wall. He criticizes the new custom of charging such a fee. Dantiscus would greatly like to see Weze again someday, and encourages him to write letters. He informs Weze about his election to the post of Warmia bishop. He hopes Weze will also be promoted to some major German or Spanish bishopric.
Manuscript sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Reverendissime Domine, Domine et Amice carissime ac observandissime. Salutem fraternique amoris mei commendationem plurimam.
Quod hucusque amicissimis Dominationis Vestrae litteris Pragae II Maii datis non responderim, quam praetexere debeam excusationem, non invenio, numquam enim ita deberem esse occupatus aut negotiis impeditus pro illa nostra amicitia, in qua a tot annis integerrime coniunctissimeque una viximus, quin, omissis omnibus, Dominationi Vestrae Reverendissimae officiosum me praeberem. Fateor igitur plane negligentiam meam, non tamen venia indignam, quam singularis Dominationis Vestrae Reverendissimae in me benevolentia mihi impetrabit. Quae Dominatio Vestra Reverendissima scripsit de Hispana Isipe, accepi etiam ab eo crebris pulsatus litteris, qui filiam eius ambit. Ego vero conniventer negotium transeo , qui sciam, quomodo omnia habeant, et quid fieri velim domino Henrico Ehinger iam significaverim, a quo hactenus non obtinui responsum. Ille porro procus inanis, gloriosulus eruditionis ostentator, ut ex Alberti Ku[on] litteris intellexi, multa petit, totus Gallica scabie, a qua vix umquam fuit vel erit immunis, obsitus et possessus. Pro iure sanguinis nihil, ut certo opinor, debeo. Si inter os et offam, quid non iis rebus solet incidere? Quod Dominatio Vestra Reverendissima clarius, quam scribi licet ac convenit, pro illorum temporum et hominum condicione apud se reputabit.
Pro novis, quae Dominatio Vestra Reverendissima scripsit, magnam habeo gratiam. Interea immutata sunt plurima , sed non in meliorem statum, cum is, qui se scribit Christianissimum, Christianismo factus sit Turcis iunctus infensissimus. Cuius truculentae impietati dominus Deus resistet et se vindicem iustumque suo tempore iudicem faciet etc.
Quid hinc scribam earum rerum, quae hic aguntur, non habeo aliud, quam quod vicinus meus illustrissimus marchio Brandenburgensis Albertus dux in parte Prussiae iis proximis diebus ex Haffnia Daniae, peracta coronatione ducis Holsaciae, maritimo itinere rediit, equitatum suum, quo usque in Stralsund profectus fuit terra, relinquens ob pestem, quae passim in illis oris grassari cepit. Feruntur multa de conviviis, symposiis, choreis et nescio quibus ludis aliis, praeterea de bona pacis spe coronatique regis in eo Regno firmitate. Quae quam diu inibi durare soleat, multi ante reges fecerunt periculum, et iste, ni fallor , pro loci et gentis natura faciet, quam, licet pilos mutet, tamen numquam solet mutare vulpes etc.
Scripsi superioribus mensibus Dominationi Vestrae Reverendissimae, quidnam agat communis noster amicus dominus Cornelius Scepperus, ad quem tum et litteras dederam, et item alias aliis viis. Scire nequeo, neque coniectura assequi,ubinam gencium vivat, aut si vivat. Si quid de illo certi habet, ut me participem faciat, impense oro.
Velim et Valdesii epitaphium esse appensum, quandoquidem pro loco in ecclesia dati sunt ecclesiae praefectis (inauditum prius et detestandum) quinque vel septem, si recte memini, floreni Renenses. Si tantum accipitur ab iis, qui ornant, q[u]id ab iis, qui cadaveribus foedant ecclesiam? Recens, inquam, et novum est prodigiosum, quod et tabellae parietes decorantes sine pretio non admittantur.
Quod Dominatio Vestra Reverendissima in calce litterarum addit se desiderare, ut me aliquando videre possit, idipsum revera, quantum animus meus praegestit , antequam e vivis migrem, ut Dominationem Vestram Reverendissimam coram complecti illamque amicissime familiarissimeque alloqui possim, scribi nequit. Quod si aliquando contigerit, sublimi feriam vertice sidera, sin minus, ut crebris litteris nos vicissim visitemus, pro leniendo utrimque desiderio nostro, utrisque erit incumbendum, quibus audiat absentem absens videatque legendo.
Qui diligit amicum, non potest non esse de fortunis eius sollicitus, unde nihil foret mihi iucundius, quam scire Dominationem Vestram Reverendissimam pro tot longis duris et utilibus servitiis, quibus sacratissimae caesareae maiestati iam tot annis fuit usui, dignam compensationem remuneration[emque] recepisse. Pergratum itaque mihi Dominatio Vestra Reverendissima fecerit, si in eo me reddiderit certiorem. Quantum enim Dominationi Vestrae Reverendissimae pro meritis accesserit honoris et commodi, tantum et mihi accrevissearbitrabor. Utinam sacratissima caesarea et regia Romanorum maiest[ates] eam Dominationis Vestrae Reverendissimae haberent rationem, quam de me serenissimus rex meus habet non tam bene , quam de suis est principibus Dominatio Vestra Reverendissima merita – in alio, eminentiorique statu res vestrae essent. Translatus siquidem sum, cum coadiutoriae nego[tium] morte episcopi interveniente infectum Romae manserit, opera nimirum et gratia serenissimi regis mei, ab hac mea ad Varmiensem ecclesiam, ad quam XX-a huius mensis capitulum Varmiense me concordibus votis postulavit, habiturus ex Dei misericordia multo quam prius episcopatum (utinam cum animae meae salute) opulentiorem. Spero quidem, nec vana fides, brevi item et Dominationem Vestram Reverendissimam vel apud Hispanos aut Germanos insignem aliquem episcopatum consecuturam. Quam diutissime bene feliciterque valere omnique honore et fortunis in dies ornatioremque fieri totis animi percupio ac aveo viribus.
Ex castro meo Lubaviensi, XXVIII Septembris MDXXXVII.