» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #732

Ernst von Bayern to [Ioannes DANTISCUS?]
s.l., [1531]


Manuscript sources:
1fair copy in Latin, BCz, 1598, p. 419-422

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

BCz, 1598, p. 419

Reverende in Christo domine et amice carissime.

Cum anno tricesimo praeterito infra festum Pascae et Pentecostes augustissimus et invictissimus princeps et dominus, dominus Carolus Romanorum imperator semper augustus nec non Germaniae, Hispaniarum, utriusque Siciliae, Hungariae etc. rex, archidux Austriae, dux Burgundiae, dominus meus clementissimus in oppido Yspruck degeret, conquerendo proposuerim, quod postquam illustris princeps dominus Albertus felicis recordationis comes palatinus Rheni, superioris inferiorisque Bavariae dux etc., dominus et pater meus clarissimus, dum annus a nativitate Domini millesimus quingentesimus octavus ageretur pro statu humanae condicionis ac divino bene placito naturae debitum solvisset, totus Bavariae ducatus ad tres suos filios relictos: Wilhelmum, Ludovicum ac me tamquam heredes suos in hac parte proximos et indubitatos, tam ex iuris communis dispositione, quam patriae dudum inolita consuetudine pro aequalibus portionibus devolutus sit.

Verum cum nos omnes tunc in ea fuissemus constituti aetate, ut regimini ducatus praeesse non potueramus, et postquam dicti fratres mei dominus Wilhelmus et dominus Ludovicus aetate me praecedentes, habiles utcumque ad regendum facti, divisione celebrata ducatus regiminis et administrationi se ipsos submisissent, prout hodie quoque eundem totum ducatum me excluso de facto regerent atque administrarent, et quamvis eosdem meos fratres saepius BCz, 1598, p. 420 amice ac fraterne pro assignatione tertiae partis mihi competentis requisivissem, magisque, semper optassem benevole cum ipsis huiusmodi occasione convenire quam experiri in iudicio, hactenus tamen, quod iuste petieram, consequi non potuissem.

Et cum idem ducatus a sua caesarea maiestate et sacro Romanorum imperio in feudum cedat, ne ego lapsu{m} temporis etiam in hac parte a iure meo caderem, tantum per medium magnifici Balthasaris de Castiliano, qui tunc apud caesaream maiestatem summi pontificis ac sanctae sedis apostolicae in Hispaniis nuntium agebat, elaborassem, quod maiestas sua partem mihi in ducatu Bavarico hereditarie competentem in feudum clementissime dedisset et dictum dominum Walthasarem procuratorem a me ad has specialiter constitutum nomine meo recepto iuramento fidelitatis consueto, de eode<m>, ut moris est, gratiose investiisset. Quibus fratres meos denuo requisissem, ut vel intuitum iuris mihi ex investitura quaesiti partem meam hereditariam assignarent, sed et haec mea opera frustra fuisset et ex pluribus tractatibus pro amicabili et fraterna compositione inde habitis sentirem et pro certissimo haberem, quod extraiudiciario tractatu nihil aliud futurum esset, nisi ut tempus inutiliter tereretur atque in maius periculum constituerer.

Ideo caesaream maiestatem humillime ac debita observatione et oboedientia hidden by binding[a]a hidden by binding BCz, 1598, p. 421 imploravi atque rogavi, quatenus mihi occasione tertiae partis ducatus Bavariae mihi iure hereditario atque longissima suae maiestatis concessione competentis ius et iustitiam gratiosissime administrare ac fratres meos iudicialiter citare velit. Super quo a caesarea maiestate id responsi datum, quod maiestas sua caesarea primum velit discordiam extraiudicialiter auscultare et componere, quod ego, cui longo iudicio sistendi locus commode non est, gratissimo animo accepi ratumque habui et tali suae maiestatis gratiosissimo proposito obsequentissime vivere consensi.

Augustae vero maiestas caesarea post habitos aliquos tractatus adiacentem scriptam schedulam mihi assignari fecit, ex qua intellexi fratres imperatori extraiudicialem compositionem causae nostrae denegasse conatosque esse invalidis ac falsis fundamentis in illa positis imperatoriam maiestatem commovere, quo mihi ipsa iudiciarium processum denegaret. Informavi tamen caesaream maiestatem, quod mihi non attentis fratrum erroneis oppositis iudiciarius processus non esset denegandus. Et cum vero caesarea maiestas ob alia negotia causam ipsam audire et determinare non potuisset, obtinui ab illa rescriptum in talibus causis dari consuetum ad augustissimum ac potentissimum principem et dominum, dominum Ferdinandum, Romanorum nec non Hungariae atque Bohemiae etc. regem, dominum BCz, 1598, p. 422 meum clementissimum, quod rescriptum ob adversam valetudinem meam, qua hactenus laboravi, suae regiae maiestati praesentare actionem contra fratres intentare non potui.

Hinc ante paucos dies caesareae maiestati fratres mei litteras miserunt, ubi conantur nescio quibus falsis narrationibus caesaream maiestatem concessum rescriptum revocare aut processum iudiciarium ad tempus mihi denegare, inducere. Licet sperem ego, quod caesarea maiestas ad id non possit commoveri, attento quod suae maiestatis officium sit et ex iuramento praestito teneatur cuilibet administrare iustitiam.

Ideo ne ab aemulis meis caesareae maiestati fratrum falsa argumenta tamquam iuri consona suggerentur, et sic mihi quid contrarii a sua maiestate impetraretur, rogo Reverendam Dominationem Vestram mihi adiutorio esse apud caesaream maiestatem, ut scripta fratrum mihi assignentur, quia aequum et iustum etiam de mea necessitate est contra illa replicare. Atque etiam, quod caesarea maiestas me inaudito permittat se commoveri, concessam mihi commissionem revocare aut etiam processum iudiciarium ad tempus suspendere. Quod hidden by binding[d]d hidden by binding si secus contingeret, certe cogerer ubique de negata mihi iustitia conqueri.

Id quod erga Reverendam hidden by binding[m]m hidden by binding Dominationem Vestram summis viribus ac dedita opera promereri me offero.

Ernestus administrator Pataviensis, comes palatinus Rheni, superioris inferiorisque Bavariae dux