Letter #441
Ioannes DANTISCUS to Sigismund I JagiellonBologna, 1529-12-31
Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
|
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
BNW, BOZ, 2053, TG 12, No. 1401, f. 110v
Serenissimae
BNW, BOZ, 2053, TG 12, No. 1401, f. 107r
Serenissima Maiestas Regia et Domine, Domine clementissime. Humillimam perpetuae meae servitutis commendationem.
Cum superioribus diebus 1529-08-09⌊nona Augusti praeterita1529-08-09⌋ sospes ex
Iam, ut reor, non est incognitum Maiestati Vestrae Serenissimae, qua pompa
Postquam hic passim fuerat divulgatum,
Consultum postea, cum plures essent, qui obsiderentur, quam qui obsiderent Florentiam, ut maiores copiae illac mitterentur; profecta est eo maior pars peditum Hispanorum, qui appulerant cum caesare, et cum neque isti viderentur satisfacere, venit huc princeps de Oranges, vicerex Neapolitanus, et pro pecuniis et pro aliis copiis maioribus, unde fuit decretum, quod etiam illac pedites Germani, qui nuper cum comite Felice de Werdenborg ex Germania fuerant adducti, transmigrarent, qui superioribus diebus hac iter facientes numero septem mille cum reliquis paper damaged⌈[is]is paper damaged⌉ obsident Florentiam; tormenta cum globis ferreis et pulveribus non pauca paper damaged⌈[pauca]pauca paper damaged⌉ ad id dedit dux Ferrariae, alia etiam caesaris ex Mediolano paper damaged⌈[lano]lano paper damaged⌉ ac paper damaged⌈[ac]ac paper damaged⌉ aliis locis paulo ante sunt perducta. Reverendissimi domini cardinales omnes paper damaged⌈[omnes]omnes paper damaged⌉ ad paper damaged⌈[ad]ad paper damaged⌉ tam pium opus pro ferendis globis ferreis et pulveribus dederunt paper damaged⌈[dederunt]dederunt paper damaged⌉ mulos suos onerarios. Pontifex omnibus modis conquirit pecuniam paper damaged⌈[m]m paper damaged⌉, quibus paper damaged⌈[quibus]quibus paper damaged⌉ ibidem alat exercitus et suos extorres Medicos, data Florentia in paper damaged⌈[tia in]tia in paper damaged⌉ praedam per bullas publicas, restituat. Florentini ex adverso paper damaged⌈[dverso]dverso paper damaged⌉ desperata cum pontifice pactione plebeque inutili expulsa, defensionem paper damaged⌈[ensionem]ensionem paper damaged⌉ ad extremum usque halitum parant, seque multis confectis munitionibus paper damaged⌈[nibus]nibus paper damaged⌉ acriter tuentur. Haec sunt, quae hucusque hic fecimus et rerum exitum paper damaged⌈[m]m paper damaged⌉ exspectamus, a quo et coronatio caesaris et discessus hinc noster dependet. De coronatione ista certum quod scribam, non habeo, cum adhuc incertum est illis, ad quos spectat. Sunt, qui dicant, eam
Quibus modis pax sit confecta inter caesarem et regem christianissimum cumque Venetis et cum domino duce Francisco Sfortia articulatim, ad Maiestatem Vestram Serenissimam cum Bernardo fratre meo transmittam. Sunt tamen hic multi, qui non possunt induci, ut istas paces perpetuo duraturas credant; suspicantur, quam primum exiverit caesar Italiam, quemadmodum istorum hic hominum mentes sunt volubiles, subinde metamorphosim fieri, quod neque mihi a ratione videtur alienum.
BNW, BOZ, 2053, TG 12, No. 1401, f. 108r
Convenit me hic reverendissimus dominus episcopus Gurcensis, Hieronimus Balbus, cum quo accessi reverendissimum dominum cardinalem Sanctorum 4, a quo fui humanissime exceptus; multa in laudem Serenissimae Maiestatis Vestrae et nationis Polonicae praedicabat, seque pro sua virtute et humanitate, optimus senex, plurimum offerebat. Is paulo post effecit, ut ad pontificem admitterer, quo cum venissem et crucem ex filo aureo in calceo pedis eius osculatus fuissem, in hunc modum stando, ipso etiam pontifice stante, loquebar, quod cum huc cum caesare ex Hispania applicuissem exspectassemque indies litteras aut certa Maiestatis Vestrae Serenissimae ad eius sanctitatem mandata, quo non vacuus accederem, transivissentque iam multi dies et nihil istiusmodi ad me esset perlatum, non potuissem neque licuisset me diutius continere, quin ad hoc osculum prociderem, offerendo me, sicubi eius sanctitati apud caesarem ac etiam apud Maiestatem Vestram Serenissimam servire possem, me esse propensissimum. Ista fuit summa etc. Respondit mihi, composito ad humanitatem vultu et lene quiddam subridens, quod me libenter vidisset ex parte regis mei, cuius maiestati (hoc tum verbo utebatur) propensus esset singulariter, ubi ei posset gratificari, quam etiam sibi inter alios et sedi apostolicae praecipue affectam cognosceret, multisque id experimentis haberet compertum. Subintuli sanctitatem eius in ea opinione, quam de Maiestate Vestra Serenissima concepisset, non decipi semperque id se clarius experturam. Deinde et mihi se o<b>tulit sanctitas eius, ad quod egi, quas potui, gratias. Postea mei etiam ad hoc osculum cum doctore Resszicza paenitentiario et quibusdam aliis, qui me fuerant comitati, accesserunt; nemo tunc ibi post signaturam, ut vocant, aderat, quam duo isti cardinales seniores: Sanctorum 4 et Fernesius. Sic cum signo crucis a pontifice dato dimissus discessi.
Cumque hic tot et tanta continue negotia agerentur, a me nihil commode potuit fieri, cum quod adhuc dominus Levicius nondum rediit ex Neapoli, a quo rerum omnium perfectam instructionem habere debui, tum etiam, quod caesar perpetuis negotiis et querelis multorum obrueretur; fui tamen nihilominus apud eius maiestatem, atque inter alia de promisso mihi facto anno superiore Toleti in Hispania eum admonui, rogans, licet non dubitarem, quin omnino, quod mihi promiserit maiestas eius, esset ob BNW, BOZ, 2053, TG 12, No. 1401, f. 108v servatura, conveniret tamen, ut hoc pro mutua coniunctione cum Vestra Regia et reginali Maiestate litteris testaretur, et inculcavi, quod maiestas eius mihi fuisset pollicita, si rex catholicus adoham praeteritam a matre serenissimae dominae numquam exegisset, se etiam illam numquam exacturam. Respondit, me non vanam concepisse fiduciam, se enim non solere immutare, quod semel apud se statuisset, de litteris vero super ea re deberem colloqui cum Pernotto (qui est unus de privato suae maiestatis consilio) eumque de singulis bene instruere; habita deinde ab illo relatione, se facturum omnia, quae posset, sicque me cum bona spe a se dimisit. Iste Pernottus, qui nunc vo paper damaged⌈[vo]vo paper damaged⌉catur dominus de Granvela, successit in locum Lalemanti, qui paper damaged⌈[qui]qui paper damaged⌉ adhuc in Madril, ubi agit imperatrix, in iure suo detentus paper damaged⌈[ntus]ntus paper damaged⌉ versatur, nec adhuc in omnibus, quae contra eum erant deposita paper damaged⌈[sita]sita paper damaged⌉, est convictus; habet hic confessorem caesaris, qui summopere partes eius tuetur. Cum hoc Pernotto singularis quaedam paper damaged⌈[am]am paper damaged⌉ mihi paper damaged⌈[mihi]mihi paper damaged⌉ in hac curia familiaritas et aulica oborta est amicitia paper damaged⌈[icitia]icitia paper damaged⌉ pollicitusque est superinscribed⌈estest superinscribed⌉ his diebus huic negotio apud caesarem intendere paper damaged⌈[dere]dere paper damaged⌉; ad id promovendum nihil a me omittetur et spero, quod brevi paper damaged⌈[vi]vi paper damaged⌉ cum fratre meo huius rei expeditionem mittam, quo tandem hinc semel paper damaged⌈[l]l paper damaged⌉, re ex sententia confecta, possem absolvi. Quod hucusque parum paper damaged⌈[um]um paper damaged⌉ in his tractaverim, non fuit alia causa, quam quod exspectabam dominum Levicium, quem ex
In isto rumore et tumultu de obsidione Viennensi a Turcis coeperat hic Maiestas Vestra Serenissima a plerisque male audire, quod indutias servaret cum Turcis pactas et regi Ferdinando non subveniret, ad quod impugnandum cum apud pontificem tum etiam apud caesarem et plerosque alios nihil omisi non inconvenientibus rationibus, quibus cum silva mea elegiaca, quam de temporum nostrorum calamitatibus ad pontificem et ad caesarem scripsi, plena est, sintque a plurimis admissae, supervacaneum hic repetere censui. Eam etiam silvam cum quibusdam vaticiniis et revolutionibus impressam, atque cum aliis hic rebus gestis brevi, ut scripsi, frater meus feret.
BNW, BOZ, 2053, TG 12, No. 1401, f. 109v
Dixerat mihi etiam superiore die Balbus, quod non gratum esset pontifici neque cardinali protectori Sanctorum 4, Maiestatis Vestrae Serenissimae tam raro huc afferri litteras et quod in consistorio tractatum fuisset, ut Maiestas Vestra Serenissima fieret capitaneus generalis christianitatis contra infideles. Fuerunt etiam hic nomine caesaris quaedam proposita in consistorio contra reverendissimum dominum archiepiscopum Gneznensem et de illius nepotibus; fui et ego quaesitus, quid mihi constaret, sed cum iam fere sex sint anni in futuro Martio, quo a Maiestate Vestra Serenissima ex Cracovia abii, nihil testari potui; cf. , CIDTC IDP ⌊quae paper damaged⌈[ae]ae paper damaged⌉ audimus, loquimur, quae vidimus, testamurcf. , CIDTC IDP ⌋.
Alia, quae restant, copiosius intra paucos dies per paper damaged⌈[er]er paper damaged⌉ fratrem paper damaged⌈[
Datum
Serenissimae Maiestatis Vestrae Regiae humillimus servus