» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #1435

[Ioannes DANTISCUS] do [Mikołaj GRABIA?]
Löbau (Lubawa), 1536-04-07

Regest polski: Dantyszek tłumaczy się, że nie odpowiedział na kilka listów Adresata. Czekał na okazję, by mógł posłać kogoś ze swoich ludzi z odpowiedziami na dwór. Teraz taka okazja się nadarza i Dantyszek nie może pozwolić, by jego posłaniec wyruszył bez listu do Adresata. Dantyszek życzy Adresatowi dużo szczęścia i dziękuje mu za powiadomienie o nowych sprawach na dworze. Prosi Adresata, by czynił to częściej, za co będzie zobowiązany i wdzięczny. Poza tym odpisał królowej w takim liście, jaki mu Adresat własnoręcznie ostatnio naszkicował, kiedy królowa domagała się od Dantyszka, żeby nie rozszerzał ugody z Kostką poza granice zgodne z jej wolą. Zresztą nic nigdy nie było i nie będzie dla Dantyszka łatwiejsze do spełnienia, niż ten rozkaz królowej. Nie wie tylko, w jaki sposób powzięto o nim na dworze taką opinię, jakoby nie było odeń nikogo bardziej chętnego do siania i podsycania niezgody. Prosi nieustannie Boga o pokój, którego zawsze był miłośnikiem. Jednak nie może uniknąć oszczerstw, podobnie jak wielu świętych i dobrych mężów czy nawet sam Chrystus, który osądzi wszystko sprawiedliwie w swoim czasie. Prosi więc, by Adresat, na ile może, wstawił się za nim do królowej w związku z powstałą o nim opinią i zapewnił mu jej łaskę i większą przychylność. Nie może zataić przed adresatem, że w swoim spalonym kościele jedno z okien ozdobił herbem, tytułem i imieniem królowej. Ma nadzieję, że Adresat zobaczy je kiedyś, przybywając z milszym niż poprzednio poselstwem. Pozdrawia Adresata z całego serca i prosi, by przekazał odeń pozdrowienia prepozytowi i doktorowi Janowi Andrzejowi oraz panu Aleksandrowi.


Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1kopia kancelaryjna język: łacina, ręką pisarza, BCz, 244, s. 88 (b.p.)
2kopia język: łacina, XVIII w., BK, 232, s. 173-174
3kopia język: łacina, XVIII w., B. Ossol., 151/II, k. 136r-v
4kopia język: łacina, XVIII w., BCz, 54 (TN), Nr 62, s. 169-170
5regest z ekscerptami język: łacina, polski, XX w., B. PAU-PAN, 8243 (TK 5), a.1536, k. 44

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

BCz, 244, p. 88

Generose domine, amice carissime. Salutem et omnem felicitatem.

Quod iam aliquot humanissimis Dominationis Vestrae litteris non responderim, aliud in causa non fuit, quam quod exspectarem occasionem mihi dari, qua aliquem meorum ad curiam mitterem, quam ad praesens nactus, nolui committere, ut nuntius meus sine meis Dominationem Vestram accederet, cui omnia fausta et felicissima precor habeoque gratiam, quod me de multis, quae in aula pro novis habebantur, certiorem reddiderit, idipsum, ut crebrius faciat, impense oro, quo nullum mihi gratius officium praestare poterit, quoque non parum me sibi devinctum et ad referendum aliquando gratias efficiet. Ceterum rescripsi Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragonserenissimae maiestati reginaliBona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon, quas eius nomine sua manu Dominatio Vestra novissime ad me graphice depinxerat, ubi Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragonserenissima maiestasBona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon eius a me requirit, ne compositionem cum generoso domino Stanisław Kostka (*1487 – †1555), as a leader of the so-called nobles' party active in Royal Prussia since 1536, Kostka stood in opposition to most of the members of the Council of Royal Prussia, who wanted to maintain the autonomy of the province and a "balance of power" in terms of governance. The tension between the Prussian Subtreasurer and the Council had been increasing since the Diet in Graudenz (Grudziądz) in 1533. Kostka, connected with the royal court since his youth, was sent to Graudenz as the King's deputy and, contrary to custom, decided to take part in the proceedings. In response to such a step, the Council members stopped the meeting. Kostka accused them of hostility towards the Poles and intervened on this matter at the court. In the absence of the then Bishop of Ermland (Mauritius Ferber) it was Dantiscus who chaired the Graudenz Diet. The incident badly harmed his future relationships with Kostka; 1531-1555 Treasurer of the Prussian lands and Treasurer of Marienburg (Malbork); 1544-1545 Castellan of Elbing (Elbląg), 1545-1546 Castellan of Kulm (Chełmno); 1546-1549 Vice-Voivode of Kulm; 1546-1551 Voivode of Pomerania; 1551-1555 Voivode of Kulm (PSB 14, p. 356; Urzędnicy 5/2, p. 216; MAŁŁEK 1976, p. 119-123)KostkaStanisław Kostka (*1487 – †1555), as a leader of the so-called nobles' party active in Royal Prussia since 1536, Kostka stood in opposition to most of the members of the Council of Royal Prussia, who wanted to maintain the autonomy of the province and a "balance of power" in terms of governance. The tension between the Prussian Subtreasurer and the Council had been increasing since the Diet in Graudenz (Grudziądz) in 1533. Kostka, connected with the royal court since his youth, was sent to Graudenz as the King's deputy and, contrary to custom, decided to take part in the proceedings. In response to such a step, the Council members stopped the meeting. Kostka accused them of hostility towards the Poles and intervened on this matter at the court. In the absence of the then Bishop of Ermland (Mauritius Ferber) it was Dantiscus who chaired the Graudenz Diet. The incident badly harmed his future relationships with Kostka; 1531-1555 Treasurer of the Prussian lands and Treasurer of Marienburg (Malbork); 1544-1545 Castellan of Elbing (Elbląg), 1545-1546 Castellan of Kulm (Chełmno); 1546-1549 Vice-Voivode of Kulm; 1546-1551 Voivode of Pomerania; 1551-1555 Voivode of Kulm (PSB 14, p. 356; Urzędnicy 5/2, p. 216; MAŁŁEK 1976, p. 119-123) faciendam ultra Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austriaserenissimae r(egiae) maiestatisSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria voluntatem extenderem. Profecto hoc Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austriaserenissimae reginalis maiestatisSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria mandato nihil mihi umquam fuit aut erit facilius. Nescio, quibus modis in eam apud aulam opinionem inciderim, quasi nemo ad dissidia fovenda et excitanda sit me propensior. Qui a domino Deo nihil ardentius peto assidue, quam pacem, cuiusque, quantum me nosco, semper fuerim amantissimus cupidissimusque, sed hoc cum multis sanctis et bonis viris mihi commune est, qui calumnia carere non poterant, immo ne Christus quidem salvator noster, is suo tempore iustus iudex futurus est. Rogo itaque, quantum potest et licet me apud Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragonserenissimam maiestatem reginalemBona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon ab ea concepta opi hidden by binding[i]i hidden by bindingnione immunem eiusque gratiam, qua nihil mihi carius est, auctiorem clementioremque erga me faciat. Neque celare Dominationem Vestram possum, quod hic unam in exusta ecclesia mea fenestram armis, titulis et nomine Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragonserenissimae reginalis maiestatisBona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon exornaverim written over ririverimverim written over ri. Quam Deo bene favente cum benigniore quam prius legatione Dominatio Vestra aliquando videbit.

Quam optime valere ex animo cupio.

Rogo me reverendo atque written over etetatqueatque written over et eximio domino praeposito et probably Giovanni Andrea de Valentinis (*ca. 1495 – †1547), 1518-1520 court physician of cardinal d'Este; 1520 - of Queen of Poland Bona Sforza; 1523 plenipotentiary of Alfonso d'Este duke of Ferrara; 1523 canon of St. Idzi's Church; 1530 Sandomierz and Troki provost; 1531 Cracow canon; 1532 court physician of King Sigismund I Jagiellon; 1537(?) Płock canon; 1539-1546 parish priest at St. Florian's Church and in Wiskitki; ca. 1542 Cracow provost; 1546 Warsaw archdeacon; 1537 royal envoy to Italy (WYCZAŃSKI 1990, p. 269)doctori Ioanni Andreaeprobably Giovanni Andrea de Valentinis (*ca. 1495 – †1547), 1518-1520 court physician of cardinal d'Este; 1520 - of Queen of Poland Bona Sforza; 1523 plenipotentiary of Alfonso d'Este duke of Ferrara; 1523 canon of St. Idzi's Church; 1530 Sandomierz and Troki provost; 1531 Cracow canon; 1532 court physician of King Sigismund I Jagiellon; 1537(?) Płock canon; 1539-1546 parish priest at St. Florian's Church and in Wiskitki; ca. 1542 Cracow provost; 1546 Warsaw archdeacon; 1537 royal envoy to Italy (WYCZAŃSKI 1990, p. 269) plurimum commendari dominoque Alexandro salutem ex me dici.