List #3016
Cornelis DE SCHEPPER do Ioannes DANTISCUSBrussels, 1546-11-28
Regest polski:
W odpowiedzi na listy Dantyszka z 15 czerwca i 16 lipca, dotyczące porwanego w Brabancji studenta z Gdańska, De Schepper zawiadamia, że czynu tego dopuścili się Gdańszczanie, młodzieniec zaś nie został porwany w Brabancji, lecz podstępnie namówiony do udania się do Sint-Truiden, położonego w graniczących z Brabancją posiadłościach biskupa Liège. Stamtąd wywieziono go do Kolonii, udało mu się jednak ujść cało z opresji. Jeden ze sprawców, starszy syn handlarza książkami, poniósł już karę. Jego brat, gdański fałszerz, również zostanie ukarany, jeśli przybędzie pod swoim nazwiskiem do Niderlandów.
De Schepper stwierdza, że wśród ludzi podających się za kupców z Polski, Pomorza i wschodu jest wiele podejrzanych osób: apostatów, zbiegów, wygnańców i anabaptystów. Mimo to kupcy są traktowani przez mieszkańców Niderlandów z życzliwością, podobnie jak przed wojną, chociaż opowiedzieli się przeciwko cesarzowi [Charles V of Habsburg]. De Schepper ufa, że cesarz, mimo wpływu apostatów na miasta niemieckie, zrealizuje swoje zamiary.
De Schepper zapewnia, że każdy przybysz, który powoła się na Dantyszka, przekona się o jego pełnej szacunku pamięci dla przyjaciela.
Donosi, że w Niderlandach panuje spokój, choć przeciwnicy cesarza chcieliby wprowadzić tam zarzewie zagłady. Nie opisuje spraw cesarza, gdyż na jego dworze był ostatnio poseł z Polski [ Achatius von Zehmen]. Polacy, Francuzi, Anglicy i wenecjanie optują za negocjacjami pokojowymi, podczas gdy, zdaniem De Scheppera, obecnie liczą się czyny, a nie poselstwa. Nie dotarły do De Scheppera żadne wiesci o Dantyszku.
De Schepper donosi o pogłoskach, że przeciwnicy cesarza podżegają wielu władców do sprzeciwiania się cesarzowi, jednak zdławione bunty dowodzą, iż takie postępowanie nie jest bezpieczne. Szydzi z tego rodzaju pomysłów.
De Schepper zachęca Dantyszka do działań na rzecz zachowania i poprawienia dawnego obyczaju i kształtu religii chrześcijańskiej na podlegających mu terenach [Prusy Królewskie]. Ostrzega przed zgubnym wpływem sąsiadów [Prusy Książęce, Księstwo Pomorskie] w tym zakresie.
De Schepper posyła Dantyszkowi listy od przyjaciół, m.in. od biskupa Liège [Georga von Österreich]. Tłumaczy zdarzające mu się przerwy w korespondencji obowiązkami, jakie spadają na niego w niespokojnych czasach. Przesyła Dantyszkowi pozdrowienia także od swojej żony, dzieci i przyjaciół.
| odebrano Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1547-02-04 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
UUB, H. 155, f. 145v
Reverendissimo et excellentissimo Praesuli et Domino, domino
UUB, H. 155, f. 144rReverendissime et excellentissime Praesul orig. Presul⌈PraesulPraesul orig. Presul⌉, Domine et Pater ex animo honorande et observande.
Non possum ad litteras tuas de cf.
Quibus hactenus praestitum orig. prestitum⌈praestitumpraestitum orig. prestitum⌉ est a nobis, quicquid ante incoeptum orig. inceptum⌈incoeptumincoeptum orig. inceptum⌉ istud bellum Germanicum fuit humanitatis, non aliter, quam si non stetissent contra partes
Si quisquam tuo nomine advenisset, dedissem operam, ut intellexisset tui memoriam apud me esse venerabilem. Qui casus accidit Gedanensi iuveni, posset aliis et prudentioribus contigisse. Evasit ille Dei gratia, adiuvante innocentia, neque in
Malorum et scelestorum hominum, quibus hoc tempore plerisque written over ...⌈... illegible⌈...... illegible⌉queque written over ...⌉ i written over q⌈qii written over q⌉nvitantibus causis plena orig. plaena⌈plenaplena orig. plaena⌉ sunt omnia, numquam deest seminarium orig. saeminarium⌈seminariumseminarium orig. saeminarium⌉, sive ex vobis, sive aliunde proveniat, sed inter bona, quae iis provinciis asscribi possunt, si qua modo sunt, certe animadvertitur iure in praedones orig. predones⌈praedonespraedones orig. predones⌉ publicorum itinerum.
UUB, H. 155, f. 144v
Reliqua adhuc salva sunt, quamquam adversarios
De statu rerum
Vulgo feruntur cursitare adversarii
Haec ad te pro mea libertate, optime et pientissime pater, futurorum ignarus perscribo. Si quid potes in regionibus tuis, quo res Christiana stet antiquo ritu modoque, enitere, nam nova haec etiam, si quaedam vetera superinscribed⌈veteravetera superinscribed⌉, emendatione egeant. Periculosa sunt tam vicinis atque imminentibus orig. inminentibus⌈imminentibusimminentibus orig. inminentibus⌉ malorum conatibus, atque ausis, ne quid de opinionibus dicam.
A
Bene et recte vale, et si quid apud te habent ponderis apprecationes et commendationes amicorum, ne
Eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae humilis inservitor et filius