BCz, 1599, p. 782

ms 1 Reverendissimo in Christo Patri et Domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi amico et fratri in Christo carissimo et honorandissimo,
print 1 omitted,
print 2 Andreas Episcopus Vladislaviensis et Pomeraniae Ioanni Episcopo Varmiensi⌈Reverendissimo in Christo Patri et Domino Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌊IoanniIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌋ Dei gratia episcopo Varmiensi amico et fratri in Christo carissimo et honorandissimoms 1 Reverendissimo in Christo Patri et Domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi amico et fratri in Christo carissimo et honorandissimo,
print 1 omitted,
print 2 Andreas Episcopus Vladislaviensis et Pomeraniae Ioanni Episcopo Varmiensi⌉

BCz, 1599, p. 779

ms 1 Reverendissime Domine, amice carissime,
print 1 omitted,
print 2 Reverendissime Domine, amice carissime⌈Reverendissime Domine, amice carissimems 1 Reverendissime Domine, amice carissime,
print 1 omitted,
print 2 Reverendissime Domine, amice carissime⌉.

Quia in litteris, a Reverendissima Dominatione Vestra et reverendissimo domino Culmensi missis, accepi schedam quandam privatim a Dominatione Vestra Reverendissima, duxi illi ms 1 etiam privatim,
print 1 privatim etiam,
print 2 etiam privatim⌈etiam privatimms 1 etiam privatim,
print 1 privatim etiam,
print 2 etiam privatim⌉ rescribere. Satis, nisi fallor, responsum est in litteris, quas Reverendissimis Dominationibus Vestris in commune misi, calumniis eorum, qui me haeresim et ingluviem Dominationibus Vestris Reverendissimis obiecisse insimulaverunt, ms 1 quod si fecissem, profecto fecisse me non pernegarem,
print 1 omitted,
print 2 quod si fecissem, profecto fecisse me non pernegarem⌈quod si fecissem, profecto fecisse me non pernegaremms 1 quod si fecissem, profecto fecisse me non pernegarem,
print 1 omitted,
print 2 quod si fecissem, profecto fecisse me non pernegarem⌉. Nam de ingluvie merum est figmentum, quod mihi ne in somnis quidem in mentem venit. De haeresi, quod dicitur, occasionem et ansam habet, veritatem non habet. ms 1 Quid enim dixi aliud, quam intellexisse me reverendissimum dominum Culmensem Romanae Ecclesiae non penitus esse affectum?,
print 1 omitted,
print 2 Quid enim dixi aliud, quam intellexisse me reverendissimum dominum Culmensem Romanae Ecclesiae non penitus esse affectum?⌈Quid enim dixi aliud, quam intellexisse me reverendissimum dominum Culmensem Romanae Ecclesiae non penitus esse affectum?ms 1 Quid enim dixi aliud, quam intellexisse me reverendissimum dominum Culmensem Romanae Ecclesiae non penitus esse affectum?,
print 1 omitted,
print 2 Quid enim dixi aliud, quam intellexisse me reverendissimum dominum Culmensem Romanae Ecclesiae non penitus esse affectum?⌉ Itaque minus iam miror, gynaecium ms 1 esse nobis obiectum,
print 1 quoque ipsis nobis alicunde obiectum esse,
print 2 esse nobis obiectum⌈esse nobis obiectumms 1 esse nobis obiectum,
print 1 quoque ipsis nobis alicunde obiectum esse,
print 2 esse nobis obiectum⌉. Vere enim illud ms 1 a,
print 1 ab,
print 2 a⌈ams 1 a,
print 1 ab,
print 2 a⌉ ms 1 reverendissimo domino,
print 1 omitted,
print 2 reverendissimo domino⌈reverendissimo domino on the margin⌈dominodomino on the margin⌉ms 1 reverendissimo domino,
print 1 omitted,
print 2 reverendissimo domino⌉ Andrea Cricio, ms 1 avunculo meo,
print 1 meo avunculo,
print 2 avunculo meo⌈avunculo meoms 1 avunculo meo,
print 1 meo avunculo,
print 2 avunculo meo⌉, ms 1 amico, familiari et paene primo fautore Reverendissimae D(ominationi) Vestrae,
print 1 Reverendissimae autem Vestrae Dominationis amico et familiari,
print 2 amico, familiari et paene primo fautore Reverendissimae Dominationis Vestrae⌈amico, familiari et paene primo fautore Reverendissimae D(ominationi) Vestraems 1 amico, familiari et paene primo fautore Reverendissimae D(ominationi) Vestrae,
print 1 Reverendissimae autem Vestrae Dominationis amico et familiari,
print 2 amico, familiari et paene primo fautore Reverendissimae Dominationis Vestrae⌉ scriptum est.

Nemo umquam potuit linguas vitare malignas. Ego certe praeter eas, ms 1 quae cum vestibus immundis et aqua negotium habuerunt,
print 1 quarum in lavandis vestibus vita erat,
print 2 quae cum vestibus immundis et aqua negotium habuerunt⌈quae cum vestibus immundis et aqua negotium habueruntms 1 quae cum vestibus immundis et aqua negotium habuerunt,
print 1 quarum in lavandis vestibus vita erat,
print 2 quae cum vestibus immundis et aqua negotium habuerunt⌉, illasque iam propter aetatem et labores suspicioni minime obnoxias, alias fuisse in comitatu meo ms 1 nothing written ,
print 1 feminas,
print 2 omitted⌈ms 1 nothing written ,
print 1 feminas,
print 2 omitted⌉ , nescio, neque di{s}cere plane possum. In tanta turba fortassis, ms 1 quam numerare etiam longum erat,
print 1 quantam vidit Pomerania,
print 2 quam numerare etiam longum erat⌈quam numerare etiam longum eratms 1 quam numerare etiam longum erat,
print 1 quantam vidit Pomerania,
print 2 quam numerare etiam longum erat⌉, latere ms 1 aliquid,
print 1 omitted,
print 2 aliquid⌈aliquidms 1 aliquid,
print 1 omitted,
print 2 aliquid⌉ eiusmodi ms 1 nothing written ,
print 1 quid,
print 2 omitted⌈ms 1 nothing written ,
print 1 quid,
print 2 omitted⌉ potuit, quod suspicionem ms 1 excitaret,
print 1 excitarit,
print 2 excitaret⌈excitaretms 1 excitaret,
print 1 excitarit,
print 2 excitaret⌉. Sed alios hoc ms 1 citius,
print 1 tamen prius,
print 2 citius⌈citiusms 1 citius,
print 1 tamen prius,
print 2 citius⌉ quam me deprehendisse, mirandum esset, cui Deus et natura ms 1 eam de suis curam indidit,
print 1 diligentiae et ipsius paene curiositatis tantum aspersit,
print 2 eam de suis curam indidit⌈eam de suis curam indiditms 1 eam de suis curam indidit,
print 1 diligentiae et ipsius paene curiositatis tantum aspersit,
print 2 eam de suis curam indidit⌉, ut propterea multi me dicant ms 1 ad inferiora descendere,
print 1 inferius descendere,
print 2 ad inferiora descendere⌈ad inferiora descenderems 1 ad inferiora descendere,
print 1 inferius descendere,
print 2 ad inferiora descendere⌉, quam dignitas ipsa mea atque ordo postulet. Quod Dominatio Vestra Reverendissima cum ipso una domino episcopo Culmensi refellebat has calumnias, rem profecto BCz, 1599, p. 780 dignam fecit. Hoc est enim vere lucem esse in Domino, qui veritas est, discutere vanitatum et mendaciorum tenebras, neque pati, ut tenebrae ms 1 ipsae,
print 1 omitted,
ms 2 omitted⌈ipsaems 1 ipsae,
print 1 omitted,
ms 2 omitted⌉ lucem ms 1 comprehendant,
print 1 comprehendisse videantur,
print 2 comprehendant⌈comprehendantms 1 comprehendant,
print 1 comprehendisse videantur,
print 2 comprehendant⌉.

ms 1 Conatus isti adversariorum meorum crassissimae sunt tenebrae, quae veritatis [lucem], lucem libertatum ecclesiasticarum, lucem iurisdictionis nostrae offuscare nituntur, et extendere se deinde volunt super universam faciem abyssi. Hic si Dominatio Vestra Reverendissima veram se vult lucem, ut debet, ostendere, roget Dominum illum, qui habitat lucem inaccessibilem, ut dicat: Fiat lux, cuius iussu olim facta est lux. Sic,
print 1 Quod ipsum si deinceps Dominationes Vestrae Reverendissimae fecerint,
print 2 Conatus isti adversariorum meorum crassissimae sunt tenebrae, quae veritatis lucem, lucem libertatum ecclesiasticarum, lucem iurisdictionis nostrae offuscare nituntur, et extendere se deinde volunt super universam faciem abyssi. Hic si Dominatio Vestra Reverendissima veram se vult lucem, ut debet, ostendere, roget Dominum illum, qui habitat lucem inaccessabilem, ut dicat: Fiat lux, cuius iussu olim facta est lux. Sic⌈Conatus isti adversariorum meorum crassissimae sunt tenebrae, quae veritatis lucem hidden by binding⌈[lucem]lucem hidden by binding⌉, lucem libertatum ecclesiasticarum, lucem iurisdictionis nostrae offuscare nituntur, et extendere se deinde volunt super universam faciem abyssi. Hic si Dominatio Vestra Reverendissima veram se vult lucem, ut debet, ostendere, roget Dominum illum, qui habitat lucem inaccessibilem, ut dicat: Fiat lux, cuius iussu olim facta est lux. Sicms 1 Conatus isti adversariorum meorum crassissimae sunt tenebrae, quae veritatis [lucem], lucem libertatum ecclesiasticarum, lucem iurisdictionis nostrae offuscare nituntur, et extendere se deinde volunt super universam faciem abyssi. Hic si Dominatio Vestra Reverendissima veram se vult lucem, ut debet, ostendere, roget Dominum illum, qui habitat lucem inaccessibilem, ut dicat: Fiat lux, cuius iussu olim facta est lux. Sic,
print 1 Quod ipsum si deinceps Dominationes Vestrae Reverendissimae fecerint,
print 2 Conatus isti adversariorum meorum crassissimae sunt tenebrae, quae veritatis lucem, lucem libertatum ecclesiasticarum, lucem iurisdictionis nostrae offuscare nituntur, et extendere se deinde volunt super universam faciem abyssi. Hic si Dominatio Vestra Reverendissima veram se vult lucem, ut debet, ostendere, roget Dominum illum, qui habitat lucem inaccessabilem, ut dicat: Fiat lux, cuius iussu olim facta est lux. Sic⌉ fiet, ut luceat lux ms 1 Dominationis Vestrae Reverendissimae,
print 1 illarum,
print 2 Dominationis Vestrae⌈Dominationis Vestrae Reverendissimaems 1 Dominationis Vestrae Reverendissimae,
print 1 illarum,
print 2 Dominationis Vestrae⌉ co hidden by binding⌈[co]co hidden by binding⌉ram hominibus, non dico ad praedicand(um) or praedicand(am)⌈praedicand(um)praedicand(um) or praedicand(am)⌉ simulatam hanc defen hidden by binding⌈[defen]defen hidden by binding⌉sionem libertatum terrae, sed ad glorificandum Patrem illum superinscribed⌈llumllum superinscribed⌉ aeternum nostrum, qui in caelis est. Qui nos idem sapere et sentire in se ipso faciat, et Dominationem Vestram incolumem servet, quam de mea in sese benevolentia melius esse ms 1 persuasam,
print 1 persuasum,
print 2 persuasam⌈persuasamms 1 persuasam,
print 1 persuasum,
print 2 persuasam⌉ cupio.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ms 1 Vladislaviae, XIII Ianuarii MDX[LVII],
print 1 omitted,
print 2 Vladislaviae, XIII Ianuarii MDXLVII⌈Włocławek (Vladislavia, Ladislavia, Leslau), city in northern Poland, Kujawy, on the Vistula river, episcopal see⌊VladislaviaeWłocławek (Vladislavia, Ladislavia, Leslau), city in northern Poland, Kujawy, on the Vistula river, episcopal see⌋, XIII Ianuarii MDXLVII hidden by binding⌈[LVII]LVII hidden by binding⌉ms 1 Vladislaviae, XIII Ianuarii MDX[LVII],
print 1 omitted,
print 2 Vladislaviae, XIII Ianuarii MDXLVII⌉.

ms 1 Vestrae Reverendissimae Paternitatis antiquus servitor et nunc amicus sincerissimus, Andreas episcopus Vladislaviensis et Pomeraniae,
print 1 omitted,
print 2 Vestrae Reverendissimae Paternitatis antiquus servitor et nunc amicus sincerissimus, Andreas episcopus Vladislaviensis et Pomeraniae⌈Vestrae Reverendissimae Paternitatis antiquus servitor et nunc amicus sincerissimus, Andrzej Zebrzydowski (*1496 – †1560), pupil and householder of Erasmus of Rotterdam; 1530(?) dean at the collegiate chapter in Łęczyca; 1530 Cracow canon; 1531 - Płock; 1532 scholastic at the collegiate chapter in Warsaw; 1538 Poznań canon; 1543 bishop of Kamieniec; 1545 - Chełm; 1546 - Włocławek; 1551 - Cracow; chaplain of queen Bona Sforza; 1543 royal envoy to Roman King Ferdinand von Habsburg; 1549 - to Queen of Hungary Isabela Zápolya (Wy, 272)⌊Andreas episcopus VladislaviensisAndrzej Zebrzydowski (*1496 – †1560), pupil and householder of Erasmus of Rotterdam; 1530(?) dean at the collegiate chapter in Łęczyca; 1530 Cracow canon; 1531 - Płock; 1532 scholastic at the collegiate chapter in Warsaw; 1538 Poznań canon; 1543 bishop of Kamieniec; 1545 - Chełm; 1546 - Włocławek; 1551 - Cracow; chaplain of queen Bona Sforza; 1543 royal envoy to Roman King Ferdinand von Habsburg; 1549 - to Queen of Hungary Isabela Zápolya (Wy, 272)⌋ et Pomeraniaems 1 Vestrae Reverendissimae Paternitatis antiquus servitor et nunc amicus sincerissimus, Andreas episcopus Vladislaviensis et Pomeraniae,
print 1 omitted,
print 2 Vestrae Reverendissimae Paternitatis antiquus servitor et nunc amicus sincerissimus, Andreas episcopus Vladislaviensis et Pomeraniae⌉