Liczba odwiedzin: 239
» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #4723

Tiedemann GIESE do Ioannes DANTISCUS
Frauenburg (Frombork), 1537-08-09
            odebrano [1537]-08-10

Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1czystopis język: łacina, autograf, AAWO, AB, D. 2, k. 50-51

Pomocnicze podstawy źródłowe:
1regest język: niemiecki, XX w., B. PAU-PAN, 8248 (TK 10), k. 537

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

AAWO, AB, D.2, f. 50r

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine mihi colendissime.

Servitiorum meorum sedulam commendationem etc.

Urit magnopere me, quod venefici homines non desinunt perturbare animum Reverendissimae Dominationis Vestrae et me aliosque caros Reverendissimae Dominationi Vestrae illi in on the margininin on the margin simulationis perfidiaeque probrosam suspicionem coniicere. Quae Alecto truculentior potest contingere animis coniunctissimis, quam haec pestilens calumnia, si hominem suspicacem et minime cordatum inveniat? Si enim vel Dominatio Vestra Reverendissima vel nos credere illis posset, vel nos de ipsa Reverendissima Dominatione Vestra hanc nostri diffidentiam opinari, quid constare inter nos firmum aut amicum posset? Tum illis quod non pateret ostium ad ludificandam Reverendissimam Dominationem Vestram? Hic sapiunt homines suaves ac inter se sortiuntur operas, quibus efficiant, quod meditantur, in hoc stolidissimi, quod extremae impudentiae mendacia ac nulli opinabilia in hanc rem concinnant, putantque omnes Arcadicos esse asinos, quibus quidlibet persuadere sit facillimum, nec aestimant, qui sint ipsi et quale de se iudicium praebeant manifestas imposturas et effusam mentiendi libidinem sentientibus. Iam vero superinscribedverovero superinscribed et norunt, quid Rome (Roma), city in central Italy, on the Tiber river, seat of the Holy SeeRomamRome (Roma), city in central Italy, on the Tiber river, seat of the Holy See procuratoribus scriptum a nobis sit et quos habeamus inter magnates harum terrarum clam coniuratos, homines lymphaticis magis quam stultis silmiles, quos vellem a Reverendissima Dominatione Vestra interrogari, quando ita amici et salutis vestrae custodes videri volunt, quibus haec argumentis aut coniecturis didicerunt? Id enim ut edisserant, magis spectare ad coarguendam fidem nostram, quam ipsam delationem, liberet hic intueri frontem contionantis cuiuspiam illorum. De hoc negotio, a quo tempore coeptum est agi inter dominum Georg von Baysen (Jerzy Bażyński) (*1469 – †1546), 1503-1512 Chamberlain of Marienburg (Malbork); 1512-1546 Voivode of Marienburg (PSB 1, p. 377)palatinum MarieburgensemGeorg von Baysen (Jerzy Bażyński) (*1469 – †1546), 1503-1512 Chamberlain of Marienburg (Malbork); 1512-1546 Voivode of Marienburg (PSB 1, p. 377) et nostrum quemquam, ne mussatum quidem est seu verbo, seu scripto. Ad dominum Achatius von Zehmen (Achacy Cema) (*ca. 1485 – †1565), 1517-1531 Chamberlain of Pomerania, 1531-1546 Castellan of Gdańsk (Danzig), 1545-1546 Voivode of Kulm (Chełmno), 1546-1565 Voivode of Marienburg (Malbork) (SBPN 1, p. 194-195; ORACKI 1984, p. 38-39; Urzędnicy 5/2, p. 198; PSB 4, p. 325-326)castellanum GedanensemAchatius von Zehmen (Achacy Cema) (*ca. 1485 – †1565), 1517-1531 Chamberlain of Pomerania, 1531-1546 Castellan of Gdańsk (Danzig), 1545-1546 Voivode of Kulm (Chełmno), 1546-1565 Voivode of Marienburg (Malbork) (SBPN 1, p. 194-195; ORACKI 1984, p. 38-39; Urzędnicy 5/2, p. 198; PSB 4, p. 325-326) post domini episcopi excessum, cum de mittendo ad regem legato decretum esset, nuntium misi percontandi gratia, si quid certum haberet de regia profectione. Litteras, quibus mihi respondit, his addidi. Quae et docebunt, quae nostra fuerint tum consiliorum commercia. Postea fuit inter nos altum silentium, ut et suspicari cogar illum mihi iniquiorem factum ob verbula, quibus in senatu accusationem nobilium adversus ecclesiam nostram propositam refellere conabar.

Aliorum confratrum in hoc convicio conscientia intemerata non minus mihi est cognita, quam mea ipsius, ut quibus ne mentionem quidem cum utrovis hac de re intercesserit. Et quis opinetur dominos illos tale quid coeptare velle adversus regiam voluntatem et in nostrum alicuius gratiam? Isti vero nasuti haec potuerunt non olfacere solum, sed etiam explorare. O temeritatem et insidias hominum! Sed nemo non intelligit, quare et illos involvere voluerint huic suspicioni, quorum videlicet fidei putant Reverendissimam Dominationem Vestram se committere, et quos non AAWO, AB, D.2, f. 50v minus nobis iam olim habent infensos.

Rome (Roma), city in central Italy, on the Tiber river, seat of the Holy SeeRomamRome (Roma), city in central Italy, on the Tiber river, seat of the Holy See bis scripsi. Priores litteras Reverendissima Dominatio Vestra sibi praelectas misit, alteras dedi domino Alexander Sculteti (Scholtcze) (*ca. 1485 – †1570), doctor of canon law, cartographer, historian and friend of Copernicus; accused by Dantiscus and Stanisław Hozjusz (Hosius) of Sacramentarian heresy, in 1540 banished by King Sigismund I Jagiellon; in 1541 imprisoned by the Inquisition in Rome; after release from prison in 1544 he stayed in Rome for the rest of his life; 1509-1516 notary at the Roman Curia; 1519-1541 Canon of Ermland (Warmia), 1530-1539 Chancellor of the Ermland Chapter; 1536-1538 administrator of the komornictwo of Mehlsack (Melzak, today Pieniężno) (KOPICZKO 2, p. 299; SBKW, p. 219-220)AlexandroAlexander Sculteti (Scholtcze) (*ca. 1485 – †1570), doctor of canon law, cartographer, historian and friend of Copernicus; accused by Dantiscus and Stanisław Hozjusz (Hosius) of Sacramentarian heresy, in 1540 banished by King Sigismund I Jagiellon; in 1541 imprisoned by the Inquisition in Rome; after release from prison in 1544 he stayed in Rome for the rest of his life; 1509-1516 notary at the Roman Curia; 1519-1541 Canon of Ermland (Warmia), 1530-1539 Chancellor of the Ermland Chapter; 1536-1538 administrator of the komornictwo of Mehlsack (Melzak, today Pieniężno) (KOPICZKO 2, p. 299; SBKW, p. 219-220) hinc proficiscenti, in rem communem nostram sinceriter scriptas. Aliud nobis curae esse aut agi nemo nisi nugacissimus blatero dicet. Illi cur famulos suos in Poland (Kingdom of Poland, Polonia)PoloniamPoland (Kingdom of Poland, Polonia) missitent, celant, nec tamen possunt affectiones suas premere, quin effutuant interdum, quid doleant. Zoilus ille meus Gdańsk (Danzig, Dantiscum), city in northern Poland, on the Bay of Gdańsk at the mouth of the Vistula, on the Baltic, the biggest and wealthiest of the three Great Prussian Cities (Gdańsk, Thorn (Toruń), and Elbing (Elbląg)) with representation in the Council of Royal Prussia; a member of the Hanseatic LeagueGedaniGdańsk (Danzig, Dantiscum), city in northern Poland, on the Bay of Gdańsk at the mouth of the Vistula, on the Baltic, the biggest and wealthiest of the three Great Prussian Cities (Gdańsk, Thorn (Toruń), and Elbing (Elbląg)) with representation in the Council of Royal Prussia; a member of the Hanseatic League palam et non obscure notatus est, quam non superinscribednonnon superinscribed sit Vestrae Reverendissimae Dominationis studiosus et quid affectet ipse, hoc lucrifacit stolida linguacitas et fastus nulli cedere volens. Res ipsa tandem manifestum faciet. Utri servaverimus fidem Reverendissimae Dominationi Vetrae idque cum illorum insigini rubore, si modo inest pudoris scintilla. Sed his iam non immorabor amplius, ne R videar putare Reverendissimam Dominationem Vestram eam esse, quae his sycophantiis impudentissimorum hominum commoveri possit. Nam in hoc quid sentire debeam, satis me consolantur amantissimae litterae vestrae, sine quibus etiam erat mihi hoc compertissimum. Sed possunt auctae et iuges procellae nonnumquam firmissimam labefactare navim, et est hoc negotium eiusmodi, in quo videri possunt non contemnendi, qui se praestant monitores.

Rogo igitur Reverendissima Dominatio Vestra non permittat se ludificandam his tempestatibus, quae nihil nisi fucum et perfidiam spirant. Ego pro me et ceteris confratribus mihi convotis sponsorem me statuo nihil futurum, in quo Reverendissima Dominatio Vestra fidem aut constantiam nostram desiderare possit. Latrent rabidi illi, quid volent, et sua se expleant animi impotentia, quae ipsis pro voluptate est superinscribedestest superinscribed. A nostra parte nihil Reverendissima Dominatio Vestra sentiet, nisi sinceritatem et inegram studiorum omnium voluntatem, nec despero, quin ipsa iam re ipsa senserit, qui sim et quam iniquis agar calumniantium iniuriis. Vix mihi possum imperare, ut de his finiam. Reverendissima Dominatio Vestra dabit veniam dolori meo, qui mihi cum domino Felix Reich (*ca. 1475 – †1539), secretary to Łukasz Watzenrode, Bishop of Ermland (Warmia), and his chaplain; from 1518 Chancellor to succeeding Bishops of Ermland: Fabian von Lusian (Luzjański) and Mauritius Ferber; 1518-1525 Provost of Guttstadt (Dobre Miasto) Collegiate Chapter; 1526-1539 Canon of Ermland; 1528 Chancellor of the Ermland Chapter; 1529-1532 administrator of the Chapter's estates in Allenstein (Olsztyn), and in 1538 in Tolkemit (Tolkmicko); 1538-1539 Vicar General of the diocese of Ermland, and Custos of Ermland; 1528-1530 envoy of the Ermland Chapter to the Provincial Diet of Royal Prussia (KOPICZKO 2, p. 265-266; BORAWSKA 1984, p. 176-177; SBKW, p. 200-201)FeliceFelix Reich (*ca. 1475 – †1539), secretary to Łukasz Watzenrode, Bishop of Ermland (Warmia), and his chaplain; from 1518 Chancellor to succeeding Bishops of Ermland: Fabian von Lusian (Luzjański) and Mauritius Ferber; 1518-1525 Provost of Guttstadt (Dobre Miasto) Collegiate Chapter; 1526-1539 Canon of Ermland; 1528 Chancellor of the Ermland Chapter; 1529-1532 administrator of the Chapter's estates in Allenstein (Olsztyn), and in 1538 in Tolkemit (Tolkmicko); 1538-1539 Vicar General of the diocese of Ermland, and Custos of Ermland; 1528-1530 envoy of the Ermland Chapter to the Provincial Diet of Royal Prussia (KOPICZKO 2, p. 265-266; BORAWSKA 1984, p. 176-177; SBKW, p. 200-201) nostro ita est communis, ut non minus ille se, quam ego, afflictum habeat. Haec summa est, si modo in Poland (Kingdom of Poland, Polonia)regnoPoland (Kingdom of Poland, Polonia) fideliter ac prospere res processerint, neque hic, neque Rome (Roma), city in central Italy, on the Tiber river, seat of the Holy SeeRomaeRome (Roma), city in central Italy, on the Tiber river, seat of the Holy See ullum erit hidden by binding[it]it hidden by binding periculum.

Exspectandum igitur est, quid nobis afferat aula, iuxtaque hidden by binding[ue]ue hidden by binding hoc moderabimur consilia nostra, et si indicabit Reverendissima Dominatio Vestra in rem fore, ut ad se veniam, non detrectabo hoc iter, simulque statuendum de adventu et praesentia Reverendissimae Dominationis Vestrae certum aliquid, quod nondum mihi licet videre perspicere, an videlicet conducat interesse Reverendissimam Dominationem Vestram electioni aut postulationi, sunt enim in utramque partem rationes sane praegnant[...] hidden by binding[...][...] hidden by binding.

AAWO, AB, D.2, f. 51r

Quod scire ex me Reverendissima Dominatio Vestra vult, unde hauserim, quod scripsi de metu fati Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austriaregiae maiestatisSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria, non est, quod hic magnopere discruciet Reverendissimam Dominationem Vestram. Iactant hostes nostri varia, quibus solentur dolorem suum et spem suam iam prope cassam reficiant, atque inter cetera dicuntur hoc quoque effutiisse, quod scripsi. Sed Deus et illorum vota, et vestra somnia efficiet vana.

Cum domino Alexander Sculteti (Scholtcze) (*ca. 1485 – †1570), doctor of canon law, cartographer, historian and friend of Copernicus; accused by Dantiscus and Stanisław Hozjusz (Hosius) of Sacramentarian heresy, in 1540 banished by King Sigismund I Jagiellon; in 1541 imprisoned by the Inquisition in Rome; after release from prison in 1544 he stayed in Rome for the rest of his life; 1509-1516 notary at the Roman Curia; 1519-1541 Canon of Ermland (Warmia), 1530-1539 Chancellor of the Ermland Chapter; 1536-1538 administrator of the komornictwo of Mehlsack (Melzak, today Pieniężno) (KOPICZKO 2, p. 299; SBKW, p. 219-220)AlexandroAlexander Sculteti (Scholtcze) (*ca. 1485 – †1570), doctor of canon law, cartographer, historian and friend of Copernicus; accused by Dantiscus and Stanisław Hozjusz (Hosius) of Sacramentarian heresy, in 1540 banished by King Sigismund I Jagiellon; in 1541 imprisoned by the Inquisition in Rome; after release from prison in 1544 he stayed in Rome for the rest of his life; 1509-1516 notary at the Roman Curia; 1519-1541 Canon of Ermland (Warmia), 1530-1539 Chancellor of the Ermland Chapter; 1536-1538 administrator of the komornictwo of Mehlsack (Melzak, today Pieniężno) (KOPICZKO 2, p. 299; SBKW, p. 219-220), ubi redierit, ex re nata conferet Reverendissima Dominatio Vestra on the marginReverendissima Dominatio VestraReverendissima Dominatio Vestra on the margin consilia, quae cuiusmodi esse debeant, illo percontato sentiet et sapiet meque de his faciet certiorem. Arbitror illum prius huc rediturum, quam adveniat dominus Ioannes Rupoldus (Rupold) (†1544), doctor of both canon and civil law; in 1527-1529 in Rome, where he lost all his property during the Sack of Rome; 1524-1544 Canon of Wrocław (Breslau); 1537-1544 Canon of Ermland (Warmia) (did not reside at Ermland) (SBKW, p. 210-211)RupoldusIoannes Rupoldus (Rupold) (†1544), doctor of both canon and civil law; in 1527-1529 in Rome, where he lost all his property during the Sack of Rome; 1524-1544 Canon of Wrocław (Breslau); 1537-1544 Canon of Ermland (Warmia) (did not reside at Ermland) (SBKW, p. 210-211), quem libenter ad aedes suas accipiet. Hic si antea Vestram Reverendissimam Dominationem inviserit, puto referre, ut ei edisserat, negotii statum, qua firmitudine iam et apud principem, et apud Paul III (Alessandro Farnese) (*1468 – †1549), 1493 elevated to cardinal; 1524 Cardinal-Bishop of Ostia; 1534-1549 Popesummum pontificemPaul III (Alessandro Farnese) (*1468 – †1549), 1493 elevated to cardinal; 1524 Cardinal-Bishop of Ostia; 1534-1549 Pope consistat, et expendendum ipsi esse, quibus se in huius rei tractatu iungat suaque credat consilia, ne quid detrimenti aut turbationis in his temporibus patiatur res ecclesiastica ipseque in aliquid impingat, quod nollet, esse enim, qui dissentiant a ceteris ac ipsum transversum agere tentabunt. Alia suggeret usus ipse. Sed sus Minervam, verum iussus.

Alia, quae scribam aut res a me exigat, nunc non video. Cupio vero, ut Reverendissima Dominatio Vestra agat, quod agit, hoc est, ut bene de me ut de sibi addictissimo sentiat. Si quae in me est religio aut sensus honesti, non fallam opinionem vestram. Habeat ergo me Reverendissima Dominatio Vestra sibi commendatissimum et valeat felicissime.