» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #6216

Paul III to Ioannes DANTISCUS
Rome, 1546-02-16


Manuscript sources:
1rough draft in Latin, in secretary's hand, ASV, Arm. XLI 35, f. 172r-175v

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

ASV, Arm. XLI 35, f. 172r

Venerabili Fratri, Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermlandepiscopo Casoviensi(?) Warmiensi adscribedIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of ErmlandWarmiensiIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of ErmlandWarmiensi adscribedIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland Paul III (Alessandro Farnese) (*1468 – †1549), 1493 elevated to cardinal; 1524 Cardinal-Bishop of Ostia; 1534-1549 PopePaulusPaul III (Alessandro Farnese) (*1468 – †1549), 1493 elevated to cardinal; 1524 Cardinal-Bishop of Ostia; 1534-1549 Pope etc.

Venerabilis Frater.

Salutem etc.

Volentes clarissimo in Christo filio nostro Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of AustriaSigismundoSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria Poland (Kingdom of Poland, Polonia)PoloniaePoland (Kingdom of Poland, Polonia) regi illustri ea favorabiliter concedere, per quae eius contemplatione gratis acceptisque sibi personis ecclesiasticis congrue provisionis subsidium valeat, provenire omnium et singulorum aliorum similium vel dissimilium privilegiorum, gratiarum et facultatum eidem Sigismundo regi hactenus per nos et Holy See (Sedes Apostolica) sedem ApostolicamHoly See (Sedes Apostolica) concessorum tenores ac si de verbo ad verbum inserereatur praesentibus pro expressis habentes motu proprio et ex certa scientia Fraternitati Tuae pro duabus personis per eundem Sigismundum regem no stain[no]no stainminandis et quaecumque, quotcumque et qualiacumque beneficia ecclesiastica cum cura et sine cura, etiam ex quibusvis dispensationibus apostolicis obtinentibus, qui et exspectantibus, quae omnia et singula eorumque fructus, redditus et proventus veros annuos valores ac huiusmodi dispensationum tenores praesentibus haberi volumus pro expressis, duos canonicatus et duas praebendas Ermland (Warmia, Varmia), diocese and ecclesiastical principality in northeastern Poland, 1466-1772 within the Kingdom of Poland, Royal Prussiaecclesiae WarmiensisErmland (Warmia, Varmia), diocese and ecclesiastical principality in northeastern Poland, 1466-1772 within the Kingdom of Poland, Royal Prussia et etiamsi dispositioni apostolicae, ex quavis causa praeterquam ratione vacationis illorum apud sedem praedictam ac fami(liarita)tis continuae commensalitatis nostrae aut alicuius sanctae Romanae ecclesiae cardinalis tum viventis paper damaged[iventis]iventis paper damaged,[1] cuius con paper damaged[cuius con]cuius con paper damagedsensus[2] requirendus[3] fuerit, generaliter reservati vel affecti et cuiuscumque taxae seu annui valoris illorum fructus, reditus et proventus fuerint ad collectionem, provisionem, praesentationem, exactionem seu quamvis aliam dispositionem pro tempore existentiae episcopi necnon dilectorum filiorum Ermland Chapter cathedral chapter based in Frauenburg (Frombork, Varmia)capituli WarmiensisErmland Chapter cathedral chapter based in Frauenburg (Frombork, Varmia) communiter vel divisim pertinentes, vacantes ad praesens, aut simul, vel successive in Ianuarii, Martii, Maii, Iulii, Septembris et Novembris mensibus vacaturos, quos praefatae personae per se vel procuratores suos legitimos infra unius mensis spatium, postquam eis vel eorum procuratoribus praefatis vacatio illorum innotuerit, duxerint respective acceptavimus, videlicet singulos canonicatus et praebendas singulis nominandis personis post acceptationem huiusmodi conferendos cum omnibus iuribus et pertinentiis suis donationi tuae nostra hac vice, dumtaxat reservandi necnon episcopo et capitulo praesentis, ne de canonicatibus et praebendis huiusmodi, etiam ante acceptationem eandem, nisi postquam eis constituerit, qui dictae nominandae personae illos acceptare noluerint disponere, quoquomodo praesumant districtius inhibendi, et nihilominus canonicatus et praebendas praedictas(?) huiusmodi, quos reservaveris, si vacant aut cum vacaverint, ut praefertur eidem nominandis personis cum plenitudine iuris canonicis ac omnibus iuribus et pertinentiis suis conferenda, et de illis etiam providendi ac eas vel text damaged[vel]vel text damaged earum procuratores earum nominibus ASV, Arm. XLI 35, f. 173r in corporalem possessionem canonicatuum et praebendarum iuriumque et pertinentiarum huiusmodi inducendi et inductos defendendi, ac nominandas personas, vel pro eis procuratores praedictos, ad praebendas huiusmodi in dicta ecclesia in canonicos et in fratres recipi, stallo eis in choro et loco in capitulo ipsius ecclesiae cum dicti iuris plenitudine assignatis, necnon personis praedictis de eorun{n}dem canonicatuum et praebendarum fructibus, reditibus, provenitibus, iuribus et obventionibus universis integre r(espo)nden(dis) faciendi, nec on the marginfaciendi, necfaciendi, nec on the margin contradictores auctoritate nostra, appellatione postposita, compescendi plenam et liberam apostolicam auctoritatem, tenore praesentium concedimus facultatem, non obstantibus nostris, una videlicet XXV Februarii, quinto, et stain[et]et stain alia quarta Novembris, septimo pontificatus nostri annis mensium diebus in cancellaria apostolica publicatis, per quas omnes et singulas citra accessum et regressus ac de consensu coadiutorias, quas ad vacatura beneficia ac praeterquam super quibus per eandem cancellariam apostolicam etc. forma solita expediri consueverunt speciales reservationes [...] et nominatio[n]es ac nominan[di] facultates necnon on the margin[...] hidden by binding[...][...] hidden by binding et nomination hidden by binding[n]n hidden by bindinges ac nominandi hidden by binding[di]di hidden by binding facultates necnon[...] et nominatio[n]es ac nominan[di] facultates necnon on the margin et alias concessiones de beneficiis vacaturis quibusvis personis sub quibuscumque tenoribus et formis, etiam motu proprio et ex certa scientia concessas et ... illegible...... illegible approbatas et approbatas, quoad ea, in quibus vere et realiter ac alias, quam ex decreto in eis apposito, non erant effectum sortitae, expressa(?) revocavimus, et illas ac quas ... illegible...... illegible emanare[4] contingeret in futurum speciales reservationes facultates on the marginfacultatesfacultates on the margin ac alias gratias, non tamen novas exspectativas, ad vacatura beneficia, etiam cum ipsarum constitutionum expressa derogatione factas, voluimus pro infectis et non concessis haberi et viribus omnino carere, etiamsi per eas, quae emanarent, reservationes, concessiones, f hidden by binding[f]f hidden by bindingacultates et gratias ad vacatura beneficia eisdem constitutionibus specifica et expressa dero stain[ro]ro staingaretur, et ne, si contingeret, a nobis reservationes, concessiones, [f]acultates on the marginf hidden by binding[f]f hidden by bindingacultates[f]acultates on the margin et gratias ad vacatura benefica huiusmodi, quae ut praefertur, viribus carere voluimus [v]olueramus on the marginv hidden by binding[v]v hidden by bindingolueramus[v]olueramus on the margin, et cum ipsarum constitutionum expressa derogatione in futurum emanare, vel contra earundem constitutionum tenorem sorterentur effectum, sed quotiens emanarent, totiens revocarentur, voluimus revocationem huiusmodi et aliae praemissae ac illorum acturas(?) et publicationes, quae fierent in cancellaria praedicta, singulis diebus sequentibus pro denuo factoi overwrittenii overwrittens habere et gratias ipsas revocatas et viribus vacuatas, huiusmodi quae etiam cum ipsarum constitutionum expressa derogatione singulis diebus emanarent, includere et viribus vacuare in omnibus et per omnia prorsus et sine ulla diffferentia, ac si eisdem diebus costitutiones ipsae per nos innovatae, prout eas pronuntiavimus, et illis diebus cancellaria tenta et in ea constitutiones ipsae certe et solemniter publicatae ASV, Arm. XLI 35, f. 174r extitissent, decernentes extu<n>c irritum et inane quicquid secus praetextu sic revocatarum eatenus concessarum et quae in posterum concederentur, reservationum, concessionum, [fa]culatum on the marginfa hidden by binding[fa]fa hidden by bindingculatum[fa]culatum on the margin et gratiarum etiam cum ipsarum [co]nstitutionum on the marginco hidden by binding[co]co hidden by bindingnstitutionum[co]nstitutionum on the margin expressa derogratione fieri contingeret, post quarum(?) constitutionum, quae fierent, et quas pro factis haberi voluimus, singulis diebus publicationem ac [...] stain[...][...] stain constitutionibus et ordinationibus apostolicis ac dictae ecclesiae iuribus conservatione apostolica vel quavis firmi stain[mi]mi staintate alia roboratis statutis et constitutionibus contrariis quibuscumque, aut si aliqui apostolica vel alia quavis auctoritate in dicta ecclesia in canonicos sint recepti, vel ut recipiantur, insistant, seu si super provisionibus sibi favendis de canonicatibus et praebendis ipsius ecclesiae episcopalis, vel aliis beneficiis ecclesiasticis in illis partibus generalis v dictae sedis, vel legatorum eius litteras impetrarint, etiam si per eas ad inhibitionem, reservationem et decretum, vel alias, qualis sit, suc stain[uc]uc stain]essum, [q]uibus omnibus eas [...] nominandas [...]as in assecutio[ne s]ingulorum canonicatuum [et praebe]ndarum huiusmodi [volui]mus anteferri, [sed] nullum per hoc eis [quoa]d assecutionem [canonicatu]um et praebendarum [aut b]eneficiorum aliorum [praeiu]dicium generari on the marginq hidden by binding[q]q hidden by bindinguibus omnibus eas [...] hidden by binding[...][...] hidden by binding nominandas [...] hidden by binding[...][...] hidden by bindingas in assecutione s hidden by binding[ne s]ne s hidden by bindingingulorum canonicatuum et praebe hidden by binding[et praebe]et praebe hidden by bindingndarum huiusmodi volui hidden by binding[volui]volui hidden by bindingmus anteferri, sed hidden by binding[sed]sed hidden by binding nullum per hoc eis quoa hidden by binding[quoa]quoa hidden by bindingd assecutionem canonicatu hidden by binding[canonicatu]canonicatu hidden by bindingum et praebendarum aut b hidden by binding[aut b]aut b hidden by bindingeneficiorum aliorum praeiu hidden by binding[praeiu]praeiu hidden by bindingdicium generari[q]uibus omnibus eas [...] nominandas [...]as in assecutio[ne s]ingulorum canonicatuum [et praebe]ndarum huiusmodi [volui]mus anteferri, [sed] nullum per hoc eis [quoa]d assecutionem [canonicatu]um et praebendarum [aut b]eneficiorum aliorum [praeiu]dicium generari on the margin, aut si a superinscribedaa superinscribed episcopo et capitulo praedictis vel quibusvis aliis communiter vel divisim ab eadem sit sede indultum, quod ad receptionem vel provisionem alicuius[5] teneantur et ad id compelli aut quod interdici, suspendi vel excommunicari non possint, quodque de canonicatibus et praebendis[6] ipsius ecclesiae vel aliis beneficiis ecclesiasticis ad eorum voluntatem, provisionem, praesentationem seu quamquam aliam dispositionem coniunctim vel separatim spectantibus, nulli valeat provideri per litteras apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi mentionem et qualibet alia dictae sedis indulgentia generali vel speciali cuiuscumque tenoris existat, per quam praesentibus non expressam vel totaliter non insertam. Effectus huiusmodi gratiae impediri valeat, qualem vel differi et de qua, cuiusque toto tenore habenda sit in nostris litteris mentio specialis, seu si personae nominandae praedictae praesentes non fuerint ad praestandum de observandis statutis et consuetudinibus ipsius ecclesiae solitum iuramentum, dummodo in absentia sua per procuratorem idoneum, et cum ad ecclesiam ipsam accesserint, corporaliter illud praestent.

Ceterum, ut ipsi indulgemus, voluimus autem,[7] quod si aliqui ex canonicatibus et praebendis huiusmodi qualiter reservati seu affecti fuerint persona seu personae, cui vel quibus illi canonicatibus et praebendae huiusmodi on the margincanonicatibus et praebendae huiusmodicanonicatibus et praebendae huiusmodi on the margin per te vocati fuerint infra sex menses a die habitae per eos dictorum canonicatuum et praebendarum possessione computandos, novam provisionem super illis a sede praedicta impetrare et litteras desuper in totum ASV, Arm. XLI 35, f. 175r ... illegible...... illegible expedire ac iura camerae apostolicae debita persolvere omnino ... illegible...... illegible alioquin canonicatus et praebendae huiusmodi dictis sex mensibus elapsis vacare censeantur, eo ipso, et insuper ex nunc irritum decernuntur et inane, si secus super his a quoquam quavis auctoritate scientiae et ignorantie contigerit attemptari.

Reverendissimus dominus cardinalis Alessandro Farnese (*1520 – †1589)FarnesiusAlessandro Farnese (*1520 – †1589) retulit sanctitatem suam fuisse contentam. Marcello Crescenzi (*1500 – †1552), doctor of both laws, Canon of Santa Maria Maggiore in Rome, 1534-1546 Bishop of Marsi, Cardinal Priest since 1542M(arcellus) cardinalis CrescentiusMarcello Crescenzi (*1500 – †1552), doctor of both laws, Canon of Santa Maria Maggiore in Rome, 1534-1546 Bishop of Marsi, Cardinal Priest since 1542, Blos Blosio Palladio, born Biaggio Palai (Blosius Palladius) (†1550), poet, architect, domestic secretary under Clement VII, Paul III, Julius III;1540-1547 Bishop of FolignoBlosiusBlosio Palladio, born Biaggio Palai (Blosius Palladius) (†1550), poet, architect, domestic secretary under Clement VII, Paul III, Julius III;1540-1547 Bishop of Foligno

ASV, Arm. XLI 35, f. 175v

15 Feb(ruarii)/1546 VII Novembris 1546 anno XII-o a(nn)o M-mo

Sup(plican)te Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austriarege PoloniaeSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria

Datur facultas Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermlandepiscopo WarmiensiIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland reservandi suae collationi duos canonicatus et duas praebendas suae Ermland (Warmia, Varmia), diocese and ecclesiastical principality in northeastern Poland, 1466-1772 within the Kingdom of Poland, Royal Prussiaecclesiae WarmiensisErmland (Warmia, Varmia), diocese and ecclesiastical principality in northeastern Poland, 1466-1772 within the Kingdom of Poland, Royal Prussia in mensibus apostolicis vacatos, etsi fuerint reservati, praeterquam reg(i) cuius hidden by binding[s]s hidden by binding valoris fuerint et illis duabus personis per dominum regem nominandis conferendi cu(m)(?) cl(ementi)a(?) anteferri ap(ostolica)(?) praeterquam si(mi)les(?) gratias habentibus inter quas or quosquasquas or quos dictas(?) personas [...] stain[...][...] stainlicus preventioni in diligentiss. et sine iuducio exspectantium on the marginet sine iuducio exspectantiumet sine iuducio exspectantium on the margin.

Cardinalis Marcello Crescenzi (*1500 – †1552), doctor of both laws, Canon of Santa Maria Maggiore in Rome, 1534-1546 Bishop of Marsi, Cardinal Priest since 1542Cres(centius)Marcello Crescenzi (*1500 – †1552), doctor of both laws, Canon of Santa Maria Maggiore in Rome, 1534-1546 Bishop of Marsi, Cardinal Priest since 1542 dicens reverendsissimum Alessandro Farnese (*1520 – †1589)FarnesiumAlessandro Farnese (*1520 – †1589) dixisse hidden by binding[e]e hidden by binding sanctitatem suam conentam.

[1] paper damaged or folded

[2] paper damaged or folded

[3] after the word requirendus column break

[4] after emana column break

[5] in the word alicuius one stick too many

[6] after the word praebendis column break

[7] abbreviation mark over the word autem