Text #227
Ioannes DANTISCUS to Charles V of Habsburg[Regensburg] [1532-04-16]
Manuscript sources:
1 | |
2 | |
3 | |
4 | |
5 | |
6 |
Prints:
1 | DOGIEL 4 No. 200, p. 283-284 (in extenso) |
2 | AT 14 No. 192, p. 296-298 (in extenso, last pargraph missing; Polish register) |
3 | BUES 2009 p. 312-214 (in extenso) |
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Sacra Caesarea et Catholica Maiestas.
Superioribus diebus Bruxellis secunda die Septembris praeteriti Serenissimae Maiestati Vestrae nomine serenissimi domini mei regis Poloniae exposui, quomodo ante aliquot tunc menses illustris princeps Albertus marchio Brandenburgensis dux in Prussia ex sorore serenissimi domini mei nepos monitorio poenali ratione terrarum Prussiae ad instantiam administratoris designati ordinis Teutonicorum peremptoria citatione fuerat ad iudicium camerae imperialis evocatus, ut intra octo septimanas terras Prussiae illi a serenissimo domino meo in feudum datas, sub poena banni administratori ordinis restitueret vel elapsis octo septimanis intra nonaginta dies compareret propositurus iustas causas, cur ad eam restitutionem non teneatur et quod igitur serenissimus dominus meus illustri domino duci in Prussia vigore superioritatis suae prohibuerit ratione terrarum Prussiae et feudi super his concessi in iudicio camerae comparere et respondere, cum ad id pro suscepto a serenissimo domino meo feudo minime teneatur, quandoquidem ipsum dominum ducem in Prussia serenissimus dominus meus ut nepotem et principem regni sui iure feudi, quod illi in terris suis Prussiae concessit, defendendum et pro eo respondendum susceperit. Dixique praeterea Sacratissimae Maiestati Vestrae et quemadmodum alia supra enumerata in scriptis dedi serenissimum dominum meum regem Poloniae paratum esse semper iustis rationibus et causis sufficientibus contra adversariorum impetitiones iustitiam et iura sua, quae ad terras Prussiae praedecessores serenitatis eius et ipsa cum suis successoribus habuit semper et est habitura, demonstrare atque ex omni parte Deo bene favente tueri. Rogavi itaque eo tempore Sacratissimam Maiestatem Vestram impense serenissimi domini mei nomine, ut hanc excusationem, quod ipse dominus dux in Prussia sic prohibitus non comparere aut respondere potuerit, pro mutuo fraterno amore et iustitia, quam serenissimus dominus meus in terras Prussiae habet atque etiam pro rerum Christianarum tranquillitate, qua ad praesens maxime egent, boni consulere et benigniter admittere dignaretur iuberetque iudicio camerae, ut ea in causa ulterius non procederet et subditum principem serenissimi regis mei cum terris suis a serenissimo rege meo in feudum acceptis cum istiusmodi iuris processu deinceps non molestaret, quo multa inconvenientia, quae inde oriri possent, evitarentur.
Ad ista mihi Sacratissima Maiestas Vestra responderi et serenissimo domino meo rescribi iussit negotium hoc spectare ad imperium, cuius eo tempore conventus in Spira fuerat institutus et quod ibidem Sacratissima Maiestas Vestra datura esset operam, ut omnia ea fierent, quae iuribus et iustitiae serenissimi regis mei convenirent seque serenissimo domino meo nulla in re praeiudicaturam, sed quantum posset, gratificaturam. Cum autem Spirensis conventus exspirasset, interea quo iste conventus Ratisbonae institutus esset, iudicium camerae in causa ad instantiam administratoris processit et in vim contumaciae illustrem dominum ducem in Prussia, sic a serenissimo domino meo, ne compareret, prohibitum omnesque illi adhaerentes et faventes cum absolutione subditorum serenissimi domini regis mei a debito et iuramentis in mense Ianuario novissime praeterito bannitum declaravit et litteris suis per imperium sic bannitum publicavit ac valvis et locis publicis affixit, quas ego litteras nuper Francfordiae in nundinis in porta ecclesiae maioris affixas vidi et ad calcem perlegi. Quod cum serenissimo domino meo innotuerit, qui regni sui principem subditum ratione feudi, quod illi concessit et ob quod ille bannitus est, non deseret neque iura sua tueri ommittet, quam graviter ferat, facilis est coniectura, praesertim cum numquam prius scriptum vel auditum est, quod pro terris Prussiae quispiam regalia ab imperio ceperit vel illi paruerit praeterquam iste illustris dominus dux Prussiae Albertus, tum ordinis magister, cum frustra serenissimo regi meo reluctaretur et superiore anno ordinis istius administrator. Certum autem est plures magistros Prussiae serenissimis regibus Poloniae homagium praestitisse eosque principes regni Poloniae nuncupatos fuisse. De religionis desertione serenissimus dominus meus ipsum dominum ducem Prussiae non asserit aut pro eo intercedit, sed illis, quorum interest, liberum relinquit. Quae vero iura regni sui concernunt, illis pro debito suo cogitur intendere et ea in suis limitibus conservare, quemadmodum serenitatem eius et data regnicolis fides et sacramenta astringunt. Quapropter haec sic in notitiam Serenissimae Maiestatis Vestrae nomine serenissimi domini mei deducenda existimavi, cuius et nomine Serenissimam Maiestatem Vestram rogo summopere, velit haec apud se reputare et non permittere ob multa mala, quae ortum inde habere possent, bannum hoc terris et subditis serenissimi regis mei aliqua in parte incommodare aut ulterius distendi quam mutuo fraterno amori et observantiae serenissimi domini mei atque publicae tranquillitati convenit. Quod serenissimus dominus meus omnibus fraternis studiis et officiis cum regno, dominiis et facultatibus suis Serenissimae Maiestati Vestrae, quam debita observantia et honore semper prosequitur, compensare sedulo studebit.
Et cum iam in nonum usque annum apud Sacram Maiestatem Vestram a serenissimo domino meo orator fuerim et tandem ab eius serenitate facultatem ad patriam et ad oviculas meas redeundi impetraverim Sacrae Maiestati Vestrae humiliter supplico, ut me tam benigno et pleno responso super his et aliis, quae in scriptis dedi, cum gratia sua clementer a se dimittere dignetur. Ubicumque et quodcumque futurus sum, semper futurus sum Sacrae Maiestatis Vestrae dedittissimus ac devotissimus famulus et capellanus
Orator Poloniae