BCz, 1599, p. 842

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino meo clementissimo etc.

BCz, 1599, p. 839

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine clementissime.

Humillima mea et numquam intermoritura obsequendi studia sint Reverendissimae Dominationi Vestrae commendata.

Etsi per ingenii mei infirmitatem intellego, Clementissime Praesul et Domine, me non posse satis oratione illustrare significationem vocabuli, de qua in praesentia apud Clementiam Vestram sum acturus, utpote de gratitudine, digna cum viris bonis omnibus virtute, tum praesertim honestarum artium ac litterarum studiosis. Etenim cum maximarum vere virtutum sit nutrix, eam ab omnibus etiam summo studio colendam esse iudicant.

Cum tamen et me peculiaris quaedam ratio ad hanc virtutem amplectendam nunc impellat, mihi velim dari veniam, ut pauca de ea verba apud Clementiam Vestram faciam. Nam quotienscumque mecum reputo, Clementissime Praesul, quam aequus iudex Clementia Vestra fuerit in dirimenda inter me et dominum Niviosnisky orta olim controversia, de beneficio illo ecclesiastico parochiae in Neuteich a s(acra) or s(erenissima)⌈s(acra)s(acra) or s(erenissima)⌉ regia maiestate in me immerentem collato, dignum me ea poena, qua olim Achivi Agamemnonem affecerint, iudicem, qui tot exhaustis laboribus in expugnanda Troia pro dignitate Graeciae, domum reversus, veste inexplicabili involutus, interfectus est a Clytaemnestra auxiliante Aegisto adultero, nisi Clementiae Vestrae qualescumque tandem gratias agerem. Nullumque esse officium iustius ingenuo adolescenti ac magis necessarium puto, quam habere gratiam bene meritis, quae etiam vox est non solum eruditorum omnium, sed ipsius etiam naturae, quae mutuis officiis homines inter se devinctos esse voluit. Quare ingrati cum haec naturalia vincula societatis humanae dissolvant, ipsi naturae bellum inferre iudicandi sunt. Cum autem haec ipsa naturae lex divina quaedam vox sit mentibus hominum inscripta, quae nos ad colendam gratitudinem exhortatur et quidem gratis praemia, ingratis vero poenas divinitus proponit, sicut scriptum est “non recedet malum a domo ingrati”, non solum natura ingratos tamquam immania monstra odit et exsecratur, sed etiam urget eos iustissimis poenis Deus optimus maximus. Proinde, si naturam aspiciemus et quasi evolvemus animos ipsi nostros, si litteras sacras consulemus, non tantum videbimus, quantum habeat ingratitudo sceleris, sed BCz, 1599, p. 840 etiam constituemus non esse dubitandum, quin Deo poenas ingrati daturi sint, grati autem summo afficiendi sint beneficio.

Quod reliquum est, gratias ago Clementiae Vestrae pro tam immensis in me collatis beneficiis, quibus me in hunc usque diem Clementia Vestra ornare semper studuit, aulaeque Clementiae Vestrae assumpsit, deinde reverendissimo in Christo patri, domino Cracoviensi et Regni Poloniae procancellario ex petitione parentis mei cum primis observandi me commendare absque ullis nostris meritis Clementia Vestra non denegavit. Quamquam autem haec mea commemoratio leve officium videtur prae se ferre, tamen, quoniam significationem habet gratae mentis, non duxi eam praetermittendam esse. Sed cogor verecundius de Clementiae Vestrae in me meritis nunc dicere propter Clementiae Vestrae modestiam, tantum illud dicam me libenter profiteri non minus me Clementiae Vestrae deberi quam propriis parentibus. Clementiae itaque Vestrae et habeo gratias, et polliceor me sicubi umquam potero re ipsa declarare animi gratitudinem summa fide daturum esse operam, ut intellegat Clementia Vestra me officio non defuisse.

Cui me quantum possum cum omnibus fortunis meis quam humiliter offero.

Cracoviae, 12 Iunii anno M-o D-o XLVII-o.

Eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae obsequentissimus cliens Martinus ab Allexwagen

AAWO, ABD, 6, f. 101v

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, Domino Ioanni Dei gratia episc superinscribed⌈cc superinscribed⌉opo Varmiensi, domino suo clementissimo ad manus proprias

AAWO, ABD, 6, f. 101r

Perpetua mea et numquam intermoritura fidelitatis meae studia cum debita fidei integritate coniuncta quam humiliter Reverendissimae Paternitati Vestrae offero.

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine benefactor clementissime.

Litteras Reverendissimae Paternitatis Vestrae omni, qua decet, reverentia et animi observantia accepi, quas iterum atque iterum legi. Ex quibus intellexi Reverendissimam Paternitatem Vestram meam erga se pietatem benevolentiamque facile perspicere, cum illud ipsum gravissimum et sanctissimum nomen pietatis levius mihi videatur esse meritis meis erga Reverendissimam Paternitatem Vestram. Sed haec omnia (meo quidem iudicio) ex singulari quadam amor written over nim⌈nimmormor written over nim⌉is abundantia Reverendissimae Paternitatis Vestrae erga me exoriri puto, ut etiam nesciam, ob quam virtutis indolem Reverendissima Paternitas Vestra me a teneris unguiculis usque (ut dicitur) ornare non destitit. Quapropter, cum tantus sit numerus tantaque magnitudo beneficiorum Reverendissimae Paternitatis Vestrae, ut etiamsi conarer vitam sanguine commutare, tamen neutiquam me ullam partem beneficiorum assecutum esse videar. Ob hanc igitur causam vitam mihi acerbam puto.

Pro officio meo me facturum puto, cum animus hominis novarum rerum semper sit cupidus, Reverendissimae Paternitati Vestrae significari ex hac imposita charta, quid Tridenti nuper evenerit ab homine quodam malevolo, qui invectivam quandam contra patres in synodo congregatos conscripsit, quovis probro certe dignus.

Legatum quoque Turcae 2 Augusti written over e⌈eii written over e⌉ advenisse ad maiestatem regiam. Quid novi attulerit, non auditur. Si quid erit, quod scitu fuerit dignum, Reverendissimae Paternitati Vestrae non committam, quin written over m⌈mnn written over m⌉ significabo per certos nuntios.

His me Reverendissimae Paternitati Vestrae cum omnibus fortunis meis animique propensi fidelitate ac studiorum meorum sedulitate quam diligenter commendo ac ut Deus Optimus Maximus Reverendissimam Paternitatem Vestram in multos annos vitae feliciter conservet, perpetuo precor.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Piothrcoviae, 3 Augusti anno M-o D-o XLVII.

Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae addictissimus cliens Martinus Alexwange

AAWO, AB, D. 70, f. 303v

Martino Alexwange

Salutem.

Honeste in Christo nobis dilecte. on the margin⌈Honeste in Christo nobis superinscribed⌈nobisnobis superinscribed⌉ dilecte.Honeste in Christo nobis dilecte. on the margin⌉

Accepimus tuas litteras, quae nobis gratae fuerunt, eo quod illis quaedam hidden by binding⌈[m]m hidden by binding⌉ de concilio, quae libenter intelleximus Gratae nobis fuerunt tuae litterae, eo quod nobis quaedam d illis quaedam de concilio, quae libenter intelleximus, addideras. Et hortamur te, ut talia et his similia sae, quae apud vos superinscribed in place of crossed-out in⌈in apud vos apud vos superinscribed in place of crossed-out in⌉ in aula fiunt et etiam aliunde eo perscribunt adferuntur, saepius hidden by binding⌈[s]s hidden by binding⌉ ad no et quoties nuntios habere poteris, ad nos describas, ea enim re nobis gratum facies et cotidie nostram in te benevolentiam et propensionem tibi reddes cumulatiorem, ita ut non simus tibi in iis hidden by binding⌈[is]is hidden by binding⌉, quae ad promotionem tuam pertinebunt, defuturi.

Quod etiam in superioribus nostris litteris ad dominum doctorem Hoseum facere non neg intermisimus. Qui nobis respondit et promittit, quod te captato tempore et loco oportuno domino reverendissimo commendare non velit negligere. Hoc ut faciat, nunc denuo ab eo petimus. Tu modo sat age rebus tuis et ubi nostris prodesse poteris et, quandocumque nobis scriptionibus tuis gratificari poteris, noli intermittere.

Bene vale.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ex arce nostra Heilsberg, XX adscribed in place of crossed-out 20⌈20 XX XX adscribed in place of crossed-out 20⌉ <Augusti> MDXLVII.

AAWO, AB, D. 70, f. 131v

Alexwange

Honeste in Christo Dilecte.

Libenter legimus novitates ex litteris tuis gratum tuum erga nos animum intelleximus signum enim hoc est bonae indo indolis et amoris Quas written over ae⌈aeasas written over ae⌉ ad nos in novissimis tuis superioribus litteris per perscripsisti novitates, hae nobis fuerunt gratissimae et libenter eas legimus. Interim nihil, vel parum admodum, quae illis responderent, ex aliis locis accepimus ad nos allatum fuit. Non dubitamus autem plura nunc nota nova tam ex imperio superinscribed⌈ex imperioex imperio superinscribed⌉ de caesarea maiestate, quam ex aliis locis et principibus written over ...⌈... illegible⌈...... illegible⌉busbus written over ...⌉, in aula serenissimae maiestatis regiae circumferri. Quae ut diligenter ad nos perscribas, te hortamur, ea enim re nobis gratum facies ac hidden by binding⌈[ac]ac hidden by binding⌉ nostram in te benevolentiam et propensionem reddes cumulatiorem.

Bene vale.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ex arce nostra Vormdit, VIII Octobris MDXLVII.

AAWO, AB, D. 6, f. 105v

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi etc., domino benefactori et patrono clementissimo

AAWO, AB, D. 6, f. 102r

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine benefactor et patrone clementissime.

Humillimam obsequiorum meorum in gratiam Reverendissimae Paternitatis Vestrae commendationem.

Quantopere litteris Reverendissimae Paternitatis Vestrae exhilaratus sum et quantam dubitationis spem mihi exemerint, prae gaudio scribere nequeo. Inter sacrum enim et saxum (ut proverbio dicitur) haerebam hactenus, an vivam aut sepultam Reverendissimam Paternitatem Vestram crederem, ex relatu enim reverendissimi domini episcopi Cracoviensis accepi Reverendissimam Paternitatem Vestram graviter aliquot septimanis deb decubuisse, ut etiam de vita Reverendissimae Paternitatis Vestrae periclitari omnes acceperit. Cum non parum multi hic essent ex nostratibus, qui in morte Reverendissimae Paternitatis Vestrae triumpharent, dicentes: “Nunc ereptus est nobis ille, qui totius patriae hostis acerrimus fuerat”, et plus suis quam Reverendissimae Paternitatis Vestrae saluti faverent. Verum Deus Optimus Maximus, qui verus est scrutator cordium, reddet unicuique secundum merita sua.

Post priores meas litteras, quas ad Reverendissimam Paternitatem Vestram misi, nihil novi hucusque accidisse scio, nisi palatinum Syradiensem, cui legationis munus ad caesaream maiestatem est commissum a regia maiestate, hinc discesisse Augustam 22 Septembris, deinde marschalcum Lithuaniae supremum a maiestate regia iuniore designatum ad regem Romanorum cum Christophoro Conarsky, Deus Optimus Maximus eorum conatus bene fortunet.

Postremo diem comitiorum maiorum pro festo Sancti Nicolai celebrari debere ex hac instructione Reverendissima Paternitas Vestra percipiet. Ad quem maiestas regia iunior se quoque venturam promisit, cuius adventus singulis diebus exspectatur.

Si quid amplius interim acciderit, quod scitu fuerit dignum, reddam certiorem Reverendissimam Paternitatem Vestram.

Cui me meaque obsequia vicissim quam humiliter offero et a Deo Optimo Maximo vitam diuturnissimam atque prospere valentem ex animo precor ad spem piarum mentium.

Datae Pithrcoviae, XVIII Octobris anno M-o D-o XLVII-o.

Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae deditissimus ac humillimus cliens Martinus Alexwange

AAWO, AB, D. 70, f. 322r

Martino Alexswange

Honeste in Christo nobis dilecte.

Quod dolenter aegri ms. e(!) ⌈ii ms. e(!) ⌉tudinem nostram, qua nos Deus in itinere versus Graudentz corriperat, tuleris, eo magis tuum erga nos amorem et observantiam magis nobis superinscribed⌈magis nobismagis nobis superinscribed⌉ testatam reddidisti. Sumus tamen eius auxilio, qui nos eo morbo ad emendationem nostram invisit, ita superinscribed in place of crossed-out paululum⌈paululum ita ita superinscribed in place of crossed-out paululum⌉ iam sublevati et in dies ita, ut indies iam ut non dubitemus, quin integram nostram valetudinem superinscribed⌈valetudinemvaletudinem superinscribed⌉ indies, simus recupera ipso hoc largiente, simus recuperaturi.

Quae misisti Quam misisti instructionem ad conventus Regni particulares, nobis fuit gratissima, utque talia et his similia semper nobis communices, te hortamur. Quo nobis gratum facies rem gratam, semper omni propensione nostra compensandam, es facturus.

Bene vale.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ex arce nostra Heilsberg, ultima Octobris MDXLVII.

AAWO, AB, D. 70, f. 366v

Martino Alexwange

Honeste in Christo dilecte on the margin, in the hand of other⌈in Christo dilectein Christo dilecte on the margin, in the hand of other⌉ etc.

Cum hunc nostrum nuntium ad aulam serenissimae maiestatis regiae allegaremus, noluimus, ut sine nostris litteris ad te veniret, idque ut ne deesset tibi ansa et occasio, si quid novi in aula regis actum circumferetur superinscribed in place of crossed-out esset⌈esset circumferetur circumferetur superinscribed in place of crossed-out esset⌉, ad nos describendi. Hoc ut facias, te hortamur, nam ista tua diligentia nos efficies nos tibi indies magis ac magis reddes propensiorem.

Bene vale.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ex arce nostra Heilsberg, XVII Ianuarii MDXLVIII[1].

[1 ] in MDXLVIII the last I crossed out in the other (later) hand, below in that hand annotation 1547(!)

AAWO, ABD, 6, f. 107v

Reverendissimo in Christo Patri, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino benefactori et patrono suo clementissimo

AAWO, ABD, 6, f. 106r

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine benefactor et patrone clementissime.

Humillimam obsequiorum meorum commendationem.

Dabit veniam Reverendissima Paternitas Vestra silentio meo, quod inde iam aliquot septimanis Reverendissimae Paternitatis Vestrae scriptis praeterierim neque Reverendissimae Paternitatis Vestrae exspectationi satisfecerim. Negligentiae non est adscribendum, quod debitum non persoluerim, id est observantiam litteris declararim, neque curis nimiis occupatus fui. Causa est nuntii absentia, tum quod scriptu dignum nihil cognoscebam. Iam quia utriusque facultatem habeo, quae ad me auditione pervenerint, Reverendissimam Paternitatem Vestram ignorare nolui.

Rediit magnificus Lithuaniae marschalcus Radziviel ex Augusta ad regem Bohemiae paraphernaliorum causa ablegatus. Controversiam diremit. Ferdinando debentur 30000 Ioachimicorum. Narrat magnificentia sua nihil certum sciri vel audiri, aut observari posse, quid in futuram aestatem caesarea maiestas constitutum habeat, contra quos bella movere studeat. Illud saltem exploratum habet, si caesareae maiestati cum papa negotium erit, ut speratur, aut Helvetios petet. Nostrae paper damaged⌈[ae]ae paper damaged⌉ regionis homines salvos fore, nisi hi moram facesserint, praecipue Pomeraniae ducibus timendum. De nostris quid futurum esset, ipsa Reverendissima Paternitas Vestra assequi potest.

Lasky Augustae adhuc agit. In quinque septimanis eum rediturum ferunt. Cum marschalcus ab illo discederet, adhuc caesareae maiestatis responsum exspectabant. Doctor Martinus Cromerus, qui una ibi fuit, caesareae voluntatis erga serenissimam maiestatem regiam bonam spem facit. Ut dicitur, inscriptionem instructionem palatino Lasky praescriptam per transennam vidi, in qua animadverti nostros quoque cessaturos. Instructionem illam Reverendissimae Paternitati Vestrae transmitterem, siquidem commodato obtinere potuissem.

Nostrorum procerum conventus ante duas septimanas solutus est, sed, ut solito more est receptum, vacui unde venerunt, redierunt. Serenissima regia maiestas, ex hoc die octiduo in Lithuaniam reditura, Sandomiriae apud illustrem comitem a Tarnow illustris et novi principis marschalci Lithuaniae nuptiis in ipsis dionysiis intererit, venient illo et Olesne duces, si non uterque, Ioannes tamen.

AAWO, ABD, 6, f. 106v Quae in Germania gerantur, fama ad Reverendissimam Paternitatem Vestram pervagata esse non dubito, tamen quae ad nos allata ex insertis scriptis Reverendissima Paternitas Vestra cognoscet.

Valachiae legatus iam octiduum nobiscum est. Quid sibi velit, nondum increbuit. Patriae legati cotidie serenissimae maiestatis regiae responsum exspectant. Non dubito, iam accepissent, nisi aliquantulum regia maiestas adversa valetudine laboraret. Sed quid?

Praetereo memoratu dignum in Helvetiis, terra Granis(?), apparuisse in caelo visionem Sanctae Crucis anno 47, 22 Augusti. Ea constituta, ex lateribus eius suborti sunt duo montes, de quibus duo fulvi leones decurrere, cum exporrectam Crucem cursu attigissent, adversum invicem consurrexere, aliquamdiu manu conserta, fatigati tandem septentrionalis plagae orientali caput praemordit, tandem truncatum corpus sensim in consuetum montem protrahit ac ita occidunt. Sublato visu super crucem exoriuntur armatae acies, quae, aliquamdiu conflictati, evanescunt. Visionis huius expressam imaginem ipse vidi.

Haec sunt, quae hic feruntur, plurima ex fidedignis hominibus accepi. Quae alia perfluxu temporis ad nos pervenient, quam maxime dabo operam, Reverendissimam Paternitatem Vestram ne praetereant.

Reliquum est, quod Reverendissimam Paternitatem Vestram orem, ut Reverendissima Paternitas Vestra fratri meo auxilium, patrocinium et clementiam Reverendissima Paternitas Vestra negare nolit, quando Reverendissimam Paternitatem Vestram implorabit. Reverendissima Paternitas Vestra illi patronus esse velit ac in accepta munificentia regia eum tueri ac defendere. Reverendissimam Paternitatem Vestraem latere non dubito maginficum palatinum Pomeraniae plebaniam in Lithtenau illi praeripuisse ac concesso iure regiae maiestatis prohibere. Interposuit ea in re etiam suam operam illustris comes a Tarnow. Cui magnificentia sua pollicita se fratri non defuturum, negotium ad reverendissimum episcopum Culmensem deferri iussit.

Quod meae est gratitudinis fratris erga Reverendissimam Paternitatem Vestram fidei, observantiae, dabimus uterque operam, ut superinscribed⌈utut superinscribed⌉ hanc Reverendissimae Paternitatis Vestrae pietatem et paternum amorem, AAWO, ABD, 6, f. 107r affectumque erga nos studiis assequi possimus. Nec frater Reverendissimam Paternitatem Vestram scriptis suis hoc tempore praeteriisset, si ipsi abeundum non fuisset.

His me in gratiam et protectionem Reverendissimae Paternitatis Vestrae iterum commendo et quo me amore diligere Reverendissima Paternitas Vestra semel coepit, ne cesset, ex animo Reverendissimam Paternitatem Vestram precor.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Piothrcoviae, XXVIII-a Ianuarii anno Domini M-o D-o XLVIII-o.

Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae addictissimus cliens Martinus Alexwange hidden by binding⌈[e]e hidden by binding⌉

AAWO, AB, D.70, f. 404v

Reverendissimo in Christo Patri, domino Ioanni Dei gratia episcopo Warmiensi, domino benefactori et patrono clementissimo

AAWO, AB, D.70, f. 404r

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine benefactor et patrone clementissime.

Humillimam servitiorum officiorumque meorum diligentem commendationem.

Cum nihil esset adeo, qua re vires satis iam exhaustas Reverendissimae Paternitatis Vestrae suble written over a⌈aee written over a⌉varem et in integrum restituerem, mearum partium esse putabam Reverendissimae Paternitati Vestrae significare per praesentes bellum, quod nobis imminebat in multos annos, ita, ut ex litteris domini palatini Syradiensis accepi, quavis cunctatione esse sepositum, ut nihil iam sit porro, quod animum Reverendissimae Paternitatis Vestrae suspensum habere possit, imo potius meliora in posterum ut speranda nobis sint. Sed unum, quod omnium difficillimum esse puto et his tempestatibus maxime metuendum, vereor, ne de regis senioris vita ut qui superinscribed in place of crossed-out et⌈et ut qui ut qui superinscribed in place of crossed-out et⌉ in omnes libell liberales et pacis studiosos nunc sit actum, apoplexia enim motus medicorum opera et diligentia sedulo custoditur.

Haec sunt, quae in praesentiarum Reverendissimae Paternitati Vestrae significare volui. Precor Reverendissimam Paternitatem Vestram, ut causam fratris mei velit sibi habere commendatam.

Quam ut Deus Optimus Maximus in annos usque Nestoreos servet incolumem ms. incolumen(!) ⌈incolumemincolumem ms. incolumen(!) ⌉, sedulo precor.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Cracoviae, raptim, 1 Aprilis anno Domini M-o D-o XLVIII-o.

Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae humillimus addictissimusque cliens Martinus von Allexwangen

BCz, 1599, p. 1114

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia Episcopo Warmiensi, domino benefactori et patrono suo clementissimo

BCz, 1599, p. 1111

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine benefactor et patrone clementissime.

Praemissa officiosissima servitute in gratiam Reverendissimae Paternitatis Vestrae.

Salutem plurimam et fortunatissimas accessiones.

Reverendissime Domine.

Quae sint merita et beneficia tam erga me, quam meos omnes in conferenda eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae opera, consilio et labore semper apud nos veteris stabit gratia facti, dum memores erimus nostri et quoad spiritus nostros reget artus. Cum vero per fortunae nostrae exiguitatem, quae quanta sit, plus satis Reverendissimae Paternitati Vestrae constat, referre non datur occasio, vitam nobis acerbam putamus. Ut etiamsi sanguinem pro Reverendissima Paternitate Vestra effunderemus, tamen neutiquam ullam beneficiorum partem assecuti videremur, tanta sunt Reverendissimae Paternitatis Vestrae erga nos merita. Quodsi ita aliquando res sese obtulerit de familia Reverendissimae Paternitatis Vestrae benemereri, non deerimus opera nostra, ut saltem aliquem de nobis demus gustum Paternitati Vestrae Reverendissimae, ne ullum beneficii genus sentiat interiisse. Quam iustus enim et aequus fuerit et habitus semper est iudex in dirimendis controversiis, non in praesenti hoc, quam in praeterito etiam facto plus satis constat, deque hoc aliorum sit iudicium, cum absque dubio Reverendissima Paternitas Vestra non exiguum mercedis praemium a Deo Optimo Maximo sit acceptura.

Quae porro Reverendissima Paternitas Vestra scribit et me adhortatur (quandoquidem animus hominis novarum rerum semper est cupidus), ut si quae apud nos essent novitates, eas cum Reverendissima Paternitate Vestra communicarem, faciam pro officio meo, ut ante factum a me quoque est, non quod certo sciam eas sic BCz, 1599, p. 1112 accidisse, sed quod frequentibus vulgi rumoribus sic circumferantur.

Ex Maiori Polonia adfertur simultates et coniurationes exardere incipere, ne ad comitia Piothrcoviensia nobilitatem velle veni hidden by binding⌈[i]i hidden by binding⌉re frequentibus nutis approbasse, scriptis nunc litteris, quibus sigilla sua appenderunt, castellano quoque Posnaniensi, ut ad eadem sese ne conferret, pro hidden by binding⌈[ro]ro hidden by binding⌉hibuisse. Sed sunt illae rumores adhuc sine auctore hidden by binding⌈[re]re hidden by binding⌉. Si quid certi constiterit, faciam Reverendissimam Paternitatem Vestram certiorem.

Inter reginalem maiestatem et serenissimum eius filium optime hidden by binding⌈[me]me hidden by binding⌉ convenit. Familiariter colloquuntur. Simul aliquando hidden by binding⌈[do]do hidden by binding⌉ cibum capiunt. Adventus regius non absque magno hidden by binding⌈[o]o hidden by binding⌉ applausu omnium ordinum hic exceptus, tormentis etiam bellicis in honorem novi regis eiaculatis, ut id more veteri fieri solet.

Ex Germania hidden by binding⌈[ia]ia hidden by binding⌉ nihil adfertur. Omnia sunt iam tranquillitate op hidden by binding⌈[op]op hidden by binding⌉tima constituta. Rex Romanorum Viennae in Austria hidden by binding⌈[ia]ia hidden by binding⌉ nunc est. Vocatus est a Viennensibus per litteras pa hidden by binding⌈[pa]pa hidden by binding⌉triam plenam esse conspirationibus. Caesaream hidden by binding⌈[m]m hidden by binding⌉ maiestatem aiunt septem fidei articulos Lutheranae hidden by binding⌈[nae]nae hidden by binding⌉ sectae assumpsisse et in hoc laborare cum papa hidden by binding⌈[pa]pa hidden by binding⌉, utrum liceat sacerdotibus uxores ducere an non hidden by binding⌈[non]non hidden by binding⌉? Exsequias in honorem divi Sigismundi, princi hidden by binding⌈[ci]ci hidden by binding⌉pis sanctissimi, sapientissimi et sempiternae memoriae dignissimi, et regis nostri desidera hidden by binding⌈[ra]ra hidden by binding⌉tissimi cum magno et splendidissimoque appara hidden by binding⌈[ra]ra hidden by binding⌉tu et pompa fecisse dicitur. Quem tantopere amas hidden by binding⌈[mas]mas hidden by binding⌉se dicitur, quemadmodum ex eo esset progenitus.

Legatus Valachi non ita pridem hinc disce[...] hidden by binding⌈[...][...] hidden by binding⌉, in foedus Regni se dedere constituit, sed ni hidden by binding⌈[ni]ni hidden by binding⌉hil effecit, quia on the margin⌈quiaquia on the margin⌉ cum in fide et officio sint, Turcarum hidden by binding⌈[um]um hidden by binding⌉ BCz, 1599, p. 1113 sui iuris non est, quin imperata maioris facere cogitur. Qui simul, ut signum illi datum fuerit, nolit velit, violandum, est ei necessario foedus, quod non ita pridem cum regia maiestate seniore et Regno ipso inivit.

Legati designati sunt: ad superinscribed⌈adad superinscribed⌉ caesarem secretarius regius dominus Ostrorock, ad regem autem Romanorum dominus doctor Martinus Cromerus, iuris utriusque doctor, qui eorum maiestates ad exsequias vocant atque de pace constituenda in Prussia agent.

Illustres et magnifici domini palatinus et castellanus Cracovienses in gratiam rursus redacti sunt, qui odia quaedam novercalia mutuo alebant, sed iam refrixerunt.

Exsequiae peragentur ad diem divae Annae sacrum. Multorum principum et legatorum congregationem futuram opinor, qui praesentia sua exsequias easdem cohonestabunt.

Plura non habeo, nisi ut quam humillime etiam atque etiam superinscribed⌈etiametiam superinscribed⌉ in gratiam Reverendissimae Paternitatis Vestrae me on the margin⌈meme on the margin⌉ commendem. Quam ut Deus Optimus Maximus in multos annos felicem esse ac vivere permittat, ex animo precor.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Cracoviae, 29 Iunii anno Domini M-o D-o XLVIII-o.

Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae humillimus addictissimusque cliens Martinus ab Allexwangen