Magnifice Domine tamquam frater carissime. Commendationem plurimam.

Accepi hic paulo ante litteras Dominationis Vestrae Barii 12 Martii datas, quibus animi sui erga me propensionem ubertim declaravit. Habeo illi, quas possum, gratias, me semper vicissim eum est habitura Dominatio Vestra, quem cupit, quod non verbis, ut in aulis usu receptum est, sed re ipsa modo quid possem pro Dominatione Vestra experietur.

Gratum mihi est, quod Dominatio Vestra litteras meas ad magnificum dominum Ludovicum Aliphium aperuit et legit illique transmisit, ex his enim intellexit, quomodo res nostrae habeant. Ego adhuc in hoc clibano sudo et laboro. Misi praeterea grandem alium litterarum fasciculum ex Toleto ad Dominationem Vestram reginali maiestati inscriptum, qui si redditus est, nondum certo scio, rogo itaque Dominatio Vestra cum primis mihi significet, si illum accepit et reginali maiestati transmisit. Rem mihi impense gratam factura.

Quod Dominatio Vestra litteras meas cambii super 300 ducatos ad Welzeros suscepit, habeo gratias immensas. Accepit paulo post alias et ad praesens hinc iterum alias mitto. Multae hic expenduntur pecuniae pro statu et honore utriusque maiestatis servando. Ego hic revera ordinarie quolibet mense vix centum ducatis me sustinere possum, extraordinarie non parum etiam expenditur, de quibus omnibus bonam reginali maiestati rationem et fidei meae convenientem, Deo bene favente, aliquando coram sum redditurus.

Prudenter fecit Dominatio Vestra, quod de notis domino Ludovico missis copiam apud se conservavit, quibus confidentius inter nos scribere possumus, modo Dominatio Vestra saepius scribat, quo mihi nil gratius facere potest, ego non gravate semper respondebo. Ea, quae scribit Dominatio Vestra, quae acta sunt cum Antonello de Monopoli, nullam rebus nostris pariunt neque paritura sunt difficultatem. Observavi hic accurate omnia, quae per hostes nostros ea in re huc scriberentur locutusque sum aliquoties cum cancellario, qui de hoc facto se nihil scire dixit, addens insuper, si etiam quomodocumque hoc negotium fuisset transactum, nihil posse rebus nostris nocere convenique hac de re Loffredum, qui etiam ignorantiam istius rei praetendebat et consuluit mihi, quia ista omnia provenirent a Montealto, quod contra illum apud caesarem exceptionem ut contra suspectum et adversarium nostrum facerem, dedi itaque ea in re memoriale seu supplicationem, quae fuit in rem nostram bene decretata, et cum litterae desuper fieri deberent, secretarius vel scribae, fortassis in favorem Montealto, se decretationem et minutam perdidisse asserebant, cum prius in integrum fere mensem me detinuissent promittentes iam iam litteras huiusmodi paratas fieri et hoc factum est quam primum huc vicerex appulit, quod profecto tuli aegerrime, conquestus cancellario, qui aliam decretationem in hoc casu se facere heri mihi est pollicitus. Sic hic tractatur et sic saepius hic deceptus sum. Nulla fides, etc. Hoc tamen negotium cum Antonello nihil nobis obesse potest, nullum aliud impedimentum, quam hanc depictam furcam hic sentio, quae etiam aliquando corruet.

Cum castellano quid agatur, paucis accipiat. A Toleto in Hispalim <itum est>, inde hucusque spe sum lactatus, quod absente vicerege omnia ad votum nostrum conficerentur et nihil aliud, quam verba obtinui. Cancellarius certe ex animo rebus nostris favet, nihil tamen adhuc potuit efficere. Ego caesarem quotidie ferme infesto et molesto, sic enim cancellarius mihi consuluit, sed nihil ex eo aliud extorquere possum, quam quod promittit se finem facturum quamprimum est possibile et pridie mihi pollicitus est, cum acerrime a me admoneretur, quod de castellano, antequam hinc exeat, me omnimode vult absolvere. Quicquid erit, Dominatio Vestra cum primis sciet. Loffredus libenter aliquem de suis in castellanum intruderet, utcumque modo illud recuperare possimus, in quo nulla vigilantia, cura et opera a me omittetur, quam primum istius rei resolutionem habuero, mittam hinc ad regiam et reginalem maiestatem proprium meum nuntium, ut me tandem semel ex hoc labyrintho explicare possim. Timeo tamen, quod res in moram ducetur de industria, neque prius finem habebimus, donec cum V et de E et 7 omnimode conclusum fuerit, quemadmodum ad N id aliquoties perscripsi. Quam libens hic in his flammis et ardoribus maneo, Deo cognitum est, nihilominus nihil durum aut grave mihi videretur, modo bene rebus mihi commissis inservire possem. Parum deest de tribus annis, quo Cracoviam exivi et res meas omnes amisi mihique nullum profectum feci, et hoc ferendum est, modo res principum nostrorum bene succederent, ne viderer et operam et oleum perdidisse.

Nova hic alia non habemus, quam quae ex Italia huc afferuntur. Illa Dominatio Vestra, quae propinquior est, melius novit. Hic omnia plena sunt turbinibus. Erat paulo ante multorum opinio caesarem hoc anno in Italiam concessurum, quae penitus evanuit. Quid ex his tumultibus futurum, exitus docebit.

Nemini felicius quam regi Franciae successit, qui sine suo detrimento liberatus regnat, relictis hic duobus pueris, quos etiam propediem mitioribus fortassis conditionibus liberabit.

Alia non restant. Commendo me Dominationi Vestrae summopere et rogo amore et benevolentia sua, qua cepit, me prosequatur. Negotia capituli sancti Nicolai et universitatis Barensis quantum potui et apud caesarem atque apud omnes, ubi prodesse potui, promovi et adiuvi, quemadmodum hoc frater Marcus uberius testabitur. Desiderium etiam domini doctoris Sigismundi de Russis, cum oportunitas dabitur, quantum eniti possum, non frustrabor. Rescripsissem illi, si postae celeritas permisisset.

Datae Granatae in Baetica Hispaniae, 12 Augusti anno Domini 1526

Dominationis Vestrae deditissimus Ioannes Dantiscus, etc. Serenissimi Regis Poloniae orator

Rescripsi copiose litteris Dominationis Vestrae 21(!) Martii Barii datis, duodecima Augusti praeteriti. Ab eo tempore a Dominatione Vestra nullas accepi, unde quod illi interea rescriberem, non habui. Ad praesens tamen mihi temperare non potui, quin saltem Dominationem Vestram ad solitum scribendi officium revocarem, quo utrimque, quid in rebus nostris agatur, scire possemus.

Misi sexta Octobris novissimi litteras cambii 300 ducatorum, quos hic a Welzeris accepi, quibus prope finem Decembris futuri me sustinebo, ab istis 300, quos 12 Augusti accepi, nuntium proprium ad reginalem maiestatem hic cum provisionibus obtentis expedivi, effecique tantum magna cura et labore, quod tandem reginali maiestati castellanum castro Barensi praeficere licebit, qui caesari aut viceregi gratus sit, et qui iurare debebit id, quod in remotione sequestri expressum est, et quod castrum hoc in his bellorum turbinibus in manus hostium caesareae maiestatis non perveniat, quemadmodum ex istis provisionibus, quas iam duplicatas ad reginalem maiestatem transmisi, latius cognoscet. Quid in his Π faciet experiemur, et cumprimis oro, Dominatio Vestra ad me perscribat. Quod si sic se exhibebit, ut mihi est pollicitus, brevi hinc ex hoc ergastulo exire licebit, quod summopere <desidero>; sed id citra voluntatem reginalis maiestatis, quae mihi novissimis iterum iniunxit, ut opperiar hic, donec me expresse dixerit revocandum, fieri non potest. Ferendum est igitur, quod sors, quod fatum, res dominaeque dabunt.

Scripsit mihi paulo ante reginalis maiestas ex Cracovia 20 Iulii praeteriti, quod illi gratum est plurimum, casum hunc cum Antonello rebus suae maiestatis nihil obfuisse. Qui etiam deinceps non poterit obesse, neque res haec tanti hic aestimatur, et forsan adversarii nostri desiderabant. Spero, quod aliquando post istos turbines, cum Π in aliis est satisfactum, portum attingemus. Inter alia etiam maiestas sua reginalis mihi scribit, quod est contentissima, ut illius verbis utar, cambium me habere cum Welzeris, et quod illud semper solvitur et solvetur per Dominationem Vestram absque omni mora et difficultate, et licet prius decreverit et mihi tot litteris scripserit, quod expensas meas ea via et ab illis mercatoribus, quos Ioannes Iacobus Dunignano, mercator Venetus, suae maiestatis nomine mihi designaret, acciperem, quia tamen intentionem suam impeditam et viam hanc infectam videret, commisit mihi ut uterer officio et benevolentia dominorum Welzerorum aut Fuccarorum, apud quos mihi videretur commodius, dummodo una via sim securus, quodque illis omni favore suo restituere et rependere mandabit maiestas sua, omni mora et difficultate cessante. Idque ideo in notitiam Dominationis Vestrae deduco, ut cum litterae cambii mei venerint, de mente maiestatis reginalis eo modo sit edocta, quam etiam reor in his ad Dominationem Vestram scripsisse, quo dominis Welzeris, qui in hoc meo servitio reginali maiestati libenter inserviunt et non gravate hoc cambium suscipiunt, solutio sine protractione et molestia rependatur et cum benevolentia persolvatur, quod sic Dominationem Vestram plane facturam confido, tum quia voluntas est maiestatis reginalis, tum etiam, quod id expensae, quas hic facere cogor, exuunt et deposcunt.

Pro domino doctore Sigismundo de Russis, fratre meo singularissimo, impendi, quam potui, operam, sed hucusque nihil fieri potuit certi, sunt enim mille hic, qui officia ambiunt. Iniunxit etiam mihi reginalis maiestas hanc pro eo per speciale[s] litteras provinciam, quapropter et ex mandato, ac pro meo in illum amore elaboravi, quoad eius fieri potuit, sed adhuc frustra. Habeo tamen ad tempus exitus mei, quando revocatus fuero, spem, quod in absolutione mea apud caesarem aliquid impetrabo, nam in huiusmodi ultimis expeditionibus solet oratoribus gratia amplior, quo contenti abeant, concedi. Per me nihil stabit, quod in rem illis profuturum cognover[o].

Quod reliquum est, me Dominationi Vestrae unice commendo, et rogo cum poterit, poterit enim semper si voluerit, de omnibus ad me perscribat, praesertim si quid ex partibus nostris novi habuerit. Hic nihil aliud habemus, quam quae ex Italia ad nos perferuntur. De Hungaris, Turcis, et Tartaris plena hic sunt timoris omnia. In his si quid certi acceperit, rogo, quamprimum mihi impartiat. Pendeo animi totus, et istarum rerum sciendi desiderio aestuo.

Datum Granatae ex Betica Hispaniae, XI Novembris anno Domini MDXXVI.

Dominationis Vestrae deditissimus Ioannes Dantiscus etc. serenissimae regiae et reginalis maiestatis orator

Magnifice Domine tamquam frater carissime. Salutem et felicitatem.

Accepi hic pridie litteras Dominationis Vestrae Barii 7 Aprilis datas, quae mihi erant gratissimae, quibus me humaniter arguit, quod iam ab anno nihil scripserim, cum ea de re cum Dominatione Vestra etiam possem expostulare, cuius novissimae litterae 12 Martii praeteriti annum transierunt et ab eo tempore alias non accepi, quam has, quibus ad praesens respondeo.

Quod vero ad undecimam Novembris non scripserim, non fuit in causa aliud, quam quod eo tempore et paulo post moliebamur: ex Granata profectionem versus hanc Castiliam hucque venientes. Coepi primum ex capite laborare et deinde fluxus descendebat per bracchium in hanc manum dextram, qui chiragram effecit tam gravem, quod a multis mensibus neque propriis serenissimis principibus meis scribere potuerim et impraesentiarum adhuc manum hanc malagmatis circumligatam fero atque adhuc recte non convaluit. Qua de re cum legale possim allegare impedimentum, dabit tam diuturno silentio Dominatio Vestra veniam et quod hactenus omisit, scribat ad me crebrius, cui semper ex animo sum responsurus.

Quomodo res cum castro Barensi habeat, paucis perstringam. Serenissima reginalis maiestas consensit, quod dominus Cola Maria de Summa praeficiatur, ad quod dominus Sigismundus Loffredus, cum sit frater illius uterinus, consensum a maiestate caesarea obtinuit, cuius superiore die reginali maiestati misi exemplum; sic fortassis semel istius rei finem sumus habituri, quem ego ardentissime exspecto et efflagito, ut tandem ex hoc ergastulo possem liberari, in quo sub tam gravibus reginalis maiestatis expensis ago, quas magis sub ea persona, quam hic gero, extenuare non possum, quemadmodum ex rationibus meis cambii liquido constat.

Habeo quas possum Dominationi Vestrae gratias, quod ex mandato reginalis maiestatis non gravate persolvit cambium. Exhibent se mihi ea in re domini Welzeri et eorum hic factor ad servitium reginalis maiestatis obsequiosi et faciles promerenturque ob id non vulgarem reginalis maiestatis gratiam, quapropter Dominationem Vestram plurimum rogo, velit illos et negotia eorum habere commendata et ubi potest illis favorem et benevolentiam suam impartiri, quandoquidem reginali maiestati et servitiis eiusdem oppido quam libentissime inserviunt.

Quid ista commissio seu provisio de non solvenda adoha, quam se scribit Dominatio Vestra a me accepisse, effecerit, maximopere scire cupio; scripsit enim mihi 4 Februarii reginalis maiestas, quod vicerex non solum istam adoham ad praesens impositam, verum etiam illam, quam olim illustrissima domina dux Mediolani non persolvisset, exigeret; quocirca id animo quo potui vehementiore caesareae maiestati conquestus sum; sed hucusque nihil desuper solidi propter absentiam domini magni cancellarii impetrare potui; non tamen, quantum in me est, desisto.

De domino doctore Sigismundo, quod pollicitus sum, cum tempus et occasio se offeret, facturus sum omne id, quod possum; in me nihil deerit, hoc sibi de me certu[m] persuadeat.

Dominum Ioannem Viol Alemanum, qui agit pro domino Barthol[o]maeo Welzer Barii, Dominationi Vestrae non secus atque me ipsum commendo et rogo illum ea, qua me ipsum, benevolentia prosequatur; quicquid in illum officii et beneficii contu[lerit], id omne in me collatum existimabo meque sibi numquam ingratum, sed semper devinctum atque auctoratum offendet, quod non hac exhibitione, verum re ipsa aliquando experietur.

Quae hic in novis habentur, haec sunt. Natus est maiestati caesareae filius princeps 21 Maii et vocatus Philippus nomine avi sui, fueruntque hic ob hanc nativitatem non vulgaria festa. Venturi etiam huc dicuntur serenissimorum Franciae et Angliae regum oratores de pace componenda, qu[am] utinam Deus nostri misertus tandem post tot bellor[um] turbines concederet. Quae apud vos in Italia fiunt, non sunt Dominationi Vestrae incognita, de quibus volui mihi etiam aliquando scriberet.

Alia non restant, quam quod me ex corde Dominationi Vestrae summopere commendo et rogo, potest enim, per dominos Welzeros semper scribat saepius.

Datae ex Valleoleti oppido Castiliae, 14 Iunii Anno Domini 1527.

Dominationis Vestrae deditissimus Ioannes Dantiscus, serenissimorum regis et reginae Poloniae orator