» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #212

Bona Sforza do Ioannes DANTISCUS
Cracow (Kraków), 1524-07-30
            odebrano Valladolid, [1524]-10-20

Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1czystopis język: łacina, ręką pisarza, BCz, 1601, s. 541-544

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

...Ioanni Dantisco ... nuntio ac oratori [apud] sacram caesaream maiestatem sincere nobis dilecto

Bona Dei gratia regina Poloniae, magna dux Lithuaniae, Russiae Prussiaeque etc. domina

Magnifice sincere nobis dilecte.

Scribit nobis e Neapoli magnificus Ludovicus Aliphius, noster secretarius, quod inter privilegia et scripturas matris nostrae non potuit reperire unum privilegium valde necessarium, per caesaream maiestatem, quando adhuc rex erat et Flandriae agebat, matri nostrae forsan concessum. Quo quidem privilegio cavebatur, quod quam primum nos felicia conubia cum sacra regia maiestate, domino ac consorte nostro colendissimo suscepimus, iam in omnia et singula bona matris nostrae successimus., ita quod mater nostra ab illa die nil de bonis illis alienare nec alicui obligare aut donare potuit absque concessu et voluntate nostra. Nam mater nostra tunc fuit dumtaxat usufructuaria bonorum illorum ad mortem suam. Nos autem post mortem eius tam virtute huiusmodi privilegii, quam aliis successimus in omnia bona praedicta iuxta capitula in conubio matrimonii nostri expressa. Quod quidem illud privilegium consensus mater nostra, dum vixit, promittebat sacrae regiae maiestati domino nostro. Ac inter eadem capitula matrimonii obligata fuit expedire a caesarea maiestate, quae tunc adhuc rex erat et Maximilianus imperator spondebat hoc perficere et obtinere apud nepotem suum, et ita in hoc firmiter tam mater nostra, quam etiam Maximilianus imperator per suos oratores assecuraverant sacram regiam maiestatem de privilegio huiusmodi obtinendo de non alienandis bonis praedictis. Et nos firmiter credimus, quod sic factum fuerit, nisi forsan mater nostra non sperans se sic cito morituram, hoc facere distulisset. Habuit tamen animum ad perficiendum. Et testis est huius rei ille frater Czertusiensis, qui ante duos annos huc venerat nomine matris nostrae ad obtinendum a nobis consensum super facienda quadam parva donatione per matrem nostram, quam nos non audebamus requirere super huiusmodi privilegio consensus, metuebamus enim, ne illi molestae essemus tamquam parum eidem confidendes. Nihilominus tamen post mortem matris nostrae non reperitur illud, si fuit, privilegium et nos credimus, quod sit sublatum aut occultatum per aliquos malevolos servitores olim matris nostrae, qui forsan volentes salva conservare iura eorum ex testamento olim matris nostrae eis legata, celant illud. Nam eo obstante non valuit donatio eis facta nec illam petere possent obstante eis eiusmodi privilegio. Immo etiam posito et non concesso, quod non fuisset obtentum illud privilegium, mater nostra sine consensu et voluntate nostris non poterat aliquid alienare a nobis tamquam heredibus legitimis, quia hoc foret contra promissiones et pacta matrimonii nostri in capitulis per matrem nostram homologatis, confirmatis et manu sua subscriptis contenta, quorum exemplar habet istic Strenuitas Tua, et illa debent esse valida. Quae etiam omnia per caesaream maiestatem Maximilianum speciali privilegio fuerant roborata. Et ita illis mater nostra contravenire non potuit, immo noluit, nisi esset aut circumventa aut nimia importunitate servitorum suorum convicta. Ipsa enim semper habuit firmum animum perficiendi omnia capitula matrimonii nostri et maxime quoad illum articulum de non alienandis bonis suis a nobis. Si enim licuisset ei alienare aliquam partem, et tunc potuisset et totum sicque fraudaremur successione nostra et pactis matrimonii nostri. Quod si secus factum fuerit, illud nulliter et indebite factu[m] foret nec derogare potuit pactis et capitulis matrimonii nostri per caesaream maiestatem confirmatis. Hoc quidem advertentes illi servitores matris nostrae contendebant forsan istic apud sacram caesaream maiestatem vel adhuc contendunt obtinere aliquem consensum vel confirmationem a sacra caesarea maiestate super concessionibus et donationi<bu>s ex testamento olim matris nostrae illis factis, ut possent haec petere a nobis.

Itaque hortamur Strenuitatem Tuam et hoc illi pro sua fide ac virtute summa quoque integritate diligenter committimus ac illam obtestamur, primum ut ante omnia requira[t] cum omni studio, privilegium illud matri nostrae, dum vixit, de non alienandis bonis praedictis forsan concessum. Et in regestro cancellariae caesareae forsan regestratum, quia eo valde indigemus. Quodque si invenerit, ut speramus, secundum repromissionem matris nostrae et Maximiliani imperatoris sacrae regiae maiestati factam. Extunc statim faciat illud transsumi in formam publicam sive authenticam sub sigillo caesaris et mittat illud per fidum et certum nuntium recte ad manus Ludovici ad Barrum, describendo ei omnia, quae ibidem acta sunt. Si vero in regestro nil invenerit, requirat diligenter, quis erat tunc cancellarius aut vicecancellarius, quando caesarea maiestas adhuc rex exsistens agebat Flandriae, et successive per unum vel duos annos et etiam inter notarios scrutetur diligenter et recenseat eis hanc materiam intellegibiliter, si forsan meminerint illi aut eorum aliquis, aut habeant minutam illius privilegii vel recordarentur de eo, ita quod de eo constare possit. In qua re quam maiorem et celerem poterit, faciat Strenuitas diligentiam, iterum atque iterum hortamur, et Ludovico, nobis quoque, signifiat.

Et insuper observet ibi apud caesaream maiestatem cum summa diligentia, si servitores matris nostrae vel aliquis eorum nomine aliquo malo colore vel ingenio non instarent ibi pro aliquo privilegio consensus vel confirmationis illorum legatorum ex testamento, quo mediante possent nos impedire in iuribus successionis nostrae. Quod si aliquod privilegium desuper iam obtinuerant, habeat eius copiam et advertat ad datam. Consideret tamen primum, ne supponatur antedata tamquam vivente adhuc matre nostra, quod facile investigare poterit habito respectu ad datam alior[um] privilegiorum ibidem regestratorum. Et tunc advertat, aut enim hoc privilegium servitoribus illis concessum fuisset vivente adhuc matre nostra, aut post mortem eius. Si vivente matre nostra, tunc oportuisset derogari illi privilegio nostro primo de non alienandis bonis nobis concesso vel successioni et iuribus nostris ac capitulis et obligationibus matrimonii nostri per matrem nostram confirmatis et subscriptis, et tunc non valuit tale privilegiumin maximum praeiudicium et iniuriam nostram. Nec mater nostra id sine voluntate et consensu nostro immutare potuit, quod ei semel placuit, maxime quod per Maximilianum caesarem inter illam et sacram regiam maiestatem conventum et confirmatum fuerat. Si vero hoc privilegium confirmationis pro servitoribus matris nostrae fuisset post mortem [matris] nostrae, extunc minus valuit. Nec nobis aliquid praeiudicare ... [quap]ropter instruat super hoc Strenuitas Tua. Ex abundantia ... tale privilegium in praeiudicium iurium nostrorum revocaret ... declaret non fuisse voluntatis suae praeiudicare aut ... [iu]ribus nostris et hanc revocationem sine cassatione mitteret [magnifico] Ludovico ad Barrum. Si vero adhuc nil illis concessum foret, impediat Strenuitas Tua, ne aliquid concedatur exponendo praeiudicium nostrum et absolvantur illi in praesentia Strenuitatis Tuae per decretum caesareae maiestatis et imponatur eis silentium, ne postea absente Strenuitate Tua aliquid moliantur. Et alias faciat ibi Strenuitas Tua desuper nostro nomine sollemnem protestationem coram caesarea maiestate vel in cancellaria sua. Et quicquid tam in praemissis, quam in statu nostro Barensi quoad manutenendam possessionem et confirmationem eius fecerit Strenuitas Tua, quia videt periculum in mora, obtineret a caesarea maiestate litteras intimationis ad collaterale concilium, ne nobis in possessione aliquam inferat molestiam et mox mittat ad Ludovicum nostrum celerem postam describendo ei omnia ad unguem, nobis, quae restabunt. Haec autem, quae eidem descripsimus, apud se ipsam secreto teneat, nam maiora confidimus fidei et virtuti Strenuitatis Tuae. Quam nostra singulari gratia uberrime complectemur. Et bene valeat.

Datae Cracoviae, die XXX Iulii 1524.