Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culmensi et ecclesiae Pomezaniensi administratori, domino meo colendissimo ac [P]atrono observando

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine mihi colendissime.

Servitiorum meorum sedulam commendationem etc.

Urit magnopere me, quod venefici homines non desinunt perturbare animum Reverendissimae Dominationis Vestrae et me aliosque caros illi in simulationis perfidiaeque probrosam suspicionem coniicere. Quae Alecto truculentior potest contingere animis coniunctissimis, quam haec pestilens calumnia, si hominem suspicacem et minime cordatum inveniat? Si enim vel Dominatio Vestra Reverendissima credere illis posset, vel nos de ipsa Reverendissima Dominatione Vestra hanc nostri diffidentiam opinari, quid constare inter nos firmum aut amicum posset? Tum illis quod non pateret ostium ad ludificandam Reverendissimam Dominationem Vestram? Hic sapiunt homines suaves ac inter se sortiuntur operas, quibus efficiant, quod meditantur, in hoc stolidissimi, quod extremae impudentiae mendacia ac nulli opinabilia in hanc rem concinnant, putantque omnes Arcadicos esse asinos, quibus quidlibet persuadere sit facillimum, nec aestimant, qui sint ipsi et quale de se iudicium praebeant manifestas imposturas et effusam mentiendi libidinem sentientibus. Iam vero et norunt, quid Romam procuratoribus scriptum a nobis sit et quos habeamus inter magnates harum terrarum clam coniuratos, homines lymphaticis magis quam stultis silmiles, quos vellem a Reverendissima Dominatione Vestra interrogari, quando ita amici et salutis vestrae custodes videri volunt, quibus haec argumentis aut coniecturis didicerunt? Id enim ut edisserant, magis spectare ad coarguendam fidem nostram, quam ipsam delationem, liberet hic intueri frontem contionantis cuiuspiam illorum. De hoc negotio, a quo tempore coeptum est agi inter dominum palatinum Marieburgensem et nostrum quemquam, ne mussatum quidem est seu verbo, seu scripto. Ad dominum castellanum Gedanensem post domini episcopi excessum, cum de mittendo ad regem legato decretum esset, nuntium misi percontandi gratia, si quid certum haberet de regia profectione. Litteras, quibus mihi respondit, his addidi. Quae et docebunt, quae nostra fuerint tum consiliorum commercia. Postea fuit inter nos altum silentium, ut et suspicari cogar illum mihi iniquiorem factum ob verbula, quibus in senatu accusationem nobilium adversus ecclesiam nostram propositam refellere conabar.

Aliorum confratrum in hoc convicio conscientia intemerata non minus mihi est cognita, quam mea ipsius, ut quibus ne mentio quidem cum utrovis hac de re intercesserit. Et quis opinetur dominos illos tale quid coeptare velle adversus regiam voluntatem et in nostrum alicuius gratiam? Isti vero nasuti haec potuerunt non olfacere solum, sed etiam explorare. O temeritatem et insidias hominum! Sed nemo non intelligit, quare et illos involvere voluerint huic suspicioni, quorum videlicet fidei putant Reverendissimam Dominationem Vestram se committere, et quos non minus nobis iam olim habent infensos.

Romam bis scripsi. Priores litteras Reverendissima Dominatio Vestra sibi praelectas misit, alteras dedi domino Alexandro hinc proficiscenti, in rem communem nostram sinceriter scriptas. Aliud nobis curae esse aut agi nemo nisi nugacissimus blatero dicet. Illi cur famulos suos in Poloniam missitent, celant, nec tamen possunt affectiones suas premere, quin effutuant interdum, quid doleant. Zoilus ille meus Gedani palam et non obscure notatus est, quam non sit Vestrae Reverendissimae Dominationis studiosus et quid affectet ipse, hoc lucrifacit stolida linguacitas et fastus nulli cedere volens. Res ipsa tandem manifestum faciet. Utri servaverimus fidem Reverendissimae Dominationi Vetrae idque cum illorum insigini rubore, si modo inest pudoris scintilla. Sed his iam non immorabor amplius, ne videar putare Reverendissimam Dominationem Vestram eam esse, quae his sycophantiis impudentissimorum hominum commoveri possit. Nam in hoc quid sentire debeam, satis me consolantur amantissimae litterae vestrae, sine quibus etiam erat mihi hoc compertissimum. Sed possunt auctae et iuges procellae nonnumquam firmissimam labefactare navim, et est hoc negotium eiusmodi, in quo videri possunt non contemnendi, qui se praestant monitores.

Rogo igitur Reverendissima Dominatio Vestra non permittat se ludificandam his tempestatibus, quae nihil nisi fucum et perfidiam spirant. Ego pro me et ceteris confratribus mihi convotis sponsorem me statuo nihil futurum, in quo Reverendissima Dominatio Vestra fidem aut constantiam nostram desiderare possit. Latrent rabidi illi, quid volent, et sua se expleant animi impotentia, quae ipsis pro voluptate est. A nostra parte nihil Reverendissima Dominatio Vestra sentiet, nisi sinceritatem et inegram studiorum omnium voluntatem, nec despero, quin ipsa iam re ipsa senserit, qui sim et quam iniquis agar calumniantium iniuriis. Vix mihi possum imperare, ut de his finiam. Reverendissima Dominatio Vestra dabit veniam dolori meo, qui mihi cum domino Felice nostro ita est communis, ut non minus ille se, quam ego, afflictum habeat. Haec summa est, si modo in regno fideliter ac prospere res processerint, neque hic, neque Romae ullum er[it] periculum.

Exspectandum igitur est, quid nobis afferat aula, iuxtaq[ue] hoc moderabimur consilia nostra, et si indicabit Reverendissima Dominatio Vestra in rem fore, ut ad se veniam, non detrectabo hoc iter, simulque statuendum de adventu et praesentia Reverendissimae Dominationis Vestrae certum aliquid, quod nondum mihi licet perspicere, an videlicet conducat interesse Reverendissimam Dominationem Vestram electioni aut postulationi, sunt enim in utramque partem rationes sane praegnant....

Quod scire ex me Reverendissima Dominatio Vestra vult, unde hauserim, quod scripsi de metu fati regiae maiestatis, non est, quod hic magnopere discruciet Reverendissimam Dominationem Vestram. Iactant hostes nostri varia, quibus solentur dolorem suum et spem suam iam prope cassam reficiant, atque inter cetera dicuntur hoc quoque effutiisse, quod scripsi. Sed Deus et illorum vota, et vestra somnia efficiet vana.

Cum domino Alexandro, ubi redierit, ex re nata conferet Reverendissima Dominatio Vestra consilia, quae cuiusmodi esse debeant, illo percontato sentiet et sapiet meque de his faciet certiorem. Arbitror illum prius huc rediturum, quam adveniat dominus Rupoldus, quem libenter ad aedes suas accipiet. Hic si antea Vestram Reverendissimam Dominationem inviserit, puto referre, ut ei edisserat, negotii statum, qua firmitudine iam et apud principem, et apud summum pontificem consistat, et expendendum ipsi esse, quibus se in huius rei tractatu iungat suaque credat consilia, ne quid detrimenti aut turbationis his temporibus patiatur res ecclesiastica ipseque in aliquid impingat, quod nollet, esse enim, qui dissentiant a ceteris ac ipsum transversum agere tentabunt. Alia suggeret usus ipse. Sed sus Minervam, verum iussus.

Alia, quae scribam aut res a me exigat, nunc non video. Cupio vero, ut Reverendissima Dominatio Vestra agat, quod agit, hoc est, ut bene de me ut de sibi addictissimo sentiat. Si quae in me est religio aut sensus honesti, non fallam opinionem vestram. Habeat ergo me Reverendissima Dominatio Vestra sibi commendatissimum et valeat felicissime.

Frauenburg, IX Augusti anno 1537.

Eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae deditissimus servitor Tidemannus Gise custos