Letter #1905
Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESEHeilsberg (Lidzbark Warmiński), 1538-08-16
English register:
Dantiscus is pleased the rochet he sent is the right size; he does not know who used it previously, but it was definitely not Bishop Mauritius [Ferber], for whom it would have been too short; he is sending a tailor with a dalmatic and a tunicle in the same size. If Giese should find them too old-fashioned, they can serve as a pattern for making new ones. Neither the Ermland (Warmia) nor the Kulm (Chełmno) bishopric has any other pontifical vestments.
Dantiscus recounts his correspondence with Alexander [Sculteti] about sending away the concubine together with the bastards. Sculteti wrote something completely different to Dantiscus than to Giese. He thinks the cause of Dantiscus’ anger is the accusation he hurled against [Stanisław] Hozjusz (Hosius). He has asked that the matter be left until they meet, but he does not intend to renounce his right. If there is a confrontation, Dantiscus is determined to use his power.
They will discuss a convenient time and place for [Giese’s] consecration during the Graudenz (Grudziądz) Diet of Royal Prussia.
After sealing the letter, Dantiscus received a new letter from Giese. He agrees with his advice to move the autumn Diet to springtime due to the plague. He regrets he was unaware of the situation two days earlier when he was sending out his messenger [to the royal court]. He asks Giese to prepare their joint letter on the matter to the King [Sigismund I Jagiellon] and to get the [Royal Prussian] voivodes to place their seals under it. He cannot deal with it himself because he is about to set off on a tour of the diocese to receive an oath of fidelity from its residents. But he does promise to handle the dispatch of the letter to the King.
Manuscript sources:
Prints:
| ||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Reverendissimo Domino Tidemanno Gise, confirmato Culmensi, fratri et amico carissimo et honorando
Reverendissime Domine, frater et amice carissime ac honorande.
Salutem et fraterni amoris commendationem.
Quod rocheta iusta longitudine Dominationi Vestrae Reverendissimae respondeat, gratum est. Cuius fuerit, nescio, illam vero reverendissimus olim dominus Mauritius in usu habere non potuit, vix enim, aestimata proceritate, sub umbilicum se extendisset. Cum itaque illa mensurae Dominationis Vestrae Reverendissimae satisfecit, mitto dalmaticam cum hoc sartore et tunicellam, quae, ni fallor, etiam convenient parique dignitate cum eo, qui illas in sacrificiis aliquando habuit, Dominationem Vestram Reverendissimam ornabunt. Si ob vetustatem non placuerint, dabunt tamen novis formam. Ego hic in tam conspicuo et fama existimato episcopatu pontificias pro sacris vestes non inveni alias et in priori, cui Dominatio Vestra Reverendissima feliciter successit, nullas.
Dominus Alexander longe mihi aliud quam Dominationi Vestrae Reverendissimae scripsit. Ad illum litteras dederam et revera paternas, ut concubinam cum nothis, quae eius se esse gloriatur legitimam coniugem, abigeret mihique hoc scandalum publicum advenienti videndum non praeberet. Ille non satis placite hanc officii mei commonitionem accepit, putans ob malam illam doctoris Hosii exceptionem me esse in se exasperatum. Unde petiit, ut haec usque in mutuum colloquium differrem, ius vero suum scribit se non esse dese[r]turum, et hoc verbis affectione plenis. De indutiis ne hilum quidem. Si ad harenam deventum fuerit, experietur longas regibus esse manus neque me contemnendum sentiet colluctatorem.
De die et loco consecrationis in conventu Graudentino, Deo bene favente, conferemus. Est utique habenda ratio, ut cum decore Dominationis Vestrae Reverendissimae, praesentibus ad sacrorum et Dominationis Vestrae Reverendissimae honorem utrisque nostris bonis amicis, caeremoniae istae absolvantur, et hoc eo tempore, quo pro hominibus et iumentis omnia haberi possunt commode.
Dominationi Vestrae Reverendissimae omnia fausta precor illamque diutissime bene valere cupio ex animo.
Datae Heilsberg, XVI Augusti MDXXXVIII.
Reverendissimae Dominationis Vestrae frater integerrimus Ioannes episcopus Varmiensis scripsit
Postscript:
Obsignatis iam iis litteris ad Dominationem Vestram Reverendissimam accepi eas, quas mihi puer iste reddidit. Quod si consilium Dominationis Vestrae Reverendissimae, priusquam nuntium meum 14 huius hinc absolvissem, cognitum mihi fuisset, quemadmodum in praesenti non displicet, et tum mihi gratum fuisset atque, ut arbitror, non gravate obtinuissemus, quod maiestas regia iustis rationibus, maxime ob pestem, consensisset, quo conventus noster usque ad vernum tempus potuisset protrahi.
Opus est igitur, ut ea de re quidam domini palatini nobiscum ad serenissimam maiestatem regiam scribant. Dominatio Vestra Reverendissima litteras conficiat curetque, ut idem quidam palatini sigilla apponant. Meum non gravate addam proprioque nuntio meis expensis ad serenissimam maiestatem regiam mittam. Illa molestia Dominationem Vestram Reverendissimam non morassem, si non cras summo mane mihi hinc in Ressel et inde ad alia oppida et subditos meos esset eundum ad percipiendum ab illis, quod hodie Heilsbergenses praestiterunt fidelitatis iuramentum.
Quod scripsi cum sartore me missurum, is puer Dominationi Vestrae Reverendissimae reddet.
Quae iterum atque iterum feliciter valeat etc.