» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #2240

Cornelis DE SCHEPPER & Godschalk ERICKSEN (SASSENKERLE) do Ioannes DANTISCUS
Brussels, 1539-11-15

Regest polski:

De Schepper wyraża radość z przybycia Jacoba Barthena z wiadomościami o zdrowiu Dantyszka. Usprawiedliwia się, że przez ostatnie trzy lata rzadko pisał z powodu ciągłych podróży. W tym czasie otrzymał tylko jeden list Dantyszka.

De Schepper sugeruje, że Dantyszek jest najlepszym kandydatem na posła z Polski, który mógłby uczestniczyć w planowanych wkrótce w Niderlandach rozmowach cesarza Karola i króla [rzymskiego] Ferdynanda na temat zagrożenia [tureckiego]. Byłaby to znakomita okazja do spotkania przyjaciół.

De Schepper zawiadamia o śmierci kardynała Liège [Erarda de la Marck] oraz hrabiów Henryka Nassau i Florisa van Egmond-Buren. Przekazuje pozdrowienia od gubernatora Fryzji i Overijssel Georga Schencka. Informuje, że podróż Godschalka Ericksena na Węgry ciągle się odwleka, oraz że gospodarz Dantyszka z Brukseli (który sprzedał swój kanonikat), pan de Beveren [Adolf of Burgundy], Marcus Creticus, Frédéric de Melun i margrabia [Antoon] van Bergen zapewniają o swojej gotowości do gościnnego przyjęcia Dantyszka. De Schepper prosi, by Dantyszek postarał się przyjechać, gdyż bardzo chciałby przedyskutować z nim, jak zaradzić problemom religijnym i politycznym.

De Schepper sugeruje, aby Polacy ocenili intencje Turków na przykładzie losu mieszkańców Podola. Jego zdaniem pomyślny rozwój wypadków zależy przede wszystkim od zgody między władcami. Do jej osiągnięcia Dantyszek mógłby się walnie przyczynić jako reprezentant króla [Zygmunta I].

De Schepper wstawia sie u Dantyszka za jego córką [Juana Dantisca] i zięciem Gracianem [de Alderete]. Zachęca Dantyszka do zaakceptowania zawartego przez nich małżeństwa i okazania córce ojcowskich uczuć.

Zawiadamia o planowanym pod koniec miesiąca spotkaniu cesarza w Baionne z synami króla Francji, konetablem [Anne de Montmorency] i szlachtą francuską.

Informuje, że polecają się Dantyszkowi Jacob [Barthen], żona De Scheppera [Elisabeth Donche] i jej córka [Catharina Laurijn]. Siostra żony [Joanna Donche] wyjechała na wesele.

Godschalck Ericksen dopisuje własnoręcznie na marginesie listu De Scheppera, że królowa Maria zleciła mu poselstwo w swoich prywatnych sprawach na Węgry. Niepokoi go perspektywa podróży w nieznane mu strony, spodziewa się jednak, że misję ułatwi mu sława Dantyszka, na którego przyjaźń zamierza się powoływać. Informuje, że z wyjazdem czeka na przyjazd cesarza. Zaleca swoje służby.


            odebrano 1540-01-06

Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1czystopis język: łacina, autograf, AAWO, AB, D.131, k. 1-2
2regest z ekscerptami język: łacina, niemiecki, polski, XX w., B. PAU-PAN, 8249 (TK 11), k. 153-154
3regest z ekscerptami język: łacina, angielski, XX w., CBKUL, R.III, 31, Nr 420, 1

Publikacje:
1DE VOCHT 1961 Nr DE, 403, s. 317 (angielski regest; ekscerpt)
2CEID 2/2 (Letter No. 72) s. 399-404 (in extenso; angielski regest)

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

AAWO, AB, D.131, f. 2v

Reverendissimo et ill(ustrissimo) or ill(ustri)ill(ustrissimo)ill(ustrissimo) or ill(ustri) Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Varmiensi etc., domino tamquam orig. tanquamtamquamtamquam orig. tanquam patri honorandissimo

B. PAU-PAN, 8249 TK11, f. 153r

I was very pleased withe the arrival of your countryman J(acob) Warten (it means Barten), who informed me about your health.[1]

In the last three years he rarely wrote to D(antiscus) because he was permanently on a journey – Dant(iscus) answered him only once, in repsonse to the letter which Fabian brought him from Lyon.[2]

Maybe we meet soon, because the Emperor Charles comes to us in 1 ½. I am going to meet him halfway. May be the King of Poland send here his envoy to the Emperor, because the King Ferdinand is also going to come here – he is going to confer,[3] quibus modis praesenti periculo (against the Ottoman Turcs or protestants? superinscribedor protestants?or protestants? superinscribed,[4]) quod per opiniones istas irrepsit, occurri posset, and nobody would nicer than you (as an envoy of the Polish King) to remedy present matters. But you would see how the state of province changed – since you have left it – B. PAU-PAN, 8249 TK11, f. 153v died baron cardinal[5] Leodiensis, Henryk a Nassaw, Florentius ab Egmonda de Buren Buren et Iselstein comites.

Baron superinscribedBaronBaron superinscribed George Schenek a Tautenburg governor of Friesland et Regionum Transsulanorum(!). would give you a warm welcome[6] Godtscalcus Ericus Saxo Carolus is alive – he was to go to Hungary –[7] sed mirabili Dei iudicio dilata est eius profectio ad adventum usque caes(areae) m(aiesta)tis. Hospes tuus Bruxellensis, qui iam vendidit canonicatum suum, illustris dominus de Beueris, Marcus Creticus sive Erot Ereticus, Fridericus de Melun, ill(ustris) d(ominus) marchio de Berghen et innu innumerabiles would give you a warm welcome, as they assure me:[8] So try to come to us.[9] Tum (and then)[10] de reipubl(icae) commodis et incommodis, et modis, quibus mederi poterimus morbo huic animorum, transigemus feliciter, ut spero, et fructuose pretiumque, ut nullum aliud, ita istud referes dignum vocatione tua et, quae de te concepta est passim, devotione erga rem Christianam, neque petendae sunt vobis Polonis exempla aliunde, quam B. PAU-PAN, 8249 TK11, f. 154r {quam} e domo cuique sua. Quid enim moliatur Thurca, petite <a> finitimis Podolicis. Quantum porro malorum obortum quas domino et patrono optimo[11]

AAWO, AB, D.131, f. 2r sit somnolentia nostra, pleraeque orig. plaeraequepleraequepleraeque orig. plaeraeque regiones praeter Hungariam testabuntur. Neque vero spes est melius successura omnia, nisi communis principum accedat consensus, eorum praesertim, quibus incumbit ex officio et vires sunt, ut non se modo provinciasque suas, verum et vicinos tueantur. Quare, si hanc curam ex parte regni vestri susceperis in te, cum orig. quumcumcum orig. quum existimationem de te habeamus talem, qualem meretur vita tua, summo cum honore regis tui et regni, tui written over aaii written over a autem cum celebritate nominis transacta, facile nihil non persuadebis redundaturum ad commoda reipublicae et conterraneis tuis pariturum salutem. Da igitur operam, ut venias, abunde orig. habundeabundeabunde orig. habunde tunc erit, quo de colloquamur.

Gratianus Hispanus gener tuus luctatur cum valetudine et puella, vir alioqui doctus et non male gratiosus. Scio, quid reverendissimus dominus archiepiscopus Lundensis et Constantiensis, orator c written over GGcc written over Gaesareus generalis, tecum de eius negotio orig. negocionegotionegotio orig. negocio privatim egerit. Facies tamen paterne, si filiam, quamvis iniussu tuo nuptam, prosequaris paterno amore memor necessitate magis quam voluntate ipsius connubium contractum esse. Qua etiam de re volui ad te scribere.

Caesar noster in fine huius mensis futurus est Baionae in Gallia. C written over EECC written over Eui progressi sunt obvii filii duo regis Christianissimi una cum conestabili et nobilitate universa Gallica.

Iacobum superinscribed in place of crossed-out IacobumIacobum Iacobum Iacobum superinscribed in place of crossed-out Iacobum hunc commendatum habe. Et feliciter orig. foeliciterfeliciterfeliciter orig. foeliciter vale, Domine et Pater, vere et ex animo pater.

Bruxellis, die XIIIII-a mensis Novembris anno Domini MDXXXIX.

Eiusdem Reverendissimae Dominationis Tuae humilis inservitor Cornelius Scepperus

Postscript:

Uxor mea una cum filia commendant se Reverendissimae Dominationi Vestrae, nam soror ad nuptias convolavit.

Letter of Godschalk Ericksen (added on the margin):

Reverendissimo Domino et Patrono optimo Godscalcus Saxocarlus se ex animo commendat.

Designata mihi erat iampridem legatio in Hungariam ad curandas res privatas serenissimae orig. serenissimeserenissimaeserenissimae orig. serenissime reginae orig. reginereginaereginae orig. regine nostrae orig. nostrenostraenostrae orig. nostre Mariae orig. MarieMariaeMariae orig. Marie etc. Molestum mihi sane videbatur ad gentem mihi ignotam nullaque familiaritate aut amicitia devinctam proficisci written over ectecticisciicisci written over ect, nisi me magnopere in spem meliorem revocasset Reverendissimae orig. ReverendissimeReverendissimaeReverendissimae orig. Reverendissime Tuae orig. TueTuaeTuae orig. Tue Dominationis propinquitas. A qua non solum in ea peregrino, non solum litteris orig. literislitterislitteris orig. literis confirmari amicum, sed et auctoritatem orig. authoritatemauctoritatemauctoritatem orig. authoritatem maiorem apud eos homines, quibus Tuae orig. TueTuaeTuae orig. Tue Reverendissimae orig. ReverendissimeReverendissimaeReverendissimae orig. Reverendissime Dominationis nomen, ut in toto terrarum orbe, celebre satis est, consecuturum me sperarem. Dilata est mea profectio haec orig. hechaechaec orig. hec in adventum caesareae orig. cesareaecaesareaecaesareae orig. cesareae maiestatis. Ubicumque futurus sum, Tuae orig. TueTuaeTuae orig. Tue Reverendissimae orig. ReverendissimeReverendissimaeReverendissimae orig. Reverendissime Dominationis Saxokarlus et servitor futurus sum ex animo et viribus.

De ceteris, quae orig. quequaequae orig. que apud <nos>, dominus Cornelius Scepperus communis amicus copiose scripsit.

Reverendissimae orig. ReverendissimeReverendissimaeReverendissimae orig. Reverendissime Tuae orig. TueTuaeTuae orig. Tue Dominationi diuturnam opto vitam et felicitatem perpetuam etc(?).

Saxokarlus

[1 ] I was — — health ms 2 Sprawiło mi przyjemność przybycie ziomka twego J(akuba) Warten (tj. Barten), donoszącego o twojem zdrowiu translated into English by editors

[2 ] Last — — Lyon ms 2 Podczas ostatnich 3 lat rzadko pisał do D(antyszka), bo był w ciągłych podróżach – Dant(yszek) odpisał tylko raz na list ów, który z Lugdunum zawiózł mu Fabian translated into English by editors

[3 ] Maybe — — confer ms 2 Może się wkrótce zobaczymy, bo cesarz Karól za 1½ przybędzie do nas. Jadę naprzeciw niego. M Może i król polski przyśle tu swego posła do cesarza, bo i król Ferdynand tu przybędzie – ma tu a radzić, translated into English by editors

[4 ] against the Ottoman Turcs or protestants? ms 2 przeciw Turkom czy protestantom? superinscribedczy protestantom?czy protestantom? superinscribed translated into English by editors

[5 ] and nobody — — cardinal ms 2 a nikt by nie był (jako poseł króla polskiego) od ciebie milszy i lepszy do zara zaradzenia na obecne w obecnych sprawach. Lecz zobaczyłbyś, jak zmieniła się postać prowincyi – od czasu jak ją opuściłeś – umarł barron kardynał translated into English by editors

[6 ] Baron — — welcome ms 2 Przyjąłby cię z otwartemi ramionami baron superinscribedbaronbaron superinscribed Jerzy Schenek a Tautenburg gubernator Fryzyi et Regionum Transsulanorum translated into English by editors

[7 ] Godtscalcus Ericus Saxo Carolus is alive — he was to go to Hungary ms 2 Żyje Godtscalcus Ericus Saxo Carolus. Miał się udać do Węgrzech translated into English by editors

[8 ] Hospes — — assure. ms 2 Przyjęliby cię serdecznie również – jak zapewniają two: hospes tuus Bruxellensis, qui iam vendidit canonicatum suum, illustris dominus de Beueris, Marcus Creticus sive Erot Ereticus, Fridericus de Melun, ill(ustris) d(ominus) marchio de Berghen et innu innumerabiles. translated into English by editors

[9 ] So try to come to us ms 2 A więc staraj się do nas przybyć translated into English by editors

[10 ] (and then) ms 2 (a wtedy)translated into English by editors

[11 ] From this point a fair copy of the letter is available. A shorter register of the lost part of the letter was also made independently by Henry De Vocht (ms 3). Its text runs as follows: Returning from Spain I was sent again off on a journey, so I could not receive Iacobus a Warten; difficulties in the country; he has journeyed these 3 years, hence he requests to be excused for not having written more letters; the card(inal) of Liege died, also Henry a Nassau, Florent of Egmont de Buren et Iselstein; Saxocarlus was going to Hungary, still he now stays; your „hospes Bruxellensis” sold his canonry; news of friends; Dant(iscus) is praised for his fame as good worker for the faith