» Korpus Tekstów i Korespondencji Jana Dantyszka
Copyright © Pracownia Edytorstwa Źródeł i Humanistyki Cyfrowej AL UW

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zabrania się kopiowania, redystrybucji, publikowania, rozpowszechniania, udostępniania czy wykorzystywania w inny sposób całości lub części danych zawartych na stronie Pracowni bez pisemnej zgody właściciela praw.

List #259

Bona Sforza do Ioannes DANTISCUS
Cracow, 1525-08-24
            odebrano Toledo, [1525]-10-16

Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
1czystopis język: łacina, ręką pisarza, podpis własnoręczny, BCz, 1601, s. 571-576

Publikacje:
1POCIECHA 2 s. 546 (ekscerpt)

 

Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny

 

BCz, 1601, p. 571

Bona Dei gratia regina Poloniae, magna dux Lythuaniae, Russiae Prussiaeque etc. domina

Magnifice et egregie vir, sincere nobis dilecte.

Habuimus litteras S(trenuita)tis or S(incerita)tisS(trenuita)tisS(trenuita)tis or S(incerita)tis Tuae superinscribedTuaeTuae superinscribed hoc mense Augusti sub data Toleti, prima Iunii, ex quibus intelleximus suam utilem diligentiam in conficienda confirmatione capitulorum matrimonii nostri impensam. Cuius quidem expeditionis et litterarum desuper fiendarum misit nobis exemplar, in quo placet illa clausula, videlicet quod perinde valeant ac si tunc confirmata fuissent tempore contracti et consummati matrimonii nostri. Verum tamen hoc, quod magis necessitabamur et propter quid nos illam confirmationem exigebamus, illud non datur, videlicet declaratio super illa clausu written over aauu written over ala in V-to matrimonii articulo, qui written over uoduoduiui written over uod incipit: „Item dicit eadem illustrissima Isabella se habere, tenere et possidere iusto titulo et bona fide etc. usque ibi ita, quod ipsorum bonorum stabilium quocumque nomine appellatorum neque totum, neque partem aliquam, cuiuscumque modi sit, possit vendere, donare, ad pias causas relinquere, neque ullo alio modo alienare sine expresso consensu et bona voluntate tam ipsius illustrissimae dominae Bonae, quam ipsius serenissimi regis, eius coniugis, sed tantum de annuis praedictorum bonorum redditibus liceat ipsi illustrissimae dominae Isabellae facere, quod libuerit,[1] sed integram omnium stabilium rerum successionem ipsi illustrissimae dominae Bonae et eius ut supra successoribus servare teneatur etc.”.

Super hac igitur particula ultima dubium oritur. Nam mater nostra, existens iam usufructuaria dumtaxat, quando requirebat a nobis consensum ad obligandum BCz, 1601, p. 572 seu testandum nonnullis certas pecuniarum summas in bonis huiusdem et illum consensum ad tantas summas, quales voluit, habere a nobis non potuit, nam exhaurirent fere totam hereditatem nostram. Extunc mater nostra, dum vixit, non obtento nostro consensu tales, quales adversarii nostri voluerunt, fecit testamentaliter on the marginadversarii nostri voluerunt, fecit testamentaliteradversarii nostri voluerunt, fecit testamentaliter on the margin pecuniarias obligationes in bonis hereditatis nostrae et ita potuisse, quas quidem obligationes isti adversarii nostri fundant in hac praeinserta particula matrimonii, quam petunt et volunt in favorem suum interpretari.

Nos autem pro certo scimus et sunt adhuc boni testes intentionis et propositi matris nostrae, quod ipsa mater nostra, dum vixit, illa verba ultima videlicet: „Sed tantum de annuis dictorum bonorum fructibus reditibus liceat ipsi illustrissimae dominae Isabellae facere quod libuerit etc.” intelligebat hoc vita sua durandum, sed afficere non d{u}ebuerunt verba illa bona nostra nec nos hered(es) et successor(es) eorum. Alias ita nos mater nostra exhereditare potuisset obligata in bonis illis aliqua magna summa nec a nobis in vita requisivisset consensum, si ista obligatio debuisset aut potuisset durare post mortem eius, nam foret hoc contrarium capitulis matrimonii nostri superinscribednostrinostri superinscribed.

Et propterea S(trenui)tas or S(inceri)tasS(trenui)tasS(trenui)tas or S(inceri)tas Tua, si nondum misit illud privilegium confirmationis capitulorum matrimonii, instet adhuc diligenter, quod talis declaratio et interpretatio ibidem addatur, quali opus foret ad excludendum istos testamentarios, qui nos impedire volunt suis fraudibus et ingeniis, cum decreto caesareo taliter iudicando et decernendo per concilium et alios sublata eis facultate ... illegible...... illegible et potestate aliter iudicandi et BCz, 1601, p. 573 interpretandi, quam caesar interpretaverit.

Si vero illud privilegium confirmationis iam misit, extunc faciat omnem diligentiam, quam poterit, maiorem, ut ad partem hanc habeat declarationem et interpretationem sufficientem quo ad hoc, quod illae obligationes sint nullius roboris et momenti et quod non afficiebant bona et personam nostram, quia intelligi debent vita matris nostrae durante et non post[2] mortem superinscribedmortemmortem superinscribed. Alioquin praeiudicarent capitulis matrimonii et circumvenirent nos, ac excluderent ab hereditate nostra hoc pacto, quo adversarii nostri illa interpretari volunt. Et cuius est condere, illius et interpretari.

Si ergo caesarea maiestas confirmavit, interpretetur et decernat exnunc prout extunc etc. Et tunc si impediemur non obstan(te) primo privilegio confirmatio(n)e utemur tunc ista declaratione ad partem. Alioquin appellabimus ad caesarem. on the marginEt tunc si impediemur non obstan(te) primo privilegio confirmatio(n)e or confirmatio(nis)confirmatio(n)econfirmatio(n)e or confirmatio(nis) utemur tunc ista declaratione ad partem. Alioquin appellabimus ad caesarem.Et tunc si impediemur non obstan(te) primo privilegio confirmatio(n)e utemur tunc ista declaratione ad partem. Alioquin appellabimus ad caesarem. on the margin Quod quidem interpretationis privilegium si et postquam obtinuerit S(trenui)tas or S(inceri)tasS(trenui)tasS(trenui)tas or S(inceri)tas Tua, illud nobis transmittat per primum occurrentem et tunc cogitabimus revocare et honestare S(trenuita)tem or S(incerita)temS(trenuita)temS(trenuita)tem or S(incerita)tem Tuam.

Si vero istam interpretationem non habebit, illuc durabit, donec nos experiemur iure cum istis legatariis adversariis nostris et si concilium collaterale, quod in hac causa suspectum habemus, vellet interpretari ista verba in capitulo matrimonii contenta in favorem adversariorum et in praeiudicium nostrum, quod nobis molestum foret. Extunc mox appellabimus ad caesaream maiestatem ii et ibi S(trenuita)tas or S(incerita)tasS(trenuita)tasS(trenuita)tas or S(incerita)tas Tua prosequetur et terminabit hanc causam nostram, nam agitur super summa quinquaginta millium et ultra.

Nec deerit expensa S(trenui)tati or S(inceri)tatiS(trenui)tatiS(trenui)tati or S(inceri)tati Tuae. Iam enim a quattuor mensibus scripsimus magnifico Ludovico, ut Tuae S(trenui)tati or S(inceri)tatiS(trenui)tatiS(trenui)tati or S(inceri)tati provideat singulis mensibus de octoginta ducatis BCz, 1601, p. 574 et committeret ibi uni mercatori, quem S(trenui)tati or S(inceri)tatiS(trenui)tatiS(trenui)tati or S(inceri)tati Tuae iamdudum describere debuit, a quo huiusmodi pecuniae repetendae forent, et iam omnino credimus, quod S(trenui)tas or S(inceri)tasS(trenui)tasS(trenui)tas or S(inceri)tas Tua tales litteras a Ludovico habuit. Nam ille Ludovicus iam hoc fecit, sed nos miramur, quod adhuc nobis S(trenui)tas or S(inceri)tasS(trenui)tasS(trenui)tas or S(inceri)tas Tua desuper nil {nobis} respondit. Nolumus autem autem, quod deinceps aliquid a Focaris capiat, quibus hic iam satisfecimus de illis CCC-tis ducatis ultimo receptis et cedulam repetimus.

De domino Sigismundo Gofredo bene fecit S(trenui)tas or S(inceri)tasS(trenui)tasS(trenui)tas or S(inceri)tas Tua, quod ei gratiam nostram promisit. Experietur eam facto uberiorem pro se et suis omnibus, quando se ita fide et integerrime accomodaverit negotiis nostris superinscribednostrisnostris superinscribed. Et propter suam virtutem acceptavimus suum consanguineum in officialem nostrum. Et uterque illorum habebit nos semper pro voto omni voto suo honesto, quando ipsi ita se accomodabunt negotiis nostris, prout nobis placuerit et utile fuerit, et illis decuerit. Et nullam sua consanguinea sua a nobis patietur iniuriam nec aliquod impedimentum.

Bene valeat S(trenui)tas or S(inceri)tasS(trenui)tasS(trenui)tas or S(inceri)tas Tua et nobis frequentius scribat.

Dat(um) or Dat(ae)Dat(um)Dat(um) or Dat(ae) Cracoviae, XXIIII Augusti 1525.

Bona regina subscripsit

[1 ] sed tantum de annuis praedictorum bonorum redditibus liceat ipsi illustrissimae dominae Isabellae facere, quod libuerit underlined with ink of the same colour

[2 ] quod illae obligationes sint nullius roboris et momenti et quod non afficiebant bona et personam nostram, quia intelligi debent vita matris nostrae durante et non post underlined with ink of the same colour