List #2463
[Ioannes DANTISCUS] do [Stanisław HOZJUSZ (HOSIUS)]H[eilsberg] (Lidzbark Warmiński), 1541-[07-19] or shortly after
Regest polski:
Dantyszek wyraża zadowolenie z nominacji biskupa chełmskiego [Samuela Maciejowskiego] na biskupstwo płockie oraz ze zrzeczenia się przez niego parafii w Gołąbiu na rzecz Hozjusza. Podziekował za to Maciejowskiemu i poprosił o dalszą przychylność dla adresata.
Ze względu na swój wiek i znużenie dawniejszymi podróżami Dantyszek wymawia się od sugerowanej przez Hozjusza wspólnej wyprawy do Rzymu. Załatwienie spraw własnych i adresata w Rzymie zlecił [przebywającemu tam] siostrzeńcowi Kasparowi [Hannauowi].
Z listu Hannaua datowanego 10 kwietnia dowiedział się, że sprawa przeciwko Aleksandrowi [Scultetiemu] została zawieszona do czasu udzielenia przez króla [Zygmunta I] odpowiedzi kardynałowi [Antonio Pucciemu]; zdaniem Dantyszka odpowiedź tę wraz z "książeczką" dostarczył już [Bartłomiej] Gądkowski, więc zapewne wkrótce będą znane rezultaty.
Kaspar [Hannau] pozwał w kurii rzymskiej siostrzeńca Scultetiego, Aleksandra von Suchtena. Z listu Dietricha von Rheden, znalezionego w papierach Scultetiego, wynika, że drugi z jego siostrzeńców, przebywający z nim w Rzymie Georg von Suchten, otrzymał instrukcje w sprawie działań przeciwko Hozjuszowi.
Rheden przybył do Królewca, aby prosić księcia [Albrechta Hohenzollerna], by ten pomógł Scultetiemu wrócić do łask [króla Zygmunta I]. Planował odwiedzić również Dantyszka, odstraszyła go jednak pogłoska o edykcie królewskim. Rheden miał za radą Achacego [Trencka] wysłać list do Dantyszka w sprawie spotkania, jednak do tej pory tego nie uczynił. Dantyszek prosi, by adresat wraz z biskupem chełmskim w miarę możności przeciwdziałali wstawiennictwu księcia i powstrzymali [króla] przed wystawieniem listu podróżnego dla Rhedena. Spodziewa się bowiem, że Rheden zamierza działać na rzecz przywrócenia Scultetiemu kanonikatu warmińskiego.
Z listu adresata Dantyszek dowiedział się, że wysłał on biskupowi chełmińskiemu [Tiedemanowi Giese] okazanie i potwierdzenie testamentu. Dokument okazania jest mu znany, prosi natomiast o przesłanie mu w dyskrecji dokumentu potwierdzenia. Nadmienia, że Giese skrycie sprzyja Scultetiemu.
Dantyszek dopytuje się o postępy sprawy Wolfganga Foldera, w której wcześniej interweniował.
Wyjaśnia, że zabronił swemu siostrzeńcowi Simonowi [Hannau] odwiedzić Hozjusza w trosce o to, by nie powtórzyła się sytuacja, że jego posłaniec przysparza Hozjuszowi kłopotów. Zawiadamia, że oddalił tamtego niesfornego chłopaka.
Prosi by adresat przekazał biskupowi chełmskiemu opieczętowaną sakiewkę z pieniędzmi, którą dostarczy mu Hans Holsten.
Postscript: Po zapieczętowaniu tego listu administrator olsztyński [Achacy Trenck] doręczył Dantyszkowi list od Dietricha von Rheden, zawierający prośbę o spotkanie w celu oczyszczenia się z zarzutów. Dantyszek, znając prawdziwe zamiary Rhedena, postanowił grać na zwłokę. Odpisał mu więc, że nie wolno mu go przyjąć bez zgody króla, u którego znajdują się listy, znalezione w skrzyni Scultetiego (co jest nieprawdą). W tej sytuacji Rheden powinien wystarać się o list podróżny. Dantyszek ostatecznie prosi więc adresata, by doprowadził do jego wystawienia, ale z odpowiednio krótkim terminem, tak by Dantyszek zdążył wybadać Rhedena, lecz by ten nie zdążył zbyt wiele zdziałać. Prosi także o nowiny.
Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
|
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Venerabilis Domine, f[rater] carissime.
Salutem et felicitatem.
[Ex cf.
Mihi certe non potest esse nisi gratissimum, quod
cf.
Habui ab eo nuper cf.
Nepotem
cf.
De
Quod nepos me[us]
Hunc vero
[
Datae
Postscript:
Mi carissime Domine Doctor.
Post has obsignatas applicuit venerabilis dominus
Rogo igitur, Dominatio Vestra efficiet, ut illi salvus conductus ad de... post illius datam unius mensis duraturus obtineatur. Antequam ... tot dies transibunt, reliqui restabunt pauci, in quibus parum cum su... operari. Si me convenerit, hoc ipsum, quod ex me expiscari ... [ex] eo sum expiscaturus. Det igitur Dominatio Vestra operam, ut per nu[ntium] ... eum salvum conductum et quae apud vos aguntur etc. ha[beam.] ... [rem] faciet [mihi] gratissimam et fratribus meis omnibus commodissimam.
....
[1 ] Chodzi o niezidentyfikowane dzieło Henryka Bullingera, znalezione w papierach Scultetiego po wydaniu na niego wyroku proskrypcji przez króla Zygmunta I. Marginesy książki zostały opatrzone przez Scultetiego komentarzami, które zostały użyte w charakterze dowodu w wytoczonym mu procesie o herezję. W rzeczywistości książka została wysłana do Rzymu dopiero 22 października 1541 (cf. Polski Słownik Biograficzny ( Schroeder - Seidel ), ed. by Henryk Markiewicz, vol. 36/1, Warszawa - Kraków, 1995 ⌊PSB 36/1cf. Polski Słownik Biograficzny ( Schroeder - Seidel ), ed. by Henryk Markiewicz, vol. 36/1, Warszawa - Kraków, 1995 ⌋, p. 89).