» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Letter #1554

Jakob von BARTHEN to Ioannes DANTISCUS
Gdańsk (Danzig), 1536-11-22
            received Thorn (Toruń), [1536]-11-25

Manuscript sources:
1fair copy in Latin, autograph, AAWO, AB, D. 6, f. 3-4
2register with excerpt in Latin, English, 20th-century, CBKUL, R.III, 31, No. 305

Prints:
1HIPLER 1891 No. 41, p. 535-537 (in extenso; German register)
2DE VOCHT 1961 No. DE, 341, p. 282-283 (English register; excerpt)

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

AAWO, AB, D. 6, f. 4v

Reverendissimo in Christo Principi ac Domino, domino Ioanni Episcopo Culmensi et administratori Pomesaniensi domino et text damaged[et]et text damaged patro text damaged[patro]patro text damagedno suo cle text damaged[cle]cle text damagedmentissimo

AAWO, AB, D. 6, f. 3r

Salutem plurimam et perpetuum obsequendi studium. Reverendissime in Christo Princeps, Domine ac patrone longe clementissime.

Redditae sunt mihi litterae a Tua Celsitudine, quas tum debita tum prompta reverentia recepi summaque cum voluptate legi atque relegi. Declararunt enim Tuam Celsitudinem exiguum munus, quod ad istam misi, sic clementer excepisse, ut, cum ista illud propter magnum eius auctorem magni fecerit, meam humilem personam etiam maiori benevolentia complecti dignata sit, idque adeo, ut se Tua Celsitudo pro inclita sua clementia atque humanitate eo emiserit, ut iubeat mihi de se persuadere, quae non a vulgari amico exspectare soleam. Qua re profecto mihi vix quidquam gratius aut optatius contingere potuisset. Nam tametsi mihi Tua Celsitudo antea etiam visa sit me suo clementi favore prosequi, tamen id mihi modo longe liquidius factum est per has clementissimas litteras Tuae Celsitudinis, sic ut quod prius opinabar iam sine omni dubio de Tuae Celsitudinis clementi erga me atque paterno animo certam persuasionem induerim. Habeo itaque et ago Tuae Celsitudini magnam gratiam eo nomine, quod humilem clientem tanta benevolentia complecti dignata sit, quae vulgares amores excedat. Polliceorque quod erga summum patronum et dominum meum clementissimum sic me sedulo in omnibus obsequiis pro virili comparare velim, quemadmodum fidum, impigrum atque officiosum clientem decebit. Quod igitur Tua Celsitudo mihi clementer iniungere dignata est, ut apud bibliopolam nostrum inquirerem, quid novorum librorum advectum esset, id animo promptissimo et suscepi et expedivi. Verum praeter unum atque alterum autorem nihil inveni, quod Tua Celsitudine dignum fuisset. Nam cum hoc nostrum saeculum libris edendis perquam fecundum sit, ut mundus tantum non librorum copia repleatur, tamen inter eos, prout in aliis rebus plerumque contingit, multi mali, pauci boni inveniuntur. Duo ms. Duae(!) DuoDuo ms. Duae(!) tomi AAWO, AB, D. 6, f. 3v operum Origenis prodierunt ex officina Frobeniana, quibus perpoliendis Erasmus ille Desideratissimus, ut Tua Celsitudo eum merito appellat, immortuus est. Nimirum cum articulari morbo sic confectus esset, ut nobis ex suo divino pectoris thesauro nihil fere amplius depromere posset, convertit se homo, ad bene merendum de praeclaris studiis natus, ad opus alienum restaurandum, quod temporum iniuria paene abolitum erat, ut si non per se, saltem per alios nobis prodesset. Cumque fere confecto iam labore, praefatio sibi in tantum auctorem contexenda esset, evocatur tandem veteranus atque strenuus miles ex sua statione ab aeterno nostro Duce, ut qui non minus bonam quam longam militiam in fide exercuisset iam tandem quietem praemiumque aeternum pro meritis suis reciperet. Beatus Rhenanus igitur praefationem Origeni adiecit, in qua post commendationem auctoris et vitam et mortem Erasmi nostri breviter perstrinxit, ostendens eum non minus pie decessisse atque vixisse, ut qui morte ingruente has pias voces ad Deum crebro emiserit: „Bone Deus, misericordia! Liever Godt!” similibusque his v written over ssvv written over sitam finierit. Est autem mortuus VIII Iulii circa intempestam noctem, sicut accepi ex Ebrehardo Roggio, qui octiduo ante apud eum fuit. Chrysostomus etiam editus est in epistolas beati Pauli, versus in Latinum sermonem per Obsopoeum quendam. Sed Erasmus in postremis suis annotationibus in Novum Testamentum putat hos commentarios non esse germanos Chrysostomi. Sicut namque hunc clarissimum Doctorem πολυλαλία vincant, ita eos eius argutiam non assequi. Si tamen forte hos ipsos et Origenem Erasmicum suae bibliothecae adiicere voluerit Tua Celsitudo, rescribat id mihi. Ioannes bibliopola paratus est Tuae Celsitudini ex Lypsia pro superinscribedpropro superinscribed aequo pretio apportare et horum AAWO, AB, D. 6, f. 4r auctorum exemplaria et quodcumque praeterea ista voluerit. Porro inter alios libros, quos praeter hos bibliopola habuit, placuit mihi Conciliatio haec sanctorum patrum cum Sacra Scriptura, quam Tuae Celsitudini his transmitto. Etenim cum Tua Celsitudo et alios libros ab eo antea acceperit, poterit et hoc opusculum ab eo retinere aut reddere, quando illi ratione subducta pretium numeraverit. Mitto iuxta Tuae Celsitudini fasciculum quendam librorum, qui huc ex Lypsia Tuae Celsitudini allatus est, suppliciter rogans, ut Tua Celsitudo haec mea humilia officia benigno paternoque animo suscipere dignetur mihique pro summo suo erga hunc humilem clientem iure et in posterum semper demandare, si quid oblatum fuerit, in quo meis promptis obsequiiiis ms. obsequiis(!) obsequiiiisobsequiiiis ms. obsequiis(!) Tuae Celsitudini inservire potero. His me suppliciter commendatum velim Tuae Celsitudini ad perpetuam gratiam, istam vero Deo Optimo Maximo quam diutissime atque felicissime incolumem conservandam.

Dantisci, XI (ante) Cal(endas) Decembris anno etc. XXXVI.

Tuae Celsitudini addictissimus atque obsequentissimus cliens Iacobus à Barthen