Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino meo clementissimo etc.

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine clementissime.

Humillima mea et numquam intermoritura obsequendi studia sint Reverendissimae Dominationi Vestrae commendata.

Etsi per ingenii mei infirmitatem intellego, Clementissime Praesul et Domine, me non posse satis oratione illustrare significationem vocabuli, de qua in praesentia apud Clementiam Vestram sum acturus, utpote de gratitudine, digna cum viris bonis omnibus virtute, tum praesertim honestarum artium ac litterarum studiosis. Etenim cum maximarum vere virtutum sit nutrix, eam ab omnibus etiam summo studio colendam esse iudicant.

Cum tamen et me peculiaris quaedam ratio ad hanc virtutem amplectendam nunc impellat, mihi velim dari veniam, ut pauca de ea verba apud Clementiam Vestram faciam. Nam quotienscumque mecum reputo, Clementissime Praesul, quam aequus iudex Clementia Vestra fuerit in dirimenda inter me et dominum Niviosnisky orta olim controversia, de beneficio illo ecclesiastico parochiae in Neuteich a sacra regia maiestate in me immerentem collato, dignum me ea poena, qua olim Achivi Agamemnonem affecerint, iudicem, qui tot exhaustis laboribus in expugnanda Troia pro dignitate Graeciae, domum reversus, veste inexplicabili involutus, interfectus est a Clytaemnestra auxiliante Aegisto adultero, nisi Clementiae Vestrae qualescumque tandem gratias agerem. Nullumque esse officium iustius ingenuo adolescenti ac magis necessarium puto, quam habere gratiam bene meritis, quae etiam vox est non solum eruditorum omnium, sed ipsius etiam naturae, quae mutuis officiis homines inter se devinctos esse voluit. Quare ingrati cum haec naturalia vincula societatis humanae dissolvant, ipsi naturae bellum inferre iudicandi sunt. Cum autem haec ipsa naturae lex divina quaedam vox sit mentibus hominum inscripta, quae nos ad colendam gratitudinem exhortatur et quidem gratis praemia, ingratis vero poenas divinitus proponit, sicut scriptum est “non recedet malum a domo ingrati”, non solum natura ingratos tamquam immania monstra odit et exsecratur, sed etiam urget eos iustissimis poenis Deus optimus maximus. Proinde, si naturam aspiciemus et quasi evolvemus animos ipsi nostros, si litteras sacras consulemus, non tantum videbimus, quantum habeat ingratitudo sceleris, sed etiam constituemus non esse dubitandum, quin Deo poenas ingrati daturi sint, grati autem summo afficiendi sint beneficio.

Quod reliquum est, gratias ago Clementiae Vestrae pro tam immensis in me collatis beneficiis, quibus me in hunc usque diem Clementia Vestra ornare semper studuit, aulaeque Clementiae Vestrae assumpsit, deinde reverendissimo in Christo patri, domino Cracoviensi et Regni Poloniae procancellario ex petitione parentis mei cum primis observandi me commendare absque ullis nostris meritis Clementia Vestra non denegavit. Quamquam autem haec mea commemoratio leve officium videtur prae se ferre, tamen, quoniam significationem habet gratae mentis, non duxi eam praetermittendam esse. Sed cogor verecundius de Clementiae Vestrae in me meritis nunc dicere propter Clementiae Vestrae modestiam, tantum illud dicam me libenter profiteri non minus me Clementiae Vestrae deberi quam propriis parentibus. Clementiae itaque Vestrae et habeo gratias, et polliceor me sicubi umquam potero re ipsa declarare animi gratitudinem summa fide daturum esse operam, ut intellegat Clementia Vestra me officio non defuisse.

Cui me quantum possum cum omnibus fortunis meis quam humiliter offero.

Cracoviae, 12 Iunii anno M-o D-o XLVII-o.

Eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae obsequentissimus cliens Martinus ab Allexwagen