Ioannes Dantiscus episcopus Culmensis Bonae reginae Poloniae

Serenissima Reginalis Maiestas et Domina domina mea clementissima.

Humillimam orationum et servitiorum meorum commendationem.

Quod Serenissima Maiestas Vestra scribi mihi iussit, consolatorias meas, quas cum generoso domino castellano Gdanensi dederam, ac animi mei in illis ad inserviendum Serenissimae Maiestati Vestrae supplicem propensionem clementer se accepisse, maiorem me in modum exhilaravit. Iamque etiam ceu is, qui metu quodam in re quapiam magna liberatus laetitia gestiebam, verum hoc mihi gaudium, cum avide legendo pergerem, subito evanuit, eo quod non secus Serenissima Maiestas Vestra me hortari dignatur, atque eum, qui post commissum aliquod contra fidem facinus, receptus in gratiam promptior et fidelior quam prius fuerit reddi debeat. Quae de me concepta opinio non parum me contristavit, nihilo tamen secius mens recti conscia candorque et integritas mea erga Serenissimas Maiestates Regias Dominos meos clementissimos, quibus illam perspectiorem esse mihi persuadeo, quam quod in dubium vocari possit, me confirmavit, beneque sperare iussit, fore aliquando, ut quemadmodum iam non semel Serenissima Maiestas Vestra innocentiam meam a malevolis meis toties ne quicquam arrosam agnoverit, peraeque et in praesenti (modo illos et me tribunali regio statuat) solidam et constantem experiretur. Fieri quidem nequit, quin iterum hinc contra me haec clandestina tela ex ea fortassis qua prius pharetra sint emissa, quae cum antehac in me haerere non potuerint, quantumvis denuo exacuentur venenisque stillent occultis in immerentem: Deo veritatis et innocentiae tutore frustrata concident. Quid non hominum improborum malitia et tam versuta nocendi cupiditas audet? Quae toties licet a se ipsa victa sit, spem tamen victoriae, odio occaecata, sibi promittit. Proinde impensissime oro Serenissima Maiestas Vestra, ut quomodo res habeat, certo pronunctiare valeat occultos illos meos insidiatores et me in campum apertum committat. Equidem etiam si cataphracti omnigenis dolis et sykophantis Philesthaeo illo magno vel similes, vel superiores sint, congrediar nudus cum funda sincera erga Serenissimos Principes meos fide instructa et lapide veritatis, quae Deus est, munitus, scelestum illud caput mendacii, cuius pater est Sathan, gladio eorum proprio abscissurus. Quo sic in omnium oculis victi persequi me tum demum de illis nulla in re (quod sciam) male meritum desistant. Hoc porro pacto Serenissima Maiestas Vestra hac molestia toties me cohortandi carebit, tunc siquidem quibuscum (si Diis placet) et quibus in rebus conspiraverim, nulli clam erit. Indulgeat, quaeso, Serenissima Maiestas Vestra iis meis ex re non vana natis affectionibus, quas maxime auget, quod eos ex nomine mihi scire non datur, qui tam sint insignite improbi hostesque meae bene ubique conservatae et fidei et existimationis, tam meticulosi, ut a me nosci vereantur, quibus nihilominus impune amarulento animo commenta confingere permittitur et forte creditur. Non ausim Serenissimam Maiestaem Vestram de promisso interpellare, quae superiori tempore et proxime, postquam ex Wratislavia rediissem, clementer mihi dixerit, se deinceps contra me nulli credituram, nisi prius fuerim convictus. Quod ipsum, ut praestet, quantum humillius et studiosius possum, rogo, si boni illi scilicet viri me vocare in ius ob impensarum defectum non sustinent (modo nominatim se mihi proferant) meis impensis non carebunt, quo vel sic tandem hoc de me dubium, quod me vehementer pungit, ex animo Serenissimae Maiestatis Vestrae elidatur. Ea, quae Serenissima Maiestas Vestra in negotio generosi domini palatinidis Pomerniae, quod a dominis hic consiliariis me praesidente legitime absolutum est, et in aliis, quibus me officii mei commonet, mihi iniungat, solita dexteritate sic exsequar, quemadmodum in administratione iustitiae iurata mea fides postulat, quam Deo teste, qui novit abscondita cordis, servo servaturusque sum incorruptam sicque mecum sepulcro inferam, ad eaque pro virili intendam sedulo, prout consuevi hucusque, quae ad honorem et commodum Serenissimarum Regiarum Maiestatum et Serenissimae Vestrae Reginalis pertinere novi aut in posterum sum agniturus. Neque putet Serenissima Maiestas Vestra, quod diligentior aut fidelior, quam fuerim hactenus, futurus sum umquam, etiam si in dies subinde eiusmodi commemorationes inculcentur. Quandoquidem conatus mei ulterius quam extensi sunt, extendi nequeunt, feci enim et facio semper, et certe meopte studio, ad quae iurisiurando devictum astrictumque me esse sentio, ad haec item, et vi quadam naturali naturaeque instinctu ac amore erga clementissimos Reges meos, sub quibus natus educatusque sum, atque innumera ope gratiosa Serenissimae Maiestatis Vestrae beneficia percepi, mea sponte libens accurro ferorque non invitus. Neque aliud umquam quisquis is fuerit dicere scribereve illaesa veritate poterit, quae me, ut tutata est, iam toties pariter usque ad ultimum meum halitum ab eiusmodi fraudulentis impostiribus innocentiam et fidelissimum sincerumque erga Serenissimas Maiestates Vestras animum meum incontaminatum tuebitur. Hanc meam contra subdolos meos adversarios defensionem, quam non iniustus dolor extorsit, ut Serenissima Maiestas Vestra benigne admittat, meque sua, quam aliquando merui, gratia prosequatur, intime supplico, meque illi suppliciter commendo a Domino Deo orans, ut eandem Serenissimam Maiestatem Vestram in diuturna prosperrimaque mentis et corporis salute quam diutissime concedat vivere incolumem.

Ex Heilsberg XXII Decembris M-o D-o XL-o.