Letter #406
Cornelis DE SCHEPPER to Ioannes DANTISCUSMechelen, 1528-05-21
English register:
De Schepper's embassy to Poland was postponed, because at the Mechelen court they considered sending him on a mission to Scotland. Now that the English declaration of war has been mitigated, he has received the order to leave for Poland.
Because the overland route (from Brabant) through Germany is too dangerous, he will sail via Holland to the Weser estuary, and continue his route overland via Bremen, Braunschweig, Magdeburg, Leipzig and Wrocław. He should avoid both Hesse, where troops are raised against the Prince-Elector of Brandenburg [Joachim I Nestor] and the Archbishop of Mayence [Albrecht von Hohenzollern], and Erfurt. De Schepper considers his own mission to be nothing special. A former cook of the Polish Queen, who is on his way to England, told De Schepper that the Polish sovereigns [King Sigismund I and Queen Bona Sforza] have left for Vilnius. So he faces a long journey. From Bremen to Leipzig he will travel by carriage, and then he will continue on horseback. Melchior Colditz will accompany him to Leipzig.
(The following is partly ciphered:)
He asks Dantiscus to recommend him to the Chancellor [Mercurino Gattinara], and to intervene for his further employment at the chancery. He alludes to his proposed marriage, an imminent uprising in the Netherlands, his own return to Spain, and Dantiscus' return to Poland.
The rumours that the Turks have invaded Hungary with a huge army, and that the whole of Germany is under threat, lead him to some gloomy reflections on the future.
He wants to be recommended to Johann Albrecht of Brandenburg, the Count Palatine, Juan Antonio Marliano, Dantiscus' brother and Dantiscus’ paramour [Isabel Delgada]. He asks for news about [Alfonso de] Valdés.
| received Zaragoza, [1528]-07-20 Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Magnifico et excellenti domino Ioanni Dantisco, serenissimae regiae et reginalis maiestatis Poloniae ad sacram caesaream maiestatem oratori tamquam patri observando
Salutem.
Memini, cum semel colloqueremur domi tuae de negotiis meis, destinasse te mihi tempus, quo in Poloniam venirem, Pentecosten. At nunc aegre ipsa Pentecoste sum hinc abiturus. Hactenus suspensa fuere negotia mea in hac curia, cum dubitaretur, quonam potissimum proficiscerer, in Scotiamne, an alibi. Tandem cum Anglos paeniteat indicti belli, friguit negoti[um] Scoticum iussusque sum me itineri Polonico accingere. Res nulla est admodum insignis, quae me movet. Nam hic vobiscum optime convenit neque intercedunt controversiae, ut admodum necesse sit illis discutiendis invigilare. Et ut intercederent, parva hic habetur ratio futuri, adeo obcaecati sunt mortalium animi. Frustra ego clamo, nisi adsit hostis, qui urgeat, quo cum sint opinione sua defuncti isti homines, parum admodum curant et sua et caesaris negotia.
Itaque ego nunc sum intra triduum abiturus, non via publica, namque ea latrociniis Germanorum tota patet, sed hinc in Hollandiam, ex Hollandia in ostium Wezerae, dehinc Bremam, inde Brunswicum, ex hac Magdeburgum, ex Magdeburgo Lypsiam, denique Vratislaviam. Rationes autem huius itineris hae sunt, quod neque in Hassia quoque satis tutum sit caesareanis. Viginti hominum milia Saxo Hassusque in armis habent neque adhuc declaratum est, quam ad rem. Opinio est adversus Ioachimum et Moguntinensem hunc apparatum fieri, sed res omnes adhuc dubiae sunt incertaeque. Deinde non procul ab Erfurdia lustrum fit censusque, in quem ne incidam, cavendum, monent amici promiscue omnes, evitavero autem Erfurdiam, si Brunswico iter fecero. Neque quicquam mihi negotii est alibi, alia enim omnia, quae mihi incubuerant, irrita sunt hac spe pacis conficiendae, quam sane vereor futuram ad instar aliarum.
Heri mihi relatum fuit serenissimos principes tuos concessisse Vylnam Lythuaniae. Nuntius huius rei fuit Italus quidam cocus reginalis maiestatis, qui in Angliam profectus est regi Anglo inserviturus et in eventum spreti servitii abiturus inde ad Gallum. Ait sponte se sua abiisse nolentem sequi reginalem maiestatem in Lythuaniam, sed familiaris eius ait importunitate sua importunissimum hominem effecisse, ut eum reginalis maiestas a se dimiserit.
Quicquid id sit, satis ingens iter instare mihi satis prospicio, ibo tamen, quam citissime potero, curru vectus a Bremis Lypsiam, deinde equis illic emendis utar. Accessit commodum, quod mecum usque ad Lypsiam profecturus est amicus noster communis dominus Melchior a Germania, qui te plurimum salutat.
Oro te, ut semper me commendes illustri domino cancellario (instes, ut locus maneat in cancellaria mihi). Quandoquidem, ubi primum sum rediturus ex Polonia, veniam in H<i>spaniam. Quod mihi cordi esse sciebas negotium quodque genitura pollicebatur hoc anno, id fere completum est, adeo omnia evenere ex animi sententia: consensit exspectatura reditum ex Polonia vel, si malim, ex H<i>spania numquam se alteri nupturam quam mihi. Hic valde timeo seditionem plebis, non novi enim, quomodo ideoque veniam ad vos, si non estis huc venturi. Scribe ad me de rebus omnibus mitteque litteras ad aulam vestram, modo intra tres menses ab hac data scribas, nam non est mihi negotium diu in Polonia persistendi.
Rumor est hic Turcas maximo cum exercitu descendere in Hungariam, praemissa iam esse quadraginta milia ianizerorum, sequi ducentena milia hominum cum largo commeatu. Exitu[s] apparet imminere toti Germaniae. Erunt alibi quaerendae novae terrae potius quam in ea servitute moriendum. Nam quomodo obviare illi pesti queamus, non video hac in discordia animorum.
Commenda me plurimum illustrissimo principi domino Ioanni Alberto et concomiti nostro palatino, et domino Ioanni Anthonio Marliano, et fratri tuo, et tuae. Queso te de Valdesio aliquid mihi scribe. Et vale rectissime, amice et frater, et pater observandissime.
Ex Machlinia, XXI-a die mensis Maii anno Domini 1528.
Tuus ex animo frater tamquam filius Cornelius Duplicius Scepperus