Reverendissimo in Christo patri et domino, domino Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌊Ioanni dei gratia Episcopo VarmiensiIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌋, domino fratri et maiori plurimum observando.

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine frater et maior plurimum observande. Salutem et studiosam commendationem.

Quaternis litteris Reverendissimae Dominationis Vestrae puto me nondum respondisse. cf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE 1543-02-10, CIDTC IDL 6990, letter lost⌊Quaecf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE 1543-02-10, CIDTC IDL 6990, letter lost⌋ 1543-02-10⌊X huius1543-02-10⌋ datae sunt, fere nihil habebant, nisi de litteris regis in negotio Danico, quarum alteras dominis consiliariis inscriptas domino castellano Gedanensi misi, nondum receptas, alteras domini Gedanenses mox acceperunt. cf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE 1543-02-11, CIDTC IDL 6991, letter lost⌊Eascf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE 1543-02-11, CIDTC IDL 6991, letter lost⌋, quae 1543-02-11⌊XI huius1543-02-11⌋ scriptae sunt meis respondentes, iam octidiurnas accepi, quas praeverterant cf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE [Heilsberg (Lidzbark Warmiński)], 1543-02-13, CIDTC IDL 6992, letter lost⌊illaecf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE [Heilsberg (Lidzbark Warmiński)], 1543-02-13, CIDTC IDL 6992, letter lost⌋ 1543-02-13⌊XIII huius1543-02-13⌋ datae cum iunctis litteris regiis ad Reverendissimam Dominationem Vestram, quas nemini communicatas nunc remitto. [E]xemplum nunc misi domino castellano Gedanensi. Gratias ago pro missis litteris ad debitores meos de Schonesch, item pro communicatis novis, quae per nuntium suum acceperat non laetis quidem, sed qualia saepe, dum magnae res tractant, affingi solent, quod utinam eventus doceat hoc factum. Quod scripseram de dictatura perpetua, videtur Reverendissima Dominatio Vestra secus accepisse atque ego senseram, quasi dixerim, illam Vestrae Reverendissimae Dominationi exitio futuram esse. Quod scripsi, votum erat, ne esset diuturna, addita allusione, ne quod olim exitio fuit Romanae reipublicae nostrae, quoque nunc fieret Verborum meorum sensus si fuit amphibolus, non alius fuit scribenti, quam quem explicavi, qu[i] ipse ne nunc quidem cessat esse in votis.

Gratum est mihi, quod pollicetur Reverendissima Dominatio Vestra de scholae Culmensis negotio coram in aula curando. Quod ad hanc rem accedit, nolo latere Reverendissimam Dominationem Vestram stare mihi nunc propositum, ut quod diu animo sedit, aggrediar iter ad principem et dominum meum debitum et gratitudinem meam illi dum in vita est delaturus. Quod nunc cum proceres Regni, quibus sum ignotus, conventum habent, opportunius me facturum arbitrabar. Itaque mox peractis Festis Paschalibus[1] ingredi iter cogitavi, si valetudo non interpellaverit, nam praeterquam, quod Quadragesima solet esse mihi infestior, etiam reduvias nunc patior in sinistri pedis pollice, quas tamen facile curabiles pollicentur. Eo autem praecipue hoc meae profectioni tempus delegi, quod non dubitavi me habiturum in aula tunc praesentem Reverendissimam Domintionem Vestram, cuius favor et auctoritas poterit et personae et rebus meis apud principes et summates non parvam conciliare gratiam ac opera et consilio mihi adesse, quod non dubito etiam libenter facturam. Ibi et de scholae et aliis multis reipublicae nostrae necessariis rebus conferre licebit consilia ac maiore boni eventus fiducia agere omnia. Verum non leviter perculit animum meum, quod Reverendissima Dominatio Vestra scribit se apud principem exonerare velle fidem et conscientiam suam in multis, quae apud nos aguntur, quae non obscure de patria nostra videtur interpretari. Haec cum acerbitatis plurimae et male affectae voluntatis indicia habeant, velim Reverendissimam Dominationem Vestram fraterne admonitam, ne velit praecipitare de his rebus sententiam et consilia sua, ut posthabeat patriae et suorum rationes, quibus non semper severitate et acrimonia, sed magis prudentia et moderatione etiam in publicis malis tute consulitur. Cogitet incendium, ut facile excitatur, non ita facile restingui, etiam ipso conante authore, simulque meminerit ferocia consilia non raro impingere in aures pacatiores ac fidem minuere consulturi, et periculosi sunt ictus retornante malleo.

Nos quidem morimur, sed non interit memoria nostri apud eos, quorum fortunam reddidimus calamitosam. Ego certe in quibusvis prosperis cum nominis mei publico odio non existimo me esse beatum posse, nec sum ita confirmatus, ut id cum Reverendissima Dominatione Vestra ne pili quidem ducam, etiam si iniuria adsit. Non possum profecto bene precari his, qui dum affectionibus suis consulunt, et libertatem quidvis agend[um] venantur. Reverendissimae Dominationis Vestrae animum magnis perturbationibus afficiunt ac ducere student in quaecumque sibi libita, quorum si omnia pernosset, non ita eis accommodaret fidem et forsitan bis praeposteros Christianos haberet. Scio, quid displiceat Reverendissimae Dominationi Vestrae in nostris gentilibus neque id reprehendo. Displicuerunt eadem iam olim et mihi, sed credat mihi Reverendissima Dominatio Vestra: non curabitur hic morbus istis remediis, quae etiam concitatiores reddent ad omnia pericula paratos, priusquam professione decedant, et utinam sola haec urbs ita esset affecta, videt Reverendissima Dominatio Vestra, quid in aliis etiam agatur, utcumque dissimulant. Ad eam gangraenam eradendam nescio, an quaevis cauteria sufficiant, nisi cum morbo et corpus perimendum sit . Optem me vanum esse vatem et principio fuisse praesides oculatiores. Haec scribo fretus ea libertate, quam olim mihi a se consecrato Reverendissima Dominatio Vestra concessit, certe bona fide atque amico sinceroque animo omnia, quae ut non secus etiam Reverendissima Dominatio Vestra, oro, accipiat. Sed haec ad publicas rationes.

Est vero occasio nunc, ut Reverendissimam Dominationem Vestram etiam de his commonefaciam, quae privatim de amicis et necessariis meis nuper coram mihi constituto, amantissime testibus lacrimis pollicita est. Arbitror enim Reverendissimam Dominationem Vestram velle hoc foedus nostrum ratum esse; quod a me hactenus observatum esse, possum etiam testibus confirmare. Eundem animum et in Reverendissima Dominatione Vestra desidero erga patruelem meum Tiedemann Giese Jr (*1491 – †1556), 1525, 1526, 1531 alderman in Gdańsk; 1533 - consenior; 1536 - senior; 1539 - councillor; 1540-1556 mayor; 1547, 1555 - burgrave; nephew of the Ermland bishop Tiedemann Giese (ZDRENKA 2, p. 114)⌊TidemannumTiedemann Giese Jr (*1491 – †1556), 1525, 1526, 1531 alderman in Gdańsk; 1533 - consenior; 1536 - senior; 1539 - councillor; 1540-1556 mayor; 1547, 1555 - burgrave; nephew of the Ermland bishop Tiedemann Giese (ZDRENKA 2, p. 114)⌋ proconsulem, quem scit mihi coniunctissimum et multis bonis carum hunc, si Reverendissma Dominatio Vestra amare non vult propter me, saltem ne his consentiat, qui eum diris exagitant regiam maiestatem illi inclementem atque infestam reddentes. Quem quoniam in religionis quaestione prorsus insontem nolim affirmare, sicut nec adversarios eius nescio, an non satis tutum illi foret sistere se personaliter ad officii accusationem, si de his rebus reus agetur, quamquam serio suasi, ut faceret, confisus et clementiae regiae, et illius moderationi, cuius habet etiam in ea causa honestissima testimonia, sed video eum absterreri metu eorum, qui apud eius maiestatem multa possunt. Nec tamen intelligo, quomodo hi Barthel Brand (*ca. 1490 – †1549), 1520 Gdańsk alderman; 1523 - consenior; 1526 - senior; 1527 town councillor; 1538-1549 - mayor

Tiedemann Giese Jr (*1491 – †1556), 1525, 1526, 1531 alderman in Gdańsk; 1533 - consenior; 1536 - senior; 1539 - councillor; 1540-1556 mayor; 1547, 1555 - burgrave; nephew of the Ermland bishop Tiedemann Giese (ZDRENKA 2, p. 114)⌊citatiBarthel Brand (*ca. 1490 – †1549), 1520 Gdańsk alderman; 1523 - consenior; 1526 - senior; 1527 town councillor; 1538-1549 - mayor

Tiedemann Giese Jr (*1491 – †1556), 1525, 1526, 1531 alderman in Gdańsk; 1533 - consenior; 1536 - senior; 1539 - councillor; 1540-1556 mayor; 1547, 1555 - burgrave; nephew of the Ermland bishop Tiedemann Giese (ZDRENKA 2, p. 114)⌋ inobedientes aut contumaces dici possunt, dum procuratorem pro ipsis comparentem in termino habuerunt. Is, si non indicavit datum sibi mandatum aut neglexit obire datam potestatem, ingentem in dominos fraudem commissit. Nam, ne nunc quidem illi ad personalem comparitionem vacantur, velit, oro, Reverendissima Dominatio Vestra saltem ob publicam quietem his rebus sua authoritate consulere ac efficere apud regiam maiestatem, ne quid in eos durius decernatur, praesertim vero hunc patruelem meum gratiae et protectioni Reverendissimae Dominationis Vestrae commendo, quam cf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE 1543-02-13 — 1543-02-20, CIDTC IDL 7142, letter lost⌊novissimiscf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE 1543-02-13 — 1543-02-20, CIDTC IDL 7142, letter lost⌋ etiam ad me per servitorem Gedanensium datis litteris cognovi bene inclinatam ad sedandum animum regium, ut mitius cum Barthel Brand (*ca. 1490 – †1549), 1520 Gdańsk alderman; 1523 - consenior; 1526 - senior; 1527 town councillor; 1538-1549 - mayor

Tiedemann Giese Jr (*1491 – †1556), 1525, 1526, 1531 alderman in Gdańsk; 1533 - consenior; 1536 - senior; 1539 - councillor; 1540-1556 mayor; 1547, 1555 - burgrave; nephew of the Ermland bishop Tiedemann Giese (ZDRENKA 2, p. 114)⌊citatisBarthel Brand (*ca. 1490 – †1549), 1520 Gdańsk alderman; 1523 - consenior; 1526 - senior; 1527 town councillor; 1538-1549 - mayor

Tiedemann Giese Jr (*1491 – †1556), 1525, 1526, 1531 alderman in Gdańsk; 1533 - consenior; 1536 - senior; 1539 - councillor; 1540-1556 mayor; 1547, 1555 - burgrave; nephew of the Ermland bishop Tiedemann Giese (ZDRENKA 2, p. 114)⌋ procedatur.

Quod igitur eas cf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE 1543-02-13 — 1543-02-20, CIDTC IDL 7142, letter lost⌊litterascf. Ioannes DANTISCUS to Tiedemann GIESE 1543-02-13 — 1543-02-20, CIDTC IDL 7142, letter lost⌋ postremas attinet, placuit mihi de scribendo ad maiestatem regiam consilium et sententia Reverendissimae Dominationis Vestrae, misique omnia descripta per proprium meum nuntium dominis palatino Pomeraniae ac Culmensi et Elbingensi castellanis, qui suam sententiam ad me scriptam mittant, ad dominos vero Marieburgensem palatinum et castellanum Gedanensem per illum ad me missum civitatis famulum, qui illorum quoque sententias scriptas ad Reverendissimam Dominationem Vestram referret. Sententiae Reverendissimae Dominationis Vestrae hoc solum addidi petendum, quandoquidem speratur Barthel Brand (*ca. 1490 – †1549), 1520 Gdańsk alderman; 1523 - consenior; 1526 - senior; 1527 town councillor; 1538-1549 - mayor

Tiedemann Giese Jr (*1491 – †1556), 1525, 1526, 1531 alderman in Gdańsk; 1533 - consenior; 1536 - senior; 1539 - councillor; 1540-1556 mayor; 1547, 1555 - burgrave; nephew of the Ermland bishop Tiedemann Giese (ZDRENKA 2, p. 114)⌊citatosBarthel Brand (*ca. 1490 – †1549), 1520 Gdańsk alderman; 1523 - consenior; 1526 - senior; 1527 town councillor; 1538-1549 - mayor

Tiedemann Giese Jr (*1491 – †1556), 1525, 1526, 1531 alderman in Gdańsk; 1533 - consenior; 1536 - senior; 1539 - councillor; 1540-1556 mayor; 1547, 1555 - burgrave; nephew of the Ermland bishop Tiedemann Giese (ZDRENKA 2, p. 114)⌋, qui procuratorem cum mandato ad constitutum diem miserunt, aliquam inoebedientiae excusationem habere. Si simpliciter causa in has terras remitti non poterit, saltem concedat maiestas regia, ut procurator in assignato nunc termino comparendo partes suas agat, ac dominis illius ad latius respondendum obiectis coram dominis consiliariis vel commissariis dies statuatur ibique litis faciant periculum. De his quidquid ad me per meum nuntium relatum fuerit, confestim ad Reverendissimam Dominationem Vestram ibit. Idem et de ceteris fieri domini Gedanenses curabunt. Licebit tunc Reverendissimae Dominationi Vestrae ex nostris collatis sententiis colligere, quid regiae maiestati scribendum sit, [q]uod ut diligenter fiat, etiam ego rogo. De palatinatu Culmensi censerem ego parandam nunc viam, ut vacans conferretur domino castellano Gedanensi, quo ex nostratibus Germanicae linguae nemo esset aptior. Audio et ad eximendum Redensem districtum patere viam nec displiceret mihi etiam hunc pro illo peti, quo sedem haberet in terra Culmensi. Esset id mihi quidem pro meis exigendis aratralibus accomodissimum ac pro tuenda dignitate regia non incongruum. In quo, cum intellexero, quid sentiat Reverendissima Dominatio Vestra, accommodabo me illius voluntati.

Affinis Reverendissimae Dominationis Vestrae Czenke iterum adulterii reus agitur. Quem, ut audio, fide obstructum Reverendissimae Dominationis Vestrae, ita nollem ea ignorante damnari. Opto Reverendissimam Domintionem Vestram felicissime valere eique esse sinceriter commendatus.

Datae Löbau (Lubawa, Lubavia), town in northern Poland, Kulm Land (Ziemia Chełmińska), ca. 67 km E of Graudenz (Grudziądz), the main seat of the bishops of Kulm (Chełmno)⌊LubaviaeLöbau (Lubawa, Lubavia), town in northern Poland, Kulm Land (Ziemia Chełmińska), ca. 67 km E of Graudenz (Grudziądz), the main seat of the bishops of Kulm (Chełmno)⌋, die XX Februarii, anno etc. XLIII

Eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae studiosissimus servitor Tiedemann Giese (Tidemannus Gisius) (*1480 – †1550), in 1519 ennobled by King Sigismund I; 1504-1538 Canon of Ermland (Warmia); 1516-1527, 1533-1537 Judicial Vicar and Vicar General of Ermland; 1523-1538 Custos of Ermland; 1537-1549 Bishop of Kulm (Chełmno); 1549-1550 Bishop of Ermland (BORAWSKA 1984, passim)⌊Tidemannus, episcopus CulmensisTiedemann Giese (Tidemannus Gisius) (*1480 – †1550), in 1519 ennobled by King Sigismund I; 1504-1538 Canon of Ermland (Warmia); 1516-1527, 1533-1537 Judicial Vicar and Vicar General of Ermland; 1523-1538 Custos of Ermland; 1537-1549 Bishop of Kulm (Chełmno); 1549-1550 Bishop of Ermland (BORAWSKA 1984, passim)⌋