List #5379
Ioannes DANTISCUS do Sigismund I JagiellonHeilsberg (Lidzbark Warmiński), 1542-11-09
Regest polski:
Pokojowiec powracający od księcia pruskiego [Albrechta Hohenzollerna] dostarczył Dantyszkowi list od niego. Książę poinformował, że dowiedział się od króla [Zygmunta I], iż król rzymski [Ferdynand I Habsburg] zwrócił się do monarchy polskiego z prośbą o wyznaczenie komisarzy do rozstrzygnięcia sporu dotyczącego ziem pruskich podległych królowi Polski z wielkim mistrzem Zakonu Krzyżackiego [Waltherem von Cronberg], zgodnie z ustaleniami podjętymi na sejmie Rzeszy w Ratyzbonie. Książę poprosił, by Dantyszek przekazał jemu oraz adresatowi swoją opinię na ten temat.
Dantyszek rozważył opisane królowi przez księcia postępowanie wielkiego mistrza podczas ostatniego sejmu Rzeszy w Norymberdze. Radzi, aby po wyznaczeniu komisarzy król zwrócił się do króla rzymskiego z prośbą o przedstawienie warunków rozstrzygnięcia sporu, które byłyby satysfakcjonujące dla wielkiego mistrza. Zdaniem Dantyszka obowiązek sformułowania takich warunków spoczywa na wielkim mistrzu jako stronie wnoszącej skargę.
Jeśli prośba o przedstawienie warunków spotka się z odmową, tak jak wielki mistrz uczynił to już podczas sejmu Rzeszy w Norymberdze, ponoszenie wydatków na komisarzy i organizację zjazdu będzie pozbawione sensu. Jeśli prośba zostanie spełniona, będzie można rozważać treść warunków, co pozwoli zyskać na czasie.
Swoje zdanie Dantyszek przedstawił, żeby uczynić zadość prośbie księcia. Z powodu słabości ręki nie napisał listu, ale podyktował go sekretarzowi, co wyjaśnił już w liście wysłanym przez pokojowca do króla przedwczoraj.
Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarz Zwykły tekst Tekst + komentarz Tekst + aparat krytyczny
Serenissima Regia Maiestas etc.
Humillimam perpetuae servitutis meae commendationem.
Rediens cubicularius hic ab illustrissimo domino duce in Prussia, vicino meo, reddidit mihi ab eo litteras. Quibus scribit se a Serenissima Maiestate Vestra accepisse, quod serenissimus Romanorum rex Serenissimam Maiestatem Vestram rogaverit, ut, quos posset ferre, in causa terrarum Serenissimae Maiestatis Vestrae Prussiae cum magistro ordinis Teutonici commissarios indicaret, quemadmodum in conventu imperii Ratisbonensi pro conciliatione illius causae constitutum habetur, postulans a me, ut si quid mihi in ea re esset consilii, id Serenissimae Maiestati Vestrae et sibi notum facerem.
Cuius licet pro hebetatione mea nihil, vel admodum parum, mihi inesse agnoscam, ut tamen eiusmodi postulationi vel aliqua ex parte satisfiat, perpendens ea, quae ipse illustrissimus dominus dux Serenissimae Maiestati Vestrae nuper in conventu imperii Nurnbergensi a magistro ordinis facta et ducta esse descripsit, non abs re esse putarem post designationem commissariorum, quos Serenissima Maiestas Vestra ad eam causam adhiberi velit, ut a serenissimo Romanorum rege posceret modos et articulos, quibus magister ordinis per placabilem tractationem sibi satisfactum iri petat. Ad illum enim pertinet, cum actor sit, proponere, quibus de rebus commissarii inter se deliberare et transigere debeant.
Iis propositionibus habitis, consilium inire suaeque partis commissarios, quid facto sit opus, exacte instruere Serenissima Maiestas Vestra posset. Quae, inquam, propositiones si negabuntur, ut iam in conventu Nurmbergensi magister ordinis declaravit, ignorabitur, quid agendum tranctandumve sit, supervacaneaeque expensae et commissariorum inutiles conventus fierent; sin vero Serenissimae Maiestati Vestrae dabuntur, tum primum consultandum erit, quid per commissarios partis Serenissimae Maiestatis Vestrae per eiusdemque nuntios opponi responderique oporteat; in eoque cum temporis decursu non parum temporis causa lucrabitur.
Quod pro mea simplicitate ad postulationem illustrissimi domini ducis, cui morem gero libenter et obsequor, non praescribendo, quod manus mea praestare nequit, veluti ex meis, quas per meum tabellarium nudius tertius a<d> Serenissimam Maiestatem Vestram dedi, intellexit, sed dictando fideliter et sincere in notitiam eiusdem Serenissimae Maiestatis Vestrae deducendum existimavi.
Cui me supplicissime commendo et a Domino Deo aetatem valetudinemque prosperam atque omnium felicium successuum perpetuam precor accessionem intime atque animo cupidissimo.
Datae Heilsberg, IX Novembris 1542.