Letter #5685
[Ioannes DANTISCUS] to [Samuel MACIEJOWSKI]Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1539-06-24
English register:
Supporting the requests expressed in the [Royal Prussian] councillors’ open letter to the King [Sigismund I Jagiellon], Dantiscus asks the addressee for help in persuading the ruler to look more kindly than previously upon their wish regarding moving the Diet [of Royal Prussia] to St. Michael’s Day [September 29], and also to ensure that the opinion of the Prussian councillors is taken into consideration when dividing offices following the death of Ludwig von Mortangen (Mortęski), Castellan of Elbing (Elbląg).
He asks once again for help with achieving a positive resolution to the matter of Lake Drużno (Drausen), in which the Castellan of Gdańsk (Danzig) [Achatius von Zehmen (Cema)] is interested.
Dantiscus asks the addressee to defend him before those who are making him solely responsible for decisions made collectively by the [Prussian] councillors. He warns that if they have to write jointly to the King on every matter, the resultant delays will be detrimental to the ruler’s affairs and thus also to the state.
Dantiscus makes his excuses to Maciejowski for having used the hand of a scribe in his letter to him and the King, the reason being his impaired sight. He indicates that soon he and [Tiedemann Giese] will recount the reprehensible conduct they both experienced as bishops of Kulm (Chełmno) from the King’s subjects living there.
Dantiscus also expects the addressee’s help in connection with the spreading of Lutheranism among the elite in [Royal Prussia].
Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
AAWO, AB, D. 68, f. 279vReverende Domine, frater et amice carissime ac honoran(de) or honoran(dissime)⌈honoran(de)honoran(de) or honoran(dissime)⌉.
Salutem et fraterni amoris commendationem.
Quemadmodum paenultima Maii Dominationi Vestrae Reverendae scripsi, evenit, quod domini consiliarii harum terrarum a serenissima maiestate regia petunt litteris suis, quas apertas ad me miserunt, ut conventus praeteritus in futurum pro sancti Michaelis festo proximo transponatur, quandoquidem nisi peracta messe commode hic conveniri non potest. Ut igitur clementiores quam nuper aures serenissimae maiestatis regiae experiamur, non gravate superinscribed in place of crossed-out ...⌈... illegible⌈...... illegible⌉... illegible⌈...... illegible⌉ superinscribed in place of crossed-out ...⌉ Dominatio Vestra Reverenda operam suam impendat, quod quidem on the margin⌈quod quidemquod quidem on the margin⌉ nostrum omnium nomine magnopere oro, in eo maxime, quae ad dignitatum dispensationem distributionem post mortem generosi domini Ludovici a Mortangen castellani Elbingensis pertinebunt. Qua in re sibi hic Dominatio Vestra Reverenda omnium ordinum animos non vulgariter devinciet.
De lacu Drausen, quae iam rogavi ali paper damaged⌈[ali]ali paper damaged⌉quotiens pro domino castellano Gdanensi, ut ea, quae possit, Dominatio Vestra hidden by binding⌈[Vestra]Vestra hidden by binding⌉ Reverenda praestet, iterum atque iterum rogo, meque cum hoc meo nuntio sub mutua inter nos fiducia certiorem reddat, quibus modis scheda mea et on the margin⌈scheda mea etscheda mea et on the margin⌉ res haec sit tractata et qualemque adscribed⌈queque adscribed⌉ se illa praestiterit.
Praeterea quid in novis et in aula agatur meque benevolentia sua prosequi non desinat. Qua me, rogo, contra eos tueatur, qui asserunt per me hic omnia fieri, quae ex communi fiunt consilio, quod quomodo habeat on the margin⌈quomodo habeatquomodo habeat on the margin⌉, in praesenti domini consiliarii sunt testati. Si semper ad eum modum de singulis, quae serenissimam maiestatem regiam scire oportebit, scribendum erit, possit aliquando moris ex communi scriptione, quae per deliberationes tardius conficitur, intervenientibus rebus serenissimae maiestatis regiae, et huic reipublicae non parum, immo et cum periculo, incommodare. Quod non ob id scribo, quo mihi soli cum aliquando meo superinscribed⌈meomeo superinscribed⌉ aliorumque nomine scribo, credatur, hoc enim labore libenter carere velim, verum fide mea me urgente, quam Deo bene favente, quantumvis amarulenti mei malevoli insaniant, incorruptam sepulcro mecum ingeram. Quod pro me ingenue Dominatio Vestra Reverenda, quam ... illegible⌈...... illegible⌉, ne illi fraudi sit, certo tutam reddo, spondere poterit.
Eandemque felicissime in diuturnitate vel Pylia vivere et valere opto ex animo.
Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Heilsberg, XXIIII Iunii MDXXXIX.
Postscript:
Quod manu mea serenissimae maiestati regiae neque Dominationi Vestrae Reverendae scripserim, ut mihi veniam impetret et indulgeat, quaeso. Scripsi quidem verum sic, quod notas meas amanuensis facilius, quam ego, legeret.
Scribet fortassis Dominationi Vestrae Reverendae reverendissimus dominus Culmensis et ego paulo post cum illo, quibus modis a vicinis suis serenissimae regiae maiestati subiectis magna cum iniuria tractatur, quod quidem et in me, cum inibi agerem, tentarunt. Rogo itaque, quantum potest, communi fratri apud maiestatem regiam opituletur.
Quosdam de nostris, et qui de primis sunt, cepit inficere Luteranismus. Ii nisi reprimantur temporius, facile reliquiae satis ad hoc virus pronae subsequentur. Adiuvet Dominatio Vestra Reverenda, quantum potest.
Cuius fraterno amo paper damaged⌈[mo]mo paper damaged⌉ri me iterum commendo etc.