Etsi multae magnaeque causae sint, mi optime et doctissime Dantisce, cur ego ad te scribere frequenter debeam, et hoc genere officii, si quid id est, utcumque me [virtu]tum et meritorum tuorum ac iucundissimae consuetudinis nostrae memorem exhibere[m], sive etiam quod Augusta discedens hoc me facturum tibi ultro sum pollicitus, ta[men] cur hoc tempore potissimum scribam ad te, in causa est, quod instituto et volunta[ti] meae egregia commoditas et occasio sese mihi dedit, cum optimus et moderatissimus vir Ioannes Levicius noster hinc ad te proficisceretur. Cuius ego consuetudine Venetiis nuper et nunc Patavii paucis quidem diebus usus sum, neque enim licuit pluribus, sed eum virum sane bonum, eruditum et sincerum tuique in primis amantem et pe[r]studiosum cognovi. Huic si meas ad te non dedissem, rem me et amicitia n[ostra], etsi tuis magis quam ullis meis meritis conciliata, indignam me commissurum existim[a]vi. Accidebat hoc etiam, quod faceret, ut eo insuper libentius cum Levicio ad [te] scriberem, quod eo onere levabar, ut quae de rebus hic novis per litteras meas tibi significanda deque me ipso fortassis aliqua, ea tu ex homine fide dignissimo et industrio coram esses auditurus.
Ceterum, quae de condicione mea et successu rerum, quae tibi utique curae esse et pro humanitate tua et benevolentia erga me scire te velle mihi persuadeo, scribere nunc breviter possum, haec sunt. Tandem, mi honorande Dantisce, saxum illud, quod iam diu atque anxie veluti Sysiphus alter volvo, ah, tandem utcumque constitit, ut Italiam optatam et intermissa virtutis et litterarum studia revisere mihi licuerit. Itaque quasi a longo veterno expergefactus et ipse ad me rediisse et ingeniu[m], vigor, alacritas et libertas illa mea pristina mihi plane restituta videntur, ac sentio, Dantisce, quantis gaudiis et voluptatibus eos perfundi et beari necesse est, qui re vehementer et ex animo desiderata potiuntur. Non, m[e] Hercule, ut quidam sinistri et malevoli homines interpretati sunt, propterea ut voluptatibus et beluinis deliciis me dedam, sed ita sim felix, omnia mihi ex sententia eveniant contingantque. Virtutis et litterarum amor et causa ea studia, si illi voluptatem et delicias vocant, recte et mecum, et Iove aequo iudicant. Quid enim illis iucundius, quoid suavius, qu[id] beatius hic ego me quemvis Epicurum superare fatebor libentissime. Absi[t] dicto invidia et arrogantia, atque utinam ea gaudia diuturna mihi ess[ent], et quam solida, quam optarem.
Sed multum vereor, mi humanissime Dantisc, profectus enim sum in Italiam, ut te scire arbitror, studio et cupiditate summa spe etiam aliqua facultate sane exigua et paene nulla. Quippe sumptum privato, quanto summo conatu corradere et extorquere vix potui, null[a] hactenus externa ope aut subsidio vel adiutus, vel sublevatus. Multa enim me praeter meam et omnium exspectationem et spem omnino fefellerunt.
Nec me ipsum incuso - potuit, quae plurima virtus esse, fuit. Omnia corradens, aere alieno dissoluto octoginta ex Augusta aureolos mecum extuli. Ex iis hactenus in viaticum et sumptus, et libros, vestesque et res studiis ac usui necessarias XL amplius hactenus impensi residua pecuniola. Quam diu cum famulo, quo commode et honeste carere non possum, vivere hic queam, in ea praesertim annonae etiam caritate, quae tam gravis est, quam Levicius tibi dicet, ipse optime intelligis, mi experientissime Dantisce.
Equidem in angustum meae cogantur copiae. Post Deum Optimum Maximum summa et praecipua mihi spes est in optimi et sanctissimi principis, et erga me paterna pietate spectanti episcopi Olomucensis beneficentiam et liberalitatem. Is pro amore et bonitate sua summa ab omnibus neglectum et desertum numquam me ipse neque neglexit, neque deseruit. Secundum hunc multo maximam fiduciam concepi de Loxani et Venceslai nostri, lectissimorum hominum et praeclare de nobis meritorum, amicitia et benignitate. Quorum in aula regia benevolentia et cura de me, studiis et fortunis meis semper exstitit singularis, necessariis maxime et dubiis temporibus meis, quibus ut pro humanitate tua et auctoritate, et gratia, quibus apud eos plurimam polles, me et studia mea diligenter et de meliore nota commendes, vehementer etiam atque etiam te rogo, et ne me in proposito honestissimo et studiis pulcherrimis summa cum {cum} voluntate et animi impetu versantem deserant, ne prius quoque cum perpetua et summa iactura iterum et iterum mihi contigit, medio in studio inceptum studiorum meorum cursum interrumpere cogor.
Polliciti sunt illi ultro mihi opes et praesidium suum meque spe optima confirmarunt. Et certo mihi persuadeo eos mihi et virtuti meae non defuturos, modo id in tempore ac mature fiat. Scis enim, mi Dantisce, quam ubique sit miserum egere, et in Italia etiam periculosum. Fit enim pro ea, qua esse solet, humanitate illa natio, credo, ne inhospitalis videatur, ut multi propter aes alienum, quantumvis exiguum, publicitus hospitio excipiantur, id quod vestris aliquot hominibus, iisdem amicis meis, non multo ante tempore contigit indignissime. Qui honos ne et mihi aliquando habeatur, longe in posterum prospiciendum mihi videtur. Sum enim minime, ut scis, ambitiosus, eiusmodi praesertim honorum, verum, mi honorande amice, nunc etiam patrone, quoniam nescio, quo meo iure satis familiariter et paene impudenter amicitia tua et bonitate utor, ne an abutor dicam, hominis praesertim ea virtute et dignitate praediti, quia vero semel frontem perfricui, hoc etiam tibi iniungo negotii, quod ut suscipere non graveris, vehementer abs te contendo.
Agas cum Venceslao itemque cum Loxano nostro, ut pro me absente praerogativam seu, ut vocant, gratiam exspectativam sacerdotii sive canonicatus Sacrosanctae Crucis Vratislaviae ab inclito rege nostro impetrent, quod illis propterea etiam factu facillimum est, quod diplomata super eiusmodi donationibus ab ipsis confici solent. Concessum est hoc idem externis et alienissimis hominibus, indignissimis etiam et sycophantis, me praeterito et neglecto hactenus, illa in patria genito. Ea utique familia eademque ingenii et virtutis praerogativa libet enim magnifice loqui et certe decet adversus ignorantes, quid quaque in re verum rectumque sit. Scis enim neglectae contemptaeque virtutis stimulos et impetus acerrimos et molestissimos solere existere.
Et tamen sunt et inveniuntur, si diis placet, qui me conqueri, qui dolere vetent, et aegre ferant, eo, dii boni, miseriarum recidimus, ut pulsatis rogandum sit et pugnis cesis adorandum.
Non ego firmus in hoc, non haec patientia nostro ingenio frangit fortia corda dolor, sane videre licet, et nimium licet, ac nunc quidem, si umquam antea, quas turbas, quas tempestates, quam miseros tumultus haec perversitas et indignitas neglectae contemptaeque virtutis ediderit. Et vereor, ne sit editur[us], nisi resipuerimus, et Deus nos propitius respexerit, ne aliquid de improviso existat, ut ludum ac iocum dicas fuisse priora illa, prae ut illius rabies, quae sit designatura.
Me vero nulla cuiusquam iniuria et terror ab instituto pulcherrimo et rectissimo sensu dimovebit meaque virtute me involvam probamque pauperiem sine dote quaeram,
modo liceat mihi paupere cul... vivere et modo splendeat in mensa tenui salinum
, ut inquit poeta sane bonus. Parvo bene vivetur. Id vero nescio, quo meo fato et infelicitate mihi non contigit. Itaque aliena ope egeo et obnoxius esse cogor. Praeclare tam[en] mecum agi puto, quod optimis et honestissimis ac ad virtutem natis hominibus, quod amicis, inter quos eximiam spem concepi, et te, mi humanissime Dantisce, Logum tuum tua liberalitate in studiis suis aliquando usurum, cum praesertim voluntati tuae, de qua certo mihi persuasum est, etiam faculta...s non sit omnino defutura. Es enim nuper a sapientissimo et aequissimo rege tuo dignitate et opibus non contemnendis, quamquam virtus illa tua eximia multo mereatur ampliora, nonnihil auctus et ornatus.
Haec ego, mi honorande antistes, bonitate et humanitate illa tua ac facilitate singulari fretus et excitatus liberius fortassis, prolixius certe et satis verbose ad te scripsi, eo etiam magis, quod cum Levicius aliquot dies Patavii sub[sti]sset, plusculum otii nactus eram. Ignosces igitur pro virtutibus tuis mihi, [qui]bus me commovisti, hoc tum me consecutum existimabo. Cum mihi vel tri[bus] saltem verbis responderis et, quid profeceris in causa mea apud Vences[laum] et Loxanum profeceris.
Lazarus meus, idemque tuus, Patavium ad professionem Graecarum et Latinarum litterarum conductus ille quidem dicitur, sed nondum huc accessit, Bononiae est et circa finem huius mensis huc dicitur venturus. Litteras tuas in commendationem meam peramice et luculenter scriptas ex Venetiis a[d] eum perferendas curavi.
Cornelio nostro iuveni ingenii et virtutis laudibus ...natissimo et promptissimo Achati et Patroclo tuo, amico meo lectissimo sa[lu]tem, cui me commendari percupio. Non piguisset me etiam ad ipsum scribere, nisi ad te quae scribo, ad illum scripta fere existimarem. Solent enim pro summa vestra coniunctione et lege necessitudinis omnia inter nos esse communia.
Salvere etiam iubeo eximium virum Philippum Melanchtonem litterarum et notitiae nuper inter nos conflatae causa.
Tu vero mihi hoc quoque ignosces, mi Praesul, neque arrogantiae aut superbiae meae ascribes, quod reverentias, paternitates, amplitudines et hoc genus fumosarum adulationum litteris non immiscuerim, memini enim me ad te, hoc est Dantiscum, virum doctum et prudentissimum scribere, qui haec non tam affectare, quam ridere et contemnere soleat. Et simul video veteres illos ab huiusmodi deliciis vel ineptiis potius procul refugisse. Si tamen iis delectaris, quid negotii est deinceps ascribere.
Bene vale, Logi tui memor, quem pergas, ut facis, amare.
