AAWO, AB, A2, f. 18r

Edictum ad parrochos, ut festum Visitationis B(eatae) or B(eatissimae)⌈B(eatae)B(eatae) or B(eatissimae)⌉ Virginis restituatur solemniterque celebretur.

Iohannes Dei gratia episcopus Varmiensis Honorabili Domino Ioanni Langhannike archipraesbytero, plebano ecclesiae civitatis Heilspergk ceterisque plebanis, viceplebanis, vicariis et verbi Dei praedicatoribus religiosis et saecularibus per dictam sedem ubilibet constitutis salutem in Domino sempiternam.

Cum festum Visitationis Gloriosissimae Virginis Mariae a longissimo retro tempore celebratum AAWO, AB, A2, f. 18v per praedecessorem nostrum proximum, qui ad alterum is written over p⌈pss written over p⌉tius festi annum, dumtaxat superstes, in eodem festo ex vivis cessit, destitutum et abolitum fuerit, nos pro singulari, qua debemus omnes, erga Virginem Matrem devotionis affectu nolentes quippiam divinis laudibus detrahi considerantesque hoc festum optimo funda written over gi⌈gidada written over gi⌉mento subnixum esse, quippe cuius historia in evangelicis litteris plane contineatur et populi laboribus non admodum multum per unius diei celebritatem decedat. Idipsum festum Visitationis Mariae cum sua octava per totam dioecesim nostram restituendum duximus et praesentibus restituimus.

Quapropter vobis ms. nobis(!) ⌈vobisvobis ms. nobis(!) ⌉ omnibus supradictis in virtute sanctae oboedientiae mandamus, ut dictum festum cum sua octava per nos, ut praemittitur, restitutum sub solemnitate chori et fori cantuque ab antiquo consueto, ut totum duplex celebretis populoque vobis commisso celebrandum publice de ambone denuntietis.

Intelleximus etiam et oculis nostris vidimus, postquam Sanctissimum Corpus Domini vel in processionibus, vel item ad aegrotantes profertur, debitum illi cum genuflexione honorem et reverentiam a multis non deferri. Proinde vobis iniungimus, ut ex contionibus AAWO, AB, A2, f. 19r vestris ad debitam devotionem et reverentiam Sacratissimo Eucharistiae Sacramento habendam et faciendam parochianos vestros cohortetis, ut Venerabile Sacrum genuflexione honoretur on the margin⌈ut Venerabile Sacrum genuflexione honoreturut Venerabile Sacrum genuflexione honoretur on the margin⌉[1], certifican(tes) or certifican(do)⌈certifican(tes)certifican(tes) or certifican(do)⌉ illos, quod si quis aetatis iam adultae repertus fuerit et per vos aut quoscumque ad nos delatus, qui hoc ipsum pium nostrum mandatum contempserit et genua in loco competenti coram hoc Venerabili Sacramento, cum per sacerdotem cum signo et pulsatione campanae portatur, non flexerit, quod nos illum vel illos utriusque sexus duodecim hebdomadarum in carcere vel totidem marcarum poena irremissibiliter multari committemus.

Volumus autem, ut hoc mandatum de vicino ad vicinum plebanum missum atque exsecutum, per novissimum ad cancellariam nostram reportetur.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ in arce nostra Heilspergk, XIIII die mensis Iunii 1 anno Domini MDXLIIII-o.

[1 ] text inserted from the margin of p. 18v

UUB, Obr 68:395, page before the title page

Ioannes Dei gratia Episcopus Varmiensis.

Universis et singulis diocesis nostrae parochis et animarum curatoribus atque ad populum nobis commissum contionatoribus salutem in Domino.

Cum passim hoc nostro tempore diversi ab ecclesia catholica catechismi orig. cathecismi⌈catechismicatechismi orig. cathecismi⌉ circumferantur, quibus simplici vulgo imponitur, hunc libellum ex sacris evangeliis et sanctorum patrum constitutionibus conscriptum ad vos sub sigillo nostro dedimus, ut ex eo purae religionis et verae pietatis dogmata plebi depromatis, ne pravis doctrinis iniciatur. Quod ex contionibus vestris sub censuris ecclesiasticis et sub iurata nobis oboedientia a vobis fieri volumus et hortamur.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ex arce nostra Heilsberg, ad anni huius ineuntis felicitatem, prima Ianuarii MDXLVI.