1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548
GAASBEEK · GABLENTZ Hans von der · Gabriel, head of the school in Graudenz · GADDI Niccolò · GALANDIUS Petrus · GALENUS Aelius · GALLARATI Bianca · GALLER Quirinus · GALLO Bernardino · Gamaliel · GAMICZ Ioannes Alfonsus · GAMRAT Piotr · GANDUCIUS Emanuel · Garamantes · GARCÍA DE LOAYSA Y MENDOZA Juan · GARCÍA Gonzalo de Villadiego · GARCÍA Pedro Jr · GARCÍA Pedro Sr · GARDINER Stephen · GÄRTNER Barthel · GÄRTNER Christina · Gaspar, a parish priest in Frauenburg · GASZTOŁD Olbracht · GATICUS Marcus Antonius · GATTENHOFER Christoph · GATTINARA Giorgio di · GATTINARA Giovanni Bartolomeo di · GATTINARA Hieronymus di · GATTINARA Iacobus di · GATTINARA Ioannes di · GATTINARA Mercurino Arborio di · Gauls · GĄDKOWSKI Bartłomiej · Gdańsk aldermen of · Gdańsk Citizens of · Gdańsk, Town Council · Gdańsk, Town Council, Envoys of · Gdańsk, Town Council, messenger of · Gdańsk, town court · GEBOR Dorota · GELDERN Karl von · GELLIUS Aulus · GELWALT Georg · Gemma Frisius · Gemma Frisius, son of · Genovese · Georg I Greif von Pommern · Georg II of Brieg · Georg III Landgrave of Leuchtenberg · Georg of Austria · Georg of Saxony der Bärtige · Georg von Hohenzollern der Fromme · Georg von Rhein, Count Palatine of the Rhine · Georgiani, supporters of Georg UTJEŠENOVIĆ · Georgius de Szamotuły · GERKE Bartholomeus · Gerko · Gerko de Brezgi · Germaine de FOIX · Germans · GERSDORFF Krzysztof · GERTNER Mertenn · Gertrudis · Geryon · Gestas, the bad thief · Getae · Ghent A parish priest of St. Michael's Church in · Ghent bailiff of · Ghent Citizens of · Ghent, Chapter · GHILINO Camillo · GHINUCCI Girolamo · GIBERTI Gian Matteo · GIESE Georg · GIESE Małgorzata · GIESE Tiedemann · GIESE Tiedemann · GIESE Tiedemann, Commissioner to · GIESE Tiedemann, messenger of · GIESE Tiedemann, subject of · GILLIS Gillis · GILLIS Pieter · GINDLEWSKI Kilian · GIORAVINSCHI · Giovanni Bernardino SANSEVERINO · GIOVIO Paolo · GIRLACH Mathias · Giulia of Naples · GLANDAU Michel · GLASER Georg · GLASER Paul · GLASNOTZKY Jakob · GLASNOWSKI Han(n)s · GLAUBICZ Melchior · GLAUBITZ Hans · GLAUBITZ Nicolaus · Glaukos · GLESER Melchiar · GLINNTZEN Georgius · GLOCKENER Mathias · GLOGHER Nickel · GLOSOW Hans · Glottau parisch church in · GLYMES Anna van · GLYMES Antoon III van van Bergen · GLYMES Cornelis van van Bergen · GLYMES Jan III van van Bergen · GLYMES Jan IV van van Bergen · GLYMES Ludwig van · GLYMES Maria van · GLYMES Mencía van · GLYMES Robert van van Bergen · GŁOWA Michał · GŁUCHOWSKA Anastazja · GŁUCHOWSKA Jadwiga · GŁUCHOWSKI · GŁUCHOWSKI Jan · GŁUCHOWSKI Jerzy · GŁUCHOWSKI Łukasz · GŁUCHOWSKI Mikołaj · GNAPHEUS Gulielmus · Gnatho · GOCLENIUS Conradus · Goliath · GOLINSKI Ioannes · Gołąb Community of · GONZAGA Luigi da Bozzolo Rodomonte · GONZAGA Ercole · GONZAGA Federico da Bozzolo · GONZAGA Federico II · GONZAGA Ferrante · GONZAGA Ippolito · Gordian III · Gordias · GORREVOD Laurent de · GOSSAERT Jan · GOSSLAWSKY Simon · GOSTYŃSKI Jan · Goths · GOTZ · GÓMEZ Álvar de Ciudad Real · GÓRKA Andrzej · GÓRKA Łukasz · GÓRSKI Piotr · GÓRSKI Stanisław · GRABAU Walenty · GRABAW Bartholomeus de · GRABIA Mikołaj · GRABKOWSKI Stanisław · GRABOW Achatius · GRACHT Frans van der · GRACHT Frans van der · GRACHT Wouter IV van der · GRACIÁN Diego de Alderete · GRACIÁN Diego de Alderete, sister of · GRAMONT Gabriel de · GRAP(E) Andrea · GRASSI Achille de · GRASWEIN Helena von · GRASWEIN Wolfgang · Graudenz Citizens of · Graudenz Clergy of · Graudenz, Town Council · GRAVE Bartholomeus de · Greeks · Gregorgius, Dominican monk · Gregorius, organist at Vilnius Cathedral · Gregory I · GREIFFENCLAU Richard von Vollrads · GRESDORFORS Martinus · GREUSING Anna · GREUSING Philip · GRIMALDI Agostino · GRIMALDI Girolamo · GRIMALDUS Stephanus · Grindelwald Citizens of · GRITTI Alvise · GRITTI Andrea · GRÖBEL Christoff · GRÖBEL Donathus · GROPPER Johann · GROS Francz · GROS Johann le · GROSS Tomasz · GROSS Vincentius · Grosser Werder (Żuławy Wielkie), dike association of · GROSSYNNE, wife of Vincentius GROSZ · GRÖTHNIGSCHE · GRUDIUS Nicolaus · GRUDZIŃSKI Sigismundus · GRUNDEMANSCHE Clara · GRUSZCZYŃSKI Bartłomiej Kośmider · GRUSZCZYŃSKI Jan · GRUTERE Anna de · GRYNAEUS Simon · Grynea · GUALANDI Alfonso · GUALANDI Isabella · GUEVARA Fernando de · GUIDANO Ottaviano · GUIDICCIONI Bartolomeo · GUIDICCIONI Giovanni · GUNDELFINGER Joachim · GÜRTLER Barbara · GÜRTLER Ioannes · Gustav I Vasa · GUT, administrator of Gołąb · GUTIÉRREZ Alonso · GUTSLEF Kersten · GUTSLEF Kersten, servant of · GUTTETER Friedrich · GUTTETER Friedrich, wife of · Guttstadt Collegiate Church in · Guttstadt vicars of · Guttstadt, Chapter · Guttstadt, town court · GUTZLEF Reinhold · GYLDENSTIERNE Knud Henriksen · GYRLACH Lazarus
WYSZUKIWANIE
Pełny tekst
Znaleziono: 10
zachowanych: 10 + zaginionych: 0
1 | IDL 1538 | ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
odebrano [1537]-07-16 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Revrendissimo ac magnifico Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Colmensi, serenissimi regis Poloniae oratori Salutem plurimam. Etsi ex litteris Alberti Cuon animum consiliumque meum cognoscere possis, vir clarissime, tamen officium meum esse putavi brevem hanc epistolam ad te mittere, ut memoriam mei tibi refricarem, quam tibi prorsus excidisse arbitror. Nec mirum supputo enim annos septem et eo amplius ab eo tempore, quo cum Valdesio nostro caesaris secretario mihi tibique amicissimo proxime essemus una, ubi quasi divinans fore mihi aliquando hoc expetendum, honori studioque tuo inserviens, te ob tuam auctoritatem eruditionemque singularem maxime colebam. Quae plurimum apud me valuisse ex hoc maxime negotio potes existimare. Cum primum Augusta Vallisoletum venit, id est ad Calendas Iunias, Mercurio quodam dextro seu potius Deo Optimo Maximo, qui semitas hominum dirigit inscius rerum sortitus sum hospitium apud dominam Isabellam matrem Ioannae Dantiscae tuae filiae, quam puellam quoties video (video autem quotidie) te ipsum intueri videor. Quid multis memoria tui meumque perpetuum de tua singulari virtute et eruditione iudicium ipsaque puella miserabilis derelicta, at proinde amabilis et alia multa amore quodam honesto et sancto animum meum impulere, ut mea interesse putarem uxorem eam ducere, dummodo per gratiam tuam id fiat. Quam profecto ob hoc exspecto, quod mihi reddenda sit ratio vitae meae tum Augustae virisque non parvae auctoritatis in Hispania, tum matri consanguineisque meis honestissimis eisdemque ditissimis. Ceterum, quod scire fortasse averes de condic{t}ione vitae meae, sum etiam nunc apud serenissimam Augustam eodem munere fungens, quo Valdesius noster apud caesarem olim fungebatur, sane honorifico sed laborioso. Nam praeter multa, quae mihi in dies negotia facessunt, in linquis barbaris non mediocrem operam praesto, nempe vertendis litteris Gallicis, Italicis et Latinis. Ab his muniis obeundis quidquid otii datur fere in studiis litterarum consumo Graecis praecipue et Latinis. Nec umquam adeo sum occupatus, quin exercitii gratia duas lectiones fere singulis diebus uni aut alteri amico interpreter, alteram Latinam ex orationibus Ciceronis, alteram graecam ex orationibus Isocratis aut Demosthenis. Reverendissimo domino cardinali Toletano sum familiarissimus, siquidem quotidie noctu apud eundem duas horas insumo, cum propter negotia publica quae mihi pleraque cum eo sunt conferenda, tum etiam propter litterulas meas, quibus ille vir gravissimus ad solatium et levamen olestorum negotiorum libenter utitur. Itaque auctorem aliquem probatum una legentes materiam colloquendi Latine arripimus, quo in genere non nihil mihi tribuit, delectatur enim maxime sermone Latino fortasse praesagiens iam nunc se ad pontificatus apicem venturum. Interdum iussu illius vel prosa, vel carmine aliqua condo, ne ille me existimet mercurium tantummodo in lingua habere. Hoc genus est oratio funebris a me tumultuarie eodem die, quo princeps Taurinorum obiit edita et pronuntiata, quam propterea ad te misi, ut si velis ex hac apo tov onychon ton leonta gignoskein, ut proverbio dicitur, eruditiunculae meae periculum facies. Reliqua de me ab ipso Cuon et aliis accipies, quae fide mea spondeo futurum, ut omnia longe ampliora quam ab ipsis de me predicantur invenis.Vale. Vallisoleti, Idibus Septembris 1536. Postscript:
Paene praeterieram, quod maxime scriptum oprtuit, hoc est filiam paper damaged⌈[am]am paper damaged⌉ et matrem ignaras huius consilii a nobis initi. Et hoc amplius quam primum a te prospici oportere puellae nimirum annum iam decimum ingressae, ne pudicitia eius apud matrem non satis spectatis moribus, et cui nihil praeter praetium dulce est, periclitetur. Nam interim, hoc est tantisper, dum hic curia agit sanctissime et honestissime educatur apud matrem meam, quae in praesentiarum apud me agit, agetque aliquamdiu in curia caesaris rationes muneris administrati a marito defuncto reddens, qui dum viveret praefectus tormentorum bellicorum caesaris erat. Itaque praetextu hospitalitatis et amicitiae nostrae observatur a nobis observabiturque quam diu hic erimus. Iterum vale et Bernardum Dantiscum fratrem olim laborum meorum socium meo nomine saluta. Tuus dum suus erit Iacobus Gratianus | ||||||||||||||||||||||
2 | IDL 1712 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
odebrano [1537]-10-07 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Reverendissimo Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi serenissimi regis Poloniae consiliario, etc. Salutem plurimam.
Etsi ex litteris Alberti Cuon et aliorum animum consiliumque meum cognoscere posses, vir clarissime,
tamen officium meum esse putavi brevem hanc epistolam ad te mittere, ut memoriam mei tibi refricarem, quam tibi prorsus excidisse arbitror. Nec mirum supputo enim annos septem et eo amplius ab eo tempore, quo cum Valdesio caesaris secretario mihi tibique amicissimo proxime essemus una, ubi quasi divinans fore mihi aliquando hoc expetendum, honori studioque tuo inserviens, te ob tuam auctoritatem eruditionemque singularem colebam, quae plurimum apud me valuisse ex hoc maxime negotio potes existimare. Cum primum Augusta Vallisoletum venit, id est ad Calendas Iunias, Mercurio quodam dextro seu potius Deo Optimo Maximo, qui semitas hominum dirigit, inscius rerum sortitus sum hospitium apud dominam Isabellam matrem Ioannae Dantiscae, tuae filiae, quam puellam quoties video (video autem quotidie saepius) te ipsum intueri videor. Quid multis memoria tui meumque perpetuum de tua singulari virtute et eruditione iudicium antiqua amicitia ipsaque puella miserabilis ac proinde amabilis et alia multa amore quodam honesto et sancto animum meum impulere, ut mea interesse putarem uxorem illam ducere, dummodo per gratiam tuam id fiat. Quam profecto ob hoc exspecto, quod mihi reddenda sit ratio vitae meae, tum magnatibus et viris non parvae auctoritatis in Hispania, tum et matri consanguineisque meis honestissimis eisdemque ditissimis. Ceterum, quod scire fortasse cuperes de condicione ms. condictione(!)
⌈condicionecondicione ms. condictione(!)
⌉ mea, sum etiam nunc apud serenissimam Augustam, eodem munere fungens, quo Valdesius noster olim apud caesarem fungebatur, sane honorifico, sed laborioso. Nam praeter multa, quae mihi in dies negotium facessunt, ver
Vallisoleti, Idibus Septembris 1537[1]. Postscript:
Paene praeterieram, quod maxime scriptum oportuit, hoc est matrem hidden by binding⌈[trem]trem hidden by binding⌉ atque filiam ignaras huius consilii a nobis initi. Et hoc am hidden by binding⌈[am]am hidden by binding⌉plius quam primum abs te prospici oportere puellae nimirum iam un hidden by binding⌈[n]n hidden by binding⌉decimum annum ingressae, ne pudicitia eius apud matrem non hidden by binding⌈[n]n hidden by binding⌉ satis spectatis moribus et cui nihil praeter praetium dulce est, peri hidden by binding⌈[i]i hidden by binding⌉clitetur. Nam interim, hoc est tantisper dum curia Augus hidden by binding⌈[us]us hidden by binding⌉tae hic agit et quoad responsum tuum accipiamus, educatur hidden by binding⌈[ur]ur hidden by binding⌉
Ne autem existimares me hoc coniugium utilitate metiri, petii abs te in litteris Germanorum, ut si fortasse gravareris aliquid dotis filiae mittere, saltem dares operam, uti a serenissimo rege Poloniae stipendii nomine quotannis aliquid in hac curia acciperem nimirum negotia ab eodem rege mihi mandanda curaturus, cum nemo alius (absit verbo invidia) in aula Augustae melius me hoc facere possit, cum propter praxim et peritiam rerum longo usu mihi comparata<s>, tum propter linguarum cognitionem, quibus ad vos esset isthuc scribendum. Quod si hoc etiam grave videbitur, id quod tute ipse fatebere minus, cum pollicitis quilibet abundare possit, promittito mihi aliquid bona fide, ut aliis satisfaciam et in verbo tuo laxabo rete meum. Haec ad te pluribus exemplis scripsi propter temporum iniquitatem. Iterum vale. Vallisoleti, Idibus Martii 1537. Tuus dum suus erit Iacobus Gratianus Alderetus [1 ] 1537 probably added later in the other hand; it should be 1536. | ||||||||||||||||||||||
3 | IDL 1656 | ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
odebrano [1537]-10-07 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Reverendissimo atque magnifico Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi et serenissimi regis Poloniae oratori, etc. Reverendissimo atque Illustrissimo Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi, etc., Iacobus Gratianus Alderetus salutem plurimam dicit.
Exspectabam in dies aut potius in horas litteras tuas, quibus meis pluribus exemplis ad te missis responderes. Sed cum eas tardiores prospicerem et caesar in Aragoniam iter adornaret, quem e vestigio eram consecuturus, non mihi quicquam fuit prius, quam filiam tuam Ioannam Dantiscam a matre abducere et cum omni devotione facessere id, quod postea etiam nihilo plus habiturus eram facturus, hoc est eandem uxorem ducere. Itaque pridie Calendas Iulias convocatis amicis non parvae auctoritatis, qui sua praesentia sponsalia mea dignati sunt honestare, in hospitio Fuggarorum, ut convenerat, bonis auspiciis filiam tuam sponsam accepi. Quam postridie satis honorifice cum matre mea, femina gravissima et honestissima, in vicum prope Metinam del Campo misi, ubi mater mea et domum et praedia habet, nimirum ut apud eandem ageret, discens et bonos mores et munia honestae mulieris, quae apud matrem Isabellam neutiquam didicisset. Interim dabitur opera, ut ipsa domina Isabella mutato instituto vitae frugi sit, quod omnino pollicetur, ubi
Vale Praesul Reverendissime. Vallisoleti, pridie Nonas Iulii 1537. Eiusdem Reverendissimae Dominationis Tuae humillimus servus Iacobus Gratianus Alderetus Postscript: Domina Isabella socrus petiit a Fuggeris viginti illos annuos ducatos, quos tu per litteras tuas promiseras illi datum iri, cum primum filiam a se mitteret, sed cum illi respondeant, nihil tale a te in mandatis habere, ne coacta egestate mutet consilium recte vivendi, interim cogor illi dare. Gratum omnibus erit, ut ipsius hac de re memineris. | ||||||||||||||||||||||
4 | IDL 1657 | ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
odebrano [1537]-11-15 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Reverendissimo ac magnifico Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi, serenissimi regis Poloniae oratori, etc. Reverendissimo atque Illustrissimo Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi Iacobus Gratianus Alderetus salutem plurimam dicit.
Exspectabam in dies aut potius in horas litteras tuas, quibus meis pluribus exemplis ad te missis responderes. Sed cum eas tardiores prospicerem et caesar in Aragoniam iter adornaret, non mihi quicquam fuit prius, quam filiam tuam Ioannam Dantiscam a matre abducere et cum omni devotione facessere id, quod postea etiam nihilo plus habiturus eram facturus, hoc est eam uxorem ducere. Itaque pridie Calendas Iulias convocatis amicis non parvae auctoritatis, qui sua praesentia sponsalia mea dignati sunt honestare, in hospitio Fuggarorum, ut convenerat, bonis auspiciis filiam tuam sponsam accepi. Quam postridie satis honorifice cum matre mea, femina gravissima et honestissima, in vicum prope Metinam del Campo misi, ubi mater et domum et praedia habet, nimirum ut apud eandem ageret, discens et bonos mores et munia honestae mulieris, quae apud matrem Isabellam neutiquam didicisset. Interim dabitur opera, ut ipsa domina Isabella mutato instituto vitae frugi sit, quod omnino pollicetur, ubi et favorem et liberalitatem tuam,
Vale Praesul Reverendissime. Vallisoleti, pridie Nonas Iulii 1537. Eiusdem Reverendissimae Dominationis Tuae humillimus servus Iacobus Gratianus Alderetus Postscript: Domina Isabella socrus petiit a Fuggaris viginti ducatos, quos tu scripseras illi datum iri, cum filiam a se mitteret, sed illi respondent, nihil tale a te in mandatis habere, quare ne coacta egestate consilium recte vivendi mutet, ipse illi suppedito. Optarim sis memor illius quo sibi consulat vel nubat. Vale. | ||||||||||||||||||||||
5 | IDL 1658 | ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
odebrano [1537]-10-07 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Reverendissimo atque magnifico Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi, serenissimi regis Poloniae oratori, etc. Reverendissimo atque Illustrissimo Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Culmensi Iacobus Gratianus Alderetus salutem plurimam dicit.
Exspectabam in dies aut potius in horas litteras tuas, quibus meis pluribus exemplis ad te missis responderes, vir clarissime. Sed cum eas tardiores prospicerem et caesar in Aragoniam iter adornaret, non mihi quicquam fuit prius, quam filiam tuam Ioannam Dantiscam a matre abducere et cum omni devotione facessere id, quod postea etiam nihilo plus habiturus eram facturus, hoc est eam uxorem ducere. Itaque pridie Calendas Iulias convocatis amicis non parvae auctoritatis, qui sua praesentia sponsalia mea dignati sunt honestare, in hospitio Fuggarorum, ut convenerat, bonis auspiciis filiam tuam sponsam accepi. Quam postridie satis honorifice cum matre mea, femina gravissima et honestissima, in vicum prope Metinam del Campo, ubi mater mea et domum et praedia habet, misi, nimirum ut apud eandem ageret, perpetuo discens et bonos mores et munia ho
Vale Praesul Reverendissime. Vallisoleti, pridie Nonas Iulii 1537. Eiusdem Reverendissimae Dominationis Tuae humillimus servus Iacobus Gratianus Alderetus | ||||||||||||||||||||||
6 | IDL 1770 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Ioannes de Curiis Dantiscus, episcopus Culmensis etc. et ad ecclesiam Varmiensem postulatus etc. Domino Iacobo Graciano salutem.
Quod litteris tuis, quas, si recte meminimus, trinis exemplis accepimus on the margin⌈quas, si recte meminimus, trinis exemplis accepimusquas, si recte meminimus, trinis exemplis accepimus on the margin⌉, hucusque non rescripserimus, in causa fuit expectatio responsi ad nostras written over meas⌈measnostrasnostras written over meas⌉,
quas ad quosdam amicos nostros et ad ipsam Isabellam, matrem sponsae tuae, dederamus, quandoquidem iis mentem nostram de illa et filia declaravimus – quod neque te porro, ut arbitramur, latere potuit – persuadentes nobis litteras manu nostra scriptas et a domino Ehingero matri superinscribed⌈matrimatri superinscribed⌉ redditas te legisse. Ad eas
ne iota quidem illa rescribi nobis curavit, neque in praesens cum iis, quas cum tuis misit superinscribed in place of crossed-out accepimus⌈accepimusmisitmisit superinscribed in place of crossed-out accepimus⌉, respondit, non secus atque si numquam recepisset, connivens nimirum supina aure ad ea, quae nos, ut serio sciremus, tum ex nostra, tum etiam ex re illius esse putavimus, quasi vero multam Circeam bibisset mandragoram. Atqui longe fuisset illi utilius superinscribed in place of crossed-out expressius⌈expressiusutiliusutilius superinscribed in place of crossed-out expressius⌉ commodiusque, si poto elleboro nostris admonitionibus paruisset, verum imprudens mulier id ut nobis ut alienum venum ire et praesenti pecunia voluit, quod prius nostrum esse confirmabat. Quis autem adeo
stupidus et bardus est(?), ut id, quod suum est, sciens emat? Eoque nobis, qui alias in malum minime suspicaces esse solemus, quiddam gravioris opinionis, et fortassis non incertae nec, non sine pungente scrupulo iniecit. Quam quidem opinionem per tuas litteras initumque coniugium, quod tibi et novae nuptae felix faustumque esse optamus, adimi nobis non gravate sustinemus, utpote pro tuis virtutibus eruditioneque non vulgari atque pro veteri nostra in te propensione tibi volentes optime, hancque amicam in te nostram cogitationem et voluntatem consum{m}ato modis legitimis matrimonio non obscure agnosces, reque ipsa experieris. Tu modo, quod facis interim, cura, ut tibi honestis moribus pro paterno tuoque decore coniunx in ea qua est aetate educetur ac instituatur. Ceterum, quod hinc petis stipendium pro negotiis nostris in aula vestra obeundis, non tibi deesset opera adminiculumque nostrum, verum hoc tempore nobilis quidam ex nostratibus Fabianus, qui nobis, cum oratorio fungeremur munere in Hispaniis, aliquot annis inservivit, Isabellae non incognitus et tibi fortasse notus, hanc gerit provinciam. Illi scribemus, ut tecum super iis cum ... illegible⌈...... illegible⌉ faciet conferat tecumque dispiciat, quod ex tuo negociorumque superinscribed⌈queque superinscribed⌉ tractandorum usu esse possit. Aureus De annua pensione non est q(uo)d quod Isabellae debemus, cum oblatam toties superinscribed⌈totiestoties superinscribed⌉ condicionem non susceperit. Si nostris obsecuta fuisset me(?) non iniquis monitis ex pacto secundum pactum, quod inire cum illa voluimus, admisisset, iam quod quereretur et de quo
sera ducitur paenitudine, non haberet. Nihilo secius tamen, licet spes non sit, ut
licentioris
centioris
institutum
institutum
vitae on the margin in place of crossed-out vitae genus⌈vitae genusms 2 3 4 licentioris, Ex castro nostro Lubaviensi, XVI Novembris anno Domini ms. Anodomini(!) ⌈anno Dominianno Domini ms. Anodomini(!) ⌉ MDXXXVII. Postscript:
Non abs re et hoc, mi Graciane, in tuam notitiam deducendum existimavi, ne de me in posterum ms 2 3 4 quoquo, [5 ] Probably the gift in question is a medallion with Dantiscus’ likeness, sent to Juana (cf.Johan Weze’s letter to Dantiscus, Vienna, December 17, 1539: Auream effigiem Reverendissimae Dominationis Vestrae dedi Ioannae, ut quodammodo semper eum praesentem haberet, quem absentem tantopere amat et veneratur. Quo munere nihil potuit illi esse gratius et ob id Reverendissimae Dominationi Vestrae immortales agit gratias (orig. UUB, H.155, f. 25-27; print Españoles, I.41; cf. also Testamento, p. 129-130). | ||||||||||||||||||||||
7 | IDL 1862 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
odebrano 1538-09-15 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Reverendissimo atque Illustri Domino, domino Ioanni de Curiis Dantisco episcopo Varmiensi etc., domino meo perquam colendo Reverendissimo atque Illustri Domino, domino Ioanni De Curiis Dantisco episcopo Culmensi et ad ecclesiam Varmiensem postulato Iacobus Gratianus Alderetus salutem plurimam dicit.
Accepi litteras tuas, Praesul Reverendissime, quae mihi gratiores et iucundiores fuerunt, quo magis expectatae. His ordine, ut videre velle, respondebo. Primo quod Isabellam socrum adscribed in place of crossed-out s⌈smm adscribed in place of crossed-out s⌉ incusas ad tuas litteras connivisse filiamque vendere voluisse et reliqua, quae de
multis criminibus unum reprehendis, nihil ad me attinent, qui contemplatione tui omnia candido sinceroque animo agebam, non ex compacto, ut tu reris. Quasi illi suasissem, ne tibi petenti filia redderetur et alia, quae ego ne per somnium quidem cogitavi, persancte iuro, tantum abest, ut facerem. Hoc item contestatum vellens, me nullas hactenus litteras tuas vidisse praeter illas ultimas, quae socrui redditae sunt triduo ante sponsalia mea, quibus aliud fortasse astu agens, alienam filiam tuam dicebas. Quod socrus iniquo
animo accipiens indignatione rei percussa, flens obtestansque, dum se de hoc
apud me expurgaret, iussi illam aequanimem esse, cum vel a me uno falsum hoc convinceretur, qui citius
deieraturus eram me non esse Gratianum, illam autem Isabellam, quam puellam
tuam non esse filiam, adeo iudicio omnium, qui te noramus, non solum facie gestu incessu et reliquis corporis lineamentis, sed mehercle moribus sermone etiam te refert.
Proinde huius rei secura, cetera ad Germanos referret, quibus cum ego insciis matre et filia coniugium hoc ante tractabam, ad quod iam inde a principio ab ipsismet Germanis instigatus et allectus fueram. Qua de re Deum Optimum Maximum scrutatorem cordis et παις παιδί, και γυναικι πρόσφορον γυνή, νοσων τ’ ανηρ νοσουντι, και δισπραξία ληφθεις επωδός εστι τω πειρομένω. Hora tertia pomeridiana utraque ad studium litterarum evocata et a puero consanguineo nostro ductae per unam aut alteram horam in litteris detinentur
vel libros aliquot graviorum auctorum et moribus convenientissimos legendo, nimirum Vives
De institutione feminae Christianae, Hieronymi epistolas Hispanas factas et alios huiusmodi vel calamo pingendo characteres meos imitatur. Qua in re quantum profecerit, ex litteris autographis ad te scriptis potes conicere, cum antea apud matrem plane rudis omnium esset. Postea linum calathosque reposcens sumpto colo cum sororcula mea certatim contendit, utra prior pensum absolvat carmina aliqua Hispana ore cantillans, per quae nimirum labor fallatur decipiaturque. Finita cena iubentur a matre,
tum ipsa, tum sororcula, aliqua in codice Evangeliorum aut Vitis Sanctorum Patrum alternatim recitare, donec hora evocat ad cubandum. Ibi rursus ante altare, candelis cereis Haec ideo ad te scribo, ut cognoscas, apud qualem socrum filia{m} tua{m} vitam degat. De stipendio regis in aula nostra dicis Fabianum mecum acturum, quem per litteras ultro citroque missas tantum novi. Iam pridem ille ad vos rediit negotiis, ut audio, ex sententia confectis. Quare in hac parte nihil est, quod tua opera et adminiculum laboret, nisi forte quid amplius serenissimus rex in hac augustae aula habeat, quod a me velit curari, vel saltem orig. saltim⌈saltemsaltem orig. saltim⌉ cupidus rerum novarum optarit a me saepe ad se scribi, quae apud nostrates cotidie nova habeantur ex Indis aut alicunde. Pro quibus stipendii vel potius beneficii nomine aliquid mihi quotannis conferret. Hoc autem ideo dico, quod mihi perpetuo propter munus meum in augustae aula sit agendum, a qua caesar plerumque abesse solet.
De socrus Isabellae coniugio credo te certiorem factum per me et Germanos omnes, quod tamen altius repetam. Posteaquam filiam tuam a matre Isabellam abductam domum ad matrem meam rus misi, ubi nullus esset castis iuvenum corruptor in agris, cum ipse Vallisoleti in hospitio socrus remanerem, coepi studiosius eam observare quam antea, honores maximos illi ms. e(!)
⌈ii ms. e(!)
⌉ habens, quibus vel invita redundaret. Proinde curabam optimas quasque matronas et feminas ad illam frequenter commeare, quae sese de industria ingerentes ducebant ad templum ac reducebant domum, subinde referentes illi timorem Dei, proprium decus et alia, quorum exspectationem sustinebat, cui necesse erat respondere, cum me generum affinesque honestissimos per filiae conubium nacta esset. His atque
Venio nunc ad alteras litteras tua manu scriptas, quibus me latere non vis
nomine dotis nihil mihi debitum iri matris uxoris potissimum causa. Iam tibi praedictum huius iniuriam me non tangere, sed neque filiam innocentem, quae vel hac felicitatis praerogativa favorem tuum demeruisse potuit, quod praematuri coniugii beneficio a matre se emanciparit priusquam in aliquem casum incideret, quo se et genus dehonestaret. Cum preterea iure divino canonico nec civili, cuius non omnino expertes sumus,
non debeat filius iniquitatem patris portare nec alterius parentis odio praegravari, aut ex alterius odio debita naturae privari munificentia. Cuius rei exemplis supersedeo, ne videar verba doctorum tibi nota referre, contentus unico dicto nostri Senecae philosophi, qui in
primo libro De Clementia ad Neronem caesarem scribens dicit:
Numquid
aliquis sanus filium a prima offensa exheredat; nisi magnae et multae iniuriae
patientiam evicerint, nisi
Reliqua omnia a domino Gaspare Vayler, harum latore,
accipies, qui omnibus negotiis non solum interfuit, sed profuit, siquidem et
domi ipsius hic sponsalia mea sunt celebrata nuper et ipse atque Sebastianus Curz, paranymphus futurus et alii Germani nudiustertius comitati sunt me per dispositos equos ad vicum usque Pozaldes, suaque praesentia nuptias meas cohonestarunt. Venit et eo ad nuptias ex Salamantica socrus Isabella mariti affinibus comitata, quae ad te nunc scribit litteras Hispanas. Quibus inter alia corrigit verba illa mea circumscripta, ubi moneo te semel illis tantum mittere, quanto pensionem posses redimere, dicens me nihil determinatum ad te debere scribere, qui, si te ipsa bene novit, nolles liberalitati tuae leges praescribi. Proinde quidquid in se et maritum quovis
nomine erogaveris, hilaris orig. hylaris⌈hilarishilaris orig. hylaris⌉ et gratias agens
acceptura. Interim tamen viginti illos ducatos, quos iubes a me illi numerari, habebit. Mitto tibi per dominum Gasparem testimonia matrimonii mei nec non et socrus Isabellae propediem missurus Vale, Praesul Reverendissime, cui me humillime commendo. Vallisoleti, IX Calendas Iunias 1538. Agnoscis, opinor, manum tui humillimi servi Iacobi Gratiani Aldereti. Postscript: Salutant te uxor Petri de la Huerta, nutrix dominae Ioannae Dantiscae et vir iam senio confectus, in quos contemplatione alumnae nonnihil beneficii confero, sunt enim mihi vicini. Ipsa autem nutrix crebrius invisit meam uxorem nunc in vico agentem, quam antea apud matrem Vallisoleti. Salutat te etiam Francisca Delgada, socrus soror, iam nupta cuidam nummulario aulico mihi amico. | ||||||||||||||||||||||
8 | IDL 1861 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
odebrano [1539]-01-19 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Reverendissimo atque Illustri Domino, domino Ioanni de Curiis Dantisco episcopo Culmensi ad ecclesiam Varmiensem postulato etc., domino meo perquam colendo Reverendissimo atque Illustri Domino, domino Ioanni De Curiis Dantisco episcopo Culmensi et ad ecclesiam Varmiensem postulato etc. Iacobus Gratianus Alderetus salutem plurimam dicit.
Accepi litteras tuas, Praesul Reverendissime, quae mihi gratiores et iucundiores fuerunt, quo magis expectatae. His ordine, ut videre velle, respondebo. Primo quod Isabellam socrum incusas ad tuas litteras connivisse filiamque tuam vendere voluisse et reliqua, quae de
multis criminibus unum reprehendis, nihil ad me attinent, qui contemplatione tui omnia candido sinceroque animo agebam, non ex compacto, ut reris, quasi ego illi suaderem, ne tibi petenti filiam redderet et alia, quae ne per somnium quidem cogitavi, persancte iuro. Hoc item contestatum vellens, me nullas hactenus litteras tuas vidisse praeter ultimas illas socrui Isabellae redditas triduo ante sponsalia mea, quibus aliud fortasse astu agens, alienam filiam tuam dicebas. Quod Isabella iniquo animo accipiens indignatione rei percussa, flens obtestansque, dum se de hoc
apud me expurgaret timens, ne a proposito resilirem, iussi illam aequanimem esse, cum vel a me uno falsum convinceretur, qui citius
deieraturus eram me non esse Gratianum, illam autem Isabellam, quam puellam
tuam non esse, adeo iudicio omnium, qui te noramus, non solum facie gestu incessu et reliquis corporis lineamentis, sed meher παις παιδί, και γυναικι πρόσφορον γυνή, νοσων τ’ ανηρ νοσουντι, ![]() ληφθεις επωδός εστι τω πειρομένω. Hora tertia pomeridiana utraque ad studium litterarum evocata, a puero consanguineo nostro ducta, per unam aut alteram horam in litteris detinentur
vel libros aliquot graviorum auctorum et moribus convenientissimos legendo, cuiusmodi est Vives De institutione feminae Christianae, Hieronymi epistolae et alia huiusmodi aut certe calamo pingendo characteres meos imitatur. Qua in re quantum profecerit, ex epistolis ipsius autographis ad te missis potes conicere, cum antea apud matrem Isabellam plane rudis omnium harum rerum esset. Postea linum calathosque reposcens sumpto colo cum sororcula certatim contendit, utra prior pensum absolvat carmina aliqua Hispana ore cantillans, per quae nimirum labor fallatur decipiaturque. Finita cena iubentur a matre,
tum ipsa, tum sororcula, in codice Evangeliorum aut Vitis Sanctorum Patrum aliqua alternatim recitare, donec hora evocat ad cubandum. Ibi rursus ante altare, candelis cereis incensis, preces aliquot Christo et Divis peculiares effundit. Deinde lectum ingressa media inter matrem et sororculam cubat, ubi etiam dictante matre conceptis verbis aliquoties Orationem Dominicam et Salutationem Angelicam proferunt, dum a somno paulatim obrepente opprimitur. Sicque omnes suaviter dormiunt, quoad iam super oceano venit a seniore marito flava pruinoso quae vehit axe diem. Atque ad hunc modum filia tua instituitur et educatur apud matrem meam,
feminam honestissimam et prudentissimam et quae iuxta Homerum:
ἤδη
Haec idcirco ad te scribo, ut cognoscas, apud qualem socrum filia tua vitam degat. De stipendio regis in aula dicis Fabianum mecum acturum, quem per litteras ultro citroque missas tantum novi. Iam pridem ille ad vos rediit negotiis, ut audio, ex sententia confectis. Quare in hac parte nihil est, quod tua opera et adminiculum laboret, nisi forte quid amplius serenissimus rex in hac
augustae aula habeat, quod a me velit curari, vel saltem orig. saltim⌈saltemsaltem orig. saltim⌉ cupidus rerum novarum
optarit a me saepe ad se scribi, quae apud nostrates cotidie nova habeantur
De socrus Isabellae coniugio credo te certiorem factum per me et Germanos omnes, quod tamen altius repetam. Posteaquam filiam tuam a matre abductam in vicum ad domum matris misi, ubi nullus esset castis iuvenum corruptor in agris, coepi studiosius socrum observare quam antea, honores maximos illi habens, quibus vel invita redundaret. Proinde curabam optimas quasque matronas et feminas ad illam frequenter commeare, quae sese de industria ingerentes ducebant ad templum ac reducebant domum, subinde illi referentes timorem Dei, proprium decus et alia, quorum exspectationem sustinebat, cui necesse erat respondere, cum me generum affinesque honestissimos per filiae conubium nacta esset. His atque aliis hoc genus salubribus monitis, cum illius animum alioquin depravatum correctum et castigatum quadamtenus animadvertissem, ipsamque Isabellam magis dicto audientem et reverentem me conspexissem, decantavi illi Pythagorae sententiam, quam Plutarchus in commentario de exilio refert:
έλου βίον τον άριστον ηδυν δε αυτον συνήθεια ποιήσει. Cui opera consilio re non eram defuturus. Itaque partiti officium secundum diffinitionem Tullianam
ex duobus honestis et utilibus utrum honestius et utilius, an quod in aula apud aliquam comitissam ducissamve aut alioqui
Venio nunc ad alteras litteras tua manu scriptas, quibus me latere non vis
nomine dotis nihil mihi debitum iri matris sponsae potissimum causa. Iam tibi praedictum huius iniuriam me non tangere, sed neque filiam innocentem, quae vel hac felicitatis praerogativa favorem tuum demeruisse potuit, quod praematuri coniugii beneficio a matre se emanciparit liberaretque priusquam in aliquem casum incideret, quo se et genus dehonestaret. Cum praeterea iure divino canonico nec civili, cuius non omnino expertes sumus,
filius non debeat iniquitatem patris portare nec alterius parentis odio praegravari, aut ex alterius odio debita naturae privari munificentia. Cuius rei exemplis supersedeo, ne videar verba doctorum tibi referre, contentus unico dicto nostri Senecae philosophi gravissimi, qui in primo libro De Clementia ad Neronem caesarem scribens dicit:
Numquid
aliquis sanus filium a prima offensa exheredat; nisi magnae et multae iniuriae
patientiam evicerint, nisi plus est, quod timet, quam quod damnat, non
accedit ad decretorium stilum.
Nemo ad supplicia exigenda pervenit, nisi qui
remedia consumpsit.
Verum cum tuis litteris, aperte rem loquens ostendas te in praesentia ita esse animatum, ut nihil nisi ex mera liberalitate, beneficentia et munificentia tua sis praestiturus, agam tecum aequo et bono, reliquisve pa paper damaged⌈[a]a paper damaged⌉rtibus iuris potius quam iure ipso, teque posthac consumato matrimonio non Reliqua omnia a domino Gaspare Vayler accipies, qui omnibus negotiis non solum interfuit, sed profuit, siquidem et domi ipsius ol hic sponsalia sunt celebrata et nudiustertius Gaspar ipse atque Sebastianus Curz, paranymphus meus futurus Christophorus Curz et alii Germani comitati sunt me per dispositos equos ad vicum usque, suaque praesentia nuptias meas cohonestarunt. Venit et eo ad nuptias ex Salamantica socrus Isabella, quae ad te scribit litteras Hispanas. Quibus inter alia corrigit verba illa mea circumscripta, ubi moneo te semel illi tantum missum ire, quanto annua pensio redimeretur, dicens me nihil determinatum debuisse ad te scribere, qui, si te bene novit, nolles liberalitati aut munificentiae tuae leges praescribi. Proinde quidquid in eandem et maritum quovis nomine erogaris, hilareshylares written over hilaris⌈hilaris hilares orig. hylares⌈hilareshilares orig. hylares⌉ hilareshylares written over hilaris⌉ et gratias agentes accipient. Idcirco a me viginti illos aureos accepturi, tibi debebunt. Per dominum Gasparem Vayler mitto tibi testimonium matrimonii mei et Isabellae item socrus missurus propediem et aliud de nobilitate mei generis, quod tibi fortasse non erit iniucundum. Vale, Praesul Reverendissime, et nobis omnibus, si voles, rescribe etiam Latine perque manus Fuggerorum aut Ioannis Antonii de Taxis, quas litteras scripseris, et written over ...⌈... illegible⌈...... illegible⌉etet written over ...⌉ alia mitte. Vale iterum. Vallisoleti, VIII-o Calendas Iunias 1538. Postscript:
Salutat te dominus Guevara doctor, non theologus, ut reris, sed magister
supplicum libellorum atque adeo triumvir. Nam et ipse, Covos et Grantvella gubernant nostram rempublicam Hispanam. Alii
Agnoscis, opinor, manum tui Iacobi Gratiani Aldereti. | ||||||||||||||||||||||
9 | IDL 1982 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
odebrano [1539]-03-21 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Reverendissimo atque Illustrissimo Domino, domino Ioanni Decuriis Dantisco episcopo Varmiensi et cetera, domino meo perquam colendo Reverendissimo atque illustrissimo domino domino Ioanni Dantisco, Episcopo Varmiensi Iacobus Gratianus Alderetus salutem dicit. Reverendissime atque Illustrissime Domine, domine mi perquam colende. Post humillimam commendationem. Etsi pridem dederam ad te litteras per dominum Gasparem Vayler Germanum, quibus ad tuas ad me missas latissime respondebam, tamen reverendissimum dominum archiepiscopum Londensem ad istas partes proficiscentem non sum passus vacuum meis litteris abire. Ab eo accipies quidquid a nobis de rebus nostris scire averes, qui tum peritia earum, tum aliorum sermone edoctus, potest optimam rationem reddere. De his etiam scribunt ad te mater mea et uxor, quas recte valentes nuper in vico dimisi. Fortasse huc adducturus, eo citius, quo mihi voluntas et benignitas tua certior fuerit. Valet etiam socrus Isabella Delgada cum marito Salamanticae agens, quae hanc epistolam ad te mittit meis annexam, s(cilicet) or s⌈s(cilicet)s(cilicet) or s⌉ nimirum exemplo aliarum. Et valeat quam felicissime Reverendissima Dominatio Tua, cui me humillime commendo. Toleti, III-o (ante) Idus Novembris. Agnoscis, opinor, manum tui humillimi servi Iacobi Gratiani Aldereti | ||||||||||||||||||||||
10 | IDL 2969 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||||||
Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarzZwykły tekstTekst + komentarzTekst + aparat krytyczny
Reverendissimo atque Illustri Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Warmiensi etc. domino meo perquam colendo Reverendissime atque Illustris Domine, domine mihi perquam colende. Etsi statueram nihil umquam ad te scribere, tamen idoneum ac certum tabellarium oblatum, nempe dominum Stenelaum, non sum passus vacuum meis litteris abire, existimans has saltem ad manus tuas perventuras, quemadmodum mendacia et calumniae ad aures tuas pervenerunt. Ex litteris domini Alphonsi de Aragonia compatris mei tuisque ad eum [1] ad me missis cognovi litteras illas, quas novissime et dominus comendatarius maior Couos, Grantvellanus et alii super negotio meo ad te scripserant[2] ad manus tuas pervenisse(nt). Tametsi eae litterae, quibus eis V mensis Ianuarii praeteriti respondisti per certum nuntium (ut dicis) aut interceptae fuerunt, aut certe ad nos non pervenerunt. Quod ne aegre feras casu accidisse ex dignitate tua id esse credas saltn, ne ex illis apud viros illustres, graves et prudentes inconstantiae notareris. Utinamque illae commendaticiae simili casu perissent neque ad te pervenissent, siquidem te ad rescribendum ea fuerant provocaturae, quae dignitati tuae non convenirent.
Sane ipse, quod ad me privatim attine{n}t, nulla alia de re minus quam de hac eram sollicitus, cui iam pridem cesseram dixeramque ultimum vale maxime posteaquam ultimas litteras archiepiscopi Londensis accepi. Nisi postea quasi postliminio paper damaged⌈[io]io paper damaged⌉ revocatus fuissem monitis reverendissimi patris Petri de Soto confessoris Tametsi ego omnino praesagiens futura vaticinatus sum eos actum agere, nam quod in litteris ipsius domini Alphonsi ais me morbo diutissime laborasse eoque modo decumbere, commentum est illorum, qui tibi item persuaserunt me etiam cum socru Isabella rem habere, et alia non minus nefaria quam absurda et falsa, quae tu mihi nuper tuis litteris tecte significasti, idest hominum quorundam mendacium, αθεων et Lutheranorum, qui nos Hispanos oderunt cane peius et angue, quibus eo nomine potissimum Hispani suspecti sumus, quod lucernam noctu accendimus. Etenim eiusmodi homines apud nostrates (ut scis) non solum mendaces, abiecti et ignobiles, sed et abominabiles et exsecrabiles habentur, nec digni hominum communione, sed mari terraque vitandi, in quos nulla poena aut supplicium sit satis officiosum, etsi vivi concrementur, prout fit eis, quotquot depraehenduntur.
Quandoquidem ipse ab eo tempore, quo Dantiscam uxorem duxi, neque morbo neque alio quopiam laboravi, sed valui valeoque cum uxore et liberis munere Dei Optimi Maximi, qui mihi hoc et aliis hoc genus beneficiis rependit opus bonum, quod eius eius contemplatione tantum operatus sum, dum Dantiscam inopem, egenam, desertam ac miserabiliter derelictam, indotatam uxorem duxi matremque mea pecunia adiutam locavi eo tempore, quo illius pudicitia erat periclitatura, huius autem vita infamia laborabat utraque certe vel fame periturae aut quaestum corporis turpiter facturae, ni praeveniens subvenissem idque Iam vero quod dicis nullo tuo accedente consensu, sed te prorsus inscio uxorem duxissem, existimo te memoria lapsum aut ira animi impeditum oblitum esse Tu, qui in litteris, quas ad me ex castro tuo Lubecensi septimo ab hinc anno scripsisti: «Sunt haec verba verum tamen pro Tua virtute meaque in te animi propensione consumato modis legitimis matrimonio non deerit tibi beneficentia mea” etc. Idem, sed pluribus verbis, rescripsisti dominis episcopo Palentinensi, doctori Gueuarae senatori, magistro Polo, Consalo Perez, Reynaldo Strozi, Alberto Cuon et aliis tibi mihique notis et amicis. Idque posteaquam ea de re ad te litteras dedissem, quas in superioribus illis tuis fateris trinis exemplis accepisse. Adeoque ipse contulissem omnia cum Germanis, qui tunc hic aderant, amicis Tuis atque ad hoc me invitantibus adhortantibus et instigantibus, praecipue cum domino Enrrico Eynger compatre tuo tunc superstite, quem licet mortuum, citare in testem libet, ut pro nobis productus aliquando vera loquatur.
Quoniam haec causa, quae difficultate et mora ita differtur, ut annis novem nondum contestata sint, non apud cuiusvis iudicis mortalis tribunal signanda venit, sed apud illud Dei immortalis optimi incorruptique iudicis, qui omnia auditque videtque, cui velimus nolimus sistendum erit. Nisi vero adeo insipientes simus, ut putemus ipsum Deum mortalia non curare, eaque de divina iustitia praemio poena vindicta,
Qua de re non unicae tantum epistolae ad me et alios, sed multae tuae propria manu ad Isabellam matrem scriptae apud me exstant, quas ego omnes incolumes asservo ę(?) quamquam nihil
opus est testimoniis his, qui te et illam norunt, quae maxima turba est, apud quos saltim ex facie et corporis lineamentis tua convinceretur. Nisi quis velit postulare ostendi sibi solem, cum hoc multis testibus magnae fidei et auctoritatis probetur, quorum aliquot iurati nuper
ita re cogente in symbolum veritatis convenerunt. Veluti cernere est in hoc uno instrumento dictorum et depositionum eorum aliorsum facto, nempe ut filia, tamquam unica heres, succedere posset hereditati matris
Isabellae, quae cum anno praeterito apud nos ad ultimum vitae discrimen laboraret, non licebat ei iure regni testamentum condere aut filiam et nepotes heredes instituere, nisi prius depositione testium constaret iudici eandem ipsam Dantiscam utriusque filiam naturalem esse. Sed res ipsa multo melius in considerationem venit, quoniam non adeo liberalis haberis, ut filiam alienam tot annis aleres eique argentum dimitteres, ni Tua esset. Cuius monitis si ego paruissem Ut te iam tandem hac parte sollocitudinis(?) eximamus securumque reddamus tantopere labores satagasve(?) neganda filia, quam nemo quantumvis bonus magnusque sibi filiam non exoptatur atque gloriaretur. Certe nobilissimi quique viri illi honores habent ac honestissimae quaeque matronae huius aulae dignantur ac gaudent in templis, in synedriis et congressibus eam sibi associare et adiungere tum propter integritatem nominis morumque candorem tum propter dignitatem viri. Ut etiam obiter respondeam scommati, si modo me tantum concernit dicis non se digno vacuisset matrimonio quasi ipse aliquis de media plebe essem capite census vel diminutus potius, nam neque illa erat digna meliore viro sive ad patriam et genus, sive ad natales, sive ad condicionem ms. condictionem(!) ⌈condicionemcondicionem ms. condictionem(!) ⌉ vitae meae id referas nullatenus aliis isthac parte cessuro. Quod autem in eodem epistola domini Alphonsi dicis, tam Gr matre, quam Gratiano impediente non successise, ut tibi mitteretur, etc. Et si alias tibi plene satisfeci, tamen⌈enen⌉ non gravabor breviter ea repetere. Qui enim potuissem ipse impedire, qui post decessum tuum ex Hispania adeoque ex Toleto, ubi ultimo fui Tecum, neque matrem neque filiam videram, sed neque earum quidem memineram peregrinatus semper in aula apud serenissimam imperatricem, cui inserviebam, usque ad id temporis, quo curia illius reversa est Vallisoletum, ubi casu, quemadmodum ad te scripsi, vel potius Deo volente, ne utraque turpiter periret, sortitus sum hospitium domum Isabellae, matris ipsius Dantiscae, uxoris meae, quam neque agnovissem post multos annos prae malis transfiguratam, nisi ex memoria faciei Tuae, qui illa cognosceris, nempe quoties illam videbam Te ipsum intueri videbar. Prout videre est latius in litteris meis tunc ad te scriptis, quorum exemplum non gravabor iterum ad Te mittere, ut ea in memoriam Tibi redigam, quorum videris oblitus, quoniam sic ad nos scribis, quasi numquam ad te pervenissent.
Bene habet animum meum, quod rationes vitae
Unde facile experientia disco ipsum Deum votis meis hactenus refragatum esse, quod in filiis hominum confiderem, in quibus nec est spes nec salus eo ipso praeterito, qui nos suscepit iam inde ab uberibus matris nostrae benigneque nos alit, scilicet ne tuam opem egentes coniuges postulemus qua inopiae nostrae subveniri possit, prout adscribed in place of crossed-out ut(?)⌈ut(?)proutprout adscribed in place of crossed-out ut(?)⌉ in litteris domini Alphonsi dicis. Sufficit enim desideriis nostris stipendium honorificum, quod a caesare et principe ratione muneris mei quotannis accipio, quoad succedamus hereditati matris meae, feminae tum nobili tum diviti, iam pridem viduae relictae. Praeter alia beneficia, quae per ipsum Deum ex munificentia nostrorum principum, in nos manant emanabuntque in filios, ubi ad aetatem pervenerint, veluti ex illorum promissis accepimus, quae nobis veriora oraculis habentur. Ne quis omnino nos desertos credat quasi potius ab homine Reliqua, si voles, a domino Stenalao accipies fidelius forte(?) quam ab aliis. Et valeat quam felicissime Dominatio Tua. Madriti III Nonas Iunii 1546 Eiusdem Reverendissimae Dominationis Tuae servus Iacobus Gratianus Alderetus scripsit |