AAWO, AB, D.65, f. 157v

Clarissimo viro, domino Ioanni Dantisco, poetae laureato, serenissimi et clementissimi stain⌈[mentissimi]mentissimi stain⌉ Poloniae regis secretario, amico tamquam fratri meo observando.

In Bolzano.

AAWO, AB, D.65, f. 157r

Clarissime domine, amice honorande.

Accepi non multis abhinc diebus litteras Humanitatis Vestrae intellexique ea, quae mihi significabat. Quocirca ipsam(?) maiestatem diligenter allocutus rem Humanitatis Vestrae ea qua potui ac debui industria ac vigilantia sollicitavi. Super quo maiestati suae videtur ipsam Humanitatem Vestram usque ad ulteriorem maiestatis suae dispositionem istic commorari debere. C written over Q⌈QCC written over Q⌉ui ut se eo commodius interea superinscribed⌈intereainterea superinscribed⌉ intertenere valeat, mittit per eius famulum praesentium latorem quinquaginta florenos Rhenenses, quos etsi pauci sint, donec tamen aliter per maiestatis maiestatem suam constituatur, aequo animo accipiet dignabiturque inter puellarum delicias istic, ubi frequentem copiam esse opinor, genio meo nomine, quoniam ego variarum rerum gravi mole oppressus mei incumbere nequeo, incumbere. Quae interea felix valeat, et ad cuius mandata me paratissimum continue offero.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Ripae, 4 Maii 1516.

Humanitatis Vestrae bonus frater Paulus Oberstainer etc. per manum propriam

BCz, 230, p. 324

Clarissimo viro domino N.(!) Dantisco serenissimi Poloniae regis etc. secretario, amico meo honorando or honorandissimo⌈honorandohonorando or honorandissimo⌉

In Bulsano

BCz, 230, p. 321

Magnifice Vir, amice carissime.

Sacratissima caesarea maiestas iam vobis per praesentium latorem mittit centum florenos Rhenenses. Quae mihi iniunxit, ut ad vos perscriberem. Quatenus huiuscemodi florenos percipiatis perceptisque Venetias per arcem Peutelstain et Cadubrium iterum reverti maturetis Venetorumque dominis exponetis vos illorum responsum cuidam consiliario caesareae maiestatis ex ordine retulisse, cuius nomen si fortasse inquirere eniterentur, eis respondeatis: “Et licet ego, si quisnam fit, vobis declararem, illum tamen non cognosceretis. Cui etiam me ipsius nomen nemini vestrum velle pandere firmiter promisi, idque iure iurando confirmavi”. Dicetisque illis praeterea dictum consiliarium vobis persuasisse, ut ad eos reverteremini illos cohortando, velint cum sacratissima caesarea maiestate decem et octo mensium inducias inire excluso tamen in eiusmodi induciis Francorum rege, quemadmodum eis ante hac proposuerat sanctitas summi pontificis, ut aliqua laudabilis expeditio interea contra infideles Turcas, Christiani nominis hostes, confici posset. Qui consiliarius insuper pollicitus est se apud caesaream maiestatem omnino effecturum, quatenus maiestas sua huiuscemodi inducias assummet ac in ipsorum manus postea pro maiori eorum contentamento et recompensa stantibus eiusmodi induciis duas civitates, Cremonam scilicet et Laude, quas propediem ex manibus Gallorum recuperabit, consignabit. Qui si postmodum finito induciarum tempore cum maiestate sua caesarea pacem concludere voluerint, ipse consiliarius etiam promittit se a maiestate sua impetraturum, ut pacem quoque cum ipsis Venetis ineat, hac scilicet condicione, ut omnia quae sua maiestas possidet, retineat.

Quae omnia Dominatio Vestra sua solertia et dexteritate, et quanto expeditius poterit, cum praefatis Venetis tractabit. Quod si ab illis bonum responsum haberetis, id totum mihi significabitis, litteras superscribendo N. consiliario caesareae maiestatis et crucem nigram sub illarum suprascriptione pingendo, quas ad praefectum caes(areae) maiesta<ti>s in Toblach dominum Christopharum(!) Herbst mittetis, cui maiestas sua per litteras praesentibus alligatas iniungit, ut cum dictae litterae vestrae ad eum pervenerint, illas per proprium BCz, 230, p. 322 nuntium illico ad caesaream maiestatem transmittat.

Cui ideo inter transeundum ipsas litteras caesareas pariter et alteras etiam annexas capitaneo arcis Pentelstain, ut vos hinc inde libere transire permittat, praesentabitis. Sin autem malum responsum habueritis, iter postea vestrum directe ad caesarem arripietis, ut sua maiestas tandem quid sibi latius pro rerum et temporum condicione faciundum videbitur, eo opportunius disponere valeat recognitura semper cum solita sua gratia et clementia omnem diligentiam, et labores vestros. Nec deerit vobis umquam ad quodcumque decus, commodum atque ornamentum vestrum, quod nobis tam ex commissione suae maiestatis, quam etiam pro mea erga Dominationem Vestram singulari amicitia ignotum esse nolui etc.

Bene valete.

Datae ... gap left by scribe⌈...... gap left by scribe⌉.

Vester Paulus de Oberstain doctor etc. caesareae maiestatis consiliarius et secretarius etc.

Non sum nescius, quibus semper beneficiis ac ornamentis affeceris eos, qui tui nominis fuerunt observantes, et non eos modo, sed etiam qui te saltem nosse cupierunt. Huius rei caussa scio eam stare nunc quoque naturam tuam et consuetudinem, ut oninibus sis ad benefaciendum propensus et neminem patiaris tuum patrocinium implorantem, quem non admittas, quem non subleves, cui non adsis omni quo possis auxilio. Hiis igitur tuis moribus, Praesul Amplissime, haec tua natura et aliis, quibus imprimis auctus ornatusque es, virtutibus promeritus es, ut ab omnibus ameris, orneris et summis extollaris laudibus. Non patiare igitur, ut unicus reperiatur, qui praedicare possit, te tui factum esse dissimilem et te consuetudinis humanae esse oblitum.

Iodocus tuus olim necessarius tibique maxime charus, etsi non leviter contra te deliquerit et tuam consuetudinem plurimum offenderit, tamen cum nunc poeniteat se sui delicti, et errore quodam non malicia se, quod fecit, commisisse confiteatur. Non exiguae certae laudis et gloriae tibi accesserit, Pater Inclyte, si id factum, qualecumque sit, sive errore, sive imperitia commissum, ei condonaris. Fac igitur, ut unius culpa ab insigni tua aliis semper benefaciendi natura, ab optimis tuis, quibus semper omnibus placuisti, moribus te non abducat. Et si multos tibi adversantes et aemulos tua virtute, pietate et industria vicisti, te ipsum quoque vince, plusque tribuas aliorum iudiciis de te olim fiendis, quam tuis affectibus, ex aliqua nunc praesenti contractis animi commotione. Id si feceris nimirum, amplitudini et gloriae tuae non parum consules.

Vale et me ama.

Ex Lincio, XV Februarii MDXXXI.

Quantis curis, anxietatibus, sollicitudinibus et periculis humanis sit subiecta condicio humana, neminem esse arbitror, qui te melius et cognoverit et sciat. Nam etsi Deo res tuas felicitante in quieto nunc positus sis statu et nulli nunc subiectus esse videaris periculo, tamen antequam ad hoc pervenires loci, ut securus tutusque esse posses, multa passus es incommoda, calamitates et, si id tua venia dici poterit, pericula.

Quantis a pueritia variis in locis, regnis, inter diversas nationes iactatus sis turbinibus et quae pericula adiveris, non est nunc mei instituti ea referre. Tu ipse eorum es conscius et testis. Lucem luci addere hac mea commemoratione viderer, hoc unum tuae virtutis maximum fuit testimonium, te in multis fortunae varietatibus non succubuisse, sed constantem semper gessisse animum, nonque fractum tempestatum ac periculorum procellis. Quod autem tuum praesentem statum consecutus sis virtute duce et Deo volente, non miror. Nam multi alii quoque tibi omnibus rebus inferiores, sive largitionibus sive favoribus, magnum plerumque statum sunt consecuti, tu multo magis omnibus praeditus virtutibus dignus eras, qui hoc honore, quo nunc frueris, ornareris.

Nimirum Deus Optimus Maximus suo primum gregi tibique curaeque tuae subiecto bene perspexisse videtur, qui te pastorem tam vigilem, tam pium, tam bonis omnibus decorum illis perficere dignatus est. Deinde tu tuis virtutibus non minimum familiae tuae decoris comparasti. Nam etsi ex antiqua ortus eras familia, omni honore et dignitate etiam alioqui ornata, tamen tua hac amplitudine non parum illi adiecisti et decoris et ornamenti. Quare non est, quod tristeris, sed est, cur maxime laeteris te tua virtute sola eo honoris provectum esse, ut aliis praesis, multis bonis viris prosis, tuisque sis ornamento.

Vale.

Bruxellae, XVIII Februarii MDXXXII.

BCz, 1595, p. 436

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dantisco Dei gratia episcopo Culmensi etc., domino et amico suo admo paper damaged⌈[admo]admo paper damaged⌉dum observandissimo ac gratioso

BCz, 1595, p. 435

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine plurimum observandissime.

Post servitutis suae in gratiam Vestrae Reverendissimae Paternitatis comendationem. Ut Vestra Reverendissima Paternitas sana et felix cum incremento omnis boni semper exsistat vivatque, ei ex sincero cordis sui affectu apprime faveo, non secus quantum mihi ipsi.

Dominus Nicolaus Nypschicz, amicus et fautor meus singulariter gratiosus, in his paulo transactis temporibus binas ad me transmisit litteras, unas a sacra maiestate imperiali, quae mihi maximi momenti et consolationis adsunt, alias vero ab Vestra Reverendissima Paternitate, a domino et amico meo observandissimo. Quae mihi etiam plurimum in modum exstiterant gratissimae, quoniam Vestra Reverendissima Paternitas nullis meritis meis exsistentibus erga Vestram Reverendissimam Paternitatem, immo et nunc olim parentis mei, dignata est Vestra Reverendissima Paternitas ex sua innata virtute et gratia sua erga me, exsistens in aula caesareae maiestatis me comendare in gratiam caesareae catholicae maiestatis et in signum huius gratiae caesareae maiestatis dignata est Vestra Reverendissima Paternitas litteras mihi caesareae maiestatis cum creditiva super Vestram Reverendissimam Paternitatem ad me transmittere. Quam huius modi gratiam Vestrae Reverendissimae Paternitatis erga me abunde ex eiusdem litteris accepi et pro his omnibus maximas et immortales gratias ago Vestrae Reverendissimae Paternitati, et id omnibus modis Vestrae Reverendissimae Paternitati mereri et rependere curabo latiusque, ut spero, in brevi de his omnibus oretenus Vestrae Reverendissimae Paternitati agam gratias.

Tandem valeat et, ut coepit, me sua gratia prosequatur.

Ex arce Ostrog, feria quarta proxima ante festum sancti Stanislai translationis, anno Domini M-o D-o XXXII.

Helias Constantinovicz dux Ostrozensis, palatinides Trocensis etc.

BCz, 244, p. 203

Magnifice Domine, Amice carissime et honoran(de) or honoran(dissime)⌈honoran(de)honoran(de) or honoran(dissime)⌉. Salutem Magnificentiae Vestrae et omnem precor felicitatem.

Cum nuper in tot turbis et negotiis Cracoviae occupati commode inter nos superinscribed⌈inter nosinter nos superinscribed⌉ convenire non potueramus, maxime in eo, quod pertinet ad colloquium habitum a Magnificentia Vestra cum illustrissimo domino Ioanne Alberto marchione Brandenburgensi on the margin⌈cum illustrissimo domino Ioanne Alberto marchione Brandenburgensicum illustrissimo domino Ioanne Alberto marchione Brandenburgensi on the margin⌉, cum legationis munere Magnificentia Vestra superinscribed⌈Magnificentia VestraMagnificentia Vestra superinscribed⌉ apud caesaream maiestatem fungeretur, non potui mihi temperare, quin hinc ea ms 2 3 4 de,
ms 1 [de] paper damaged⌈dems 2 3 4 de,
ms 1 [de] paper damaged⌉ re Magnificentiam Vestram amice commonerem. Quandoquidem idem illustrissimus ms 2 3 4 princeps,
ms 1 princ[eps] paper damaged⌈princepsms 2 3 4 princeps,
ms 1 princ[eps] paper damaged⌉ pauloante de hoc cum Magnificentia Vestra habito colloquio me ms 2 3 4 per,
ms 1 p[er] paper damaged⌈perms 2 3 4 per,
ms 1 p[er] paper damaged⌉ BCz, 244, p. 204 litteras suas certiorem reddidit a meque pro iure iunctae(?) mutuae nostrae amicitiae postulavit, quam in aula caesaris, cum ex urbe in Hispaniam applicuisset, mecum on the margin⌈cum ex urbe in Hispaniam applicuisset, mecumcum ex urbe in Hispaniam applicuisset, mecum on the margin⌉ per quinque continuos annos contraxit, impense postulavit, ut Magnificentiae Vestrae superinscribed in place of crossed-out Vestram⌈Vestram Vestrae Vestrae superinscribed in place of crossed-out Vestram⌉ de promissa ad serenissimam maiestatem regiam intercessione mentionem facerem et, si quid ad eandem superinscribed⌈ad eandemad eandem superinscribed⌉ possem adminiculi, praestarem. Quantum se mea facultas ad impetrandum quidpiam a serenissima maiestate regia extendit, non est Magnificentiae Vestrae incognitum. Si quid ad id, quod ab avunculo suo nepos petit, suffragium meum valeret, vel si sic Magnificentiae Vestrae videbitur, quod forsan sit valiturum, praescribat on the margin⌈praescribatpraescribat on the margin⌉: impartam non gravate. Princeps enim iste, non solum quod cum serenissima maiestate regia sanguinis necessitudine ms 2 3 4 coniunctus,
ms 1 coniuctus⌈coniunctusms 2 3 4 coniunctus,
ms 1 coniuctus⌉ est, verum etiam quod serenissimae maiestati regiae me praesentissimo teste libenter inservivit semper superinscribed in place of crossed-out ...⌈... illegible⌈...... illegible⌉ semper semper superinscribed in place of crossed-out ...⌉ – idipsum et Magnificentia Vestra testabitur – non parum gratiae a serenissima maiestate regia promeruit. Cuius ratione pensio certe aliqua bono huic principi et Ne ex sorore nepoti a maiestate regia deberetur, quae vel beneficio aliquo ecclesiastico compensari posset. Ea in re si quid Magnificentia Vestra effecit vel adhuc mea adhibita opera faciendum putat, ipse, iuxta hoc Virgilianum, “subibo humeris nec me labor iste gravabit”, modo mihi Magnificentia Vestra, quid per me fieri velit, designet. Hunc ego principem multis apud Magnificentiam Vestram laudibus extollerem multis, estque inter omnes, quos umquam aut vidi, aut novi, pro innumeris eius virtutibus laudatissimus, nisi certo compertum haberem, quod eum Magnificentia Vestra abunde noscat, virtutesque eius non inexploratas habeat. Quapropter a Magnificentia Vestra rogo plurimum, quantum potest, apud serenissimam maiestatem regiam votis superinscribed in place of crossed-out postulatis⌈postulatis votis votis superinscribed in place of crossed-out postulatis⌉ eius faveat, meque de omnibus, quo in cardine haereant, ut certo rescribere possim, certiorem reddat Magnificentia Vestra, quam diutissime et prosperrime valere et vivere cupio ex animo.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Lubaviae, XVI adscribed, in the hand of other⌈XVIXVI adscribed, in the hand of other⌉ Martii MDXXXVII

AAWO, AB, D. 4, f. 102v

Reverendissimo in Christo Patri, Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culmensi, domino et amico plurimo gratioso et honor(ando) or honor(andissim)o⌈honor(ando)honor(ando) or honor(andissim)o⌉

AAWO, AB, D. 4, f. 102r

Miłościwy Księże Biskupie.

Rad bych i zdrowiu, i wszytkiemu dobremu W(aszej) M(iłości) tak jako sam swemu. Daj, Panie Boże, W(aszej) M(iłości) zdrowie na długie czasy.

Tak jako mi W(asza) M(iłość) teraz raczył pisać o brata książęcia pruskiego, tedy rad bych J(ego) M(iłości) służył i przyczynami do krola j(ego) m(iłości) i wszelakimi obyczajmi, tak jakom powinien, jedno jako W(asza) M(iłość) wie dobrze, iż moja przyczyna u krola j(ego) m(iłości) tak jako sługi mało może być pożyteczna jeho m(iłości). A wszakoż, co może być ze mnie, chcę j(ego) m(iłość) i zalecać, i wszelakiem obyczajem się do krola j(ego) m(iłości) przyczyniać o to, co bych baczył być ku czci a pożytku j(ego) m(iłości).

Przy tym się łasce a przyaźniej W(aszej) M(iłości) poruczam.

Dat(um) or Dat(ae)⌈Dat(um)Dat(um) or Dat(ae)⌉ Cracoviae, XXVIII Martii 1537.

Eiusdem Vestrae Reverendissimae Dominationis addictissimus Petrus Opalenski castellanus Gnesnensis, curiae magister regiae maiestatis

BCz, 244, p. 259

Magnifice Domine, Amice carissime et honoran(de) or honoran(dissime)⌈honoran(de)honoran(de) or honoran(dissime)⌉. Salutem omnisque felicitatis accessum

Gratissimum mihi fuit, quod Dominatio Vestra mei non immemor per generosum dominum Nibschicz salvere me iussit suaeque mihi superinscribed in place of crossed-out in me⌈in memihimihi superinscribed in place of crossed-out in me⌉ benevolentiae offerre propensionem mihi iussit. Quam mihi luculentioribus verbis, ut est dicendi non imperitus, quam ut a me scribi possint recensuit(?), favoremque et benevolentia ac amicissimum affectum on the margin⌈ac amicissimum affectumac amicissimum affectum on the margin⌉ Dominationis Vestrae in me resque meas recensuit. Pro qua erga me humanitate comitateque non vulgari Magnificentiae Vestrae magnas habeo gratias, daturus operam sedule, ut per continua benemerita superinscribed in place of crossed-out in dies⌈in dies continua benemerita continua benemerita superinscribed in place of crossed-out in dies⌉ mihi Magnificentiam Vestram reddere possim ms. passim(!) ⌈possimpossim ms. passim(!) ⌉ benevolentiorem, modo quibus in rebus gratificari ex usuque et ex re Magnificentiae Vestrae esse valeam, mihi explorate sit cognitum , utque favoris haec in me Magnificentiae Vestrae superinscribed⌈Magnificentiae VestraeMagnificentiae Vestrae superinscribed⌉ propensio in dies capiat incrementum, quam magni apud me facio et on the margin⌈facio etfacio et on the margin⌉ estimo. Impense oro edocere me velit non gra<va>te, quibus modis illam mihi in dies habeam auctiorem, edocere me velit Magnificentia Vestra.

Quam diutissime optime valere omnibusque honorum ornamentis decoratiorem fieri summopere cupio.

Ex castro meo Lubaviensi, XXVIII adscribed⌈II adscribed⌉ Septembris MDXXXVII.

BK, 230, p. 54

Reverendissimo in Christo Patri, domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Chulmensi ac electo et nominato Warmiensi, domino suo colendissimo

BK, 230, p. 53

Reverendissime in Christo Pater, domine, domine colendissime.

Post servitiorum meorum solitam commendationem.

Habeo Vestrae Reverendissimae Dominationi plurimas gratias de ista gratia et propensione, quibus me minus sibi meritum complectitur idque gratiosissimis litteris suis sufficientissime testari dignata est. Quam humanitatem et benevolentiam Vestrae Reverendissimae Dominationis utinam ego aliquando promereri possem. Vicissim rogo, ut me ea propensione et affectu, et amore, prout coepit, prosequi semper non dedignetur, et ubicumque mea servitia in rem suam accomodare possit, illis semper pro voto suo uti velit, plurimum rogo.

Nova hic in aula nulla sunt, praeter quaedam vetera et seditione plena, de quibus postea Vestrae Reverendissimae Dominationi scribere possum.

Cum his me et servitia mea gratiae Vestrae Reverendissimae Dominationis plurimum commendo. Quae valeat felicissime.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Cracoviae, 15 Octobris 1537.

Eiusdem Vestrae Reverendissimae Dominationi deditissimus Petrus Opalenski castellanus Gnesnensis et curiae magister etc.

BCz, 1597, p. 1130

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Varmiensi etc., domino meo gratiosissimo

BCz, 1597, p. 1127

Reverendissime et Excellentissime Domine, domine gratiosissime.

Post debitam servitiorum meorum in gratiam Vestrae Reverendissimae Celsitudinis commendationem.

Nunc tandem animi et corporis dotes Vestrae Reverendissimae Celsituditds non noscere solum, sed vehementer admirari coepi, dum apud caesaream catholicam maiestatem principum meorum nomine nuntium egi. Nemo enim est non in aula solum, sed in omnibus Superioris Inferiorisque Germaniae partibus, qui virtutem, ingenium, doctrinam, humanitatem, eloquentiam, affabilitatem Reverendissimae Celsitudinis Vestrae infinitis laudibus non praedicet, et, ut ipsimet fatentur, nullum umquam fuisse et neque futurum oratorem, qui simile sui desiderium apud illos reliquerit. Infanda certe et immensa res, quae etiam humanam naturam superare videtur, tot tantisque placuisse viris, ut nullum sermonis et alloquendi sit omnibus argumentum, quam de valetudine et incolumitate Vestrae Reverendissimae Celsitudinis quaerere. Habent equidem principes nostri et totum Poloniae Regnum ingentem laudem et gloriam Vestrae Reverendissimae Celsitudinis nomine. Ego me hic presto apud suas maiestates et totam aulam iustum preconem incredibilium laudum Reverendissimae Celsitudinis Vestrae praestaboque perpetuo. Cui me et observantiam meam perpetua<m> addico.

Dominus de Granvel(la), primae auctoritatis apud caesaream maiestatem homo, amicissime Vestram Reverendissimam Celsitudinem salutat seque ei commendat. Eius litteras Reverendissimae Celsitudini Vestrae mitto. Princeps Aranze comitis a Nassau filius, comes de Bur(en), comes von Fryzland, Achacius quondam apud Anglum et nunc quoque istic missus orator, Erhardus de Dana, vicecapitaneus drabantorum et, ut brevius dicam, tota caesaris aula precatur Vestrae Reverendissimae Celsitudini exoptatam BCz, 1597, p. 1128 corporis valetudinem et incolumitatem et atque omnis boni florentissimum et perpetuum augmentum.

Reverendissimus archiepiscopus Cantuariensis, cui iuvenem quendam (ut ipse ait sororium), dum apud caesaream maiestatem oratorem agebat, Vestra Reverendissima Celsitudo addixerat, commen hidden by binding⌈[n]n hidden by binding⌉dat se amori Celsitudinis Vestrae.

Ego rursum et iterum obsequia mea propensissima Vestrae Reverendissimae Celsitudi hidden by binding⌈[situdi]situdi hidden by binding⌉ni commendo.

Vilnae, 25 Septembris 1540 hidden by binding⌈[0]0 hidden by binding⌉.

Vestrae Reverendissimae Celsitudinis addictissimus servitor Ioannes de Oczieschino manu sua.

BCz, 1599, p. 402

Reverendissimo in Christo Patri Domino, domino Iohanni Dei gratia episcopo Varminensi(!), domino suo colendissimo

BCz, 1599, p. 399

Miłościwy Księże Biskupie, panie a panie moj miłościwy.

Po zaleceniu służb moich napowolniejszych w łaskę W(aszej) M(iłości), mego miłościwego pana etc.

Dodan mi list ot W(aszej) M(iłości), ktorym ja ot W(aszej) M(iłości) z uczliwością isz z wielką wdzięcznością przyął i osobliwie się w tem kocham, że mię W(asza) M(iłość), slużebnika swego, nie raczył zapamiętać.

To, co mi W(asza) M(iłość) raczył ku krolowej jej miłości młod ms. t(!) ⌈dd ms. t(!) ⌉szej, paniej mej miłościwej, poruczyć, tom wszyćko jej miłości oznajmił. Jej miłość ot W(aszej) M(iłości) tego chętnego służb swych zalecenia i wińczowania raczyła wdzięczna być i raczyła mi pilnie poruczyć, abych W(aszej) M(iłości) oznajmił, że jej k(rolewska) m(iłość) z tego ot W(aszej) M(iłości) wielmi wdzięczczna być raczy i chce rada zawżdy W(aszej) M(iłości) miłościwą a łaskawą panią być.

Nowin sam żadnych inych pewnych na ten czas nimasz, jedno to, że się posłow krola jego miłości rzymskiego każdy dzień nadziewają, księdza biskupa wrocławskiego i pana Zapki.

Co się na sejmie postanowienia dotycze, do tego czasu na tem stoi i mam za to, że się, dalibog, tak dokona:

Ich miłość panowie duchowni i świetcy i posłowie wszytcy ziemscy, chyba poznańskiego a kaliskiego wojewostwa, i to sobie to dwoje wojewostwo do jutra na rozmyślenie wzięli, a na to się zwolili, aby wojnę wszytcy jednostajnie, dobrze podle swej majętności każdy służyli, tak duchowni, jako świetcy ot naniższych aż do wyszych stanow. A to już na każdego cnotę przypuszczono, aby służył każdy wojnę podle swej nawyszszey możności.

BCz, 1599, p. 4020 Panowie duchowni mają osobami swemi doma ostać, ale przed ms. t(!) ⌈dd ms. t(!) ⌉się wojnę rownemi poczty s nami mają służyć. Miasta i miasteczka małe mają piątegonastego człowieka wyprawiać. Item kmiecie we wsiach dwadziestego człowieka mają wyprawiać. Miasta wielkie głowne mają szacowany być a podle szacunku mają wojnę służyć abo wyprawić. Item ci wszytcy ludzie od ms. t(!) ⌈dd ms. t(!) ⌉ przyszłego ś(więtego) Jerzego w rok mają się ms. wojewostwach reg. w wojewostwach⌈wojewostwachms. wojewostwach reg. w wojewostwach⌉ abo w swych powieciech okazować i pogotow<u> być, a w tem czasu też ma się każdy sposobić i pogotow<u> być.

W tem też czasu litewskie księstwo i pruskie, i zatorskie etc. mają k temu przywiedzeni i napomnieni być, aby takoweż brzemiona wszyćki rowno przyjęli, toż temż obyczajem gotowi byli, żadnego stanu nie opuszczając. A jesliżeby tego ty wyszej mianowane ziemie abo ktora superinscribed in place of crossed-out y⌈yaa superinscribed in place of crossed-out y⌉ s nich zwolić nie chciały, tedy my też tego nie bedziemy powinni uczynić. Do tego czasu na tem stoi, jesliże się nie otmieni. Jakoż nie tuszę, aby się ms. otmienić reg. odmienić⌈otmienićms. otmienić reg. odmienić⌉ miało, tak wiele ludziem <się> zda.

Pan stolnik Myszkowszki do jego miłości cesarza w poselstwie wyjeżdża.

Przy tym się W(aszej) M(iłości) memu miłościwemu panu w łaskę zalecam.

Dann w Pyotrkowye, wejśrzedę przems. t reg. d⌈tms. t reg. d⌉ ś(więtem) Walentem anno Domini 1544.

Waszej Wielebności W(aszej) M(iłości) powolny służebnik Piotr Okuń z Grodziska ochmistrz k(rolowej) j(ej) m(iłości) młod orig. t⌈dd orig. t⌉szej

AAWO, AB, D. 4, f. 8av

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni episcopo Alsperiensi, domino colendissimo

AAWO, AB, D. 4, f. 8r

Miłościwy Księże Biskupie, panie a panie moj miłościwy.

Po zaleceniu służb moich napowolniejszych w łaskę W(aszej) M(iłości), mego miłościwego pana, daj, Panie Boże orig. ę⌈ee orig. ę⌉, Waszej Miłości długie d written over s⌈sdd written over s⌉obre a fortunne zdrowie etc.

W(aszej) M(iłości), memu miłościwemu panu, z łaskawej pamięci i za orig. ą⌈aa orig. ą⌉ książki wielmi dziękuję.

Co sie pana doktora Longa, sekretarza krola jego m(iłości) rzymskiego, ktorego jego m(iłość) jej miłości raczył posłać, ten jeszcze przy jej miłości jest, ale mi powiedał, że nie miał {że nie miał} wolej długo ostać, a zwła orig. ą⌈aa orig. ą⌉szcza orig. ą⌈aa orig. ą⌉ jesli krol jego m(iłość) do Litwy pojedzie.

Nowin sam przy dworze jego krolewskiej miłości żadnych niemasz godnych ku pisaniu. Krol jego m(iłość) we trzech albo we czterech niedzielach ma za pewne ms. Vzarszewy reg. z Varszewy⌈Vzarszewyms. Vzarszewy reg. z Varszewy⌉ do Lytwy wyjechać. A szwakoż sie to wszytko może odmienić, bo krolowa jej m(iłość) o to sie raczy starać, aby jego krolewska m(iłość) raczył tej drogi na ten cza orig. ą⌈aa orig. ą⌉s zaniechać a zdrowiu swemu i latiam swem aby raczył folgować, AAWO, AB, D. 4, f. 8v przypominając też jego krolewskiej miłości ten wielki glod orig. t⌈dd orig. t⌉ i drogość, ktora tam jest na ten czas.

Przy tem sie W(aszej) M(iłości) i s memi napowolnejszemi służbamiy memu miłościwemu panu zalecam.

Datum or Datae⌈DatumDatum or Datae⌉ Varscheviae, feria secunda post Dominicam Ra paper damaged⌈[a]a paper damaged⌉mis Palmarum anno Domini M-o D-o XXXXIIII-o.

W(aszej) M(iłości) powolny służe orig. ę⌈ee orig. ę⌉bnik Pyotr Okony z Grodziska hidden by binding⌈[a]a hidden by binding⌉ podkomorzy rawski, ms. ofmistrz reg. ochmistrz⌈ofmistrzms. ofmistrz reg. ochmistrz⌉ krolowej jej m(iłości) młodszej scripsit

BCz, 243, p. 12

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dantisco Dei gratia episcopo Varmiensi et domino suo clementissimo

BCz, 243, p. 9

Miłościwy Księże Biskupie, panie a panie moj miłościwy.

Po zaleceniu służb mych napowolniejszych w łaskę W(aszej) M(iłości), mego miłościwego pana, daj, Panie Boże, W(aszej) M(iłości) długie fortunne zdrowie etc.

Tak jako mi W(asza) M(iłość) raczył pisać, abych krolowej jej miłości młodszej, paniej mej miłościwej, służby W(aszej) M(iłościy) z winczowanim jej krolewskiej miłości długiego fortunnego zdrowia w łaskę zalecił, to(m) wszystko uczynił na rozkazanie W(aszej) M(iłości) z chęcią wielmi rad orig. t⌈dd orig. t⌉. Jej krolewska miłość raczyła tego ot W(aszej) M(iłości) wdzięczna być i raczyła mi jej miłosć rozkazać W(aszej) M(iłości) w liście moim z tego życzliwego winczowania i służb zalecania podziękować.

Item, co sie pana doctora Langa dotycze, tak mi był ustnie pierwej powiedział, że ni miał do Lithwy z krolową jej miłością jechać. A wszakoż powiedziałem mu to, że by to był W(asza) M(iłość) rad orig. t⌈dd orig. t⌉ wiedział, jesli przy krolowej jej miłości ma wolą długo ostać, i prosiłem go, aby sam W(aszej) M(iłości) w twj rzeczy dał znać. I ślę W(aszej) M(iłości) ten list od niego, ktorym sie W(aszej) M(iłości) będzie mogł dostatecznie sprawić, jako długo ma wolą tu zmieszkać.

Nowin sam zadnych pewnych na ten czas nimasz, ktore bych W(aszej) M(iłości) pisać miał. Krol jego miłość, tak pospolity głos jest, żeby miał we czterech niedzielach do Lithwy text damaged⌈[y]y text damaged⌉ wyjechać. A wszakoż ja w tej rzeczy W(aszej) M(iłości) BCz, 243, p. 10 nic gruntownego pisać nie umiem, abowiem sie ty rzeczy mogą jeszcze w krotszy abo w dłuższy czas odmienić. A wszakoż mem zdaniem rychlej w dłuższy niżli w krotszy.

A przy tym sie W(aszej) M(iłości) s mymi powolnemi służbami, memu miłościwemu panu, w łaskę zalecam.

Dan z Warszewy, w poniedziałek po Przewodnej Niedzieli lata Bożego 1544.

Waszej Miłości powolny służebnik Piotr Okoin(!) z Grodziska podkomorzy rawsky, ochmistr<z> krolowej jej miłości młodszej

BCz, 1599, p. 450

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Varmiensi, domino suo observandissimo

BCz, 1599, p. 445

Miłościwy Księże Biskupie, panie a panie moj miłościwy.

Po zaleceniu służb moich napowolniejszych w łaskę mego miłościwego pana daj, Panie Boże, W(aszej) M(iłości) długie zdrowie i wszyćko or wszycko⌈wszyćkowszyćko or wszycko⌉ dobre etc.

Miłościwy Księże Biskupie.

W(aszej) M(iłości), swemu miłościwemu panu, za te wielką łaskę, ktorą W(asza) M(iłość) mnie okazować raczysz, i za ten koń, ktory mi W(asza) M(iłość) posłać raczył, wielmi dziękuję. Daj, Panie Boże, abych tę łaskę W(aszej) M(iłości) mogł a umiał zasługować.

Tak jako mi W(asza) M(iłość) pisać raczył, abych W(aszej) M(iłości) przed orig. t⌈dd orig. t⌉ krolową jej m(iłością) młodą, panią naszą miłościwą, nie zapominał, tom uczynił i czynię barzo rad. Czego jej m(iłość) od W(aszej) M(iłości) raczy wzdzięczna być i porucza mi jej m(iłość) zawżdy, abych W(aszej) M(iłości) w swym liście od jej m(iłości) za tę przychylność i życzliwość dziękował, a że tego jej m(iłość) od W(aszej) M(iłości) raczy wzdzięczna być, oznajmił.

Nowin sam żadnych osobliwych na ten czas niemasz. Panowie naszy miłościwi są z łaski Bożej dobrze zdrowi, a wszakoż krol jego m(iłość) starszy jescze nieprawie ku swej mocy przyszed orig. t⌈dd orig. t⌉<ł>. Sjem się jeszcze nie począł, a wszakoż się w tym tegodniu ma począć, ktoremu też nie tuszę długo być. BCz, 1599, p. 446 O panow naszych miłościwych wyjazdu, jako rychło a gdzie hidden by binding⌈[dzie]dzie hidden by binding⌉ ich miłości obrocić się mają, nic pewnego jeszcze hidden by binding⌈[cze]cze hidden by binding⌉ nie słyszeć.

Posel cesarza jego miłości chrzescijańskiego, imieniem Alfancius de Regano, ku naszem miłościwem panom je hidden by binding⌈[je]je hidden by binding⌉dzie, a jest Hiszpan i dosyć, jako słyszę, wzacna hidden by binding⌈[na]na hidden by binding⌉ osoba, a będzie mieć z sobą okolo trzydzieści koni i hidden by binding⌈[i]i hidden by binding⌉ z muły. Doctor Lang też s niem zasię jedzie, nadzie hidden by binding⌈[zie]zie hidden by binding⌉wają się ich za tydzień. Ine rzeczy, ktore się sam hidden by binding⌈[am]am hidden by binding⌉ na dworze dzye toczą, służebnik W(aszej) M(iłości) ustnie wszy(ć)ko hidden by binding⌈[y(ć)ko hidden by binding, possibly y(c)ko⌈yćkoy(ć)ko hidden by binding, possibly y(c)ko⌉]y(ć)ko hidden by binding⌉ powie.

Przy tym się w laskę W(aszej) M(iłości), memu miłości hidden by binding⌈[i]i hidden by binding⌉wemu panu pilnie zaleciam.

BCz, 1599, p. 447

Miłościwy Księże Biskupie.

Po napisaniu tego listu dowiedziałem się, że krolowi jego miłości starszemu w sobotę wieczor przyszły stolce częste, ktorych jego miłość miał od orig. t⌈dd orig. t⌉ soboty aż dziś stain⌈[ś]ś stain⌉ do południa trzydzieści, a wszakoż mi doktor powiedał, że się i czerwieności już trochę w stolcach ukazało. Ale jego miłościy krysterę dziś superinscribed⌈dziśdziś superinscribed⌉ uczyniono, po ktorej doktor tuszy, żeby się zasię stolce miały zastanowić. A wszakoż jego k(rolewską) m(iłość) jeszcze nic do tego czasu nie zemdliło, ale jednak jego miłość na łożu jada.

W poniedziałek tę cedułku pisano.

BCz, 1599, p. 472

Reverendissimo in Christo Patri Domino et domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino suo colendissimo etc.

BCz, 1599, p. 469

Miłościwy Księże Biskupie, panie a panie moj miłościwy.

Po zaleceniu służb mych napowolniejszych w łaskę W(aszej) M(iłości), mego miłościwego pana, daj, Panie Boże, W(aszej) M(iłości) długie fortunne zdrowie i wszyćko or wszycko⌈wszyćkowszyćko or wszycko⌉ to, czego by W(asza) M(iłość) od Pana Boga sobie winczować raczył.

Miłościwy Księże, W(aszej) M(iłości) wielce dziękuję z tej wielkiej łaski, ktorą mnie W(asza) M(iłość) okazować raczysz, nie tylko mnie, ale i małżonce mojej. Daj, Panie Boże, abych gdy mogł W(aszej) M(iłości) tę łaskę jakiemi poczciwemi a przyjemnemi służbami odsłużyć. Raczył mi W(asza) M(iłość) pisać, abych W(aszej) M(iłości) przed orig. t⌈dd orig. t⌉ krolem jego m(iłością) y przed orig. t⌈dd orig. t⌉ krolową jej m(iłością), naszemi miłościwemi pany, nie zapominał, aczkolwiek tego potrzeba nie jest, abowiem ich krolewska miłość mają na W(aszą) M(iłość) osobliwe miłościwe baczenie. A wszakoż ja jednak rozkazaniu W(aszej) M(iłości), mego miłościwego pana, chcę w tem dosyć uczynić. Małżonka moja W(aszej) M(iłości) wskazała za tę łaskę i za ten upominek podziękować i chce Pana Boga za W(aszej) M(iłości) długie fortunne zdrowie prosić, acz się k temu niegodna być zna.

Nowin żadnych sam na ten czas niemasz. A wszakoż, gdy s written over b⌈bss written over b⌉ię co nowego ku ich m(iłości) przytrafi, nie omieszkam W(aszej) M(iłości) oznajmić, acz też czasem nie barzo pewne nowiny sam przychodzą.

Przy tym się w łaskę W(aszej) M(iłości), mego m(iłoś)ciwego pana, pilnie poruczam.

Dan s Wilna, ms. wiliją reg. w wiliją⌈wilijąms. wiliją reg. w wiliją⌉ Trzech Krolow anno Domini 1545

W(aszej) M(iłości) powolny służebnik Pyotr Okunj s Grodzyska ochmistrz k(rolowej) j(ej) m(iłości) młod orig. t⌈dd orig. t⌉szej

AAWO, AB, D. 67, f. 329r

Reverendissime domine meus.

Ita me Gedanensis cervisia in illum oblivionis morbum let letargum impulit, ut nec hodie recordari possum, an aliquam praebuerim ansam vel causam humanissimi convivii hesterni dirimendi, quia nec heri nec alias umquam fui homo eius condicionis, sed fatum tulit fortasse. Utcumque est, parcant vestrae reverendissima paper damaged⌈[a]a paper damaged⌉ et magnifica dominationes. Ego de me tacere volo, merito paper damaged⌈[to]to paper damaged⌉ noscunt patientiam meam. Ego tamen ex hac curia non discedam, nisi omnibus reconciliatus. Hoc sit curae meae, nisi sit cum indignitate mea, quam numquam pa paper damaged⌈[a]a paper damaged⌉ssus sum nec patiar, donec vixero aliquid levitatis pati. Ego sum paratus nuntius, si volunt aliquid vel mihi referre vel litteris mandare in Poloniam paper damaged⌈[m]m paper damaged⌉.

Servitor S. Odrouaz