1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548
ŽABKA Jiři · ZABRZEZIŃSKI Jakub · ZABRZEZIŃSKI Jan Janowicz · ZADAR Hieronymus of · ZAGÓRSKI Franciszek · ZAGÓRSKI Stanisław · ZAMBOCKI Jan · ZAMOYSKI Mikołaj · ZANDE Jan van der · ZAPATA Pedro · Zaragoza inhabitants of · ZAREMBA Jan · ZASAŃSKI Stanisław · ZÄSI Ulrich · ZASIEKIN Yaroslav · ZASSEN Servatius von · ZBĄSKI Jan · ZBĄSKI Stanisław · ZBOROWSKI Marcin · ZBOROWSKI Piotr · ZCWYKOFF Hans, wife of · ZCYSZEWSKI Andreas · ZEBRZYDOWSKI Andrzej · Zechariah · ZEGER Galenius · ZEGHERSCAPELLE Cornelis van · ZEHMEN Achatius von · ZEHMEN Achatius von Jr · ZEHMEN Achatius von, messenger of · ZEHMEN Christoph von · ZEHMEN Fabian von · ZEHMEN Helene von · ZEHMEN Martin von · ZEHMEN Nikolaus von · ŽEROTÍNA Jan ze · ZIEGLER Bernhard · ZIEGLER Nicolaus · ZIEROTIN Karl von · ZIMMERMANN Georg · ZIMMERMANN Matthias · Zofia Jagiellon · Zofia Jagiellonka · Zopyrus · Zoroaster · Zoticus · ZRINSKI Nikola IV · ZÚÑIGA AVELLANEDA Y VELASCO Juan de · ZÚÑIGA Y PÉREZ Álvaro de de Guzmán · Zürich Citizens of · ZWIEKOPF Hans · ZWINGLI Ulrich · ZWINGLI Ulrich, Followers of · Zygmunt of Stężyca
SEARCH
Full text
Results found: 19
preserved: 13 + lost: 6
1 | IDL 162 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Generoso Domino Ioanni Dantisco [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ sereni paper damaged⌈[sereni]sereni paper damaged⌉ssimi domini domini Sigismundi regis Poloniae paper damaged⌈[Poloniae]Poloniae paper damaged⌉ secretario et ad caesaream paper damaged⌈[caesaream]caesaream paper damaged⌉ maiestatem oratori, amico carissimo Nam paucis ante diebus valuisse te ex litteris tuis, quas Nurimberga huc misisti, satis constat, sed tu, o nimium nimiumque oblite tuorum etc. de amantissimis et cupidissimis tui ne iota quidem etc. cum tamen probe scias omnium tuorum scriptorum, quae ex provinciis tuis huc mittere soles, mihi copiam legendi fieri, quorum tamen ego, humilis fortasse et sine auctoritate et pondere, fidissimus tamen et faventissimus laudator atque applausor fieri soleo. Si ad dominum Posnaniensem episcopum scribens mihi salutem adscribere dedignabaris, saltem in Cricii litteris id facere debuisti. Si ad me seorsum litteras scribi a te contenderem, posses fortasse occupationes, negligentiae veteres excusatrices, causari, nunc nolo litteras (superbum enim esset mihi contendere id a te, tanto oratore) memoriolam mei qualemcumque, cum ad ceteros scribis, volo. Quod si ne id quidem impetrare potero, saltem ubi ubi es, illud ne tibi excidat, oro, Szamboczky eum esse et fore, qui te praecipue colat et observet, tua dignitate et commodis non minus gaudeat ac propriis. Sed nescio, an in commendando me tibi modum non excesserim, qui ista blandiloquentia ne ad Ioves quidem nostros uti solebam, quare de hoc satis, illud nisi ratione cognita mirari non desinam, cur utrisque litteris tuis, quas ex itinere hoc tuo huc misisti, me praeterieris. Et de ceteris quidem nostris rebus ex litteris domini episcopi Posnaniensis intelliges, nam eas vidi. Gdanum tuum tumultuari coeperat mense (ni fallor) Iunio, ita ut Ebrehardus Verber tuus XL virorum metu Derschowiam secedere cogeretur, tandem reconciliatus plebi, praefectus classis Gdanensium, quam cum nonnullis aliis civitatibus Ansae contra Danorum regem paraverunt, est designatus. Certum est classem iam solvisse, sed quomodo cum eodem rege res successerit, quidve istuc gestum fuerit, adhuc nihil est significatum. Quod ad ceteras res nostras attinet, tu ipse etiam ultra Oceanum et Orcadas esses, nemine scribente conicere potes. Dum haec scribebam nonus dies agebatur, quam Vilna venatum secesseramus ad proximum Sabbatum istuc redituri. Ego interea in illo meo veteri proposito agri colendi persto cupioque secedere hinc, modo sine dedecore possem. Vale et in me amando utere iudicio tuo, hoc est si dignus sum, redama, amor enim cogi non potest: genötte Lib thut seldem gutt etc., nisi forte mihi. Id quadam fatorum iniquitate contigit, ut numquam adhuc amarim, ubi in amore mihi par pari referretur. Iterum vale. In Worani, ex horreo, ubi ego et Nipczicz ex uno atramento nugantes scribebamus, mox venatum hui(?) dormitum vel lusum, dicere volui, profecturi, XVII die 7-mbris 1522. Tuus Ioannes Szamboczski | ||||||||||||||||||
2 | IDL 187 | ![]() ![]() | ||||||||||||||||
Manuscript sources:
Auxiliary sources:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Generoso domino Ioanni Flachsbinder paper damaged⌈[der]der paper damaged⌉ secretario regiae maiestatis, amico carissimo Salutem. Siquidem salus ab eo praestari potest, qui ipse perit, perire autem arbitrantur eum, qui tot emeritis stipendiis nil aliud assecutus est, nisi turpem iam exacta aetate canitiem et probrum aulae effectus est. Sed de hoc alias. Nunc ad litteras tuas venio: ut tu vales ex eisdem litteris tuis patet, ego vero, utcumque valeam opella quantulacumque est ista mea, obsecutus sum voluntati tuae. Et cum primum litteras tuas a Ferbero nactus sum, illico (ut iussisti) ad reverendissimum dominum Poznaniensem cucurri et utrasque litteras tam ad me quam ad eum scriptas sibi perlegi. Qui, quo animo eas acceperit, ex litteris ab ipso ad te scriptis facile intelliges, unum tu ex me scias velim reverendissimum dominum Posnaniensem post fratres et nepotes suos neminem aeque ac te superinscribed⌈ac teac te superinscribed⌉ favore suo prosequi, de nemineque alio tam esse sollicitum ac de te est. Si habes aures audiendi audias et crede. Intelliges ista clarius ex me, cum veneris, tametsi nescio, an me hic offendas, nam tribules tui Gdanenses legatos suos magistrum Ambrosium et Angermunde huc miserunt petentes Gdanum aliquo praesidio firmari. Itaque exortum est murmur Cozakos illuc mitti. Si abiero, habebis tugurium illud meum vacuum, si vero usque ad adventum tuum hic persistero, cedam tibi altero angulo, si tibi libuerit; de equis tuis, ubi locari debeant, nescio. Nam nebulo ille hospes meus stabula diruit, sed forsitan provideberis digniori hospitio a marschalko. Sigilla tua ad omnes epistulae tuae partes rescribere non vacabat, illud quod est praecipuum te hortor et moneo obsecundes verbis tanti pontificis et omnibus cogitationibus postpositis huc venire accelera. Ego divinare nescio, quid ex te futurum sit, sed si mihi quis deus tam propitium dominum ordinaret, relictis omnibus rebus, eum sequerer. Est quod speres, nisi me mea spes de te fallit neque tu ex me coniecturam capias etc. Schirka iako schirka a grota iako grota. Vale et parce brevitati, namque feror, differor, iactor, volutor, sic volvere parce. Pyotrkoviae, XX Octobris ante lucem 1523. Iohannes Szamboczski | ||||||||||||||||||
3 | IDL 7075 | Ioannes DANTISCUS to Jan ZAMBOCKI, Venice, 1524-05-07 Letter lost | ||||||||||||||||
received Cracow, 1524-05-28 Letter lost, mentioned in IDL 210: Litterae tuae, quas 7 Maii Venetiis ad me dedisti, redditae mihi sunt Craccoviae XXVIII die eiusdem mensis | ||||||||||||||||||
4 | IDL 210 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received Madrid, [1524]-11-28 Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Spectabili et generoso domino Ioanni Dantisco, serenissimi domini, domini Sigi paper damaged⌈[Sigi]Sigi paper damaged⌉smundi Poloniae regis secretario paper damaged⌈[secretario]secretario paper damaged⌉ et ad caesaream maiestatem paper damaged⌈[maiestatem]maiestatem paper damaged⌉ ora paper damaged⌈[ora]ora paper damaged⌉tori, domino et amico tamquam fratri carissimo Neapoli vel Barii Salutem. Litterae tuae, quas 7 April Maii Venetiis ad me dedisti, redditae mihi sunt Craccoviae XXVIII die eiusdem mensi ms. u(!) ⌈ii ms. u(!) ⌉s. Gaudeo te valere. Intellexi enim ex eisdem litteris tuis et valere te et sospitem usque Venetias pervenisse. Ego etiam (si quid ad rem) valeo, valemus et reliqui lurcones combibonesque tui, nisi forte valetudinem hanc nostram labefactet et perturbet motus nudius dudum quidem ortus et intellectus, sed nudius quartus creditus. Aiunt Turcos Danubium transire incursionemque in nos moliri. Qua re perciti dynastes nostri imperaverunt aulicis omnibus praeter paucos molliculos illos leunculos, qui cauda et auriculis dominis blandiri et applaudere didicerint, ut se ad occurrendum tanto malo mox hinc proruerent et ad XII Kalendas Iulii Leopoli se sisterent, ut illinc, qua rumor, qua opportunitas duxerit aditum hostibus corporibus suis intercluderent. Haec imperata sunt pridie Idus Iunii. Vix quidam nostrum vino et somno graves ex lustris et gurgustiis prorepsimus, et iam equi conscendendi {conscendendi} erant. Ego lu non modo non invitus, verum etiam lubens proficiscor, adigentibus me ad ha ms. u(!) ⌈aa ms. u(!) ⌉nc voluntatem iustissimis causis, quas enumerare non est necesse. Nescio, quo animo Casper Tluk (quamvis bene nummatus) vadat. Nipczicz, cum totam noctem lusisset omniaque usque ad bracas perdidisset, sub diluculum recuperatis suis etiam 50 florenis praeter sua asportatis heri mihi valedixit et versus Leopolim profectus est, reliqui sese passim sequuntur, ego (Deo bene iuvante) die Lunae cogito. Sacerdotes tui Thraicii in longis vestibus ad supplicationes peragendas manebunt domi, adfore debet et dux Constantinus cum praesidio 2 milium equitum, qui nuper in Lythfania ex indigenis aere conducti sunt. Depugnabimus omnino, dii bene vortant, ut litis ita, vel multo magis pugnae, dubius eventus est, non vincere vellemus, ego etiam victoriam quadam paper damaged⌈[am]am paper damaged⌉ mea coniectura auguror. Deus curet cetera, modo mihi lagunculae sint salvae. Et rerum nostrarum facies haec est. Ex motione illa bellica, cuius in litteris tuis meministi, quamvis iam tertiae restes dimissae fuerunt, natus est ridiculus mus, evanuit penitus petentibus iis, qui eam maxime cupiebant paper damaged⌈[ant]ant paper damaged⌉, videlicet Maioribus Polonis, quorum nuntii, inter quos Gostinsky dux et signifer factionis, hic apud regem fuerunt summisque precibus contenderunt, non adeo etiam repugnantibus Areopagitis nostris, ut motio haec quoquo modo dirime paper damaged⌈[e]e paper damaged⌉retur, quippe in universum perniciosa. Itaque obtinuerunt, ut motio resideret paper damaged⌈[t]t paper damaged⌉ et loco eius conventus in territoriis haberi debent etc. Nos interea omni vice depugnaturi sumus etc.
Quod litteras meas tam diligenter illuc perferri, quo perferendae sunt, curasti, habeo gratias. Si illuc pervenient, peropportune De Ferberiano negotio ita est: noluerunt Gdanenses ad aliquod pactum descendere, aegerrime ferunt se ab Ferbero in eo iudicio, quod coram rege habitum est, traductos, miserant hunc cursorem cum litteris, quibus a rege petunt, ut posteriores litteras post latam sententiam Ferbero datas (quibus praecipitur, ut procuratoribus et actoribus Ferberi et litis consortium libere Gdanum ad acceptanda mobilia ingressus concederetur) cassaret et revocaret, multasque causas, cur ita fieri deberet, allegabant. Rex constantissime id facere recusavit, quin ut litteris suis pareretur, severe imperavit. Scias in Slesia atque ita et in Prussia Lutheranos confirmari. Hic Craccoviae exsecrantur, sed nihil ad rem, meam praesertim, de tua nescio. Scriberem plura, sed non vacat, colligo vascula et sarcinulas, eundum est bre(vi), bre(vi). Cum haec scribebam, Proczek equo insidens praeteribat fenestram, clamavit, quid facerem, respondi scribere me ad te, petiit salutem tibi adscribi et ut Romae nescio quid eius negotii curares. Claudicat, ut prius. Iam vale, nam urgent negotia, vel hidden by binding⌈[vel]vel hidden by binding⌉ etiam fames, nam ieiunus scripsi haec. Iterum vale et ride nugas et ineptias meas. Cantat avis quaevis etc. Non sum propheta nec filius prophetae. Tertium vale et scribe, ita ut litteris pollicitus es{t}. Ubiubi ero, ne dubita, perferentur ad me litterae tuae. Domino Christostomo dic salutem verbis meis. Nescio, superbiane, an oblivione ad binas meas litteras, quas hoc septennio ad eum scripsi, ne iota quidem respondit, cum tamen ad episcopos multa scrip hidden by binding⌈[p]p hidden by binding⌉serit et alios, ex quibus fortasse pinguiorem offam sperat. Vale. Craccoviae, X die Iunii 1524. Tuus Ioannes Szamboczski Postscript: Litteras, quas a tuis nescio quis terrae filius iam dudum apud me deposuit, tibi mitto. | ||||||||||||||||||
5 | IDL 7148 | Ioannes DANTISCUS to Jan ZAMBOCKI, Lyon?, 1524-08 Letter lost | ||||||||||||||||
Letter lost, mentioned in IDL 237: Scribis te et bene habere et pancratice valere, gratulor tibi, idque ut scirem a multis diebus me summopere desiderasse scias, nam ab eo tempore, quo cum Syradiensi palatino Lugduni coieras et de eo conventu litteras ad me dederas, nihil de te audivi ideoque nec percontantibus de rebus tuis respondere potui; cf. IDL 217 (1524-10-03): A christianissimo rege Galliae in Lugduno humaniter et auditus et habitus sum. Illius maiestas libenter mihi dedit liberum transitum. | ||||||||||||||||||
6 | IDL 7149 | Ioannes DANTISCUS to Jan ZAMBOCKI, Madrid, 1524-12-17 Letter lost | ||||||||||||||||
received Cracow, 1525-03-13 Letter lost, mentioned in IDL 237: Litterae tuae Madri[llis], nescio quibus (neque enim in catalogo nostro uspiam sunt), 17 die X-bris datae, redditae mihi sunt Craccoviae ab aegritudine decumbenti III Idus Martii. Eas attulit doctor Borg... | ||||||||||||||||||
7 | IDL 237 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Spectabili et Generoso stain⌈[eneroso]eneroso stain⌉ Domino Ioanni Flachsbinder stain⌈[inder]inder stain⌉, aulico et secretario [...] stain⌈[...][...] stain⌉ regis stain⌈[regis]regis stain⌉ Poloniae ad caesarem stain⌈[arem]arem stain⌉ Carolum legato stain⌈[o]o stain⌉ [...] stain⌈[...][...] stain⌉ Litterae tuae Madrillis stain⌈[llis]llis stain⌉, nescio quibus (neque enim in catalogo nostro uspiam sunt), 17 die Xbris datae, redditae mihi sunt Craccoviae ab aegritudine decumbenti III Idus Martii. Eas attulit doctor Borg, quem tu, ipse vicissim te, reverendum scribitis, ego nec utor nec moveor eiuscemodi epithetis, ut nosti, ne mutuum muli scabere videantur, habeo tamen eundem Borg inter praecipuos meos, ipse me vicissim observare videtur, quod litteras meas vos ambos oblectasse scribis. Id ego miror, cum nec ego ipse, nec litterae nec quicquam meum eius generis est, ut quempiam oblectare deberet, nisi forte leunculum meum, qui mecum continuus est. Sed cum haec lactucae eiusmodi labra nactae sunt, quae oblectabunt written over ent⌈entabuntabunt written over ent⌉, gratulor ergo mihi. Res est nova nonnihil (er)go sumus, sed quid prodest, nescit sacculus ista meus etc. Addidisti, depinxeras omnia, graphice orig. graphicae⌈graphicegraphice orig. graphicae⌉ etc. Dispeream, si unius voculae, quam ad te tunc scripseram, recordor. Sed quia abiens sic iusseras, ut videlicet ad te scriptitarem superinscribed⌈ut videlicet ad te scriptitaremut videlicet ad te scriptitarem superinscribed⌉ idemque litteris tuis et Veneciis et Neapoli ad me datis repetieras, mos gerendus erat tibi, non enim es nescius, quam in amicitiis fovendis et conservandis sum ardens et obsequens, et plus freno quam calcaribus egens, sinceris praesertim et non fucatis, cogor enim Trasonem agere et de me ipso praedicare, cum alias nemo me laudat praeter Petrum meum etc. Scribis te et bene habere et pancratice valere, gratulor tibi, idque ut scirem a multis diebus me summopere desiderasse scias superinscribed⌈sciasscias superinscribed⌉, nam ab eo tempore, quo cum Syradiensi palatino Lugduni coieras et de eo conventu litteras ad me dederas, nihil de te audivi ideoque superinscribed⌈ideoqueideoque superinscribed⌉ nec percontantibus de rebus tuis respondere potui, percontabatur autem ut plurimum Dorothea tua et cetera. Cupio te eo ipso, quo scripsisti, modo valentem ipse valens brevi videre, tametsi de valetudine mea quid certi ad te scribam, nondum habeo, sed neque refert. Id p(o)p(u)lus curat, scilicet valeat Szamboczski, necne. Illud scito decem hos continuos menses a medio ferme Iunii incipiendo, videlicet contra Turcos proficiscens, in itinere ipso usque in hunc diem cum aegritudine me colluctasse et aegrum cum hostibus concurrisse, nunc Deo gratia et medici promittunt et ipse sentio mihi melius fieri. Ob hancque causam neque Petrkoviam ad conventum (qui in fine Decembris ortus at ad finem Februarii duravit) principem secutus eram, quin Craccoviae Galienos et Avicennas et Rases vorans loculosque exhauriens remanseram, indignante baccalario ac defalcante. Quae in litteris tuis mihi praecepisti, peregi omnia praeter unum, quod quale est, infra significabo.
Scias Gdanum tuum, immo Prussiam Fridericus, d(ux) or d(ominus)⌈d(ux)d(ux) or d(ominus)⌉ Lignicensis, et Georgius marchio, sunt hic, sunt et totius Prussiae dynastae praeter Culmensem palatinum. Agitur maximo nisu de concordia inter magistrum et regem. Quibusnam condicionibus ea concordia tentetur, nobis, qui foris pergraecamur, non satis liquet. Ego me usque in hesternum diem domi continui, censentibus medicis, heri vesperi invisi ducem Fridericum, qui mox et de te et de rebus tuis percontatus est. Respondi, ut me decuit. Is mihi visus est parum spei habere, rem ita posse transigi, ut ab ipsis instructa est. Hodie accersiti fuerunt ambo pacificatores ad consilium et mox dimissi, interim consultatur in Gallipede, dum pacificatores prandent, et ego haec scribo hora quasi XX. Atque ita, mi Ioannes, quis eius fabulae exitus futurus est, te certificare non possum, quamquam sciam tibi vehementer gratum fore, si conclusionem scires, sed a me id fieri nequit ms. d(!) ⌈tt ms. d(!) ⌉, non prius enim ista in vulgus efferentur, quoad in consilio transacta fuerint. Veredarius autem iste sive postarius aut hodie et, qui has litteras auferre debet, aut hodie aut cras mane abiturus hinc dicitur, quare cogor iamiam has nugas in fasciculum conicere. De futuris rebus nostris facile est divinare: imminent Turci et Tartari et praeterita quidem superinscribed⌈quidemquidem superinscribed⌉ aestate cecidimus eos, utcumque nunc qu ms. m(!) ⌈uu ms. m(!) ⌉omodo succedet, Deus scit. Non deesset argumentum non epistulam sed volumen scribendi, sed ob imbecillitatem corporis, quam ex diutina aegritudine contraxi, vix haec exarare potui. De fratre tuo non dubito, quin tibi d(octor) Bork scribet. Si huc venisset, fecissem, quae iusseras, etiam si episcopus fastidisset, ego eum aluissem, nisi forte sordida rura et humiles habitare casas mecum dedignatus fuisset.
Nudius tertius allatae huc erant marchioni a regina Hungariae litterae superinscribed⌈litteraelitterae superinscribed⌉, in quibus significabatur regem Galliae a caesarianis vivum captum exercitumque eius caesum et fugatum interfectis in acie XIIII milibus, sed nondum plena fides eis habetur. Exspectamus itaque, si quid certioris fama affluxerit.
Vale felix et, quod dudum fecisti, me ama te non ficte te(!) amantem. Iterum vale. Craccoviae, XIIII die Martii 1525. Tuus Ioannes Szamboczski Postscript: Cum te (Deo propitio) aura huc devehet, memento byretum aliquale ad tegendum caput meum in sarcinas tuas conicere. Fateor quidem nonnulla ex liberalitate tua habere, sed (Deo gratia) non sum adhuc tam egens, ut tibi non omnia reponere possem etiam cum faenore, si te id velle animadvertero. Vale. | ||||||||||||||||||
8 | IDL 7077 | Ioannes DANTISCUS to Jan ZAMBOCKI, before 1525-05-21 Letter lost | ||||||||||||||||
received 1525-05-21 Letter lost, mentioned in IDL 261 a te (utpote ex tam diverso orbe) satis crebro litterae cum ad regem, tum ad ceteros mittuntur, ad me vero ne iota quidem praeter quasdam, quas ego XXI die Maii accepi, in quibus etiam massa auri Hispanici inclusa erat | ||||||||||||||||||
9 | IDL 261 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received Toledo, [1525]-10-16 Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Generoso domino Ioanni Dantisco serenissimi domini, domini Poloniae regis apud caesaream maiestatem oratori, domino et amico meo observando Salutem. Si vales, bene est, nos hic, prout cuique written over cumque⌈cumquequeque written over cumque⌉ fatale est, valemus. Magnum chaos est inter nos et vos, itaque minime mirum est, quod litterae, quas ad te scribo aut pereunt, aut non perferuntur, aut supprimuntur. Memini ego, utique me tibi aliquot epistulas misisse, prout et nunc mitto atque ita, ut reliquum fasciculum a patre tuo ad me missum vicissimque a te (utpote ex tam diverso orbe) satis crebro a te litterae cum ad regem, tum ad ceteros mittuntur, ad me vero ne iota quidem praeter quasdam, quas ego XXI die Maii accepi, in quibus etiam massa auri Hispanici inclusa erat, pro quo et habui tibi iam aliis litteris (si modo perlatae sunt) gratias et praesentibus habeo. Utut est, sive scribis, et litterae mihi non redduntur, sive maioribus occupatus cessas, sive negligis, nihil refert, ego te nihilominus amo, te suspicio, de te (crede mihi) dies noctesque cogito. Illud tamen me non modice perturbavit, quod hodie primum intellexi tua consuetudine et familiaritate diutius mihi superinscribed⌈mihimihi superinscribed⌉ carendum esse, audio enim, te perpetuum oratorem istuc apud caesarem designatum esse atque de sumptibus necessariis tibi honorifice provisum. Si meorum dumtaxat commodorum rationem habere<m>, mallem tecum hic vle vel unam frugi cenulam, sed cum tuae laudi et dignitati faveo, eo aequiori animo fero tui desiderium, quod sciam tibi eam condicionem, quae tibi vel invito obtigit, tibi et tuis decori et perpetuo ornamento futuram, modo vita suppetat.
Nescio, quo fato vel infortunio sit, ut quotiescumque a rege litterae ad te mittuntur, non prius mihi constat, quam ea ipsa hora, cum iam tabellarius dimittitur atque ita multa scribendi tempus mihi non conceditur, ut vel modo contigit, quod, si mihi paucis ante horis scire licuisset, litteras videlicet ad te mitti, nescio, si tibi gratificatus fuissem, certe Iliadae nostrarum rerum te explevissem, nunc, quia urgeor ab his, qui litteras mittendas curaturi sunt, cogor omnia relinquere, tuo forsitan commodo. Verendum enim erat, ne tibi forsitan importune superinscribed⌈forsitan importuneforsitan importune superinscribed⌉ obstrependo te occiderem. Illud scias serenissimum dominum nostrum regem atque ita et dynastas nostros ad retinendam et vindicandam veterem religionem eamque stabiliendam animum adiecisse, prohibetur severissimis edictis, ne Lutheri libri legantur et profanis de fide ne hiscere liceat in alterutram partem, hoc est neque eam vituperare nec laudare, Venerunt nuper huc decenti comitatu Gdanenses tui. Princeps legationis eorum idemque proconsul magister Georgius Cymmerman quidam, item Könnigk ex ms. et(!) ⌈exex ms. et(!) ⌉ fabro ferrario senator factus, conati sunt rerum a se gestarum rationem regi reddere eiusque rei ore eiusdem magistri Georgii praefationem publice amplissimis verbis, sermone Germanico, Scripturas intermiscentes, praefationem fecerunt. Sed postea res in conclave reiecta est atque ita, libellis dumtaxat, cum eis agitur, a me ista omnia celantur. Nescio, quid rei est, admirabilis tela texitur, quam ego coniectura dumtaxat perspicio. Minitatur acriter Gdanensibus, nisi resipiscant. Quid futurum sit, Deus novit. Dux Prussiae per Slesiam volitat. Collegium Varmiense magna contentione Brausperk et Tolkmit a rege repetit, nam quamvis dominus dux Prussiae secundum pactum eisdem oppidis cesserit, tenentur tamen pro rege, eo quod ea episcopus ipse per incuriam suam perdiderat. Et de Prussia ad praesens tantum. A Turcis et Tartaris nulla nobis nunc sollicitudo est. Turcus templum Iani hanc aestatem totam occlusit, misit enim Ibreym Bassam (cuius opera et auctoritate, quamvis adulescentuli) praecipue utitur ad Orientis provincias, ut videlicet Egyptum Syriamque in novam ordinationem dirigeret, et priusquam idem Bassa redierit nemini bellum illaturus. Ita mihi nuntius eius, qui apud regem ad contrahendam amicitiam missus erat, mihi retulit.
Tartari inter se dissident. Quorum dissensione nihil nobis optabilius. Nepos ex fratre pepulit patruum regno, rursus patruus vires colligit. Nepos ipse, Aslam Soltan nomine, is videlicet, qui superiori anno incursioni in nos factae praefuit, misit huc ad nos his diebus oratores suos, asserens se victorem. Sed cum ego uni eorum obiecissem, cum victor existat, cur Chersonesum (quam ipsi fossam vocant) declinat, et per solitudines cum iumentis et mulieribus vagatur, ipse illico obmutuit, et revera ita se res
Et tantum de externis non enim iam vacat scribere, nam urgeor. Illud tamen vel volanti calamo adscribam. Nuper dominus Iheroslaus de Lasko palatinus Syradiensis, fuit hic Cracoviae et praefecturam Mariemburgensem a rege obtinuit, tandem regem venatum in Niepolomice cum regina profi<ci>scente et ipse secutus est. Ibi (ut fieri solet) in nocturno symposio apud Severinum Boner, qui patruo in omnibus officiis successit, cum domino Andrea Posnaniensi ad quandam contentionem devenit et crescente iurgio alter alterum ad duellum provocavit. Res acta est hic Cracoviae in iudicio magna contentione, sed definitio eius in conventum Pyotrkouiensem, qui forsitan qui circiter Calendas Decembres haberi debet, reiecta est etc. Ego tametsi decumanis fluctibus quatiar (de quo multa scribenda essent), tamen ut Marpesia rupes (Deo gratia) adhuc immotus maneo exercentibus me his, quos fortuna, cum ei iocari libuit, ex humili provexit et forte ex gurgustio, a quibus ego tamen me amari existimabam, at ipsi invidebant, quamvis nihil in me est, unde mihi invidere debeant, sed mala mens, malus animus etc. Litteras, quas factori tuo miseras, curavi ad Columbam tuam perferendas. Corrodentur libri tui a blattis, priusquam redibis. Principes Moraviae sunt hic: dominus Ioannes de Bernsteyn, qui hodie apud regem publice peroravit, Demostenem tonantem diceres. Dominus item Dobyessz Czernohorski, ea superinscribed⌈eaea superinscribed⌉ proceritate et forma, ut Achilem vel Hectorem diceres. Vale, vale, vale. Numquam tecum loquendo satiarer, sed cessandum est. Vale, iterum vale. Craccoviae, XXV Augusti 1525. Tuus Ioannes Szamboczski Postscript:
Non vacabat relegere.
| ||||||||||||||||||
10 | IDL 7027 | Ioannes DANTISCUS to Jan ZAMBOCKI, Toledo, 1525-09-01 Letter lost | ||||||||||||||||
received Gdańsk (Danzig), 1526-05-04 Letter lost, reconstructed on the basis of IDL 291: Litterae tuae, quibus me de obitu Catelli mei solatus es Kalendis Septembris e Toleto scriptae redditae mihi tandem post longam intercapedinem sunt Gdani eo die, quo severa nimium et acerba quaestio habita est de Gdanensibus tuis, quorum quasi princeps quidam fuisse videbatur quidam Hanns Schulcz. Is dies fuit quartus Maii mensis. | ||||||||||||||||||
11 | IDL 267 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received Toledo, [1525]-11-28 Manuscript sources:
Auxiliary sources:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ Ioanni Dantisco [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ regis Poloniae [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ Maiestatem oratori honorando Salutem. Si vales, gaudeo, tametsi frequentes fasces, ne dicam arcem litterarum, qui a te huc crebro adferuntur, te valere indicant, meae vero valetudinis formam brevius tibi diurabo(?)(!) instead of denotabo⌈diurabo(?)(!)diurabo(?)(!) instead of denotabo⌉. Ego valeo ita, ut biennio ante valui. Sed quid dico, biennio, cum ab eo tempore, quo mihi tecum prima familiaritas et notitia intervenit, eundem ferme aequalemque cursum vitae teneam. Qui quidem cursus vitae, qualis sit, aliorum esto iudicium, ego de eo iudicare haud facile possum, cum post tot aetatis meae exactos annos hoc unum didici, quod nihil scio. XXV die Augusti dederam ad te nescio quid nugarum, sed si ad te perlatum est, tantum scio, quantum de anima, cum e corporis carcere evolat, paulo enim minus distat hinc Hyspania, quam animarum locus. Scias te a me tantum amari, ut quia ad me ne iota quidem unum scribis, vehementer gaudeam, est enim manifestissimum indicium te dignitate, gratia atque opibus auctum esse. Alioqui, cum in illa pristina eaque tenui fortuna constitutus eras, non intermittebas scribere. Scias enim tribo illo et paene barbaro „honores mutant mores” nihil esse verius. Proinde (ut scripsi) tantum te amo, ut aequissimo animo feram mores tuos mutatos, modo tu sis honoratus, idque malo on the margin⌈idque maloidque malo on the margin⌉, quam qui cum pristinis moribus in sordibus iacere debeas. Sed cave existimes ista a me aliter scripta esse, quam amicissime et sincerissime. Sed tantum de hoc. Res nec(non) ita se habent, quemadmodum novissimis litteris significavi. Tantum pacis et otii habemus, quantum memoria hominum numquam. Si hoc otium erit diuturnum, est in Dei, sive fortunae, sive fati arbitrio, hiemem certe hanc totam venientem existimamus duraturum.
Tartarus Aslam solthan, qui se victorem iactat, habuit hic apud regem legatos. Petiit civitati suae, quae eum sequitur, locum, campum videlicet apud Boristenem amnem e regione Towanyc. Qui locus (ut scis) est cis amnem, unius diei itinere a Chersoneso. Rex concessit quidem sibi stativa, sed in alio loco, dimissi itaque sunt legati, cum quibus Dominus castellanus Zarnoviensis, qui ad imperatorem Turcorum legatus profectus est, iam, credo, Constantinopolim attigit, nam cubicularius regius, qui eum per Pannoniam usque ad montanae Valachiae fines secutus erat, iam rediit. Et ab externo quidem hoste utcumque pax. Nescio, ab Evangelii sectatoribus, ut ipsi se dici volunt, ut nos, a Lutheranis si non aliquid insperati exoriatur. Est quaedam exspectatio in utramque partem. Sed illud quale sit, quamvis coniectura quodammodo assequi videor, nunc reticeo. Gdanenses tui, qui ad reddendam fidei suae et a se Gdani gestorum rationem iampridem huc venerunt, adhuc detinentur, tametsi cotidie instent, ut dimittantur. Dux Prussiae rem evangelicam (ut sibi videtur) acerrime stabilit, profert severa edicta. Habiturus erat conventum suorum circiter Kalendas Septembres, sed nescio quid intervenit, quod relicto conventu, opinione celerius se in Slesiam ad fratrem et ad sororium recepit, ubi et modo est. Livonia universa a ditione papae hidden by binding⌈[ae]ae hidden by binding⌉ penitus se alienavit, pulso episcopo Rigensi etc. Curia cursum suum tenet. Nubunt et nubuntur. Duae puellae Appulae traditae sunt maritis, alteram palatinides Ravensis, alteram vorax ille Morawyecz duxit. Aniczka et Maczeyowska etiam nupserunt. Moliestia nuptura est hac hebdomade adolescentulo Wrzessienski structori mensae domini episcopi Cracoviensis. Heri Tanczinenses fratres concurrerunt hastis maioribus spectante rege. Tertius noster resipuit paululum et coepit locupletari. Conventum forte habebimus, nam in conventum, tamquam ad triarios, omnia reici solent, sed nondum designatus est. Dum ita fabulor, existimo me tibi gratificari, sed rursus vereor, ne in ista morum mutatione tibi sim fastidio, quod summopere vito. Quare finem facio. Cum Gdanenses absloventur, scribam ad patrem tuum, prout me per litteras rogavit, et faciam eum aliquatenus de vita tua certiorem. Vale et caesari me commenda atque, ita si voles, etiam regi Portugalliae. His diebus venit rumor regem Galliae singulari clementia Caroli caesaris dimissum regnoque restitutum. Opus esset Cicerone, ut gratias ageret, quemadmodum pro M. Marcello egit. Non possum mihi temperare, quin sim ineptus, nec ullus garriendi modus. Inferam mihi vim. Tace, Szamboczski, vel vapulabis! Iam taceo, nam hora XIII signatur, eundum est ad castellum, audienda missa, deducendus rex ad aedem Sancti Stanislai, salutandi amici. Quare iterum vale. Cracoviae, XII die Septembris 1525. | ||||||||||||||||||
12 | IDL 7107 | Ioannes DANTISCUS to Jan ZAMBOCKI, Toledo, 1526-02-20 Letter lost | ||||||||||||||||
received 1526-07-05 Letter lost, reconstructed on the basis of IDL 294: Post scriptam obsignatamque, et in manus fratris tui (qui eo ipso die, hoc est hesterno V Iulii regi valedixit navigaturusque erat) traditam priorem epistulam, venit Nypszicz una cum Iarando adolescente ex Hungaria hora quasi X. Is attulit mihi aliisque tuis litteras tuas a Georgio Hegel missas, Toleti 20 die Februarii scriptas | ||||||||||||||||||
13 | IDL 291 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received Granada, [1526]-11-14 Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Magnifico domino Ioanni Dantisco, serenissimi domini, domini Poloniae regis apud caesaream maiestatem oratori, domino et amico observando
ms 1 In aula caesareae maiestatis, Salutem.
Litterae tuae, quibus me de obitu Catelli mei solatus es, Kalendis Septembris e Toleto scriptae redditae mihi tandem post longam intercapedinem sunt Gdani eo die, quo severa nimium et acerba quaestio habita est de Gdanensibus tuis, quorum quasi princeps quidam fuisse videbatur quidam ms 1 Hanns Schulcz,
Causari videris, quod ad te rarius scribam. Dispeream, si quispiam alter crebriores det ad te epistulas aut si quisquam me uno plus superinscribed⌈plusplus superinscribed⌉ te diligit vel colit et observat. Sed ego, postea quam tu Neapoli discessisti, vix unas atque alteras accepi a te on the margin⌈a tea te on the margin⌉ litteras easque perbreves et Laconicas. Quae tamen mihi erant gratissimae. Cum vero volumina epistularum tuarum huc advehuntur, tu autem sive occupationibus distentus sive taedio scribendi me praetermittis, id ego facillime paterer, modo certo scirem veterem tuam (quam ego nulla commodi mei proposita spe semper summopere expetebam) in me benevolentiam nulla in parte esse diminutam. Quandoquidem ego ab amicis (si tamen aliquorum amicitia dignus existimor) non tam verba vel longam scriptionem, quam in amicitia fidem et perseverantiam desidero amicitiasque ut non facile admitto, sic semel susceptas (si modo me id iactare non ridebis) sanctissime, ne dicam pertinacissime servare mihi videor. Id ipsum etiam mihi velim ab aliis fieri, praesertim cum non sim nescius etiam amicitiis
Curia, immo tota patria nostra veterem illum suum praeclarum cursum tenet, quem etiam (quamvis longe abes) tamquam coram adesses pro tua rerum peritia considerare potes. Viget manetque illa (nobis cum toto orbe terrarum communis, qua etiam creator omnium Deus gaudere et delectari existimatur) rerum varietas atque mutabilitas. Nescio, an aliquis sit contentus sorte sua. Ille crucem sceleris praemium tulit, hic diadema etc. Premit insontes debita sceleri noxia poena etc. Pauperes egent, divites abundant, amant iuvenes, desperant senes, mediocres queritantur. Ego (ut tibi meam stultitiam referam) torpeo et attonnitus obstupesco atque, ut saxum Niobe, paene obrigui. Sed satis philosophatum. Si non fatuisatum, modo et hora divos adeundi appetit, qua re cessandum est aliquando et rumpenda haec loquacitas. Illud scias me nihil aeque cupere (q(ua)l(iter) te etiam expetere necesse est) quam reditum tuum huncque celerem. Vive, vale mei memor. Gdani, 5-ta die Iulii 1526. Postscript: Nypczicz noster aberat hinc. 9 paene continuos menses fuit in Hungariam legatus in Fucarorum negotio missus superinscribed⌈missusmissus superinscribed⌉, quibus populari furore magna vis facultatum in fodinis est direpta. Ferunt plus CC milibus nummorum aureorum eos damnum fecisse. Ad haec recuperanda Michaele Spis et Georgio Hegel cooperantibus Nipczicz missus fuit. Profecerit necne, non plane mihi constat, tametsi Fukarones regi per litteras gratias egerunt, quod opera eius in integrum restituti essent. Illud conicere necessarium est tantorum clientum patronum auro q(uo)damtenus suffarcinatum esse. Accessit, quod Stossz senex nuper mortuus est, post quem ipse C nummos aureos annuae pecuniae adeptus est a duce Prussiae item 60 Rinenses, quod dii bene vertant. Idem Nypczicz hac nocte ex Hungaria rediens Derschoviae nocturnum egit, hodie circiter X horam huc venturus. Hoc ideo adscripsi, ne forte, si priusquam Nipczicz huc venerit, fratrem tuum, qui ventum dumtaxat praesolatur, navem conscendere continget. De rebus eius, cui faves, aliquatenus certior fieres. Alioqui si fratrem tuum hic anteverterit, urgebo eum, ut ad te scribat. Haec scripsi mane hora sexta. Iterum vale. Tuus Ioannes Szamboczski | ||||||||||||||||||
14 | IDL 294 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received Granada, [1526]-11-14 Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Magnifico domino Ioanni Dantisco serenissimi domini, domini Sigismundi regis Poloniae apud caesaream maiestatem oratori, domino et amico observandissimo Salutem.
Post scriptam obsignatamque, et in manus fratris tui (qui eo ipso die, hoc est hesterno V Iulii regi valedixit navigaturusque erat) traditam priorem on the margin⌈priorempriorem on the margin⌉ epistulam, venit Nypszicz una cum Iarando adolescente ex Hungaria hora quasi X. Is attulit mihi aliisque tuis litteras tuas a Georgio Hegel missas, Toleti 20 die Februarii scriptas, quae si prius mihi redditae fuissent, quam hesternas ad te scripsissem, longe aliter sensissem et scripsissem ad te atque nunc sentio. Eram enim (fatendum namque est) quodam modo attonitus tacitusque mecum mirabar alias et ms. ex(!)
⌈etet ms. ex(!)
⌉ alias nectens et fingens causas, cur (prout scripsi et tu repetis, dum huc tot et tanta scribis) mihi nec salutem quidem ascribebas. Sed dum in medio Gdanensi foro cum Gotzone nostro animi causa deambulo, ecce tibi tertii nostri puer cum litteris tuis tam amanter tam sollici superinscribed⌈cici superinscribed⌉te tam copiose scriptis, ut nihil potuerit ms. potuit(!)
⌈potueritpotuerit ms. potuit(!)
⌉ fieri amantius. Eas ego, cum illico in eodem ipso loco, in quo mihi redditae erant, hoc est in medio foro, perlegissem et post paucas horas nonnullis nobilibus adolescentibus (qui te unice amare et suspicere videntur, quorum erant Andreas de Gorka, Misszkowsky eius uterinus frater et ipse idem, de quo supra memoravi, Iarand palatinides Lanciciensis et plures alii) legendas praebuissem, id videlicet exacte efflagitantibus, dici non potest, quantam animi alacritatem conceperim, tibi gratulatus, mihi gavisus fuerim omnemque suspicionis rubiginem, si quam conceperam, penitus absterserim atque ex animo et cogitatione deleverim abiecerimque. Nam praeter elegantiam earum sermonisque puritatem et gravitatem, quod mihi erat optatissimum atque honorificum, animi tui candor, singularis probitas, in amicitia fides et constantia, et sincerus quidam in me amor et benevolentia ex eis perspiciebatur, ita ut audientibus istis ipsis dolorem meum testatus essem, qui forsitan importunitate mea et impudentia te ad tantam molestiam tot verbis tuam animi constantiam et candorem mihi declarandi et describendi superinscribed⌈et describendiet describendi superinscribed⌉ te coegerim; te videlicet tot fluctibus negotiorum principalium obrutum et immersum. Quasi magna written over i⌈iaa written over i⌉ referret, si ad superinscribed⌈adad superinscribed⌉ Szamboczski a te myriades epistularum non scribuntur, tanti est videlicet unius nebulonis Szamboczski indignatio, si tu benignius ad eum scribens, quam impudentia
Gdani, feria sexta, sexta die Iunii 1526. | ||||||||||||||||||
15 | IDL 307 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received [Cracow], [1526-12-22] Manuscript sources:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Generose Domine tamquam frater carissime. Si bene vales gaudeo, ego quidem valeo et melius valerem, si te vivere scirem, iam enim annus evanuit, quod nullas a te vidi. Cum tamen quam copiosissime omnibus tuis litteris in Februario praeterito responderim, unde vereor, ne mihi obiter quid exciderit quo vel imprudens ulcus tetigerim vel non satis ad stomachum tuum fecerim, et id si a me commissum fuisset, scribi deberet utique. Abegit me igitur ingens scribendi desiderium, quomodo hanc taciturnitatem tuam meruerim, ut has ad te exararem, quibus si aliquando respondebis, magno me dubio levabis. Hoc tamen velim tibi de me persuasum habeas me adhuc eundem esse, quem reliquisti. Scripseram tibi in novissimis omnes istos stultorum regum et populorum aestus ac tractatus, ex quibus ridiculus mus natus est, quod passim omnes ominabamur, si mens non leva fuisset. Itur nunc iterum in alios pactionum modos, ut saltem obsides reguli possent recuperari. Quid hinc futurum, cum nusquam tuta fides, exitus probabit. Quae apud vos aguntur et de quibus in novissimis attentatior fieri rogabam, summopere cupio edoceri, qua de re maiorem abs te in modum peto, etiam, si forte ab inimicitia no(v)a fact(is) sis paulisper alienior, hanc mihi ultimam benevolentiam impartias, et ad me de omnibus et quae apud vos cum Tartaris et cum Turcis apud Hungaros acta sunt, quantum poteris, habudius praescribas, quo amorem in te meum, qui numquam decrevit, augebis plurimum. Litteras vero tuas Georgio Hegel mihi mittendas trade. Vale, vale, vale et rescribe. Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Granatae, quam secundum Ptolemaeum quidam Illipulam Magnam, quidam Illiberim vocant in Baetica Hispaniae, 13 Octobris anno Domini 1526. Tuus Ioannes Dantiscus | ||||||||||||||||||
16 | IDL 337 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received [Cracow], [1527-06-22] Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Novissimas tuas accepi cum fratre meo Bernardo in Iulio praeterito Gdani datas et meas ex Granata 13 Octobris ad te dedi posteriores. Ab eo tempore hucusque nihil ad te scripsi, partim quod, cum postae se offerebant, non suppetebat ob multam aliam scriptionem tantum temporis, partim etiam et quod potissimum est, aegritudi<n>es meae fuerunt impedimento, quominus desideriis meis ea in re satisfacere possem. Praeter id, quod ex capite laborabam, succurrebat in Granata podagra, quae dextrum pedem occupabat, et hic chiragra, quae hanc manum gravissime torsit et satis diu a scribendo detinuit, neque adhuc sine malagmatis hunc calamum producit. Dabis igitur pro tuo in me amore et mea erga te observantia tarditati, iis le ms. a(!) ⌈ee ms. a(!) ⌉galibus impedimentis admissis, veniam rursusque ad scribendi officium redibis meque scriptis tuis in hoc immerito exilio, quod iam in quartum annum duriter perfero, consolaberis. Quae hic aguntur, paucis accipe: bellatur adhuc atque egetur acriter; propositi hic erant paulo ante per pontificis, regis Galliae, Angliae, Venetorum et Florentinorum oratores pacis quidem tractatus eaque certo sperabatur, sed cum tractatores mandatis sufficientibus carebant, in ventum abiit. Quae paulo post in Italia inter pontificem et viceregem Neapolitanum acta sunt, cum sis propinquior, te puto non latere: octo mensium indutiae sunt confectae, ad quas Burbonensis non consensisse fertur; illius enim res ms. x(!) ⌈ss ms. x(!) ⌉ agitur, cum omnia amiserit et in ultimis desperationis portis laboret, si dimiserit exercitum, nondum rebus suis stabili firmamento posito, actum erit de eo. Unde quid hinc futurum, quandoquidem boni ominis superinscribed in place of crossed-out omnis⌈omnis ominis ominis superinscribed in place of crossed-out omnis⌉ nihil subest, brevi experiemur. Timeo de caesare sub his indutiis, quae semper sunt ab illa parte saeptae insidiis, ne, quicquid in Italia habet, amittat, et hoc boni viri viceregis opera, hominis stupidi, insani et arrogantis, qui, ut reor, in perniciem non solum principis sui, verum etiam in multorum exitium vivit, daturus aliquando poenas, nam tales Claudiano teste tolluntur in altum, ut lapsu graviore cadant. De me quid scribam, qui ut Prometheus Ca<u>caso hic sum alligatus, nescio aliud, quam quod libenter, si fieri posset, vobiscum esse velim; ad id, quoadt eius a te fieri possit, opitulare et praesta adminiculum, quo nil mihi gratius, im<m>o magis necessarium facies umquam. Tu scis, quam invitus in hanc felicitatem, ut nostri putant, sim detrusus, quae me apud me facit non parum infelicem, quandoquidem totus iam canui et senui morbisque factus obnoxius magis, quam ante umquam. Sed de his hactenus. Cupio summopere scire, quemadmodum etiam per alias litteras tibi scripsi, quid de imperatore Sawolsky sit factum et si adhuc pipere vestimini et aromatibus, quae, cum vobiscum agerem, erant interdicta; velim etiam aulam nostram, qualis nunc est, mihi depingeres, et quomodo nuper a duce Constantino Tartari sunt caesi, et quaecumque alia nova apud vos de Hungariae et Boemiae regibus atque de Turcis habentur, mihi significares. Huc raro aliquid veri affertur ms. advertur(!) ⌈afferturaffertur ms. advertur(!) ⌉. Eas, quae mihi per fratrem meum denuntiasti, ut de iis seorsum mecum colloqueretur, adhuc haerent memoriae. Sed isti hic talia ne somniant quidem, sic quisque suae ms. i(!) ⌈aeae ms. i(!) ⌉ rei est intentus; in communi nemo consulit, occaecati sumus, ut videntes non videamus; non perpenditur hoc: tunc tua res agitur, paries cum proximus ardet. Fatis trahimur certe in apertum praecipitium et nemo est, qui vel reluctari velit. Sic nobis superi omnem sensum ade ms. i(!) ⌈ee ms. i(!) ⌉merunt. Et nunc id verum esse experior, quod ille Lacedaemonicus dixit: fata quidem praesciri, sed vitari ms. e(!) ⌈ii ms. e(!) ⌉ non possunt. Plaga Dei est. Cum iis, quaeso, ad praesens tibi satisfactum puta. Aliquando de plerisque aliis rebus, cum dabitur commodius, etiam uberius scripturus. Vale feliciter quam diutissime. Datum ex Vallioleti Regni Castiliae, 1[1] die Maii 1527 Tuus Ioannes Dantiscus [1 ] 1 written with an abbreviation mark, wrongly interpreted by copyists and AT editors as 5; cf. IDL 362 where Zambocki defines the date of this letter as Calendis Maii. | ||||||||||||||||||
17 | IDL 352 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received Valladolid, [1527]-08-21 Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Generoso domino Ioanni Flachspinder, serenissimi domini domini Sigismundi regis Poloniae, a secretis et apud catholicam maiestatem caesaream in Hyspania oratori, amico tamquam fratri carissimo et honorando Salutem. Litterae tuae, quas XIII die Octobris e Granata Baeticae ad me scripsisti, redditae mihi sunt Cracoviae XXII die Decembris et interea temporis nullas a te habui, olfeci tamen ex aliis superinscribed⌈aliisaliis superinscribed⌉ quibusdam litteris tuis, quas posterius ad dominum Cracoviensem episcopum scripsisti, fratrem tuum Bernhardum istuc ad te pervenisse. Scribendum revera tibi etiam fuit tunc ad me, nam ego fratri tuo tunc praeter duas satis prolixas epistolas etiam speciatim nonnihil in mandatis dederam abeuntemque usque ad portum, ubi navigaturi scaphas conscendere solent, prosecutus sum, iterum atque iterum tui mentionem faciens, tibi salutem nuntians et mandata, ne oblivioni traderet, identidem repetens. Cuius rei nullam te fecisse mentionem satis demiror, nisi forte Bernhardus tam inofficiosus fuit, quod nihil horum ad te detulit et ea, quae ego ad te scripsi et in mandatis dedi, Eurusque Notusque iactat odoratos nota superinscribed⌈notanota superinscribed⌉ per Armenios etc. Si vero saltem epistolas meas tibi reddidit, satis me tibi purgatum esse existimo, me (quod tu binis litteris tuis ad me scriptis suspicari videris) me nulla re a te offensum esse, ut istis ipsis postremis litteris responderem, nullam per hoc totum tempus habere potui commodam on the margin⌈commodamcommodam on the margin⌉ occasionem. Hodie peropportune Georgius Hegel mihi se obtulit operamque daturum se recepit, ut has meas ad te perferri curaret. Si desiderio tuo (quo de omnibus rebus, quae hic apud nos et circum nos geruntur vel actae sunt, a me certior fieri cupis) satisfieri deberet, esset res infiniti operis iustique voluminis, quippe repetenda tibi esset perpetui huius anni historia. Itaque recentiora tibi dumtaxat perscripturo de veteribus praetermissis fortassis mihi veniam dabis, propterea quod de Hungaris per Turcos fusis, de nece Ludovici regis, de suffecto in Bohemiae Ferdinando, Hungariae Ioanne comite regna istic in aula caesaris exsistens nequaquam ignorare potes. Non enim credibile est, a Bohemiae rege ad fratrem copiose haec non perscribi et per veredarios transmitti.
Ediderant Tartari magnam stragem in Russia tunc, cum nos Gdani instaurandae fidei operam navavimus, et maxima praeda onusti (tametsi 70 milia eorum fuisse feruntur) impune transierant,
Cracoviae, 14 Iunii 1527. Tuus Ioannes Szamboczski | ||||||||||||||||||
18 | IDL 362 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
received Burgos, [1527]-11-03 Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Spectabili et generoso domino Ioanni Dantisco, oratori serenissimi domini Poloniae regis apud caesaream maiestatem in Hyspania, amico tamquam fratri carissimo Salutem.
Duas hoc anno a te accepisse me epistolas scito: primam Granatae XIII die Octobris 1526 scriptam, ad quam ego rescripsi XIV die Iunii, litterasque ipsas ad Georgium Hegel dedi, qui se, ut ad te perferrentur, curaturum recepit; alteram ex Valle Oleti Calendis Maii 1527 datam, mihi vero Cracoviae die XXII Iunii redditam. De rebus, quae hic geruntur, magnam partem intelligere poteris ex domini Cracoviensis episcopi litteris, quas ad te scripsit. Me et reliquum sodalicium tuum adhuc valere scias; ego ex veteri meo curriculo ne passum quidem unum deflexi, eundem cursum teneo, quem te hinc discedente tenebam. Sis contentus, inquies; ego quidem contentus sum hac sorte neque tamen meliorem abnuerem, si offerretur. Sed tuam vicem doleo, immo meam, nam incommodum tuum meum incommodum duco; intellego enim te istic invitum manere et valetudine laborare. Crede mihi: una confabulatiuncula nostra magni a me aestimaretur, quamvis etiam Tagi aurum, si modo illic est, non aspernor. Obtundo aures heroum nostrorum, ut agant, quo aliquando revoceris, sed hic, ut ubique, absentes in demortuorum loco habentur; ego tamen conspectum tuum avidissime exspecto. Fruimur deliciis nostris Cracoviensibus, quas nosti; pereat, qui crastina curat etc. Multi curialium uxores duxerunt et cui quisquam obviam fit, eam abducit. Italae puellae praeter illas, quas nupsisse iam pridem ad te scripsi, adhuc speciem virginum obtinent. Wazik Czurilownam duxit, palatinides Wilnensis Magdalenam, Boneri filiam, Goscz, pincerna, quandam Cosczeleczska, Tarlo, structor mensae regiae, castellani Sandecensis Ioannis Gravis, de cuius interitu nuper ad te scripsi, filiam, cuius patrimonium plus forte adamabat quam formam, tametsi neque forma deest; sed adhuc nihil assecutus est, litigat tamen pro dote. Rex Ferdinandus aspirat ad regnum Hungariae, quod si assequetur, praeter Deum scit nemo. Exortus erat in Hungaria mox on the margin⌈moxmox on the margin⌉ post interitum Ludovici regis latro quidam, natione Tribalus, qui vulgo niger vir dicebatur. huius Is collecta non mediocri Tribalorum, qui nunc Rasci vocantur, reliquorumque agrestium manu, non aliter ac olim Sehel Georgius, omnia in ea parte Hungariae, quae est inter Danubium et Tibiscum amnes, infesta reddiderat, dicebaturque Ferdinandi partes sequi. Is niger vir, sub idem fere tempus, quo Ferdinandinae copiae fines Hungariae ingressae erant arcemque Posoniensem per deditionem acceperant, Ferdinandinis copiis coniungere se parabat, sed in procinctu ipso
Cracoviae, XVI die Augusti 1527. Postscript: Princeps Tartariae Zawolhensis nummis, pannis ac pellibus equisque donatus dimissus iam est. Pervenerat primum Kyoviam et illinc cum paucissimis suorum in solitudines ad civitatem suam hoc est Ordam se recepit. Interim, quo animo sit erga nos, aut quo locorum pervenit, etiam vivat necne, ignoramus. Carnifex ille Stephanus, wayvoda Moldaviae, mortuus est (credo) Aprili mense. Suffectus est in locum eius, approbante etiam Turco, Petrus quidam, magni illius Stephani senis filius, qui hactenus latitabat. Dux Constantinus fuit hic Cracoviae XX ferme dierum spatio. Nuper hinc discessit. Vale Tuus Ioannes Szamboczski. | ||||||||||||||||||
19 | IDL 383 | ![]() ![]() ![]() | ||||||||||||||||
Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
| ||||||||||||||||||
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Salutem et felicitatem. Accepi superioribus diebus hic a te binas, unas Cracoviae 14 Iunii, alias 16 Augusti datas, quibus ad praesens, ut velim, respondere nequeo, responsurus aliquando quam copiosissime. Habeo tibi, quas possum, gratias, quod adeo exacte omnia, quae apud et circum nos aguntur, scripseris. Hic quae habentur, haec sunt in[1] compendio. Impositum est caesari per tractatus pacis, interea - ut dicitur - una manu panem, altera lapidem. Galli ceperunt Genuam, Ticinum seu Papiam et Alexandriam, brevi — ut reor — totam occupaturi Italiam. Sed nondum statim finis. Conquiruntur hic modis omnibus pecuniae eritque illarum ingens summa et cum iam illi tutos se credent, ex Germania novum recrudescet bellum, quod crudelius erit, quam fuerat umquam eritque totius Italiae destructio. Caesar hinc Valentiam se conferet; ego, qui genugra laboro, melius tamen paulo ante habere coepi, sequar a longe; mallem tamen tecum et cum nostro Tertio aliisque contubernalibus nostris agere, quos — rogo — meo nomine plurimam salutem imparti excusaque me Tertio nostro, quod nihil scripserim; non voluntas, sed tempus me defecit. Tu quam diutissime bene vale et, ut coepisti, scribe saepius, semper et gratias et responsum a me habiturus. Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ ex Burgos, civitate Castiliae, 15 Novembris, anno Domini 1527 Tuus Ioannes Dantiscus [1 ] In has an abbreviation sign over it instead of the point |