[Reverendissi]mo in Christo Patri et Domino, [domino Pet]ro Dei gratia episcopo Posna[niensi etc.], regni Poloniae vice[cancella]rio, domino meo gratiosissimo.

4 Ianuarii scriptae.

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine gratiosissime. Humillimam commendationem.

Vigesima nona Octobris et X Novembris ex Plemoria Angliae portu Dominationi Vestrae Reverendissimae omnia, quae tunc mecum agebantur, descripsi. Ex iis profectionem meam omnem et quantum mihi de omni viatico restaret, intellexit. Unde 18 Novembris versus noctem cum vento satis commodo versus Hispaniam cum nave Portugalensi solvi. Durabat nobis ventus iste usque ad medium noctis et inde insurrexit alius contrarius, qui usque ad ingentem tempestatem invalescebat. Iactabamur illa nocte cum magno diei desiderio, et surgente aurora tempestas maior exoriebatur, quae ad sidera usque fluctus extulit, coacti igitur fuimus non in parvis discriminibus versati portum aliquem propinquum petere. Quem summa cum difficultate attigimus, ingredi tamen propter refluxum maris, qui nondum venerat, non potuimus. Proiecta itaque anchora in summis fluctibus volvebamur, donec illi ex portu, nostri miserti, cimbam unam cum hominibus ad nos mitterent, et inde, elato velo minore per illos, qui portus modum noverant, salvi in terram fuimus recepti. Villa est parva Plasens nuncupata, non procul a monte Sancti Michaelis in Cornuaria Angliae provincia. In ea mansimus X diebus, iterum secundum ventum expectantes. Eadem etiam tempestate adacta venit navicula, quae caesaris postas transfert. Exiverat eadem nocte nobiscum ex Plemoria. Venit item alia satis magna Portugalensis, et paulopost tres naves grandes eadem tempestate, quae non poterant pertingere ad portus, fecerunt naufragium non procul a portu, in quo fuimus. Una erat Anglicana magna et armata. Ex illa perierunt una cum capitaneo viro primario in Anglia viri XL, reliqui XXVI venerunt salvi in terram. Fuit alia ex Hollandia de Amsterdam magna, quam in mari videramus. Haec cum caesare iverat in Hispaniam et deinde pro sale ad Ulixbonam. Ex illa omnes sunt salvati. Tertia erat Portugalensis, ex qua pauci vivi exiverant. Nos illorum casu perculsi, tempora diligentius observabamus. Habito itaque vento contuli me in naviculam postarum. Portugalensibus me credere non ausi, cum propter pacem, quam habent cum Gallis, tum etiam quod navem habebant antiquam, quae quoties fluctus aliquis decumanus ingruebat, ingemiscere solebat. Fuit tamen potissima causa, quod cum primis volebam ferri ad caesarem et non facere illas ex Portugalia ambages. Decimo igitur die, quae fuit 28 Novembris, iterum cum vento satis prospero ingressus sum postarum naviculam et ingentis pelagi parva rate vicimus undas. Cum qua tandem portui in Sturgia Codaliae nuncupato salvi applicuimus 3 Decembris versus noctem. Quae vero iis quinque diebus et noctibus sum passus et quam crebro non ego solum, sed nautae omnes mecum de vita desperaverint , horresco memorans. Unum tamen hoc addere ausim, quod hoc parvo tempore pluries mortem manifestam vidi prae oculis, quam totis ante sex mensibus, quibus fui in mari, cum irem versus Hierusalem, Deo Optimo Maximo sit laus, honor et gloria atque omnis gratiarum actio, qui me ex iis aquarum non fluctibus, sed montibus, liberavit. Ego vidi et peragravi Mare Mediterraneum et nostri maris sinum Codanum, sed nulla est cum Mari Hispano, quantum ad magnitudinem aquarum et fluctuum, similitudo, neque potuit esse toto anno tempus magis quam hoc ad navigandum insolens et importunum. Si deberem orbis imperium simili navigatione assequi, non ponerem me in tam periculosam aleam. Optabam saepe, quod saltem unus de nostris delicatis ad decursum quartae partis unius horae fuisset mecum, caederetur mihi et deinceps nullas ambirent legationes. Sum nunc hic et habeo eam, quam prius, spem in Deum, qui me per haec dura tempora hactenus duxit incolumem, meliori tempore, quod nunc indies fiet tranquillius, salvum reducet etc.

Exivi portum Codaliae 4 Decembris et conductis 6 equis onerariis, non tamen tam bonis, ut sunt apud nos, qui plumbum ferunt ex Cracovia in Hungariam, in illis et illorum sellis stramineis per montes altissimos et vias, quibus nullae possunt in mundo esse peiores, cum meis usque in Civitatem Legionis portabar. Alios equos in provincia illa miserrima neque ad emendum neque ad conducendum invenire potui. Solvi ab eis tantum, quantum emi possint apud nos. Ex Legione paulo meliores cum apparatu, ut hic equitant, usque Medinam conduxi. Ibi aliquot dies sum immoratus, praemittendo, ut post tot incommoditates commodum mihi inveniretur hospitium in Valdolit, ubi omnia sunt plena hospitibus. Datum mihi fuit unum satis exile, intravi nihilominus, cum viderem, quod mihi melius dare recusarent. Veni ergo huc decima octava Decembris et sequenti die magnus cancellarius, qui me adhuc sua veteri benevolentia prosequitur, in prandio me humanissime habuit. Post prandium seorsum cum eo clausus, illi maiestatis regiae litteras reddidi et illius maiestatis nomine salutavi, quod grato accepit animo, deinde, quae mihi agenda essent apud maiestatem caesaream, explicavi et, ut mihi audientiam de rebus publicis et postea de privatis faceret, rogavi. Ad omnia se obtulit benevolum, fuit tamen protracta ista publica audientia, propter festa et etiam quia maiestas caesarea aliquantulum dicebatur aegrotare. Vigesima septima Decembris, hoc est ipso die Sancti Ioannis Evangelistae, misit pro me maiestas caesarea dominum Ioannem Hannard audientiarium suum, et me benigniter audivit. Dixi hanc inclusam orationem iuxta instructionem mihi datam, quantum videbatur tempori competere. Ad quam in hunc modum maiestas caesarea per dominum cancellarium de verbo ad verbum, quemadmodum memini, respondit, ut in charta inclusa continetur. Et privatam audientiam in aliud tempus distulit, pro qua ego indies laboro, nihilque est aliud in causa, quod sic differtur, quam quod, ut scripsi, catharro aliquantisper laborat. Spero tamen, quod cras vel post crastinum, si melius habere coeperit, me audiet. Datum est mihi etiam melius hospitium et honestius post primam audientiam, et misit mihi maiestas caesarea per magistrum curiae suae et dominum Hannard, ut hic moris est, 4 lagenas argenteas vini et postulavit, ut semper pro vino, quod mihi placeret, ad cellarium illius maiestatis mitterem. Nihil aliud hic datur oratoribus. Ego mallem, quod mihi ligna quam vinum mitteret, quae hic, ut alia omnia, in hac misera Hispania, in caro sunt foro, de quibus multa forent scribenda, nisi lectu essent molesta et postae festinatio perhiberet. Hoc mihi accidit, Reverendissime Domine, quod semper timui, veniens huc per tantas maris et terrae incommoditates et discrimina, de omni viatico non attuli magis quam 60 ducatos, de quibus ego statim pro una mula, in qua honeste irem, ut hic consuetudinis est, ad caesaris palatium, XXXIII ducatos exposui. Et nisi mihi esset vetus cum Fuggarorum factoribus amicitia, quomodo hic res et negotia regiae maiestatis citra illius maiestatis levitatem possem expedire? Omnia fortassis hinc proveniunt, quod mihi saltem negotia regia et non pecuniae creduntur, sed de his plura, quae scribi possint, non audeo, ne vel vehementior vel mihi multa tribuere viderer, satis iam aliquoties scriptum est etc. Feci nihilominus, ut potui, et a Fuggarorum factore hic existente, Georgio Rhehinger, in mutuum trecentos ducatos in auro accepi, quos, quaeso, Dominatio Vestra Reverendissima ad maiestatem regiam intercedendo efficiat, ut per dominum Bonar Fuggaris solvantur. Quomodo mihi sit redeundum cum his pecuniis, cum adhuc nesciam, quando a caesare absolvar, Dominatio Vestra Reverendissima perpendat. Si etiam cras maiestas caesarea me expediret, non possem tamen ante Martium navigare: vulneribus didicit miles habere metum. Istae navigationes me et timere et non magis praecipitem esse docuerunt. Haec omnia Dominatio Vestra Reverendissima pro sua incomparabili prudentia et singulari erga me gratia metiatur et rebus meis apud serenissimam maiestatem regiam subveniat. Spero equidem nec vana fides, quod brevi me Dominatio Vestra Reverendissima in his turbis fluctuantem consolabitur. Quae alias hic aguntur, ex litteris ad maiestatem regiam intelliget Dominatio Vestra Reverendissima. Cui me humiliter commendo ac perpetuo dedo.

Datae ex Valdolit civitate Regni Castiliae 4 Ianuarii anno 1523.

Dominationis Vestrae Reverendissimae humillimus servus Ioannes Dantiscus