Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌊Ioanni Dei gratia episcopo VarmiensiIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌋, domino ac patri meo clementissimo

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine clementissime.

Post humillimam servitiorum meorum in gratiam Reverendissimae Dominationis Vestrae commendationem.

Causam matrimonii et impraegnationis inter Elisabetha ⌊ElisabetamElisabetha ⌋ actricem ex una et Gregorius Newman ⌊Gregorium NewmanGregorius Newman ⌋ reum et conventum ex altera partibus controvertentem de speciali commissione Reverendissimae Dominationis Vestrae mihi facta hic audivi summariumque propositionis ac responsionis partium necnon dicta testium in scriptis redacta et praesentibus indita cum ea, qua decet, reverentia transmitto. Ex quibus Reverendissima Dominatio Vestra, quae est illius ingenii perspicacitas ac rerum summa prudentia, facile pervidebit, quid sit decernendum. Ex eo potissimum, quod in primo iudicio ante aliquot retro annos coram me tunc cancellario celebrato commissum sit Gregorius Newman ⌊reoGregorius Newman ⌋, ut ab Elisabetha ⌊actriceElisabetha ⌋ omnino in posterum se contineret commercium cum ea nullum habiturus. Alioqui contrarium facturus matrimonialiter illi copularetur, id quod ita factum esse, ne hic quidem in iudicio negare potuit. Ceterum non continuisse Gregorius Newman ⌊seGregorius Newman ⌋ ab ipsa et propria eius confessio, et dicta testium loquuntur, atque adeo tumens Elisabetha ⌊actricisElisabetha ⌋ uterus clamat. Accidit, quod neque contractum primum inter Gregorius Newman ⌊seGregorius Newman ⌋ et Elisabetha ⌊actricemElisabetha ⌋ mediatoribus bonis viris initum pro solutione pudoris ac prolis educatione servaverit aut ei satisfecerit.

Testes duae, licet sint sorores Elisabetha ⌊actricisElisabetha ⌋, non est tamen verisimile falsum eas deposuisse, fortissimo praesertim, ut moris ac iuris est, iuramento in partis adversae praesentia constrictas. Et in causis matrimonialibus, quae favorabiles sunt, et quibus, ut plurimum amici et consanguinei seclusis extraneis intersunt, tales testes admittuntur, quales haberi possunt, ut multo melius me novit Reverendissima Dominatio Vestra.

Ego salva conscientia iuxta actorum tenorem et causae qualitatem auderem pronuntiare pro Elisabetha ⌊actriceElisabetha ⌋, ut in scheda iis indita habetur, salvo perspicatiori iudicio ac prudentissimo consilio Reverendissimae Dominationis Vestrae. Ad cuius cognitionem haec omnia etiam propterea lubens refero, quod pars rea certam sibi istic victoriam pollicetur, interventu nescio cuius patroni in arce Heilsberg (Lidzbark Warmiński, Heilsberga), town in Ermland (Warmia), the main seat of the bishops of Ermland⌊HeilsbergHeilsberg (Lidzbark Warmiński, Heilsberga), town in Ermland (Warmia), the main seat of the bishops of Ermland⌋ sibi comparati, qui, indicta causa, immo cuius ne statum quidem scit, iam iam praeiudicio quodam pro absolutione Gregorius Newman ⌊reiGregorius Newman ⌋, ut audio, pronuntiaverit. Mihi profecto neque apud Elisabetha ⌊actricemElisabetha ⌋, neque apud Gregorius Newman ⌊reumGregorius Newman ⌋, ut est in proverbio, cf. Vulg. Prv 22:8 mihi istic nec seritur, nec metitur ⌊seritur aut metiturcf. Vulg. Prv 22:8 mihi istic nec seritur, nec metitur ⌋. Officium mihi a Reverendissima Dominatione Vestra impositum obeo fideliter ac omnia fide bona tracto, in scriptisque redacta iudicio eiusdem oboedienter subicio. Quae quicquid id est, quod decreverit mihique rescribere dignabitur, boni consulendum est, nam ad decretum eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae hic audiendum constitui partibus pro termino finali feriam sextam proxime sequentem, quae erit XXV dies Februarii.

Opto ex totis praecordiis Reverendissimam Dominationem Vestram salvam esse ac diu vivere. Cuius gratiae me ac fortunulas meas omnes quam subditissime commendo.

Ex Guttstadt (Dobre Miasto), town in Ermland (Warmia), NE of Allenstein (Olsztyn)⌊GutstatGuttstadt (Dobre Miasto), town in Ermland (Warmia), NE of Allenstein (Olsztyn)⌋, XVIII Februarii anno MDXLI.

Eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae humillimus servitor Nicolaus Human (*ca. 1480 – †1542), at least in 1527 dean of the Guttstadt chapter; 1528-1538 - provost; 1529 Ermland judicial vicar; notary public; chancellor of Ermland bishops Mauritius Ferber and Ioannes Dantiscus (until October, 1537) (KOPICZKO 2, p. 132)⌊Nicolaus HumanNicolaus Human (*ca. 1480 – †1542), at least in 1527 dean of the Guttstadt chapter; 1528-1538 - provost; 1529 Ermland judicial vicar; notary public; chancellor of Ermland bishops Mauritius Ferber and Ioannes Dantiscus (until October, 1537) (KOPICZKO 2, p. 132)⌋