List #2434
Cornelis DE SCHEPPER do Ioannes DANTISCUSBrussels, 1541-06-12
Regest polski:
De Schepper, jak już wcześniej sygnalizował Dantyszkowi [IDL 2413], z pewnych względów nie został wezwany przez cesarza na sejm w Ratyzbonie. Otrzymuje stamtąd niepewne, a nawet sprzeczne wiadomości, toteż nie może odpowiedzieć na pytania Dantyszka. Żałuje, że nie miał okazji do rozmowy z posłem króla Polski [Stanisławem Maciejowskim], o którym pisał mu Dantyszek, jako o osobie przyjaznej. Ubolewa, że nie ma obecnie na dworze cesarskim nikogo, z kim mógłby otwarcie rozmawiać, gdyż dawni znajomi albo umarli, albo wyjechali. Godschalk [Ericksen], bracia Wolfgang i Bartholomeus Haller oraz Miklos Oláh zostali wysłani przez królową Marię do jej posiadłości na Węgrzech. [Nicolas Perrenot de] Granvelle przyjął do kancelarii cesarskiej ludzi wprawdzie uczonych i uczciwych, lecz zupełnie niedoświadczonych. Donieśli oni z Ratyzbony, że wszędzie panuje spokój, że stany niemieckie wyślą armię na Węgry, i że Buda została już zdobyta. De Schepper chciałby, aby była to prawda. Arcybiskup Lundu [Johan Weze] przebywał w Lubece, gdzie długo chorował, a następnie w Waldsassen, w opactwie Cystersów, którego jest opatem. Stamtąd został ostatnio wezwany przez cesarza do Ratyzbony.
De Schepper wyraża się z aprobatą o charakterze (ingenium amoenissimum) i talentach poetyckich młodego podopiecznego Dantyszka, Eustachego Knobelsdorffa. Zawiadamia, że Knobelsdorff odwiedza go rzadko z powodu nieobecności dworu królowej [Marii], a wraz z nim De Scheppera w Brukseli. Królowa przybyła tam dopiero w maju i pozostanie do zaślubin córki króla Danii, Christiny z Franciszkiem, synem księcia Lotaryngii.
De Schepper oczekuje na sukces sejmu w Ratyzbonie i oblężenia Budy. Dowiedział się, że wśród obrońców są Polacy, co wydaje mu się prawdopodobne ze względu na sytuację królowej wdowy Izabelli [Jagiellonki]. Sukces obrony zależy od posiłków tureckich, los oblężonych jest zatem przesądzony niezależnie od tego, kto zwycięży – albo dostaną się pod władzę oblegających [tj. króla Ferdynanda], albo Turków. Turcy nie powtórzą błędu Ibrahima Paszy, który niegdyś podsunął sułtanowi pomysł przekazania Budy królowi Janowi [Zapolyi].
Żona i córka De Scheppera polecają się Dantyszkowi. De Schepper pozdrawia Dantyszka oraz jego braci i siostry.
| odebrano Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1542-03-22 Rękopiśmienne podstawy źródłowe:
Pomocnicze podstawy źródłowe:
Publikacje:
| ||||||||||||||
Tekst + aparat krytyczny + komentarz Zwykły tekst Tekst + komentarz Tekst + aparat krytyczny
Reverendissimo et excellentissimo Praesuli orig. Presuli⌈PraesuliPraesuli orig. Presuli⌉ et Domino, domino Ioanni Dantisco episcopo Varmiensi etc., domino et patri ex animo honorandissimo et observandissimo
In Prussia
AAWO, AB, D. 6, f. 45rReverendissime Praesul orig. Presul⌈PraesulPraesul orig. Presul⌉, domine et pater honorandissime et observandissime.
Post ultimas litteras meas nihil dignum scriptu successit, nisi quod allatis iis, quae ad me ex Ratisbona missae sunt, dolui non esse occasionem tractandi cum oratore regiae maiestatis Poloniae, viro, uti scribis, tibi amico, neque quisquam in aula est caesaris, cui auderem aliquid ex pectore committere exstinctis orig. extinctis⌈exstinctisexstinctis orig. extinctis⌉ veteranis aut absentibus omnibus, quibuscum nobis aut usus, aut ex consuetudine amicitia intercessit. Godtscalcus noster in Hungaria agit in civitatibus montanis, quae serenissimae reginae Mariae per dotem obvenerunt. In illis hactenus avaritia praefectorum mire valuit, adeo ut ad eandem serenissimam reginam sane, quam orig. sanequam⌈sane, quamsane, quam orig. sanequam⌉ parum commodi redierit.
Wolfgangus Hallerus noster, qui eiusdem reginae thesaurarius <est>, gnaviter diligenterque invigilat, ut inde commodi aliquid ipsius maiestati reginali accedat, quod simul pro parte et ad ipsum est redundaturum. Proinde et cum Godtscalco Bartholomeus Hallerus Wolphangi frater unaque Nicolaus Olahus secretarius reginalis, vir doctus et industrius, profecti sunt.
Scribis ad me, ut certiorem te faciam de iis, quae in conventu imperiali aguntur, habiturum enim pro certissimis, quaecumque a me proficiscentur. Certe libens morem gererem tam civili atque humanae postulationi tuae, sed a Ratisbona fere tantumdem absumus, quantum vos Prutheni, quamquam singulis hebdomadibus ad nos litterae veniunt, sed aliud aliae sonantes, prout cuiusque libido fert vel iudicium impellit, ut scribat. Iterum dico, ex quo debeam veri aliquid exspectare, in aula habeo neminem.
Illustris dominus a Grandvella ascivit ad se homines probos quidem et doctos etiam, supra quam orig. supraquam⌈supra quamsupra quam orig. supraquam⌉ scribi par est, sed novitios tamen et quoad res aulicas tirones. Penes hos summam rerum audio versari, et libens audio,
AAWO, AB, D. 6, f. 45v
quippe qui tuo exemplo libenter me componerem ad quietem, si ulla tamen ha paper damaged⌈[a]a paper damaged⌉beri in hac vita potest, sed usuvenit nobis, quod iis solet, qui ex magna tempestate maris erepti in litore orig. littore⌈litorelitore orig. littore⌉, ubi salutem exspectabant, in alia incidunt incommoda. Ita, si quando ex aulica vita pedem extricare paramus, obversantur animo mille aliae facies turbationum adventurarum.
Scripsi ad te nonnullis de causis visum fuisse caesari me hic dimittere. Tacui nonnullas, ut impertinentes, sed quicquid hoc ipsum est, non audio, cur me debeat taedere orig. tedere⌈taederetaedere orig. tedere⌉ huius morae.
Principio tirones illi magna et speciosa scripsere ex aula, pacata scilicet omnia, quod maxime optandum, non spem solum verum orig. vaerum⌈verumverum orig. vaerum⌉ et certitudinem esse certissimam, Germaniae ordines in Hungariam missuros magna subsidia. Budam iam spe devoratam captamque, sed hic rumor iam incipit defervescere. Qui utinam inveniatur pro illorum exspectatione.
Reverendissimus dominus Lundensis diu substitit Lubicae conflictatus cum valetudine adversa, quae illi fuit gravis. Accepi illum a paucis diebus vocatum a caesare ex Waltsachsen monasterio non procul ab Egra Bohemorum, cuius monasterii beneficio Friderici ducis palatini abbas est, aut venisse iam aut venturum breviter Ratisbonam, ab eo tamen non nisi unas litteras a multo iam tempore accepi.
Eustachius tuus Alliopagus, amoenissimi orig. amenissimi⌈amoenissimiamoenissimi orig. amenissimi⌉ iuvenis ingenii, de quo vere scripsisti praeditum esse Ovidiano spiritu, semel atque iterum apud me fuit. Quodque rarius venit, in causa est crebra absentia aulae a Bruxellis, nam non nisi mense Maio primum regina ex Binchiaco rediit Bruxellam, sed nec ibi quoque haesisset orig. hesisset⌈haesissethaesisset orig. hesisset⌉, nisi instarent nuptiae
ill(ustris) or ill(ustrisimae)⌈ill(ustris)ill(ustris) or ill(ustrisimae)⌉
dominae Christinae filiae Christierni regis, viduae Mediolani, cum Francisco filio et herede ducis Loth hidden by binding⌈[h]h hidden by binding⌉ringiae ex gente Andegavensium, quae propediem
AAWO, AB, D. 6, f. 46r
celebrabuntur, iisque peractis fama est reginam alio concessuram esse. Forte et me necessum erit alibi devolare.
Successum conventus imperialis atque obsidionis Budensis avide exspecto. Fuit iis diebus perlatum ad nos esse in vestris, qui ad defensandam Budam submissi essent. Id, quia non omnino fuit dissimile vero orig. vaero⌈verovero orig. vaero⌉, propterea quod serenissima domina Elysabeth regina vidua, spontene orig. sponte ne⌈spontenespontene orig. sponte ne⌉, an coacta incertum, in eadem est navi, facile est creditum. Utinam autem neutri seducamur vanis quorundam orig. quorumdam⌈quorundamquorundam orig. quorumdam⌉ levium hominum persuasionibus, neque enim sine magna spe subsidii consequendi videri potest ea urbs tam pertinacibus animis sese tueri, et subsidium id non nisi a Thurcis haberi poterit dubia futura sorte eorum, qui obsidentur. Quibus, sive vincant, sive vincantur, vivendum erit arbitrio hostis aut pereundum, nisi forte aut Budae, aut apud vos tam stupidi sunt homines, ut superinscribed in place of crossed-out qui⌈qui ut ut superinscribed in place of crossed-out qui⌉ putent Thurcarum dominum, si victoria potiatur, non et fructu victoriae, hoc est urbe ipsa Buda, quae Helena illa est, pro qua certatur, velle potiri.
Quod ad me attinet, experientia docuit quam minimum fidei ut Turcis habendum putem. Scio autem ipsos teneri summo desiderio orig. desyderio⌈desideriodesiderio orig. desyderio⌉ Budae assequendae atque defunctum Imbraymum Bassam nullo magis nomine fuisse invisiorem redditum, quam quod diceretur auctor orig. autor⌈auctorauctor orig. autor⌉ fuisse domino Thurcarum, ut Budam traderet servandam Ioanni quondam regi et non eam praesidio Thurcarum muniri, atque ibi sansachalum stabiliri curaverit. Eventus omnia declarabit. Brevi ad te plura.
Uxor et filia sese tibi ex animo commendant. Tu Cornelio impera, uti potes et debes, et feliciter orig. foeliciter⌈feliciterfeliciter orig. foeliciter⌉ vale cum
AAWO, AB, D. 6, f. 46v
fratribus et sororibus tuis, quibus me ex animo commendabis.
Bruxellae, XII-a mensis Iunii anno Domini MDXLI.
Eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae humilis et addictissimus filius Cornelius Scepperus