Reverendissimo in Christo Patri, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino benefactori et patrono suo clementissimo

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine benefactor et patrone clementissime.

Humillimam obsequiorum meorum commendationem.

Dabit veniam Reverendissima Paternitas Vestra silentio meo, quod inde iam aliquot septimanis Reverendissimae Paternitatis Vestrae scriptis praeterierim neque Reverendissimae Paternitatis Vestrae exspectationi satisfecerim. Negligentiae non est adscribendum, quod debitum non persoluerim, id est observantiam litteris declararim, neque curis nimiis occupatus fui. Causa est nuntii absentia, tum quod scriptu dignum nihil cognoscebam. Iam quia utriusque facultatem habeo, quae ad me auditione pervenerint, Reverendissimam Paternitatem Vestram ignorare nolui.

Rediit magnificus Lithuaniae marschalcus Radziviel ex Augusta ad regem Bohemiae paraphernaliorum causa ablegatus. Controversiam diremit. Ferdinando debentur 30000 Ioachimicorum. Narrat magnificentia sua nihil certum sciri vel audiri, aut observari posse, quid in futuram aestatem caesarea maiestas constitutum habeat, contra quos bella movere studeat. Illud saltem exploratum habet, si caesareae maiestati cum papa negotium erit, ut speratur, aut Helvetios petet. Nostr[ae] regionis homines salvos fore, nisi hi moram facesserint, praecipue Pomeraniae ducibus timendum. De nostris quid futurum esset, ipsa Reverendissima Paternitas Vestra assequi potest.

Lasky Augustae adhuc agit. In quinque septimanis eum rediturum ferunt. Cum marschalcus ab illo discederet, adhuc caesareae maiestatis responsum exspectabant. Doctor Martinus Cromerus, qui una ibi fuit, caesareae voluntatis erga serenissimam maiestatem regiam bonam spem facit. Ut dicitur, instructionem palatino Lasky praescriptam per transennam vidi, in qua animadverti nostros quoque cessaturos. Instructionem illam Reverendissimae Paternitati Vestrae transmitterem, siquidem commodato obtinere potuissem.

Nostrorum procerum conventus ante duas septimanas solutus est, sed, ut solito more est receptum, vacui unde venerunt, redierunt. Serenissima regia maiestas, ex hoc die octiduo in Lithuaniam reditura, Sandomiriae apud illustrem comitem a Tarnow illustris et novi principis marschalci Lithuaniae nuptiis in ipsis dionysiis intererit, venient illo et Olesne duces, si non uterque, Ioannes tamen.

Quae in Germania gerantur, fama ad Reverendissimam Paternitatem Vestram pervagata esse non dubito, tamen quae ad nos allata ex insertis scriptis Reverendissima Paternitas Vestra cognoscet.

Valachiae legatus iam octiduum nobiscum est. Quid sibi velit, nondum increbuit. Patriae legati cotidie serenissimae maiestatis regiae responsum exspectant. Non dubito, iam accepissent, nisi aliquantulum regia maiestas adversa valetudine laboraret. Sed quid?

Praetereo memoratu dignum in Helvetiis, terra Granis, apparuisse in caelo visionem Sanctae Crucis anno 47, 22 Augusti. Ea constituta, ex lateribus eius suborti sunt duo montes, de quibus duo fulvi leones decurrere, cum exporrectam Crucem cursu attigissent, adversum invicem consurrexere, aliquamdiu manu conserta, fatigati tandem septentrionalis plagae orientali caput praemordit, tandem truncatum corpus sensim in consuetum montem protrahit ac ita occidunt. Sublato visu super crucem exoriuntur armatae acies, quae, aliquamdiu conflictati, evanescunt. Visionis huius expressam imaginem ipse vidi.

Haec sunt, quae hic feruntur, plurima ex fidedignis hominibus accepi. Quae alia perfluxu temporis ad nos pervenient, quam maxime dabo operam, Reverendissimam Paternitatem Vestram ne praetereant.

Reliquum est, quod Reverendissimam Paternitatem Vestram orem, Reverendissima Paternitas Vestra fratri meo auxilium, patrocinium et clementiam negare nolit, quando Reverendissimam Paternitatem Vestram implorabit. Reverendissima Paternitas Vestra illi patronus esse velit ac in accepta munificentia regia eum tueri ac defendere. Reverendissimam Paternitatem Vestraem latere non dubito maginficum palatinum Pomeraniae plebaniam in Lithtenau illi praeripuisse ac concesso iure regiae maiestatis prohibere. Interposuit ea in re etiam suam operam illustris comes a Tarnow. Cui magnificentia sua pollicita se fratri non defuturum, negotium ad reverendissimum episcopum Culmensem deferri iussit.

Quod meae est gratitudinis fratris erga Reverendissimam Paternitatem Vestram fidei, observantiae, dabimus uterque operam, ut hanc Reverendissimae Paternitatis Vestrae pietatem et paternum amorem, affectumque erga nos studiis assequi possimus. Nec frater Reverendissimam Paternitatem Vestram scriptis suis hoc tempore praeteriisset, si ipsi abeundum non fuisset.

His me in gratiam et protectionem Reverendissimae Paternitatis Vestrae iterum commendo et quo me amore diligere Reverendissima Paternitas Vestra semel coepit, ne cesset, ex animo Reverendissimam Paternitatem Vestram precor.

Datae Piothrcoviae, XXVIII-a Ianuarii anno Domini M-o D-o XLVIII-o.

Eiusdem Reverendissimae Paternitatis Vestrae addictissimus cliens Martinus Alexwang[e]