Letter #441
Ioannes DANTISCUS to Sigismund I JagiellonBologna, 1529-12-31
Manuscript sources:
Auxiliary sources:
Prints:
|
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Serenissimae
Serenissima Maiestas Regia et Domine, Domine clementissime. Humillimam perpetuae meae servitutis commendationem.
Cum superioribus diebus 1529-08-09⌊nona Augusti praeterita1529-08-09⌋ sospes ex
Iam, ut reor, non est incognitum Maiestati Vestrae Serenissimae, qua pompa
Postquam hic passim fuerat divulgatum,
Consultum postea, cum plures essent, qui obsiderentur, quam qui obsiderent Florentiam, ut maiores copiae illac mitterentur; profecta est eo maior pars peditum Hispanorum, qui appulerant cum caesare, et cum neque isti viderentur satisfacere, venit huc princeps de Oranges, vicerex Neapolitanus, et pro pecuniis et pro aliis copiis maioribus, unde fuit decretum, quod etiam illac pedites Germani, qui nuper cum comite Felice de Werdenborg ex Germania fuerant adducti, transmigrarent, qui superioribus diebus hac iter facientes numero septem mille cum reliqu[is] obsident Florentiam; tormenta cum globis ferreis et pulveribus non [pauca] ad id dedit dux Ferrariae, alia etiam caesaris ex Medio[lano] [ac] aliis locis paulo ante sunt perducta. Reverendissimi domini cardinales [omnes] [ad] tam pium opus pro ferendis globis ferreis et pulveribus [dederunt] mulos suos onerarios. Pontifex omnibus modis conquirit pecunia[m], [quibus] ibidem alat exercitus et suos extorres Medicos, data Floren[tia in] praedam per bullas publicas, restituat. Florentini ex a[dverso] desperata cum pontifice pactione plebeque inutili expulsa, def[ensionem] ad extremum usque halitum parant, seque multis confectis munitio[nibus] acriter tuentur. Haec sunt, quae hucusque hic fecimus et rerum exitu[m] exspectamus, a quo et coronatio caesaris et discessus hinc noster dependet. De coronatione ista certum quod scribam, non habeo, cum adhuc incertum est illis, ad quos spectat. Sunt, qui dicant, eam
Quibus modis pax sit confecta inter caesarem et regem christianissimum cumque Venetis et cum domino duce Francisco Sfortia articulatim, ad Maiestatem Vestram Serenissimam cum Bernardo fratre meo transmittam. Sunt tamen hic multi, qui non possunt induci, ut istas paces perpetuo duraturas credant; suspicantur, quam primum exiverit caesar Italiam, quemadmodum istorum hic hominum mentes sunt volubiles, subinde metamorphosim fieri, quod neque mihi a ratione videtur alienum.
Convenit me hic reverendissimus dominus episcopus Gurcensis, Hieronimus Balbus, cum quo accessi reverendissimum dominum cardinalem Sanctorum 4, a quo fui humanissime exceptus; multa in laudem Serenissimae Maiestatis Vestrae et nationis Polonicae praedicabat, seque pro sua virtute et humanitate, optimus senex, plurimum offerebat. Is paulo post effecit, ut ad pontificem admitterer, quo cum venissem et crucem ex filo aureo in calceo pedis eius osculatus fuissem, in hunc modum stando, ipso etiam pontifice stante, loquebar, quod cum huc cum caesare ex Hispania applicuissem exspectassemque indies litteras aut certa Maiestatis Vestrae Serenissimae ad eius sanctitatem mandata, quo non vacuus accederem, transivissentque iam multi dies et nihil istiusmodi ad me esset perlatum, non potuissem neque licuisset me diutius continere, quin ad hoc osculum prociderem, offerendo me, sicubi eius sanctitati apud caesarem ac etiam apud Maiestatem Vestram Serenissimam servire possem, me esse propensissimum. Ista fuit summa etc. Respondit mihi, composito ad humanitatem vultu et lene quiddam subridens, quod me libenter vidisset ex parte regis mei, cuius maiestati (hoc tum verbo utebatur) propensus esset singulariter, ubi ei posset gratificari, quam etiam sibi inter alios et sedi apostolicae praecipue affectam cognosceret, multisque id experimentis haberet compertum. Subintuli sanctitatem eius in ea opinione, quam de Maiestate Vestra Serenissima concepisset, non decipi semperque id se clarius experturam. Deinde et mihi se o<b>tulit sanctitas eius, ad quod egi, quas potui, gratias. Postea mei etiam ad hoc osculum cum doctore Resszicza paenitentiario et quibusdam aliis, qui me fuerant comitati, accesserunt; nemo tunc ibi post signaturam, ut vocant, aderat, quam duo isti cardinales seniores: Sanctorum 4 et Fernesius. Sic cum signo crucis a pontifice dato dimissus discessi.
Cumque hic tot et tanta continue negotia agerentur, a me nihil commode potuit fieri, cum quod adhuc dominus Levicius nondum rediit ex Neapoli, a quo rerum omnium perfectam instructionem habere debui, tum etiam, quod caesar perpetuis negotiis et querelis multorum obrueretur; fui tamen nihilominus apud eius maiestatem, atque inter alia de promisso mihi facto anno superiore Toleti in Hispania eum admonui, rogans, licet non dubitarem, quin omnino, quod mihi promiserit maiestas eius, esset ob servatura, conveniret tamen, ut hoc pro mutua coniunctione cum Vestra Regia et reginali Maiestate litteris testaretur, et inculcavi, quod maiestas eius mihi fuisset pollicita, si rex catholicus adoham praeteritam a matre serenissimae dominae numquam exegisset, se etiam illam numquam exacturam. Respondit, me non vanam concepisse fiduciam, se enim non solere immutare, quod semel apud se statuisset, de litteris vero super ea re deberem colloqui cum Pernotto (qui est unus de privato suae maiestatis consilio) eumque de singulis bene instruere; habita deinde ab illo relatione, se facturum omnia, quae posset, sicque me cum bona spe a se dimisit. Iste Pernottus, qui nunc [vo]catur dominus de Granvela, successit in locum Lalemanti, [qui] adhuc in Madril, ubi agit imperatrix, in iure suo dete[ntus] versatur, nec adhuc in omnibus, quae contra eum erant depo[sita], est convictus; habet hic confessorem caesaris, qui summopere partes eius tuetur. Cum hoc Pernotto singularis quaed[am] [mihi] in hac curia familiaritas et aulica oborta est am[icitia] pollicitusque est his diebus huic negotio apud caesarem inten[dere]; ad id promovendum nihil a me omittetur et spero, quod bre[vi] cum fratre meo huius rei expeditionem mittam, quo tandem hinc seme[l], re ex sententia confecta, possem absolvi. Quod hucusque par[um] in his tractaverim, non fuit alia causa, quam quod exspectabam dominum Levicium, quem ex
In isto rumore et tumultu de obsidione Viennensi a Turcis coeperat hic Maiestas Vestra Serenissima a plerisque male audire, quod indutias servaret cum Turcis pactas et regi Ferdinando non subveniret, ad quod impugnandum cum apud pontificem tum etiam apud caesarem et plerosque alios nihil omisi non inconvenientibus rationibus, quibus cum silva mea elegiaca, quam de temporum nostrorum calamitatibus ad pontificem et ad caesarem scripsi, plena est, sintque a plurimis admissae, supervacaneum hic repetere censui. Eam etiam silvam cum quibusdam vaticiniis et revolutionibus impressam, atque cum aliis hic rebus gestis brevi, ut scripsi, frater meus feret.
Dixerat mihi etiam superiore die Balbus, quod non gratum esset pontifici neque cardinali protectori Sanctorum 4, Maiestatis Vestrae Serenissimae tam raro huc afferri litteras et quod in consistorio tractatum fuisset, ut Maiestas Vestra Serenissima fieret capitaneus generalis christianitatis contra infideles. Fuerunt etiam hic nomine caesaris quaedam proposita in consistorio contra reverendissimum dominum archiepiscopum Gneznensem et de illius nepotibus; fui et ego quaesitus, quid mihi constaret, sed cum iam fere sex sint anni in futuro Martio, quo a Maiestate Vestra Serenissima ex Cracovia abii, nihil testari potui; cf. , CIDTC IDP ⌊qu[ae] audimus, loquimur, quae vidimus, testamurcf. , CIDTC IDP ⌋.
Alia, quae restant, copiosius intra paucos dies p[er] [
Datum
Serenissimae Maiestatis Vestrae Regiae humillimus servus