AAWO, AB, D. 40v, f. 40v

Reverendissimo in Christo patri et domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culmensi et admi paper damaged⌈[admi]admi paper damaged⌉nistratori Pomesaniensi, domino meo gratiosissimo

AAWO, AB, D. 40v, f. 40r

Reverendissime in Christo pater et domine, domine gratiosissime. Servitiorum meorum plurimam commendationem.

Verba, quibus Reverendissimae Dominationi Vestrae pro tanta in me et gratia et tam immensis beneficiis gratias agere debeam, mihi desunt, tanta enim in me Dominatio Vestra Reverendissima beneficia contulit, ut numquam dignas gratias eidem agere possim, nedum referre. Is tamen, qui potest omnia, ut Dominationi Vestrae Reverendissimae copiosissime rependat, subinde precor. Quod in me est, polliceor me numquam ingratum et immemorem erga Dominationem Vestram Reverendissimam futurum.

Peregrinationis susceptae, quamvis longae et arduae, hactenus me non paenituit neque opinor paeniturum. Deus modo gratiam suam et sanitatem concedat, difficilia enim, quae pulchra etc. et haec olim meminisse iuvabit.

Domini, in quorum notitiam per dominum Fabianum veni, omnem pollicentur operam et studium propter dominum agnatum meum, imprimis tamen dominus Zyapka. Is promisit se mihi, postquam ex Hispaniis reversus fuero, loco honesto et convenienti in aula serenissimae Romanorum regiae maiestatis provisurum. Quam eius in me benevolentiam Dominatio Vestra Reverendissima non mediocriter augere poterit, si aliquam in scriptis suis ad dominum Zyapka et ad alios, quos videbitur, dominos mei commendationem adiecerit. Quod uti faciat, obnixissime rogo, et ut res meas Lubaviae relictas in loco tuto, quoad iterum scripsero, asservari non gravate ferat.

Nova hic nulla alia audiuntur, quam capitaneos militares multos ordinatos iam esse, ut cum certo numero militum, quo regia Romanorum maiestas imperaverit, proficiscantur. Rumor est in Hungariam. Dominus de Berstein adhuc obstrictus fertur esse et in parte bonorum multatus, vivit tamen adhuc, fortassis propter liberos et consanguineos etc. Si quae alia sunt, admonui dominum F(abianum), ut Dominationi Vestrae Reverendissimae copiose describeret.

AAWO, AB, D. 40v

Quod superest me in expertam benevolentiam et gratiam in me Dominationis Vestrae Reverendissimae commendo. Quam Deus Optimus Maximus multos in annos sanam, felicem et incolumem cum incremento fortunarum et dignitatis suae conservet.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Viennae, paenultima Ianuarii 1535.

Dominationis Vestrae Reverendissimae deditissimus servitor Martinus Nibtschicz scripsit

AAWO, AB, D. 4, f. 72v

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Lubaviensi et administratori episcopatus Pomesaniensis, domino gratiosissimo

AAWo, AB, D. 4, f. 72r

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine gratiosissime.

Servitiorum meorum debitam commendationem.

Tertiae iam hae sunt, quas ad Dominationem Vestram Reverendissimam post discessum meum a curia eiusdem Dominationis Vestrae Reverendissimae do litteras, nullas vero hactenus neque dominus orator, neque ego [Dominationis] Vestrae Reverendissimae on the margin⌈Dominationis hidden by binding⌈[Dominationis]Dominationis hidden by binding⌉ Vestrae Reverendissimae[Dominationis] Vestrae Reverendissimae on the margin⌉ vidimus litteras. Interim tamen nobis relatum est Dominationem Vestram Reverendissimam nuptiis s(erenissimae) reginae Poloniae summo cum decore et gaudio interfuisse celebrioresque reddidisse. Id quod valde gavisi sumus.

In prioribus meis litteris scripsi Dominationi Vestrae Reverendissimae me decrevisse in reditu permanere in curia s(erenissimi) regis Romanorum et commendaticias ad quosdam magnates a Dominatione Vestra Reverendissima petii. Quae, si scriptae sunt, proderunt in posterum. Nunc autem et domino oratori, et mihi sic consultum visum est, uti hic aliquamdiu p written over r⌈rpp written over r⌉ermanerem. Dabo igitur operam, ut Dominatio Vestra Reverendissima commodiori aliique domini et amici mei commodiori olim servitore uti possint.

Quae hoc toto tempore acta sunt et adhuc aguntur, dominus Fabianus, ut opinor, satis abunde Dominationi Vestrae Reverendissimae perscripsit. Nos certe miseriarum satis perpessi sumus, sed bene evenit, qui vivi enatavimus, interierunt enim plurimi fortissimi viri, inter quos fidelissimus mihique amicissimus Henricus de Cobolencz quoque periit, [servi]tor Dominationis Vestrae Reverendissimae on the margin⌈servi hidden by binding⌈[servi]servi hidden by binding⌉tor Dominationis Vestrae Reverendissimae[servi]tor Dominationis Vestrae Reverendissimae on the margin⌉. Cuius manibus Deus sit propitius.

Res meae, in castro Dominationis Vestrae Reverendissimae Lubaviensi relictae, Dominatio Vestra Reverendissima, plurimum rogo, mandare dignetur, ut per occasionem Thoroniam in domum domini doctoris Hieronimi deportentur, scripsi enim patri, quod ibi invenientur. Quod Dominationem Vestram Reverendissimam pro singulari eius in me gratia omnino facturam confido.

Cui me cum servitiis meis etiam atque etiam commendo roque rogoque obnixissime, det huic rudi meae et lituris plenae scriptioni veniam.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Bononiae, valde festinanter, 2 Ianuarii anno Domini 1536.

Dominationis Vestrae Reverendissimae servus Martinus Niblschicz scripsit

AAWO, AB, D. 4, f. 75v

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culmensi, administratori Pomesaniensi, domino meo gratiosissimo

AAWO, AB, D. 4, f. 75r

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine gratiosissime.

Servitiorum meorum humilem commendationem.

Scripsi mense praeterito cum domino Fabiano Dominationi Vestrae Reverendissimae, quod eius consilio et hortatu hic in studio permanserim. Non potui tum, nec nunc quidem, cum ad eundem scriberem, me continere, quin et ad Dominationem Vestram Reverendissimam superinscribed⌈ReverendissimamReverendissimam superinscribed⌉ hasce litterulas darem. Dabit Dominatio Vestra Reverendissima importunitati meae veniam, coegit enim me singularis quaedam in Dominationem Vestram Reverendissimam observantia et debitum servitiorum meorum, quo me perpetuo obligatum Dominationi Vestrae Reverendissimae cognosco.

Campensis hic ante aliquot dies fuit, profectus hinc Romam ad dominum cardinalem Contarinum, a quo ad hanc profectionem invitatum se dixit. Manebit apud eum aliquot mensibus, inde in patriam reversurus. Ex Urbe se velle Dominationi Vestrae Reverendissimae scribere dixit.

Nova nulla alia habemus, quam maiestatem caesaream ante circa medium Quadragesimae Romam venturam, ibi interim magnus sit apparatus, ad 400 domos, ut illinc scriptum est, magna cum incolarum lamentatione dirutas, 4 arcus triumphales facti, unus marmoreus, praeterea multa alia.

Regem Franciae coegisse exercitum fama est, quo consilio, nescitur adhuc. Hic fuerunt cardinalis Tridentinus et duo episcopi ex Hungaria, quorum alter nomine Romanorum regis, alii duo a rege Ioanne missi sunt ad caesaream maiestatem, tractaturi de Re{n}gno Hungariae. Faxit Deus, ut tandem componatur. Dux Ludovicus Bavariae fertur etiam in itinere esse ad caesaream maiestatem.

Haec sunt, quae in novis hic habemus.

Dominationi Vestrae Reverendissimae humillime me commendo.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Bononiae, 21 Februarii 1536.

Dominationis Vestrae Reverendissimae servus Martinus Niblschicz scripsit

AAWO, AB, D. 4, f. 79v

Reverendissimo in Christo patri et domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culmensi et administratori Pomesaniensi, domino gratiosissimo.

AAWO, AB, D. 4, f. 79r

Reverendissime in Christo pater et domine, domine gratiosissime, servitiorum meorum humilem commendationem.

Scripsi multotiens post discessum meum Dominationi Vestrae Reverendissimae, hactenus autem nullum responsum ab ea accepi. Ascribo id multitudini negotiorum Dominationis Vestrae Reverendissimae et loci longinquitati, neque enim mihi persuadere possum gratiam Dominationis Vestrae Reverendissimae, qua me praesentem prosequi solita est, in absentem imminutam esse. Orator serenissimi regis Poloniae, magnificus dominus Petrus Opalinszki hic fuit, discessit vero 6 huius, sequens curiam caesareae maiestatis, quae duobus diebus, ni fallor, antequam dominus orator hinc discederet, ex Florentia Lucam versus se contulit, inde fertur recta profectura Mediolanum ad exercitum. Habet iam maiestas sua 20 milia Germanorum militum et feruntur adhuc plures conscribi, 5 milia Hispanorum veteranorum, quos secum in Urbe habuit, maiestatem eius praecesserunt. Hodie hac 4 milia Italorum ex regno Neapolitano transierunt. Rex Galliae magnum fertur habere exercitum, ad 80 milia hominum. Speramus imperatorem non minorem habiturum, satius tamen fuisset eam vim converti in Turcam, communem Christiani hominis(?) nominis hostem, quam sic inter se ipsos conflictare. Cuius vero culpa fiat, Dominatio Vestra Reverendissima ex oratione, quam maiestas caesarea in praesentia summi pontificis et cardinalium habuit, cuius exemplum his adiunxi, intelliget. Deus optimus maximus maiestati eius, quae se et regna sua defendere cogitur, aderit. Marchiones Brandenburgenses Ioannes Albertus et Fredericus una cum episcopo Brixiensi ex Roma per Lorethum et Anchonam huc redierunt, opinati enim fuerunt imperatorem hac iter facturum fuisse, hodie vero discesserunt. Barthel Preusse petiit se cum servitiis suis in gratiam Dominationis Vestrae Reverendissimae plurimum commendari, quem una mecum, cum id ipsemet ignarus scribendi facere non potuit, gratiae Dominationis Vestrae Reverendissimae humiliter commendo. Eamque multos in annos cum augmento dignitatis et status sui felicissime valere cum tota sua domo valde cupio.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Bononiae, 13 Mai 1536.

Dominationis Vestrae Reverendissimae servus Martinus Nibtschicz scripsit

Reverendissimo in Christo Patri orig. Pater⌈PatriPatri orig. Pater⌉ et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culmensi etc. superinscribed⌈etc.etc. superinscribed⌉, domino gratiosissimo

AAWO, AB, D. 4, f. 92r

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine gratiosissime.

Servitiorum meorum plurimam commendationem.

Quod hactenus litteris Dominationis Vestrae Reverendissimae solitam erga me gratiam Dominationis Vestrae Reverendissimae abunde declarantibus non responderim, nihil aliud in causa fuit, quam quod litteras a domino Fabiano et domino agnato meo indies exspectabam, tum etiam, quod non fuit hactenus, cui commode dare potuissem. Immortales quoque ago Dominationi Vestrae Reverendissimae gratias pro gratiosa illa sua commendatione apud dominos Georgium Zyapka et Lax written over c⌈cxx written over c⌉au, quae olim, si aliquando in curiam serenissimi Romanorum regis venire contingeret, multum mihi prodesse poterit omnemque navabo operam, ut exhortationi Dominationis Vestrae Reverendissimae respondeam et ut nihil, quantum per me stat, quod ad studia pertinet, omittam. Totum me dedi studio iurisprudentiae, in quo omnes intendam nervos, ut olim Dominationi Vestrae Reverendissimae et aliis dominis et amicis meis usui et honori esse possem.

Crudele fatum ducis Florentiae puto Dominationem Vestram Reverendissimam nondum audivisse. Is nuper in die Trium Regum in nocte a quodam de Medicis in domo sororis eiusdem trucidatus fuit. Civitas tota tumultuatur. Strocii illi et alii proscripti conscribunt. Passim milites. Nihil boni inde sequetur.

Praeterea constans hic fama est Turcam maximam parare classem et pro futuro ms. futuo(!) ⌈futurofuturo ms. futuo(!) ⌉ vere deliberasse aggredi Regnum Neapolitanum et alias finitimas provincias. Summus pontifex nuper X creavit cardinales, inter quos fuit Sadoletus doctissimus ille vir, Polus Anglus et alii excellentes viri etc.

Dominationi Vestrae Reverendissimae me humillime commendo.

Ignoscat celeritati etc.

Bononiae, 21 Ianuarii 1537.

Dominationis Vestrae Reverendissimae humilis servus Martinus Nibschicz

AAWO, AB, D. 4, f.98v

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culmensi, co paper damaged⌈[co]co paper damaged⌉adiutori episcopatus Warmiensis etc., domino meo gratiosissimo

AAWO, AB, D. 4, f.97r

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine gratiosissime.

Servitiorum meorum humilem commendationem.

Quanta me laetitia litterae Reverendissimae Dominationis Vestrae affecerint, cum intelligerem eandem in coadiutorem episcopatus Warmiensis tandem electam, scribi nequit, multo minus eidem satis digne congratulari, vel ipsi potius Prussiae ac toti Poloniae possum, quae eam nacta praesulem, qui non solum domi consilio, prudentia et auctoritate sua, verum etiam apud exterarum nationum ac totius Christianitatis principes et monarchas summos, si aliqua ingrueret necessitas, quod aliquando, quod nolim, fieri possit, illi multum prodesse et ab omnibus imminentibus periculis liberare potest. Apud quos quantum, et praecipue apud serenissimos Romanorum regem et imperatorem, Dominatio Vestra Reverendissima possit, cum antea ex scriptis illorum, dum inutilis servus Dominationis Vestrae Reverendissimae essem, cognoverim, tum praecipue, cum nuper cum domino Fabiano in aula utriusque essem, a plurimis summis viris audivi nullum ex omnibus aliorum principum et regum oratoribus ita acceptum et tantae auctoritatis apud imperatoriam maiestatem fuisse, neque hodie esse quemquam, ut Dominatio Vestra tunc temporis fuerit et adhuc, etiam absens, est.

Optarem et maximopere aliquem ex malevolis detrectatoribus et calumniatoribus Dominationis Vestrae Reverendissimae spectatorem et auditorem summae laudis et numquam intermoriturae gloriae eiusdem in tam longinquis et variis regionibus apud summos infimosque partae affuisse, profecto non dubitarem eum cum aliis omnibus ultro sine omni mora veniam malignitatis et calumniarum supplices a Dominatione Vestra Reverendissima petituros.

Quod ad me attinet, quas exiguitas mea potest Dominationi Vestrae Reverendissimae pro tanta sua benevolentia et gratia, qua me homuncionem immeritum cum praesentem, tum etiam absentem suis gratiosissimis litteris prosecuta est, immortales ago gratias habiturusque, dum vivam.

Missa mihi nuper est pecuniola quaedam a patre meo, ut Dominatio Vestra Reverendissima scit, et una scriptum, quod ea AAWO, AB, D. 4, f.97v me debeam sustentare per annum istum, et postea, nisi res aliter citra gravamen illius ferret, redire domum, se enim plurimis aliis liberis hidden by binding⌈[s]s hidden by binding⌉, quibus non minus, quam mihi debeat, gravatum nihil amplius mihi hidden by binding⌈[i]i hidden by binding⌉ mittere posse. Quod cum ita se habere sciam neque velim antea gravato plus oneris et molestiae afferre, consilium secundum tempus et modum facultatum ineundum erit. Quocumque me rapiet tempestas, deferar hospes. Interim secundum consilium Dominationis Vestrae hidden by binding⌈[Vestrae]Vestrae hidden by binding⌉ Reverendissimae Horatiani illlius et, quod antea parietibus inscribere solet hidden by binding⌈[t]t hidden by binding⌉, nunc, quod sibi velit, re ipsa edoctus, memor, meo me metiar pede.

Cum autem Dominationem Vestram Reverendissimam nec non dominum agnatum meum, singularem hidden by binding⌈[m]m hidden by binding⌉ servitorem Dominationis Vestrae Reverendissimae, plurimos in aula serenissimi Romanorum regis amicos et dominos, quod Dominationem Vestram Reverendissimam plurimum colunt et observant, et dominum agnatum favore et benevolentia complectuntur, habere non ignoro hidden by binding⌈[ro]ro hidden by binding⌉, maxima teneor spe me facile per intercessionem eorundem, quod hidden by binding⌈[d]d hidden by binding⌉ iam antea a Dominatione Vestra Reverendissima factum est, locum et condiciunculam aliquam obtenturum. Neque Dominationem Vestram Reverendissimam fugit, quid favor et promotio istis in locis, ut ubique possit, et occasionem se offerentem hidden by binding⌈[tem]tem hidden by binding⌉ non spernendam, quae per utrosque maxima videtur dari, facillime hidden by binding⌈[e]e hidden by binding⌉ id expediri posse, cum nihil aliud, quod ad gratiam et benevolentiam utriusque accedat, quam parum atramenti et chartae opus sit.

Quare cum Dominatio Vestra Reverendissima domino agnato meo scribet, ut aliquam de hoc meliori modo, quemadmodum d optime novit, mentionem facere et rem ipsam postea, si utrique ita videbitur, exequi et ad effectum deducere non dedignetur, humillime precor, salvo tamen meliori iudicio et consilio utriusque. Quibus me omnino subicio, quicquid enim de me statuerint, mihi iussa capessere fas est etc.

Quod Dominatio Vestra Reverendissima reculas meas ab interitu liberari fecerit, agnosco solitam et ineffabilem gratiam eiusdem, quod curam suam ad reculas etiam meas parvi momenti extenderit Dominatio Vestra Reverendissima.

Statum rerum hic paucis hidden by binding⌈[is]is hidden by binding⌉ accipiat Dominatio Vestra Reverendissima. Caesaream maiestatem brevi Italiae appropinquaturam hidden by binding⌈[ram]ram hidden by binding⌉ fertur ad obviandum insultibus Turcharum, quos maxima classe adventuros dicitur, et regis Galliae. Habuit maiestas eius per totam hiemem et adhuc in Italia, in oppido Ast et circumAAWO, AB, D. 4, f.98riacentibus locis, satis magnum praesidium ad 16 millia peditum, duo millia et quingentos equites levis armaturae. Supremus capitaneus est Marchio de Guasto.

Florentia ab imperialibus adhuc obtinetur, inter quos est cardinalis Tridentinus, cardinales Salviati, Rudolphus et de Gadis, Strocii et multi alii exules Florentini, qui caelum terra mixturos se putabant, post multas hinc superinscribed⌈cc superinscribed⌉ inde machinationes et practicas, infecta re, tandem huc venerunt et ad duos menses hic apud legatum nepotem pontificis fuerunt. Missa sunt ad Florentiam tria millia Hispanorum, mille et quingenti Germani milites. Veneti dicuntur se bene pro imperatore, quantum ad Turcham attinet, gerere et tribus illius legatis tale responsum dedisse, quod non satis bene contenti discesserint.

Vernum hoc tempus mirabilia secum afferet. Deus Optimus Maximus omnia ad bonum finem deducat.

Campensis adhuc Romae persistit apud cardinalem Contarinum. Misi illi litteras Dominationis Vestrae Reverendissimae. Ubi aliquid responsi ab eo recepero, Dominationem Vestram Reverendissimam non celabo.

Quod superest, me in gratiam Dominationis Vestrae Reverendissimae, quam Deus Optimus Maximus Nestoreos in annos felicissimam conservet et prosperet in omnibus, humillime commendo.

Datae Bononiae, 5 Martii 1537.

Dominationis Vestrae Reverendissimae humilis servus Martinus Nibschicz

AAWO, AB, D.5, f. 1v unnumbered after f. 29

Reverendissimo in Christo patri et domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Culm paper damaged⌈[Culm]Culm paper damaged⌉ensi et coadiutori Warmiensi etc., domino suo gratiosissimo

AAWO, AB, D.5, f. 29r

Reverendissime in Christo pater et domine, domine gratiosissime. Servitiorum meorum humilem commendationem.

Nactus nuntii opportunitatem omittere non potui, quin Dominationem Vestram Reverendissimam hisce litterulis inviserem. Etsi nihil dignum scriptu occurrebat, tamen id ipsum scribere volui et saltem observantiam meam erga Dominationem Vestram Reverendissimam, cui me totum debeo, quantum litteris fieri potest, declarare testari. Dominus Campensis adhuc Romae agit, transmisi illi litteras Dominationis Vestrae Reverendissimae, verum hactenus nihil mihi respondit, litteras tamen illi redditas scio, intellexi eum brevi in patriam rediturum, unde fortassis crebriores ad Dominationem Vestram Reverendissimam dabit litteras. Dominum Fabianum puto nunc in itinere esse versus Hispanias, scripsit enim mihi ex urbe se ex Bario rediturum eo circa medium istius mensis, illinc Genuam se petiturum traiciendi in Hispanias causa. Aestate futura cogar repetere patriam, deficit enim sumptus, haberem equidem animum exemplo Dominationis Vestrae Reverendissimae et domini patrui me conferendi in aulam alicuius principis et inter alias serenissimi Romanorum regis ob causas, quas antea Dominationi Vestrae Reverendissimae descripsi, in eo negotio efficiendo tota spes mea posita est in Dominatione Vestra Reverendissima et domino patruo, quos non solum apud dominos aulicos, sed etiam regem ipsum et quosvis principes totius fere Christianitatis plurimum posse non ignoro. Quare me totum subicio gratiae et iudicio Dominationis Vestrae Reverendissimae, ea si voluerit servum suum ex pulvere extollere etc. written over in⌈inetc.etc. written over in⌉, in manu sua est. Nova, quae hinc scribam, nulla sunt, timetur adhuc adventus Turchae, portus et loca, quae eum aggressurum suspicio est, firmis munita sunt praesidiis. Andreas Doria dicitur cum classe circa litus Neapolitanum esse, Veneti dicuntur suam habere ad Corcyram. Non dubito, quin, si Turcha advenerit, illi terra marique egregie resistetur. Nam imperator satis validum AAWO, AB, D.5, f. 29v hinc inde in Italia habet exercitum et dicitur adhuc novos milites ex Germania adventare. Posta ante aliquot dies hac transcurrens, attulit exercitum imperatoris in Pycardia strenue et feliciter rem egisse, cepisse Sanctum Paulum oppidum fortissimum cum aliis quattuor oppidulis et tandem Terrovanam written over Berrovanam(?)⌈Berrovanam(?)TerrovanamTerrovanam written over Berrovanam(?)⌉ obsedisse etc. Dominationi Vestrae Reverendissimae me cum servitiis meis humillime commendo.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Bononiae, 23 mensis Iulii anno 1537.

Dominationis Vestrae Reverendissimae humilis servus Martinus Nibschicz

BCz 1597, p. 1076

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni, Dei gratia episcopo Varmiensi, domino meo clementissimo.

BCz 1597, p. 1071

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine gratiosissime.

Paratissimorum servitiorum meorum humillimam commendationem.

Officii mei esse duxi hunc nactus aulicum Reverendissimae Dominationis Vestrae, harum exhibitorem, hisce litterulis Dominationem Vestram Reverendissimam invisere, maxime vero ob eam quoque causam, quod in reditu meo ex domino patruo intellexi Dominationem Vestram Reverendissimam gratiose interim on the margin⌈interiminterim on the margin⌉ mei memorem fuisse ac tantum apud omnes status terrarum Prussiae effecisse, quod pro me per litteras suas apud regiam maiestatem Poloniae, quo ad caesarem in quadam legatione mitterer, intercesserint. Ad quam quidem provinciam subeundam ut me imparem et minus sufficientem quippe me ipsum noscens ac rei difficultatem incommodam et pericula innumera non quidem ut actor, sed spectator duabus in legationibus haud propinquis expertus cognosco, ita Dominationi Vestrae Reverendissimae pro tanto suo in me favore et gratia, ut quae me, licet indignum et minime certe cupientem, ad id muneris promovere studuerit, immortales et ago, et habiturus sum gratias, Deumque precor, ut id Dominationi Vestrae Reverendissimae longitate vitae atque omnium rerum prosperrimo successu rependat.

Epigrammata Dominationis Vestrae Reverendissimae pro caesare et Gallo contra servatae invicem fidei vituperatorem, cum a reverendissimo domino Vladislaviensi, tum a domino patruo et omnibus, qui tum aderant, maxima cum admiratione et BCz 1597, p. 1072 voluptate lecta sunt. Discent tandem Itali servasse fidem haud stultum esse.

Si quae nova hic habentur, et quid Berliniae apud principem electorem actum sit, accipiet Dominatio Vestra Reverendissima ex litteris tam reverendissimi domini Vladislaviensis, quam domini patrui, quamvis nulla alia fere hic audiuntur, quam de quibus etiam Dominatio Vestra Reverendissima scripsit, nisi quod magnam Tartarorum una cum sex milibus Turcharum vim superinscribed in place of crossed-out s⌈smm superinscribed in place of crossed-out s⌉ cum machinis bellicis instructam Podoliae appropinquare huc scribitur, ubi magna trepidatio et praesidium exiguum admodum. Deus sit partium nostrarum.

Mihi quidem post illos hinc inde errores nihil magis cordi esset, quam quies, ut reliquum vitae tempus in certo tandem aliquo statu Deo impendere et studiis liceret.

His me gratiae Dominationis Vestrae Reverendissimae cum humillimis servitiis meis humillime commendo. Quam Deus quam diutissime sospitet et prosperet in omnibus.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Posnaniae, 1 Augusti anno a Christo nato 1540.

Reverendissimae Dominationis Vestrae paratissimus servus Martinus Niblschicz hidden by binding⌈[z]z hidden by binding⌉

BK, 230, p. 150

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni episcopo Varmiensi etc., domino suo gratioso

BK, 230, p. 147

Post humillimam servitiorum meorum commendationem.

Reverendissime in Christo Pater et Domine, domine gratiose.

Si Reverendissima Dominatio Vestra prospera valetudine esset et in omnibus illi ex animi sui sententia succederet, est, quod vehementer gaudeam. Reverendissimam Dominationem Vestram latere nolo nuper in diaeta Pragensi ab omnibus statibus totius regni et coniunctarum provinciarum s(acrae) or s(erenissimae)⌈s(acrae)s(acrae) or s(erenissimae)⌉ Romanorum regiae maiestati, domino meo clementissimo, certum et satis amplum subsidium pecuniarium contra immanissimos hostes crucis, salvatoris nostri, Turcas promissum esse. Quo non contenta Romanorum regia maiestas, sed omnes status, cum regni Bohemiae, tum reliquarum incorporatarum provinciarum [pro futura aestate on the margin⌈pro futura aestatepro futura aestate on the margin⌉ (quantum intellegere possum) ad se in campum evocatura est. Inter quos et reverendissimus dominus episcopus Vratislaviensis, dominus meus gratiosus, tamquam supremus per utramque Slesiam capitaneus haud immunis ab hac expeditione erit.

Cum vero et ego in servitio suae reverendissimae dominationis sim et cancellariae, licet indignus, praesim, mihi una proficiscendum, Deo volente, erit. Quandoquidem autem equis non usque adeo instructus sim et sciam Reverendissimam Dominationem Vestram equis in episcopatu istic suo etiam pervenientium abundare, R Dominationem Vestram Reverendissimam pro sua in me gratia singulari etiam atque etiam oro et obtestor paper damaged⌈[r]r paper damaged⌉, dignetur mihi aliquo equo ad hanc expeditionem prospicere. Id etsi immerito a Reverendissima Dominatione Vestra peto, a qua tot antea oneratus sum beneficiis, ingenui tamen BK, 230, p. 148 Reverendissima Dominatio Vestra hominis esse novit, cui quis multum debeat, plus debere velle.

Quare factum est, ut verecundia propulsa et a necessitate victa non dubitarim ad Reverendissimam Dominationem Vestram hac in re confugere text damaged⌈[re]re text damaged⌉ et opem suam implorare. Certe accedet hoc beneficii ad cumulum beneficiorum in me antea collatorum et maiori adhuc aere alieno quam antea Dominatio Vestra Reverendissima me sibi obstrictum reddet. Quodque vicissim de Dominatione Vestra Reverendissima et tota sua familia promptissimis meis servitiis et obsequiis promereri studebo.

Cuius gratiae me etiam atque etiam commendo, gratiosum responsum cum praesentium ostensore exspectans. Deus optimus maximus Reverendissimam Dominationem Vestram quam diutissime sanam et felicem conservet.

Dat(ae) or Dat(um)⌈Dat(ae)Dat(ae) or Dat(um)⌉ Nissae, vicesima die mensis Februarii anno etc. 1545.

Reverendissimae Dominationis Vestrae deditissimus servitor Martinus Nibbschicz canonicus Vratislaviensis etc. scripsit

AAWO, AB, D.5, f. 47r

Interim dum Fabianellus ille Romae moratus est, Philippus Strocza, qui multa semper (quemadmodum Dominatio Vestra Reverendissima novit) cum complicibus suis de Florentia in pristinam libertatem restituenda, cum vivente duce tum praecipue post mortem eius frustra molitus est, nuper avocatis omnibus fere militibus Germanis et Hispanis, qui ibi in praesidio fuerunt, putans suis consiliis tempus et locum opportunum dari collectis clam hic et circumcirca aliquot milibus peditum et equitum ad intercipiendam Pistoiam et alia oppida et forte Florentiam ipsam profectus est. Cuius sui consilii Alexander de Vitellis praefectus arcis Florentinae certior factus, eum prima huius mensis in nocte in quodam castro adortus, non sine maximo gaudio omnium caesarianorum et dolore Gallicae factionis hominem cepit et cum eo multi alii capti et interfecti fuerunt, reliquus exercitus illius, qui in alio loco fuerat, ab rusticis intra montes habitantibus, quibus multa et nefanda intulerant damna et iniurias, non enim rebus tantum contenti fuerant, sed etiam uxoribus et filiabus illorum non pepercerant, pro maiori parte trucidati fuerunt. Ita tandem fastuosus ille mercator temeritatis suae dignum accepit praemium etc.

Praeterea natus est his diebus hic puer, quem vidi on the margin⌈quem vidiquem vidi on the margin⌉, duobus capitibus integris et iustae magnitudinis, altero, cum mater duobus diebus superinscribed⌈diebusdiebus superinscribed⌉ multum cruciaretur neque eniti posset, ab barbitonsore resecto statim mortuus fuit, mater vero sequenti die etc.

19 Augusti.