Reverendissimo in Christo Patri ac Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino meo clementissimo Heilspergi in Prussia

Salutem dico.

Dominus Gaspar Hannovius, Reverendissimae Paternitatis Vestrae nepos, homo ea comitate atque ingenio, atque idem in rebus gerendis summa fide, diligentia et assiduitate praeditus salutem mihi aliquoties ex Reverendissimae Paternitatis Vestrae litteris significavit negotiaque mea sibi a Reverendissima Paternitate Vestra quam accuratissime commendata affirmavit. Quae tanta erga me cleme{me}ntissimi amoris observantia Paternitatis Vestrae Reverendissimae varia ac multiplici animi laetitia voluptateque me affecit, quamvis nequissimi plani et impostoris Alexandri Sculteti, inquam, quam mecum contraxerat, familiaritas quasi morum suorum sycophantiarumque minime edocto et tum temporis Romae novitio benevolentiae Reverendissimae Paternitatis Vestrae erga me fuit quaedam seiunctio, ut paternae mihi declararunt litterae.

Nunc autem in commodius tempus dimissa purgatione illius suspicionis, qua apud Reverendissimam Parernitatem Vestram aliquantisper laboraverim, precor enixe, det veniam, si improvidentia mea se offensam aliquo modo existimet et me in tantum in parte aliqua servulorum suorum haerere permittat, quousque ipse me coram tanto vitio exsolvero, id, quod proxima imminente aestate Deo fortunante futu{r}rum arbitror. Non mediocriter profecto haec me res animo excruciavit atque meae ad Reverendissimam Paternitatem Vestram scribendi intermissionis fuit causa, utpote indignatione Paternitatis Vetstrae Reverendissimae me deterrente, qui haud ullo merito mea apud eandem graviter atque iniuriae sim accusatus, praesertim cum mihi insideret in animo perpetua memoria illius munificentissimae liberalitatis, quam in consulendo semper studiis meis, quo etiam erga me esset animo quaque clementia satis ostendit perspicueque declaravit. Quo fiat, ut mea studia meamque operam omnem perquam libentissime ad Reverendissimam Paternitatem Vestram deferrem, si modo aliqua mihi daretur occasio. Quanto autem saepius daretur in Reverendissimae Paternitatis Vestrae vel amicorum clientumque suorum negotiis mihi oportunitas inserviendi tanto maius optatiusque sim habiturus indicium ac testimonium illius erga me benevoli amoris ac clementiae.

Praeterea, Princeps Illustrissime, Antistes et Protector Reverendissime, cum mihi non sit ignotum res et negotia mea illi esse curae, non dubitavi paucissimis eandem certiorem reddere, quod ius meum nominationis ad canonicatum Varmiensem, a regina nostra, Poloniae serenissima principe, quod mihi et a summo pontifice competebat, per regulam cancellariae revocatum, irritum et inane factum, nunc inconfirmatum a sede apostolica reliquerim. Verum sanctissimo domino nostro Paulo papa tertio familiaribus suis gratias expectativas elargiente, ut aliquod praemium servitutis meae reportarem, non posterioris tuli, quin etiam de simili gratia, sicut et ceteris familiaribus, mihi provideretur. Titulo denique canonici Varmiensis de novo sum honestatus, hoc est creatione in canonicum.

Nunc ad hanc nihil opus est, praeter gratia Reverendissimae Paternitatis Vestrae et clementi patrocinio. Etsi minime dubium est, quin et iustitia, et lex apud Reverendissimam Paternitatem Vestram plurimum auctoritatis haberent, quo fiat, ut ad illam confugiam tamquam ad sacram (ut dicitur) ancoram, quae mihi precor obtestorque in adipiscenda possesione canonicatus, quantum primus vacaverit, benigne patrocinari dignetur subque suis ulnis defendere. Deficiente enim mihi in tali negotio gratia Dei primum et Paternitatis Vestrae Reverendissimae nihil agam. Do fidem atque spondeo, quidquid hic humanissime suae in me benignitatis contulerit Reverendissima Paternitas Vestra, bene ab eadem positum et collocatum iri, qui primum Deum Optimum Maximum pro incolumitate longevitateque sua cum tota familia clementina praestabor, tum sedulis studiis erga illam etiam minimos servulorum secundos promereri tanta beneficia conabor. Demum nolim praetereat Reverendissimam Paternitatem Vestram, quod a reverendissimo episcopo Culmensi et capitulo suo a canonicatu et praebenda post obitum bonae memoriae in mense pontificio Martino Czema vacante omnino seiungor, cum suae paternitati non sit occultum mihi ius ad ecclesiam eandem vel canonicatum luce clarius competere. Demiror profecto tantam praesulis nostri inhumanitatem, nisi fortasse neminem Paulo Cupner digniorem arbitratur ad hanc dignitatem, quem ita accuratissime defendit. Si non esset molestum Reverendissimae Paternitati Vestrae illum suis scriptis mei causa commonefacere, quo se erga illos, quod paternitati suae reverendissimae olim libentissime inservierint, non ita praebeat crudelem et durum, quamvis nescio, an aliquid profecerit, siquidem regiae maiestatis, domini nostri clementissimi, litterae mei gratia nihil profuerunt.

Ego propter auram Romanam meae valetudini omnino adversantem adhuc ante ferias Paschae domum ire institui, quo aliquantulum immo quasi exsucus et enervus tot pharmacis febribusque cerevisia nostra reficiar.

Dominus Gaspar Hannovius se strenuum fidelemque defensorem causae meae in canonicatu Culmensi esse pollicitus est. Haud quidem ullo merito meo, sed iam antea multis in me collatis beneficiis suis me sibi in totum devinctum reddidit et nunc multo strictius. Cui etsi minime opus esse arbitror, quando oportune fieri poterit, per schedas suas Reverendissima Paternitas Vestra me commendare non dedignetur, summopere flagito.

Quam Deus Optimus nobis in multa lustra servet una cum tota familia incolumem.

Romae, 3-tia Aprilis anno post redemptum orbem 1546.

Reverendissimae Paternitatis Vestrae cliens et mancipium Bartholomeus a Clementh

Reverendissimo in Christo Patri, Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino [et maece]nati suo clemen[tissimo] colendissimoque

Humillimis servitiis meis gratiae clementique patrocinio et clientelae Reverendissimae Dominationi Vestrae dedicatis opto Reverendissimam Dominationem Vestram Deus optimus felicissime regnantem in multa lustra servet incolumem.

Reverendissime Domine, Domine defensor et patrone modis omnibus colende.

Commendatio Reverendissimae Dominationis Vestrae, qua principem meum ad mei amorem benignamque in me gratiam pertraxerit, multum eo usque habuit loci atque ponderis. Hinc procedat, quod sua illustritas volens experiri, quantum valeat sua suorum apud Reverendissimam Dominationem Vestram commendatio, me negotiumque meum, canonicatum quod attineat, alterna vice commendat, id apprime suae illustritati gratum eximiique amoris Reverendissimae Dominationis Vestrae erga se argumentum futurum, si bene positam hac in re suam auctoritatem senserit. Post cuius umbram, ut ita dicam, ego quoque, etsi minime dubitem, quin verba illa Reverendissimae Dominationi Vestrae adhuc in pectore haereant, quibus me, cum ius meum frequenti capitulo in medium producerem, affata est, videlicet certissimo de primo vacante canonicatu mihi provisurum, denuo Reverendissimam Dominationem Vestram interpello, ne aliqua promissi subrepat oblivio. Et si non nimium istud sit, quod flagito, faciat Reverendissima Dominatio Vestra, ut canonicatum, etiam si dispositionis Vestrae fuerit, habeam et possideam. Hoc si fecerit, siquidem iam antea multis nominibus illi devinctus sim, firmioribus tamen nodis perpetuorum servitiorum in se suosque me sibi constringet Reverendissima Vestra Paternitas.

Cuiu[s] me clementiae perpetuo dedo eandemque longum valere opto.

Datae Craccoviae 15 Aprilis anno post redemptum orbem 1547.

Eiusdem Reverendissimae Dominationis Vestrae deditissimus cliens Bartholomaeus a Clementh

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino suo clementi patronoque singulariter observando

Post humilium servitiorum in clementem gratiam Reverendissimae Paternitatis Vestrae commendationem. Precor Deus Optimus Maximus eandem quam felicissime bene sanam et incolumem multos in annos vivere sinat.

Reverendissime Domine, domine patrone clemens ac singulariter observande.

Obtinui nuper Piotrikoviae a regia maiestate iuniore, domino nostro clementissimo, litteras ad Reverendissimam Paternitatem Vestram exaratas, quae singulariter negotium meum meque illi commendaret, videlicet, ut (si fieri fas sit) in numerum canonicorum Varmiensis eclessiae Vestrae inscribar. Id quod cum iam semel mihi petenti negatum fuerit, arbitratus sum regiae maiestatis intercessionem hac in re mihi profuturam. Quapropter secunda vice litteras commendaticias ab eadem ad Reverendissimam Paternitatem Vestram et capitulum Varmiense obtinui et cum ad primas nihil responsi habuerim, peto humiliter ad hos mihi vel scripto, vel verbis per Nicolaum Stolinsky Reverendissima Paternitas Vestra aliquid benigni responsi significet .

Quam quod ipse coram non sum allocutus, regiae maiestatis iunioris marsalci nuptiae, domini Radziwil, sunt in causa. Quibus cum rex iunior et multi proceres Poloni interfuturos Sendomiriae in patroni mei capitaneatu se sunt polliciti, et nos omnes servitores sacrae illius maiestatis interesse cogimur pro futuris Bacchi feriis. Peto igitur, cum adeo breve mihi sit tempus, ut Reverendissima Paternitas Vestra me clementer habeat excusatum.

Cuius singulari patrocinio me humiliter offero et dedico.

Datae Varm[iae], 22 Ianuarii anno 1548.

Reverendissimae Paternitatis Vestrae deditissimum mancipium Bartholomeus a Clementh