» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Poem #21

De victoria Sigismundi contra Moschos sylvula
written before 1514-09-23 first edition 1514-09-23

Early printed source materials:
1DANTISCUS 1514 (Sylvula de victoria inclyti Sigismundi regis Poloniae contra Moschos) (in extenso)
2Carmina 1515 (Ioannis Dantisci silva) p. a4-a7 (in extenso)
3DANTISCUS 1764 (De Sigismundi I regem. Poloniae victoria contra Moscos silvula) p. 18-22 (in extenso)

Prints:
1DANTISCUS 1938 (Na zwycięstwo pod Orszą) No. 4, p. 20-26 (Polish translation, Jan Michał HARHALA)
2Dantisci Carmina (De victoria Sigismundi contra Moschos sylvula) No. 15, p. 60-63 (in extenso)
3Epinikia (Ioannis Dantisci Silva) p. 78-80 (in extenso)
4Oršos (Silva) p. 154-163 (in extenso; translation, Lithuanian)

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

Respexit tandem sensus animosque labantes,
Continuasque preces et fervida vota suorum
Omnipotens Genitor, rerum cui summa potestas,
Qui iustos et iustitiam non deserit umquam,
Perfidiae crimen qui non impune remittit,
Cordeque qui rectos amat, et prosternit iniquos.
Supplicium clemens audivit, vota precesque,
Erexit tandem sensus animosque labantes
Contra perfidiam, contra periuria Mosci,
Qui iamiam meritas solvit pro crimine poenas.
Corruit et tota fusus cum gente per oras
Paucis stipatus fugiendo Borysthenis errat.
Tradita per fraudem tibi nil Smolenscia moles
Lignea praesidii poterit dare, perfide Vasil.
Illa brevi tibi nam rursus capietur; inultum
Nil erit. Ipsa tibi, quo laetis tristia miscet,
Ostendit Fortuna trucem contraria vultum.
Nulla diu siquidem res sic male parta tenetur;
Diripient patrios victricia signa Penates.
Haec, modo quam cernis, victrix te dextra sequetur,
Ad Tanaim fugias, liceat, vel ad extera Nili
Ostia; non poteris tutus sub Gadibus esse
Nec te surripiet victoribus ultima Thule.
Audisti quando stragem caedesque tuorum,
Forte cruentato dum nuntius ore referret
Tot cecidisse duces, prope tot tibi sanguine iunctos,
Exciderant lacrimae miseranda per ora citatae.
Sed sero lacrimas fundis, lamenta, querelas
Et sero supplex tellurem vertice pulsas,
Denique nunc sero veniam pacemque reposces.
Sunt extrema tibi, misere periture, ferenda.
Laus tibi sit, summi Genetrix veneranda Tonantis,
Cuius natalis nobis haec gaudia fecit!
Te duce magnanimus processit miles in hostes,
Te duce prostrati Moscorum milia multa,
Te duce victrici fugientes ense necati.
Inde brevi spoliis remeabit dives opimis
Haec tua gens, figet bene parta tropaea sacratis
Rite tholis, haec nam per te victoria nostra est.
Nunc hominum subeant merito nova gaudia mentes
Hoc sic devicto cum tot modo milibus hoste!
Qui fuerat nuper metuendus, nunc timet ipse,
Per nemora et silvas incerta sede vagatur.
Huc, ubi erant luctus igitur curaeque profundae
Et vultus tristes, et singultantia verba
Hactenus, huc redeant citharae facilesque choreae
Et risus dulcesque ioci! Depone moroso
Pectore tristitias, regni regina Poloni
Incluta, victoris claros visura triumphos
Paulo post, dum compositis his undique rebus
Faustiter huc portans victricia signa redibit!
Omnes, Arctoi qui sunt sub sidere caeli,
Extollant tensas laeto de pectore palmas
Et laudes hilares animis, et carmina Christo
Per plateas, vicos, regiones, compita cantent!
Magnanimi dextra prostrarunt Marte Poloni
Infidas Scythiae gentes victosque sub umbras
Victores aliqui comitati. Strenua virtus
Felices animas quam pulchra morte beatis
Manibus Elysiis iunxit nomenque reliquit
Aeternum terris, duraturum omne per aevum!
Nec Lithuana cohors, lituis nunc pervia signa
Primitus in Moscos quae forti pectore duxit,
Praetereunda venit validis tot corde manuque
Plena viris, qui vastata felicibus ausis
Pro patria intrepidi primum certamina inibant
Impensisque suis externum militem in hostes
Aequis ducebant gradibus, tot milia passim,
Cunctaque Moscorum prostrarunt agmina mille.
Praefuerant choreae, quibus haec gens freta cadebat,
Innumeri, qui nunc per iugera lata putrescunt,
Innumeri, qui nunc liquidis versantur in undis.
Consuluere sed hinc pauci fugiendo saluti,
In densis qui se silvis altaque palude
Attonitis similes cervis avibusque recondunt.
Quaeruntur tamen ad poenas, nec silva palusve
Securos faciet. Numquam periuria inulta
Perfidiaeque manent; superos haec crimina tangunt.
Quid statuet victor iusta Sigismundus in ira,
Rex armis bene perdoctus victricibus uti,
De vobis tandem sine religione Ruthenis,
Qui Moscis ultro prodistis regia castra,
Immemores fidei, periuri? Non procul; ecce,
Ecce venit multo comitatus milite vosque
Obsidione cito trepidos seroque precantes
Indignam veniam capiet dignisque receptos
Suppliciis dabit et Stygias demittet ad undas!
Ferte faces, pueri! Celsis de turribus ignis
Luceat et laetus feriat modo sidera clamor!
Victori quisquis regi clarisque sub isto
Tempore militibus, per quos victoria parta est,
Gratetur! Nihil hoc viderunt saecula prisca
Tempore felici felicius. Omnia gaudent,
Omnia et exsultant, laetantur et omnia. Talis
Post tenebras et post longos Orionis imbres,
Post rigidum Boream tempestatesque furentes
Mens solet in placido defessis aequore reddi,
Qualis nunc cunctis animus datur. Ocius ergo,
Ut sors fert, omnes linguis animisque favete!
Dulcia qui sequitur formosae castra Diones,
In gyrum ducat dignum modulando choreas
Victori carmen patrio pro more! Vicissim
His iuncti, quibus est cordi Semeleius Euhan,
Spumantes pateras pro regis saepe salute
Excipiant proque illorum, qui gaudia nobis
Haec praestant, ut quisque potest, gratetur! At ipse,
Quos subito potui numeros conflare calore,
Excudi, tanti testes utcumque triumphi.