Poem #82
Hymnus 19. Ad Mariam Virginem Dei matrem de eius compassionewritten before 1548-07-10 first edition 1548-07-10
Early printed source materials:
| 1 | DANTISCUS 1548 (Ad Mariam Virginem Dei Matrem de eius compassione) p. [I4]r-K2v (in extenso) |
| 2 | DANTISCUS 1571 (Ad Mariam Virginem Dei Matrem de eius compassione) p. 29r-31r (in extenso) |
| 3 | DANTISCUS 1576 (Ad Mariam Virginem Dei Matrem de eius compassione) p. 29r-31r (in extenso) |
| 4 | DANTISCUS 1764 (Ad Mariam Virginem Dei Matrem de eius compassione) p. 249-253 (in extenso) |
Prints:
| 1 | HIPLER 1857 (Ad Mariam Virginem Dei Matrem. De eius compassione / An die Jungfrau Maria, die Gottesmutter. Ueber ihr Mitleiden) No. 21, p. 176-185 (in extenso; German translation, Franz HIPLER) |
| 2 | DANTISCUS 1934 (Ad Mariam Virginem Dei Matrem de eius compassione / Do Panny Marji, Matki Bożej. O jej współcierpieniu) No. 21, p. 108-117 (Polish translation, Jan Michał HARHALA; in extenso) |
| 3 | Dantisci Carmina (Hymni 21. Ad Mariam Virginem Dei matrem de eius compassione) No. 48. 21, p. 262-266 (in extenso) |
| 4 | Polskie (Ad Mariam Virginem, Dei Matrem, de eius compassione) No. XIV.39, p. 338-339 (in extenso) |
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
Quo te, Parens maestissima,
Modo debemus alloqui
Hoc passionis tempore
Tui dilecti filii?
Modo debemus alloqui
Hoc passionis tempore
Tui dilecti filii?
5
Cuius mater doloribusAstabas print 1548, 1571, 1576 errata tristis,
print 1576 tristes⌈tristisprint 1548, 1571, 1576 errata tristis,
print 1576 tristes⌉ anxiis
Videns poenas gravissimas,
Quas perferebat innocens.
Qui nemini mortalium
Sciens, quod hunc conceperis,
Virgo manens, print 1548, 1571, 1576 errata divinitus,
print 1576 divitus⌈divinitusprint 1548, 1571, 1576 errata divinitus,
print 1576 divitus⌉
10
Plus quam tibi notus fuit,Sciens, quod hunc conceperis,
Virgo manens, print 1548, 1571, 1576 errata divinitus,
print 1576 divitus⌈divinitusprint 1548, 1571, 1576 errata divinitus,
print 1576 divitus⌉
Et esse vere filium
In has terras altissimi
print 1576 Dimissum⌈Demissumprint 1548, 1571 Demissum,
print 1576 Dimissum⌉, nos ut solveret
Ab inferorum tribulis.
In has terras altissimi
15
print 1548, 1571 Demissum, print 1576 Dimissum⌈Demissumprint 1548, 1571 Demissum,
print 1576 Dimissum⌉, nos ut solveret
Ab inferorum tribulis.
Erat tibi nec abditum,
print 1548 Senex,
print 1571, 1576 Se nex⌈Senexprint 1548 Senex,
print 1571, 1576 Se nex⌉ quod dixit Simeon,
In ulnis hunc tenens suis,
print 1548 Senex,
print 1571, 1576 Se nex⌈Senexprint 1548 Senex,
print 1571, 1576 Se nex⌉ quod dixit Simeon,
In ulnis hunc tenens suis,
20
Quem templo praesentaveras.
Gladius doloris cor tuum
Tunc pertransivit intimum,
Iudaei cum concurrerent
Et print 1548, 1571 comprehensum,
print 1576 comprehesum⌈comprehensumprint 1548, 1571 comprehensum,
print 1576 comprehesum⌉ ducerent
Tunc pertransivit intimum,
Iudaei cum concurrerent
Et print 1548, 1571 comprehensum,
print 1576 comprehesum⌈comprehensumprint 1548, 1571 comprehensum,
print 1576 comprehesum⌉ ducerent
25
Per proditorem venditum,Captum, vinctum, caesum, probris
Et affectum turpissimis
Ad totque ductum iudices,
Tandem damnatum protrahi,
Verecundeque print 1548, 1571 propriis,
print 1576 propris⌈propriisprint 1548, 1571 propriis,
print 1576 propris⌉
Exutum stare vestibus;
30
Famosam portantem crucemVerecundeque print 1548, 1571 propriis,
print 1576 propris⌈propriisprint 1548, 1571 propriis,
print 1576 propris⌉
Exutum stare vestibus;
In lignum post ferociter
Deiectum, clavis perfodi
Ab impiis lictoribus;
Deiectum, clavis perfodi
35
Manus extensas et pedesAb impiis lictoribus;
Affixum sic per machinas
Levari perstrepentibus
Nervis, pendere saucium
Levari perstrepentibus
Nervis, pendere saucium
40
Inter latrones noxios.
Quae tum materna viscera,
O Virgo Mater, passa sunt?
Quis exprimet? Quis print 1548, 1571, 1576 errata ferrei,
print 1576 ferrici⌈ferreiprint 1548, 1571, 1576 errata ferrei,
print 1576 ferrici⌉
Cordis deflens non ingemat?
O Virgo Mater, passa sunt?
Quis exprimet? Quis print 1548, 1571, 1576 errata ferrei,
print 1576 ferrici⌈ferreiprint 1548, 1571, 1576 errata ferrei,
print 1576 ferrici⌉
Cordis deflens non ingemat?
45
Hinc fido print 1548, 1571 cum, print 1576 dum⌈cumprint 1548, 1571 cum,
print 1576 dum⌉ consortio
Te nato iunxisti tuo
Iudaeorum nihil timens
Saevas frementium minas.
Audisti stans natum tuum
Illudi, ligno solveret
Ut se, sic et descenderet.
50
Tot sannis et blasphemiisIlludi, ligno solveret
Ut se, sic et descenderet.
Audisti latroni dari
Caelestis horti copiam,
Fundique traductoribus,
Caelestis horti copiam,
55
Preces pro sanguinariisFundique traductoribus,
Et te commendari prope
Stanti sectatori, tuae
Quod menti poenas auxerat,
Stanti sectatori, tuae
Quod menti poenas auxerat,
60
Quas maeror intimus dabat.
Audisti poscentem patris
Opem superni, deseri
print 1576 Querentem,
print 1548, 1571 Quaerentem⌈Querentemprint 1576 Querentem,
print 1548, 1571 Quaerentem⌉ seque, quo fuit
Derisus a tortoribus.
Opem superni, deseri
print 1576 Querentem,
print 1548, 1571 Quaerentem⌈Querentemprint 1576 Querentem,
print 1548, 1571 Quaerentem⌉ seque, quo fuit
Derisus a tortoribus.
65
Et cum sitiret, poculoPotari felle putrido;
Quod intuens, castissima
Scindebantur praecordia.
Cum consummasset omnia,
In patris aeterni manus
Suum mittentem spiritum.
70
Audisti voce fervidaIn patris aeterni manus
Suum mittentem spiritum.
Et cum sic exspiraverat,
Vidisti longa cuspide
Pectus quae punxit et tuum.
Vidisti longa cuspide
75
Transfigi sacratum latus,Pectus quae punxit et tuum.
Perseverabas sedula
Astans pendenti mortuo,
Corpus donec deponerent
Astans pendenti mortuo,
Corpus donec deponerent
80
Sepulturaeque traderent.
Quis enarrabit lacrimas,
Luctum, dolores asperos,
Emissa tot suspiria
Et tot lamenta tristia,
Luctum, dolores asperos,
Emissa tot suspiria
Et tot lamenta tristia,
85
Die quae tota fuderas,Haec cum praesens aspexeras
Adusque mortem perfici,
Quae sancti testantur libri?
O regis aeterni Parens,
Tuam per condolentiam
Nobis print 1548 precare,
print 1571, 1576 praecare⌈precareprint 1548 precare,
print 1571, 1576 praecare⌉ gratiam,
90
In caelo cui nunc assides,Tuam per condolentiam
Nobis print 1548 precare,
print 1571, 1576 praecare⌈precareprint 1548 precare,
print 1571, 1576 praecare⌉ gratiam,
Et per tuas poenas graves,
Quas pertulisti plurimas,
Quae sunt saluti prospera!
Quas pertulisti plurimas,
95
A nato nobis impetra,Quae sunt saluti prospera!
In hora mortis iungere
Nobis et nos tunc assere,
Hinc exituri cum sumus,
print 1576 demonum⌈daemonumprint 1548, 1571 daemonum,
print 1576 demonum⌉ terroribus.
Nobis et nos tunc assere,
Hinc exituri cum sumus,
100
A print 1548, 1571 daemonum, print 1576 demonum⌈daemonumprint 1548, 1571 daemonum,
print 1576 demonum⌉ terroribus.
Ut te iuvante liberi
Ab illis ex hoc saeculo
print 1548, 1571 Migrantes,
print 1576 Migrautes⌈Migrantesprint 1548, 1571 Migrantes,
print 1576 Migrautes⌉, print 1548, 1571 consortes,
print 1576 cousortes⌈consortesprint 1548, 1571 consortes,
print 1576 cousortes⌉ tui
Perennis simus gaudii! Amen.
Ab illis ex hoc saeculo
print 1548, 1571 Migrantes,
print 1576 Migrautes⌈Migrantesprint 1548, 1571 Migrantes,
print 1576 Migrautes⌉, print 1548, 1571 consortes,
print 1576 cousortes⌈consortesprint 1548, 1571 consortes,
print 1576 cousortes⌉ tui
Perennis simus gaudii! Amen.