» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Poem #91

In Hymnorum libellum epilogus. 2 Ad libellum de turbatis nostris temporibus
written 1548-04-01 — 1548-07-10 first edition 1548-07-10

Early printed source materials:
1DANTISCUS 1548 (Alcmanicum dactilicum tetrametrum hipercatalecticum. Ad libellum de turbatis nostris temporibus) p. Pv-P3v (in extenso)
2DANTISCUS 1571 (Alcmanicum dactilicum tetrametrum hipercatalecticum. Ad libellum de turbatis nostri(!) temporibus) p. 47v-49v (in extenso)
3DANTISCUS 1576 (Alcmanicum dactilicum tetrametrum hipercatalecticum. Ad libellum de turbatis nostris temporibus) p. 47v-49v (in extenso)
4DANTISCUS 1764 (Ad libellum de turbatis nostris temporibus hymnus) p. 291-294 (in extenso)

Prints:
1DANTISCUS 1934 (Ad libellum. De turbatis nostris temporibus / Do książeczki. O zamieszkach w czasach naszych) No. 31, p. 170-175 (in extenso; Polish translation, Jan Michał HARHALA)
2Dantisci Carmina (Hymni 31. Ad libellum de turbatis nostri temporibus) No. 48. 31, p. 292-295
3DANTISCUS 1973, 1987 (Ad libellum. De turbatis nostris temporibus / Do książki. Utrapienia naszych czasów) p. 118-123 (in extenso; Polish translation, Anna KAMIEŃSKA)

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

Qua te praecipitas mente, libelle,
Linquens scriniolum, quod tibi clausum
Non parvo fuerat tempore, pergens
Ad terras, homines adque remotos.
5
Qui vix hospitio te reputabunt
Dignum, tot variis qui modo sectis
Inter se lacerant, quae vetus illa
Patrum religio condidit olim?
Saevis, nonne vides, cuncta sub armis
10
Quam sint invia per prata, per agros,
Turbatas et ab is esse vel urbes
Munitas, quod item nemo sit ausus
Fidentes per iter figere gressus?
Nusquam tuta fides! Plena timoris
15
Fervent compita, Mars saevit ubique,
Multos opposuit caesaris actis,
Quae feliciter his terminat annis,
Iusto subiciens ense rebelles.
Accedit, populi funere regum
20
In sese rabie corripiuntur.
Hinc Galli trepidant hincque Britanni;
Et turbis nec ab is Sarmatis ora
Est immunis, et hoc propter utrumque
Regem, sic et eum, qui modo vita
25
Excessit pius et sanctus, eumque,
Qui vivus superest, rectius ut res
Regni dirigat et sceptra gubernet.
Qualis Pannoniis sub recutita
Pax sit gente, liquet; qualis ubique
30
Vicinisque locis, quae vagus Hister,
Quae per dogma recens pestifer Albis
Et Rhenus gelidis alluit undis,
Quis nescit? Latium fertur et omne
Scriptis militibus promere signa;
35
Infestus Rhodanus, saevus Hiberus
Immitisque Tagus fustibus altis
Ferratisque globis, missilibusque
Armant mortiferis agmina multa.
Vix umquam fuerant tempora prisca,
40
Haec ut nostra, magis noxia totque
Turbis concita per bella, nocendi
Per multosque modos, nunc quibus orbis
Afflictus teritur. Quod meruerunt,
Quae committimus hic, crimina nostra.
45
Pura mente Deum quis colit? Aut quis
Sanctorum merito nomen honore
Profert? Quin temere saepe profanant
Multi, ludibriis afficiuntque.
Sancti dante Deo plurima possunt,
50
In quo cuncta vident, luminis eius
Illustres radiis; vota suorum
Ad summum referunt semper et augent,
Stantes ante thronum iudicis Agni.
Cui nos conciliant et sibi iungi
55
Orant, ut numerum compleat omnem,
Ex quo deciderat Lucifer ille,
Qui par esse suo mente volebat
Factori tumida, trusus ad imum
Cum multis sociis limen Averni.
60
Tales discipulos hic habet illos,
Sub panis specie nobile Christi
Qui corpus, simul et sanguinis undam,
Pro nobis fluidam, non venerantur.
Hanc et vituperant, quae pia nobis
65
Hunc panem genuit virgo parensque,
Haerentes vitiis turpiter, omni
Pleni spurcitia cordis et oris,
Detrusum satanam sicue sequuntur
Recta flammivomum subtus ad Orcum.
70
Hos tu non metues, care libelle,
Et tot proveniunt quae mala passim
Attrittas misere per regiones?
Securum gradiens teque futurum
Confidis per iter, mille latronum
75
Quod nunc insidiis noscis ubique
Obsessum? Remane, donec abire
Hinc tutus poteris! Sed nihil ista,
Ut circumspicio, te remorantur,
Cum iam sarcinulis sis oneratus.
80
I felix igitur! Nulla nocebunt
Intentata tibi tela dolique,
Qui fers rubra tui stigmata Christi
Ac insigne crucis, quod procul hostes
Horrescunt Stygii, quotquot et illis
85
Iuncti sunt homines, impietatis
Cultores, tibi quod cedere coget
Sint utcumque licet tempora nostra
Tot infesta malis, obvia cuncta;
Signum nam crucis hoc omnia vincit.