Reverendissimo in Christo Principi ac Domino, domino Ioanni, Dei gratia episcopo Varmiensi, domino clementissimo.

Reverendissime in Christo Princeps ac Domine, domine clementissime.

Post debitam humillimamque studiorum meorum commendationem.

Reverendissimae Celsitudini Vestrae gratias immortales ago, quae me miserum suis gratia cum singulari liberalitate coniuncta refertis litteris salutare non dedignata est. Nam non modo summum prae se ferebant favorem animique tanto heroe dignum, verum etiam in me iuvando ornandoque maximopere occupatae erant, adeo ut mihi nihil umquam gratius optatiusve accidere potuerit, quam tanti herois colloquium, quod ad absentes per litteras fieri solet, mereri atque tam gratiosam beneficentiam, quae mihi a burggrabio et nepote Reverendissimae Celsitudinis Vestrae, vel nec tale quidquam cogitanti, oblata est, immeritum captare.

Quamquam ego numquam eam Reverendissimae Celsitudini Vestrae beneficam gratiam facto ipso referre queam, tamen eadem Reverendissima Celsitudo Vestra me semper pro tenui facultate studiorum meorum promptum ad omniaque facilem quovis etiam negotio, quantumlibet arduo, deprehendet. Oroque supplici prece, si Reverendissima Celsitudo Vestra sibi meam operam alicubi olim usui fore intelligit, nolit me id celare.

Reddidit mihi burggrabius quattuor ducatos a Reverendissima Celsitudine Vestra in viaticum missos una cum fasciculis quibusdam litterarum archiepiscopo Upsalensi et domino Casparo Hannouio perferendis, quas fideli manu suo tempore reddam.

Quod autem Reverendissima Celsitudo Vestra Tridentum iter esse dirigendum expetit, consului quosdam eorum locorum gnaros, qui et sodalitii potioris, et sumptuum minoris faciendorum causa suaserunt Vratislavia Viennam, Vienna Ratisponam, demum Salisburgum atqui inde Tridentum iter esse faciendum. Quam viam ineundam duxi. Nam licet Francofordia cis Viadrum Lipsiam, et Lipsia per Bavariam recta Tridentum versus, viam compe[n]diosiorem mihi commonstrarint, tamen sumptuum minoris faciendorum insignium civitatum lustrandorum omniumque commoditatum itinerariorum habendorum gratia eam viam negligendam plerique omnes consuluerunt. Quae autem deinde Italiam latius ingrediendam via capessenda fuerit, ab eius loci incolis edoceri potero.

Hisce Reverendissimam Celsitudinem [Vestram] nestoreos in annos bene feliciterque valere opto quam humillime orans, velit se mihi semper pos[t] hac benignum et clementissimum dominum ostendere, ut coepit.

Datae Toroniae, 12 Ianuarii anno a Christo nato 1546.

Reverendissimae Celsitudinis Vestrae detitissimus cliens Samson a Vuoreyn

Reverendissi[mo] in Christo Principi ac Domino, domino Ioanni Dei gratia episcopo Varmiensi, domino meo clementissimo

Reverendissime in Christo Pater ac Domine, domine clementissime.

Post humilem ac debitam obsequiorum meorum commendationem.

Salutem summamque felicitatem Reverendissimae Celsitudini Vestrae precor.

Tametsi antea Reverendissimae Celsitudinis Vestrae iussu Tridentum iter facere destinaram, quo certius et citius ipse reverendissimo domino archiepiscopo Upsalensi litteras a Reverendissima Celsitudine Vestra missas redderem, tamen, cum iter meum omnino Viennam versus instituissem et eo usque optatissimo comitatu stipatus pervenissem, difficillimum mihi fore putavi inde Salisburgum ac Tridentum petere, cui grandissimos nec minus periculosos montes incumbere scirem. Verum tamen ne montes quidem, quantumvis ardui, me ab itinere semel instituto revocassent, nisi nuntius quidam tum temporis Tridento Viennam ad regem Ferdinandum missus nuntiasset nondum concilium esse coeptum neque sibi constare de quopiam archiepiscopo, qui illic ageret. Quare, credens illum Venetiis esse, iter institutum sine mora prosecutus 16 Feb[ruarii] [Ve]netias a[p]puli, ubi ...us apud q... ...quirerem, ubi a..., ne nomen quidem Upsalensis se audisse aiebant.

Postremo quosdam nobiles ex familia imperatoris postridie Tridentum profecturos conveni, rogans, an quid explorati haberent de praesule illo. Quorum unus singularem honestatem et summam constantiam cum gravitate prae se ferens dixit se quidem nosse archiepiscopum Tridenti sibi familiarissimum nomine Olavum, verum sibi non constare, an is esset, de quo quaererem. Ego vero, de nomine dubitans, statim a latere exteriore charta, quae alioqui attrita erat, parumper remota oblique introspexi. Ubi ex inscriptione nomen convenire viderem, eundem esse respondi, etiam atque eti[a]m orans alioqui ultro operam suam pollicentem, ne gravaretur illas secum deferre. Qui respondit non ess[e], quod dubitem.

Cuius dictis facillime acquiescens me inde Romam recepi, quam 5 Martii salvus (gratia Deo) et, ut spero, satis felici omine sum ingressus. Eo die non contigit dominum Casparum videre, sed altero, statim mane facto, in ponte Sancti Angeli seu Hadriani ambulantem deprehendi. Cui omnia et singula, utut a Reverendissima Celsitudine Vestra mihi tradita fuere, fideli manu reddi[di]. Is me summa, qua potuit, benevolentia accepit neque mihi hactenus suam fidem et operam impendere gravatus est, omnem movens lapidem, quo mihi adiumento esset in copisteria assequenda. Assecutus autem sum officium scribendi magna cum difficultate ap[ud] eundem notarium, in cuius aedibus iste moratur. Cib... ...otus to...t [te]mporum ... [di]ffic[ult]atem inopia laborant..., qui occup[atione] qualicumque, quam ambierant, sibi denegata eo, unde [ag]gressi fuerant, saepissime reverti coguntur. Ego etiam praxin successive addiscere volebam cum domino Casparo consuetudinem habendo et conversando, quo olim aliis etiam prodessem, memor dicti Platonis, qui aiebat nos non solum nobis esse natos, verum amicos et patriam partem ortus nostri sibi vindicare. Sed nunc continue scribendo ita in aedibus concludar, quod nusquam exeundum sit. Quid faciam? Ferendum certe, quando, ut volo, non licet, velim, ut possum, oportet.

Hisce me Reverendissimae Celsitudini Vestrae commendo, totum dedo dedicoque, etiam atque etiam obsecrans, dignetur se mihi semper dominum benignum et clementem ostendere. Quam Reverendissimam Celsitudinem Vestram Deus Optimus Maximus multos in annos superstitem et incolumem servare dignetur.

Datae in urbe Romana, 20 Martii 1546.

Reverendissimae Celsitudinis Vestrae deditissimus cliens Samson a Woreyn