1 | IDL 839 | Thomas CRANMER to Ioannes DANTISCUS, Vienna, [1532]-10-06 |
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, in secretary's hand, author's signature, address autograph, BJ, AS (from the former Prussian State Library in Berlin), No. 32BK, 230, p. 253-254
| 2 | copy in Latin, 19th-century, BK, 1845, 41r
|
Prints: 1 | DE VOCHT 1961 p. 281 (reference) | 2 | MACCULLOCH 2007 App., No. I a, b, p. 284-285 (in extenso) |
|
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
BK 230, p. 254
Reveren(do) or Reveren(dissimo)⌈Reveren(do)Reveren(do) or Reveren(dissimo)⌉
in Christo Patri ac Domino, domino Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌊DantiscoIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌋ episcopo Culmensi
BJ, BAS, p. [1] unnumbered
Tua in me et Francis I of Valois (*1494 – †1547), 1515-1547 King of France; son of Charles, Count of Angoulême, and Louise of Savoy⌊Gallorum regisFrancis I of Valois (*1494 – †1547), 1515-1547 King of France; son of Charles, Count of Angoulême, and Louise of Savoy⌋ probably Claude Dodieu de Vély (Claudius Dodeus) (†1558), French diplomat; French diplomat, 1536 ambassador in Rome and envoy of King Francis I to Emperor Charles V, 1537 Master of Requests and councillor to Francis I, 1540 ambassador in the Habsburg Netherlands, 1541 Bishop of Rennes (DE VOCHT 1961, p. 379, 408)⌊oratoremprobably Claude Dodieu de Vély (Claudius Dodeus) (†1558), French diplomat; French diplomat, 1536 ambassador in Rome and envoy of King Francis I to Emperor Charles V, 1537 Master of Requests and councillor to Francis I, 1540 ambassador in the Habsburg Netherlands, 1541 Bishop of Rennes (DE VOCHT 1961, p. 379, 408)⌋ humanitas et benevolentia effecerunt, Praesul egregie, ut negotiis etsi Sysipheis saepenumero obruti, numquam ita nobis temperare poterimus, quin in omni congressu, confabulationibus, repotiisque mediis Dantisci nostri recordemur, et poculis absentem, ut praesentem salutemus, subinde ultro citroque iactitantes, leges illas conviviales a te nobis praescriptas. Attamen, cum multarum rerum nemo vel me neglegentior sit vel magis incurius, nescio, an a quovis etsi Silenus companion and tutor to Dionysus⌊SilenoSilenus companion and tutor to Dionysus⌋ in hac re vinci possim. Inter omnes tamen deos Bacchus the Greek god of wine, son of Zeus and Semele⌊BacchusBacchus the Greek god of wine, son of Zeus and Semele⌋ ille vel Nymphatus displicet, sed naturae meae oleas terminosque excedere coactus sum et a poculis aegrotum imitari quem Eleides corripuerunt, tanta est in Dantiscum animi promptitudo.
Sed quid amicum in symposiis abesse queror? Et non in arduis occupationibus magis summeque necessariis? In tuum enim gremium effundere solemus quicquid obveniebat negotii, quicquid curarum, quicquid denique sollicitudinis. Nunc vero quem appellemus, an ignotos, Thersites? An plena rimarum dolia? O, tuum infelicem discessum, regisque Poloniae arbitrium, quo nobis tantum consulem ademit. Optarem ego vel caduceo suo tunc illi Hermes (Mercury), messenger of the gods in Greek and Roman mythology⌊MercuriusHermes (Mercury), messenger of the gods in Greek and Roman mythology⌋ somnium incussisset, aut occupassent (et id iniuria) Erinyes (Eumenides, Furies, Dirae) ⌊FuriaeErinyes (Eumenides, Furies, Dirae) ⌋, attamen ille est, fateor, cuius observes nutum et ex quo totus pendeas.
Sed in eam fortunam te incidisse, usque(?) plus satis ferimus. Habes, Praesul dignissime, quis nos scrupulus torqueat, propemodum (vel ipsa salute volente immedicabilis) nisi propediem speraremus in Cracow (Kraków, Cracovia), city in southern Poland, Małopolska, on the Vistula river, from 1038 capital of the Kingdom of Poland⌊CracoviamCracow (Kraków, Cracovia), city in southern Poland, Małopolska, on the Vistula river, from 1038 capital of the Kingdom of Poland⌋ nos advolaturos, quod iam ut fide pepigimus promisso nos exsolvissemus ver. Verum consilium ms. concilium(!)
⌈consiliumconsilium ms. concilium(!)
⌉ mutare coegit repentinus (et ut fieri solet) insperatus Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌊caesarisCharles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌋ discessus. Interim est, quod animos nostros, in calceis fere nunc resides restituat, nempe tuus in aulam reditus, quo vellem beneficio nos sibi Iuppiter devinciret, quamvis praeter otium Dantisco nihil placere arbitremur, aulae iam assueto, nobiliumque consuetudini.
Si tamen id doni dii nobis inviderint, exspectabis tuum ad suum Dantiscum on the margin⌈DantiscumDantiscum on the margin⌉ ex England⌊AngliaEngland⌋ advolantem Cranmerum, molestias, nugas, ipsum tandem garritum, nec enim solum, verum Thomas Elyot (*ca. 1499 – †1546)⌊EliotaThomas Elyot (*ca. 1499 – †1546)⌋ comitatum, qui nusquam tui non mem meminerit, putarem (nisi amicus esses) arem arcem te quampiam exscripsisse, ita animos nostros tecum in Poland (Kingdom of Poland, Polonia)⌊PoloniaPoland (Kingdom of Poland, Polonia)⌋ suspensos detines.
Salutant te orator Galliae, Senensis, Mantuae, ceterique amiculi omnes. Tuus, ne ms. nae(!)
⌈nene ms. nae(!)
⌉ dicam meus, Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊GeorgiusGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋ ex morbo non mediocri convaluit, mallem illum in Poland (Kingdom of Poland, Polonia)⌊PoloniaPoland (Kingdom of Poland, Polonia)⌋ vitam agere securius, quam nobiscum tantorum laborum participem. Verum curabimus minus quam alii itineris molestiam sentiat de rebus hic gestis baiulum consules.
Vale tui Cranmeri memor.
| |
2 | IDL 6488 | Ioannes DANTISCUS to Thomas CRANMER, after 1532-10-20 Letter lost |
Letter lost, mentioned in IDL 1546 |
| |
3 | IDL 1546 | Ioannes DANTISCUS to Thomas CRANMER, Löbau (Lubawa), 1536-10-15 |
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, autograph, BL, Cotton MS Vitellius B XIV, f. 57-58
| 2 | office copy in Latin, in secretary's hand, UUB, H. 155, f. 209r-210v
| 3 | copy in Latin, 20th-century, B. PAU-PAN, 8243 (TK 5), a.1536, f. 92-96
|
Auxiliary sources: 1 | register in English, 20th-century, CBKUL, R.III, 30, No. 195
|
Prints: 1 | GAIRDNER 1882 No. 1292, p. 521 (in extenso) | 2 | DE VOCHT 1961 No. DE, 338, p. 280-281 (English register; excerpt) | 3 | AT 18 No. 386, p. 420 (Polish register) |
|
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
UUB, H.155, f. 209r
Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Thomas Cranmer (*1489 – †1556), close associate of King Henry VIII Tudor, later advisor to Edward VI Tudor, burned at the stake during the brief restoration of Catholicism in England during Mary Tudor's reign; lecturer at Jesus College in Cambridge; 1532 archbishop of Canterbury⌊Thomae CranmeroThomas Cranmer (*1489 – †1556), close associate of King Henry VIII Tudor, later advisor to Edward VI Tudor, burned at the stake during the brief restoration of Catholicism in England during Mary Tudor's reign; lecturer at Jesus College in Cambridge; 1532 archbishop of Canterbury⌋, archiepiscopo Cantuariensi ac England⌊regni AngliaeEngland⌋ primati, domino et amico observandissimo
BL, Cotton MS B XIV, f. 57r
Rms 2 everendissime in Christo Pater, Domine et amice observandissime., ms 1 [...] paper damaged⌈everendissime in Christo Pater, Domine et amice observandissime.ms 2 everendissime in Christo Pater, Domine et amice observandissime., ms 1 [...] paper damaged⌉
Salms 2 utem et omnem felicitatem Dominationi Vestrae Reverendissimae precor ex, ms 1 [...] paper damaged⌈utem et omnem felicitatem Dominationi Vestrae Reverendissimae precor exms 2 utem et omnem felicitatem Dominationi Vestrae Reverendissimae precor ex, ms 1 [...] paper damaged⌉ anims 2 mo, ms 1 [...] paper damaged⌈moms 2 mo, ms 1 [...] paper damaged⌉.
ms 2 Post novissimas Viennae in Austria ad me, ms 1 [...] paper damaged⌈Post novissimas Vienna (Wien, Vienna), city in eastern Austria, on the Danube river⌊ViennaeVienna (Wien, Vienna), city in eastern Austria, on the Danube river⌋ in Austria⌊AustriaAustria⌋ ad mems 2 Post novissimas Viennae in Austria ad me, ms 1 [...] paper damaged⌉ Dominationis
ms 2 Vestrae Reverendissimae datas litteras, quibus tum abunde, ms 1 [...] paper damaged⌈Vestrae Reverendissimae datas cf. Thomas CRANMER to Ioannes DANTISCUS Vienna, [1532]-10-06, CIDTC IDL 839⌊litterascf. Thomas CRANMER to Ioannes DANTISCUS Vienna, [1532]-10-06, CIDTC IDL 839⌋, quibus tum abundems 2 Vestrae Reverendissimae datas litteras, quibus tum abunde, ms 1 [...] paper damaged⌉
cf. Ioannes DANTISCUS to Thomas CRANMER after 1532-10-20, CIDTC IDL 6488, letter lost⌊ms 2 respon, ms 1 [...] paper damaged⌈responms 2 respon, ms 1 [...] paper damaged⌉dicf. Ioannes DANTISCUS to Thomas CRANMER after 1532-10-20, CIDTC IDL 6488, letter lost⌋, ms 2 et hinc cum caesar ageret Bononiae, Dominationi Vestrae Reverendissimae de, ms 1 [...] paper damaged⌈et hinc cum Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌊caesarCharles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌋ ageret Bologna (Bononia), city in Italy at the southern end of the plain of the Po valley, between 1506 and 1860 it belonged to the Papal State⌊BononiaeBologna (Bononia), city in Italy at the southern end of the plain of the Po valley, between 1506 and 1860 it belonged to the Papal State⌋, Dominationi Vestrae Reverendissimae dems 2 et hinc cum caesar ageret Bononiae, Dominationi Vestrae Reverendissimae de, ms 1 [...] paper damaged⌉ iis, ms 2 quae eo tempore se offerebant, scripsi, nullas vidi hac, ms 1 [...] paper damaged⌈quae eo tempore se offerebant, scripsi, nullas vidi hacms 2 quae eo tempore se offerebant, scripsi, nullas vidi hac, ms 1 [...] paper damaged⌉tenms 2 us, quod magnis occupationibus in amplissima illa digni, ms 1 [...] paper damaged⌈us, quod magnis occupationibus in amplissima illa dignims 2 us, quod magnis occupationibus in amplissima illa digni, ms 1 [...] paper damaged⌉tate, qms 2 uam paulopost Dominatio Vestra Reverendissima pro innumeris suis, ms 1 [...] paper damaged⌈uam paulopost Dominatio Vestra Reverendissima pro innumeris suisms 2 uam paulopost Dominatio Vestra Reverendissima pro innumeris suis, ms 1 [...] paper damaged⌉ virtutms 2 ibus et in serenissimum regem suum innumeris meritis asse, ms 1 [...] paper damaged⌈ibus et in Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊serenissimum regem suumHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋ innumeris meritis assems 2 ibus et in serenissimum regem suum innumeris meritis asse, ms 1 [...] paper damaged⌉cuta ems 2 st, vel etiam tam vastae locorum intercapedini, quae, ms 1 [...] paper damaged⌈st, vel etiam tam vastae locorum intercapedini, quaems 2 st, vel etiam tam vastae locorum intercapedini, quae, ms 1 [...] paper damaged⌉ nos
disiungms 2 it, vel tabellariorum incuriae imputo. Ceterum, ms 1 [...] paper damaged⌈it, vel tabellariorum incuriae imputo. Ceterumms 2 it, vel tabellariorum incuriae imputo. Ceterum, ms 1 [...] paper damaged⌉ neque
dici neque sms 2 cribi potest, quanto sim affectus gaudio, ms 1 [...] paper damaged⌈cribi potest, quanto sim affectus gaudioms 2 cribi potest, quanto sim affectus gaudio, ms 1 [...] paper damaged⌉, cum
certo ms 1 esset ad me, ms 2 ad me esset⌈esset superinscribed⌈essetesset superinscribed⌉ ad mems 1 esset ad me, ms 2 ad me esset⌉ pms 2 erlatum Dominationem Vestram
Reverendissimam archiepis, ms 1 [...] paper damaged⌈erlatum Dominationem Vestram
Reverendissimam archiepisms 2 erlatum Dominationem Vestram
Reverendissimam archiepis, ms 1 [...] paper damaged⌉copali sublimitate decoratams 2 m in summa apud regem suum, ms 1 [...] paper damaged⌈m in summa apud Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊regem suumHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋ms 2 m in summa apud regem suum, ms 1 [...] paper damaged⌉ honorari gratia et
haberi existimams 2 tione. Gestiensque tunc, ms 1 [...] paper damaged⌈tione. Gestiensque tuncms 2 tione. Gestiensque tunc, ms 1 [...] paper damaged⌉ Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌊DantiscusIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌋ suum illum olim commilitonem Cms 2 ranmerum, quo, ms 1 [...] paper damaged⌈ranmerum, quoms 2 ranmerum, quo, ms 1 [...] paper damaged⌉ cum
amicissime ms 1 coniunctissimeque, ms 2 coniuctissimeque⌈coniunctissimequems 1 coniunctissimeque, ms 2 coniuctissimeque⌉ in aula Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌊caesarims 2 s, ms 1 [...] paper damaged⌈sms 2 s, ms 1 [...] paper damaged⌉Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌋ ms 2 vixit et a, ms 1 [...] paper damaged⌈vixit et ams 2 vixit et a, ms 1 [...] paper damaged⌉ quo humanissime in discessu ex Regensburg (Ratisbona), city in southeastern Germany, Bavaria, on the Danube river⌊RatisbonaRegensburg (Ratisbona), city in southeastern Germany, Bavaria, on the Danube river⌋
ms 2 usque ad, ms 1 [...] paper damaged⌈usque adms 2 usque ad, ms 1 [...] paper damaged⌉
Danube (Dunaj, Donau), river in central and eastern Europe⌊ms 2 Da, ms 1 [...] paper damaged⌈Dams 2 Da, ms 1 [...] paper damaged⌉nubiumDanube (Dunaj, Donau), river in central and eastern Europe⌋, immo usque in ipsum navigium honorms 2 is causa deduc, ms 1 [...] paper damaged⌈is causa deducms 2 is causa deduc, ms 1 [...] paper damaged⌉tus fuit, in ea dignitatis celsitudine et ms 2 videre et ve, ms 1 [...] paper damaged⌈videre et vems 2 videre et ve, ms 1 [...] paper damaged⌉nerari summopere
cupivit. Solet enim hoc bms 2 onis accidere, ms 1 [...] paper damaged⌈onis acciderems 2 onis accidere, ms 1 [...] paper damaged⌉ amicis, cum amicus quispiam fortunae pms 2 inguioris nac, ms 1 [...] paper damaged⌈inguioris nacms 2 inguioris nac, ms 1 [...] paper damaged⌉tus est condicionem, quod et se illa beatoms 2 s esse arbitren, ms 1 [...] paper damaged⌈s esse arbitrenms 2 s esse arbitren, ms 1 [...] paper damaged⌉tur. Non potui itaque committere, quin ms 2 has rudes gra, ms 1 [...] paper damaged⌈has rudes grams 2 has rudes gra, ms 1 [...] paper damaged⌉tulatorias sed ex vera propensione
prms 2 ofectas ad, ms 1 [...] paper damaged⌈ofectas adms 2 ofectas ad, ms 1 [...] paper damaged⌉ Dominationem Vestram Reverendissimam darem. Quae licet serius vms 2 eniant, non tamen, ms 1 [...] paper damaged⌈eniant, non tamenms 2 eniant, non tamen, ms 1 [...] paper damaged⌉ sera congratulatio debet ab amico
reprems 2 hendi. Quod quidem, ms 1 [...] paper damaged⌈hendi. Quod quidemms 2 hendi. Quod quidem, ms 1 [...] paper damaged⌉ et mihi mutuae nostrae amicitiae iure peto conms 2 cedi etc., ms 1 [...] paper damaged⌈cedi etc.ms 2 cedi etc., ms 1 [...] paper damaged⌉
ms 2 Quae, ms 1 [...][inte]rea paper damaged paper damaged⌈Quaems 2 Quae, ms 1 [...][inte]rea paper damaged paper damaged⌉ et quantae rerum mutationes interea,
quo ams 2 Dominatione Vestra Reverendissima, ms 1 [...] paper damaged⌈Dominatione Vestra Reverendissimams 2 Dominatione Vestra Reverendissima, ms 1 [...] paper damaged⌉ abii,
successerunt, nemini sunt incognitae, toms 2 tus orbis iis
peri, ms 1 [...] paper damaged⌈tus orbis iis
perims 2 tus orbis iis
peri, ms 1 [...] paper damaged⌉culosis temporibus plenus turbis est
et ms 2 tumultibus tamquam, ms 1 [...] paper damaged⌈tumultibus tamquamms 2 tumultibus tamquam, ms 1 [...] paper damaged⌉ varia de iis, quae
geruntur incertis plerms 2 umque rumusculis, ms 1 [...] paper damaged⌈umque rumusculisms 2 umque rumusculis, ms 1 [...] paper damaged⌉ passim
circumferuntur, ut difficulter ex ilms 2 lis, quae veriora
sunt, ms 1 [...] paper damaged⌈lis, quae veriora
suntms 2 lis, quae veriora
sunt, ms 1 [...] paper damaged⌉, elici possint. Ex vestra England⌊BritanniaEngland⌋ ea, qms 2 uae ad nos
perlata, ms 1 [...] paper damaged⌈uae ad nos
perlatams 2 uae ad nos
perlata, ms 1 [...] paper damaged⌉ sparguntur, de religione, maxime a... ms 2 nothing written , ms 1 utem
de coniugiis serenissimi⌈[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉... ms 2 nothing written , ms 1 utem
de coniugiis serenissimi⌉ Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊regis vestriHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋, omnem paene excedunt fms 2 idem, neque earum rerum quip, ms 1 [...] paper damaged⌈idem, neque earum rerum quipms 2 idem, neque earum rerum quip, ms 1 [...] paper damaged⌉piam credere in animBL, Cotton MS B XIV, f. 57v ms 2 um induxi priusquam de singulis a Dominatione Vestra Reverendissima fiam certior. Non praeterit Dominationem Vestram Reverendissimam, quantus semper laudum et virtutum serenissimi regis vestri ab eo tempore, quo eius maiestatem vidi orator, praeco fuerim, nec destiti apud serenissimos reges nostros, praecipue apud serenissimam reginam dominam meam clemenentissimam comm, ms 1 [...] paper damaged⌈um induxi priusquam de singulis a Dominatione Vestra Reverendissima fiam certior. Non praeterit Dominationem Vestram Reverendissimam, quantus semper laudum et virtutum Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊serenissimi regis vestriHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋ ab eo tempore, quo eius maiestatem vidi orator, praeco fuerim, nec destiti apud Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria
Sigismund II Augustus Jagiellon (Zygmunt II August) (*1520 – †1572), 1529-1572 Grand Duke of Lithuania (ruled from 1544); 1530-1572 King of Poland (crowned vivente rege (ruled from 1548, after the death of his father); son of Sigismund I Jagiellon and Bona Sforza⌊serenissimos reges nostrosSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria
Sigismund II Augustus Jagiellon (Zygmunt II August) (*1520 – †1572), 1529-1572 Grand Duke of Lithuania (ruled from 1544); 1530-1572 King of Poland (crowned vivente rege (ruled from 1548, after the death of his father); son of Sigismund I Jagiellon and Bona Sforza⌋, UUB, H.155, f. 209v praecipue apud Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌊serenissimam reginam dominam meamBona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌋ clemenentissimam commms 2 um induxi priusquam de singulis a Dominatione Vestra Reverendissima fiam certior. Non praeterit Dominationem Vestram Reverendissimam, quantus semper laudum et virtutum serenissimi regis vestri ab eo tempore, quo eius maiestatem vidi orator, praeco fuerim, nec destiti apud serenissimos reges nostros, praecipue apud serenissimam reginam dominam meam clemenentissimam comm, ms 1 [...] paper damaged⌉emorare, quantis animims 2 et corporis
dotibus quantaque prudenti, ms 1 [...] paper damaged⌈et corporis
dotibus quantaque prudentims 2 et corporis
dotibus quantaque prudenti, ms 1 [...] paper damaged⌉a et eruditione
serenissimus ms 2 rex vester polleat, unde persuaderi, ms 1 [...] paper damaged⌈rex vester polleat, unde persuaderims 2 rex vester polleat, unde persuaderi, ms 1 [...] paper damaged⌉ non potest vera esse, ms 2 quae a Belgi[s] et a curia caesaris, ms 1 [...] paper damaged⌈quae a The Belgians ⌊Belgis hidden by binding⌈[s]s hidden by binding⌉The Belgians ⌋ et a curia Radom (Radomia), town in east-central Poland, Masovia, 100 km S of Warsaw⌊caesarisRadom (Radomia), town in east-central Poland, Masovia, 100 km S of Warsaw⌋ms 2 quae a Belgi[s] et a curia caesaris, ms 1 [...] paper damaged⌉ ad nostros scribuntur ms 2 in eo potissimum,
quae de matrimonio, ms 1 [...] paper damaged⌈in eo potissimum,
quae de matrimonioms 2 in eo potissimum,
quae de matrimonio, ms 1 [...] paper damaged⌉ novissimo, ut reor, ab ms 2 osoribus conficta habentur. Qua, ms 1 [...] paper damaged⌈osoribus conficta habentur. Quams 2 osoribus conficta habentur. Qua, ms 1 [...] paper damaged⌉ de re a
Dominatione Vestra Reverendissima ms 2 impense oro, quomodo haec omnia transa, ms 1 [...] paper damaged⌈impense oro, quomodo haec omnia transams 2 impense oro, quomodo haec omnia transa, ms 1 [...] paper damaged⌉cta sunt, pro illa nostra ms 2 humanissima inter nos contracta con, ms 1 [...] paper damaged⌈humanissima inter nos contracta conms 2 humanissima inter nos contracta con, ms 1 [...] paper damaged⌉suetudine per hunc, ms 2 qui has reddet, me
litteris suis e, ms 1 [...] paper damaged⌈qui has reddet, me
litteris suis ems 2 qui has reddet, me
litteris suis e, ms 1 [...] paper damaged⌉docere velit. Quod si adhuc ms 2 serenissimus
rex vester a firmo coni, ms 1 [...] paper damaged⌈Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊serenissimus
rex vesterHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋ a firmo conims 2 serenissimus
rex vester a firmo coni, ms 1 [...] paper damaged⌉ugio immunis esset, et ego ms 2 eius maiestati pro mea sum, ms 1 [...] paper damaged⌈eius maiestati pro mea summs 2 eius maiestati pro mea sum, ms 1 [...] paper damaged⌉ma in eam observantia, hic ms 2 apud serenissimos reges m, ms 1 [...] paper damaged⌈apud Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria
Sigismund II Augustus Jagiellon (Zygmunt II August) (*1520 – †1572), 1529-1572 Grand Duke of Lithuania (ruled from 1544); 1530-1572 King of Poland (crowned vivente rege (ruled from 1548, after the death of his father); son of Sigismund I Jagiellon and Bona Sforza⌊serenissimos regesSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria
Sigismund II Augustus Jagiellon (Zygmunt II August) (*1520 – †1572), 1529-1572 Grand Duke of Lithuania (ruled from 1544); 1530-1572 King of Poland (crowned vivente rege (ruled from 1548, after the death of his father); son of Sigismund I Jagiellon and Bona Sforza⌋ mms 2 apud serenissimos reges m, ms 1 [...] paper damaged⌉eos et Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌊reginamBona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌋
inservire possem, ms 2 nil est, quod liben, ms 1 [...] paper damaged⌈nil est, quod libenms 2 nil est, quod liben, ms 1 [...] paper damaged⌉tius atque accuratius facerem.
Proinde ms 2 Dominationem, ms 1 [...] paper damaged⌈Dominationemms 2 Dominationem, ms 1 [...] paper damaged⌉ Vestram Reverendissimam latere nolui esse apud nos Isabella Jagiellon (*1519 – †1559), 1539-1559 Queen of Hungary; from 1539 wife of John Zápolya, King of Hungary, mother of John II Sigismund Zápolya; daughter of Sigismund Jagiellon, King of Poland, and Bona Sforza⌊filiamIsabella Jagiellon (*1519 – †1559), 1539-1559 Queen of Hungary; from 1539 wife of John Zápolya, King of Hungary, mother of John II Sigismund Zápolya; daughter of Sigismund Jagiellon, King of Poland, and Bona Sforza⌋ virginem vere regiam, ex serenissimo Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌊regeSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌋ et hodierna Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌊reginaBona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌋
clarissimis natalibus prognatam, quae aetatis decimum octavum ingreditur annum. Isabella Jagiellon (*1519 – †1559), 1539-1559 Queen of Hungary; from 1539 wife of John Zápolya, King of Hungary, mother of John II Sigismund Zápolya; daughter of Sigismund Jagiellon, King of Poland, and Bona Sforza⌊PuellaIsabella Jagiellon (*1519 – †1559), 1539-1559 Queen of Hungary; from 1539 wife of John Zápolya, King of Hungary, mother of John II Sigismund Zápolya; daughter of Sigismund Jagiellon, King of Poland, and Bona Sforza⌋ ms 1 2 est⌈est superinscribed, in the hand of Dantiscus⌈estest superinscribed, in the hand of Dantiscus⌉ms 1 2 est⌉ formosissima et succi, ut est in proverbio, plena. Nomen illi
est Isabella Jagiellon (*1519 – †1559), 1539-1559 Queen of Hungary; from 1539 wife of John Zápolya, King of Hungary, mother of John II Sigismund Zápolya; daughter of Sigismund Jagiellon, King of Poland, and Bona Sforza⌊IsabellaIsabella Jagiellon (*1519 – †1559), 1539-1559 Queen of Hungary; from 1539 wife of John Zápolya, King of Hungary, mother of John II Sigismund Zápolya; daughter of Sigismund Jagiellon, King of Poland, and Bona Sforza⌋, omnibus virutibus ornata atque inde Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria
Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌊serenissimis
parentibusSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria
Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌋ ac regnicolis omnibus longe carissima neque dos regia tanta virgine digna
deest, et quod dote praeclarius optabiliusque
esse debet, futurae spes fecunditatis, quam forma corporis non obscuris prae se fert ms. praesefert(!)
⌈prae se fertprae se fert ms. praesefert(!)
⌉ signis. Si, inquam, Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊serenissimus rex vesterHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋ adhuc certo
matrimonio implicatus non esset, se digniorem reginam, unde England⌊regni vestriEngland⌋ heredes, qui omnium votis expetuntur, nascerentur clarissimi habems 2 r, ms 1 [...] paper damaged⌈rms 2 r, ms 1 [...] paper damaged⌉e non posset. Eam ad rem, si sic sors tulerit, omnem meam diligentiam et
operam offero, modo Dominatio Vestra Reverendissima, si quid forsan in eo Deus statuere voluerit, de voluntate Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊serenissimi regis vestriHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋, cui me
ms 1 humiliter commendari, ms 2 commendari humiliter⌈humiliter commendarims 1 humiliter commendari, ms 2 commendari humiliter⌉ rogo, certum me faciat. Neque hoc omittendum censui illustrissimam istam Isabella Jagiellon (*1519 – †1559), 1539-1559 Queen of Hungary; from 1539 wife of John Zápolya, King of Hungary, mother of John II Sigismund Zápolya; daughter of Sigismund Jagiellon, King of Poland, and Bona Sforza⌊puellamIsabella Jagiellon (*1519 – †1559), 1539-1559 Queen of Hungary; from 1539 wife of John Zápolya, King of Hungary, mother of John II Sigismund Zápolya; daughter of Sigismund Jagiellon, King of Poland, and Bona Sforza⌋ dono linguarum esse locupletem. Praeter
nativum sermonem ms 2 Po, ms 1 [...] paper damaged⌈Poms 2 Po, ms 1 [...] paper damaged⌉lonum Italice et Latine expedite loquitur usa mams 2 tre, d, ms 1 [...] paper damaged⌈tre, dms 2 tre, d, ms 1 [...] paper damaged⌉octa et prudentissima Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌊reginaBona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌋, et non alio praems 2 ceptore. A, ms 1 [...] paper damaged⌈ceptore. Ams 2 ceptore. A, ms 1 [...] paper damaged⌉ccedit et lingua Germanica, quam iis temms 2 poribus ab eius lingua, ms 1 [...] paper damaged⌈poribus ab eius linguams 2 poribus ab eius lingua, ms 1 [...] paper damaged⌉e puellis non parva ex pams 2 rte didicit. Multa praeterea transeo, quae ad generosissimae huius puellae laudem essent addenda. Res ipsa si forsan sic acciderit, longe plura proferet. Atque, ms 1 [...] paper damaged⌈rBL, Cotton MS B XIV, f. 58rte didicit. Multa praeterea transeo, quae ad generosissimae huius puellae laudem essent addenda. Res ipsa si forsan sic acciderit, longe plura proferet. Atquems 2 rte didicit. Multa praeterea transeo, quae ad generosissimae huius puellae laudem essent addenda. Res ipsa si forsan sic acciderit, longe plura proferet. Atque, ms 1 [...] paper damaged⌉ utims 2 nam tam laudatus rex talem aliquando habeat reginam, non male regni vestri reipublicae esset consultum., ms 1 [...] paper damaged⌈nam tam laudatus rex talem aliquando habeat reginam, non male regni vestri reipublicae esset consultum.ms 2 nam tam laudatus rex talem aliquando habeat reginam, non male regni vestri reipublicae esset consultum., ms 1 [...] paper damaged⌉
ms 2 Haec, ms 1 [...] paper damaged⌈Haecms 2 Haec, ms 1 [...] paper damaged⌉ conms 2 fidenter et pro mutuae nostrae, ms 1 [...] paper damaged⌈fidenter et pro mutuae nostraems 2 fidenter et pro mutuae nostrae, ms 1 [...] paper damaged⌉ amms 2 icitiae fiducia non vulgari in sinum Dominationis Vestrae, ms 1 [...] paper damaged⌈icitiae fiducia non vulgari in sinum Dominationis Vestraems 2 icitiae fiducia non vulgari in sinum Dominationis Vestrae, ms 1 [...] paper damaged⌉ Reverendissimae ms 2 effundere statui fore sperans, quod vicissim litteris suis mentem in iis suam mihi declarabit, ms 1 [...] paper damaged⌈effundere statui fore sperans, quod vicissim litteris suis mentem in iis suam mihi declarabitms 2 effundere statui fore sperans, quod vicissim litteris suis mentem in iis suam mihi declarabit, ms 1 [...] paper damaged⌉, cum ms 2 non alio ista ex me pro cedant, quam ex summa, ms 1 [...] paper damaged⌈non alio ista ex me pro UUB, H.155, f. 210r cedant, quam ex summams 2 non alio ista ex me pro cedant, quam ex summa, ms 1 [...] paper damaged⌉ ms 1 mea, ms 2 {me}⌈meams 1 mea, ms 2 {me}⌉ ms 2 erga serenissimum regem vestrum observantia, et quod, ms 1 [...] paper damaged⌈erga Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊serenissimum regem vestrumHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋ observantia, et quodms 2 erga serenissimum regem vestrum observantia, et quod, ms 1 [...] paper damaged⌉ eius ms 2 maiestati pro ea benignitate, qua me in aula, ms 1 [...] paper damaged⌈maiestati pro ea benignitate, qua me in aulams 2 maiestati pro ea benignitate, qua me in aula, ms 1 [...] paper damaged⌉ sua pms 2 rosequebatur, volo optime in omnibus etc., ms 1 [...] paper damaged⌈rosequebatur, volo optime in omnibus etc.ms 2 rosequebatur, volo optime in omnibus etc., ms 1 [...] paper damaged⌉
ms 2 De, ms 1 [...] paper damaged⌈Dems 2 De, ms 1 [...] paper damaged⌉ absentibus ms 2 amicis maior quam de iis, qui coram sunt, ms 1 [...] paper damaged⌈amicis maior quam de iis, qui coram suntms 2 amicis maior quam de iis, qui coram sunt, ms 1 [...] paper damaged⌉, cura haberi sms 2 olet. Quo fit, quamvis sciam, ms 1 [...] paper damaged⌈olet. Quo fit, quamvis sciamms 2 olet. Quo fit, quamvis sciam, ms 1 [...] paper damaged⌉ Dominationem Vestram Reverendissimam in eo ms 2 constitutam statu, ut nihil illi fe, ms 1 [...] paper damaged⌈constitutam statu, ut nihil illi fems 2 constitutam statu, ut nihil illi fe, ms 1 [...] paper damaged⌉licitatis addi possit, quod nihilosms 2 ecius, tamen summopere, ms 1 [...] paper damaged⌈ecius, tamen summoperems 2 ecius, tamen summopere, ms 1 [...] paper damaged⌉ ab ipsamet Dominatione Vestra Reverendissima cognoscms 2 ere aveo, quomodo, ms 1 [...] paper damaged⌈ere aveo, quomodoms 2 ere aveo, quomodo, ms 1 [...] paper damaged⌉ in omnibus habeat neque tam benms 2 igna esse potest, ms 1 [...] paper damaged⌈igna esse potestms 2 igna esse potest, ms 1 [...] paper damaged⌉
in Dominationem Vestram Reverendissimam fortuna, quin ms 2 velim illam, ms 1 [...] paper damaged⌈velim illamms 2 velim illam, ms 1 [...] paper damaged⌉ esse longe benigniorem.Gratum igitur mms 2 ihi faciet, ms 1 [...] paper damaged⌈ihi facietms 2 ihi faciet, ms 1 [...] paper damaged⌉ plurimum, si mihi de statu rerum suarum ms 2 notitiam, ms 1 [...] paper damaged⌈notitiamms 2 notitiam, ms 1 [...] paper damaged⌉ fecerit.
De me si forte parem
Dominatio Vestra ms 2 Reverendissima gerit, ms 1 [...] paper damaged⌈Reverendissima geritms 2 Reverendissima gerit, ms 1 [...] paper damaged⌉ solicitudinem,
haec accipiat. Rediens ms 2 huc postli, ms 1 [...] paper damaged⌈huc postlims 2 huc postli, ms 1 [...] paper damaged⌉minio ad patriam (quemadmodum prms 2 ius scripsi, ms 1 [...] paper damaged⌈ius scripsims 2 ius scripsi, ms 1 [...] paper damaged⌉ Dominationi Vestrae Reverendissimae) Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria
Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌊principibus meisSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria
Bona Sforza (*1494 – †1557), Queen of Poland and Grand Duchess of Lithuania (1518-1557); the second wife of Sigismund I Jagiellon; Duchess of Bari and Rossano; daughter of Gian Galeazzo Sforza of Milan and Isabella of Aragon⌋ et omms 2 nibus gratus, ms 1 [...] paper damaged⌈nibus gratusms 2 nibus gratus, ms 1 [...] paper damaged⌉ eram. Verum magni brevis est fortuna ms 2 favoris, quem, ms 1 [...] paper damaged⌈favoris, quemms 2 favoris, quem, ms 1 [...] paper damaged⌉ evestigio sequi solet invidia, qua ms 2 aliquamdiu, ms 1 [...] paper damaged⌈aliquamdiums 2 aliquamdiu, ms 1 [...] paper damaged⌉ male fui affectus. Atqui Deo tms 2 andem et veri, ms 1 [...] paper damaged⌈andem et verims 2 andem et veri, ms 1 [...] paper damaged⌉tate duce superavi omnes inimicos mems 2 os, quantumvis, ms 1 [...] paper damaged⌈os, quantumvisms 2 os, quantumvis, ms 1 [...] paper damaged⌉ iniquissime oppugnabar ab illis, vims 2 cit omnium fortior, ms 1 [...] paper damaged⌈cit omnium fortiorms 2 cit omnium fortior, ms 1 [...] paper damaged⌉ veritas, summa prudentia et aequitams 2 te serenissimorum, ms 1 [...] paper damaged⌈te serenissimorumms 2 te serenissimorum, ms 1 [...] paper damaged⌉ principum meorum suffulta utque illms 2 am clariorem ac, ms 1 [...] paper damaged⌈am clariorem acms 2 am clariorem ac, ms 1 [...] paper damaged⌉ notiorem omnibus efficere possim, quo ms 2 hostes mei pude, ms 1 [...] paper damaged⌈hostes mei pudems 2 hostes mei pude, ms 1 [...] paper damaged⌉fiant et cum technis eorum cognoscanms 2 tur, statui me, ms 1 [...] paper damaged⌈tur, statui mems 2 tur, statui me, ms 1 [...] paper damaged⌉ hinc in causis reipublicae nostrae ms 2 si me per gratiam
principum meorum explicare non potuero, ms 1 omitted⌈si me per gratiam
principum meorum explicare non potuero on the margin, in the hand of Dantiscus⌈si me per gratiam
principum meorum explicare non potuerosi me per gratiam
principum meorum explicare non potuero on the margin, in the hand of Dantiscus⌉ms 2 si me per gratiam
principum meorum explicare non potuero, ms 1 omitted⌉[1] cum ms 2 aliis harum terrarum, ms 1 [...] paper damaged⌈aliis harum terrarumms 2 aliis harum terrarum, ms 1 [...] paper damaged⌉ consiliariis ad comitia regms 2 ni nostri propediem futura, ms 1 [...] paper damaged⌈ni nostri propediem futurams 2 ni nostri propediem futura, ms 1 [...] paper damaged⌉ conferre, multis ad id nms 2 ostratium precibus inductus, quibus reluctari diutius
neque potui neque debui non omissurus in omnem eventum, si adhuc serenissimus
rex vester a matrimonio liber est, explorare in hiis serenissimorum principum
meorum animos, quos iampridem serenissimo regi vestro plurimum prope, ms 1 [...] paper damaged⌈ostratium precibus inductus, quibus reluctari diutius
neque potui neque debui non omissurus in omnem eventum, si adhuc serenissimus
rex vester a matrimonio liber est, explorare in hiis serenissimorum principum
meorum animos, quos iampridem serenissimo regi vestro plurimum propems 2 ostratium precibus inductus, quibus reluctari diutius
neque potui neque debui non omissurus in omnem eventum, si adhuc serenissimus
rex vester a matrimonio liber est, explorare in hiis serenissimorum principum
meorum animos, quos iampridem serenissimo regi vestro plurimum prope, ms 1 [...] paper damaged⌉BL, Cotton MS B XIV, f. 58vnsos et faventes ms 2 esse cognovi.
Quod si haec mea m, ms 1 [...] paper damaged⌈esse cognovi.
Quod si haec mea mms 2 esse cognovi.
Quod si haec mea m, ms 1 [...] paper damaged⌉olimina fortassis
ms 2 frustra concepta non proderunt, certe non nocebunt, mutuae
benevolentiae et fratern, ms 1 [...] paper damaged⌈frustra concepta non proderunt, certe non nocebunt, mutuae
benevolentiae et fraternms 2 frustra concepta non proderunt, certe non nocebunt, mutuae
benevolentiae et fratern, ms 1 [...] paper damaged⌉o amori, qui inter
ms 2 vestrum et meos est principes, ms 1 [...] paper damaged⌈vestrum et meos est principesms 2 vestrum et meos est principes, ms 1 [...] paper damaged⌉, quandoquidem ex eiusmodi ms 2 tractatibus contracta amicitia, ms 1 [...] paper damaged⌈tractatibus contracta amicitiams 2 tractatibus contracta amicitia, ms 1 [...] paper damaged⌉ fieri solet firmior ms 2 atque auctior. Quicquid itaque Dominatio, ms 1 [...] paper damaged⌈atque auctior. Quicquid itaque Dominatioms 2 atque auctior. Quicquid itaque Dominatio, ms 1 [...] paper damaged⌉ Vestra Reverendissima in iis, si ms 2 adhuc restat occasio, per, ms 1 [...] paper damaged⌈adhuc restat occasio, perms 2 adhuc restat occasio, per, ms 1 [...] paper damaged⌉ me geri velit, mihi ms 2 cum primis significet in e, ms 1 [...] paper damaged⌈cum primis significet in ems 2 cum primis significet in e, ms 1 [...] paper damaged⌉o et in quibusvis ms 2 aliis, quae praestare possum, ms 1 [...] paper damaged⌈aliis, quae praestare possumms 2 aliis, quae praestare possum, ms 1 [...] paper damaged⌉ vel ad digituli crepims 2 tum Dominationi Vestrae Reverendissimae su, ms 1 [...] paper damaged⌈tum Dominationi Vestrae Reverendissimae sums 2 tum Dominationi Vestrae Reverendissimae su, ms 1 [...] paper damaged⌉m non gravate obsecuturus. ms 2 Quod de iis adeo lar, ms 1 [...] paper damaged⌈Quod de iis adeo larms 2 Quod de iis adeo lar, ms 1 [...] paper damaged⌉ge ad Dominationem Vestram Reverendissimam hac mams 2 nu mea, ms 1 [...] paper damaged⌈nu meams 2 nu mea, ms 1 [...] paper damaged⌉, quae satis male pingit, nihil rhetorims 2 catu, ms 1 [...] paper damaged⌈catums 2 catu, ms 1 [...] paper damaged⌉s putans me coram cum Dominatione Vestra
Reverendissima, ut consuevi, pure et simpliciter colloqui scripserim, in causa non fuit aliud, quam UUB, H.155, f. 210v amor meus et observantia in Dominationem Vestram Reverendissimam perpetuo duratura, et nisi ms 1 eam, ms 2 eam⌈eam superinscribed⌈eameam superinscribed⌉ms 1 eam, ms 2 eam⌉ vererer temporaria et prolixiori scriptione mea, quae calamum ultro currentem impellit, offendi, ex epistola volumen cresceret, non solum de iis, ms 1 de, ms 2 de⌈de superinscribed⌈dede superinscribed⌉ms 1 de, ms 2 de⌉ quibus amor et
consuetudo nostra Ratisbonensis scribendi argumenta offert, verum etiam de temporibus et
amicis nostris, quos tamen non omnes praeterire potui, imprimis autem reverendum dominum Richard Sampson (†1554), 1522-1525 ambassador of Henry VIII to emperor Charles V⌊doctorem SamsonemRichard Sampson (†1554), 1522-1525 ambassador of Henry VIII to emperor Charles V⌋, cum quo tot annis mihi fuit in Spain (Hispania)⌊HispaniisSpain (Hispania)⌋ et novissime in coronatione Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌊caesarisCharles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌋ Bologna (Bononia), city in Italy at the southern end of the plain of the Po valley, between 1506 and 1860 it belonged to the Papal State⌊BononiaeBologna (Bononia), city in Italy at the southern end of the plain of the Po valley, between 1506 and 1860 it belonged to the Papal State⌋ summa familiaritas, nobilissimum item dominum Thomas Elyot (*ca. 1499 – †1546)⌊Thomam EliotamThomas Elyot (*ca. 1499 – †1546)⌋ equitem auratum. Quos dominos, ne reliquis Dominationem Vestram Reverendissimam onerem, ex animo et, quoad vires meae possunt, salvere iubeo omniaque eis faustissima precor a Dominatione Vestra Reverendissima summopere orans atque pro mutuae nostrae amicitiae iure postulans, ut hanc meam in eos ms 2 inexst, ms 1 [...] paper damaged⌈inexstms 2 inexst, ms 1 [...] paper damaged⌉inctam benevolentiam in notitiam illorum deducere ms 2 non ve, ms 1 [...] paper damaged⌈non vems 2 non ve, ms 1 [...] paper damaged⌉lit gravari. Si quid hic pro illis, maxime ms 2 autem pro, ms 1 [...] paper damaged⌈autem proms 2 autem pro, ms 1 [...] paper damaged⌉ Dominatione Vestra Reverendissima possum, ipse subibo humeris ms 2 nec me labor is, ms 1 [...] paper damaged⌈nec me labor isms 2 nec me labor is, ms 1 [...] paper damaged⌉te gravabit. Dominus Deus eandem ms 2 Dominationem Vestram Reverendissimam quam diutissime sospitet et, ms 1 [...] paper damaged⌈Dominationem Vestram Reverendissimam quam diutissime sospitet etms 2 Dominationem Vestram Reverendissimam quam diutissime sospitet et, ms 1 [...] paper damaged⌉ prosperet in omnibus.
ms 2 Ex castro meo Lubaviensi, XV Octobris MDXXXVI., ms 1 [...] paper damaged⌈Ex Löbau (Lubawa, Lubavia), town in northern Poland, Kulm Land (Ziemia Chełmińska), ca. 67 km E of Graudenz (Grudziądz), the main seat of the bishops of Kulm (Chełmno)⌊castro meo LubaviensiLöbau (Lubawa, Lubavia), town in northern Poland, Kulm Land (Ziemia Chełmińska), ca. 67 km E of Graudenz (Grudziądz), the main seat of the bishops of Kulm (Chełmno)⌋, XV Octobris MDXXXVI.ms 2 Ex castro meo Lubaviensi, XV Octobris MDXXXVI., ms 1 [...] paper damaged⌉
[1] Fragment from the margin of office copy probably written in another place of text of fair copy, which has been lost because of paper damage
| |
4 | IDL 2325 | Thomas CRANMER to Ioannes DANTISCUS, Lambeth, [1540]-06-20 |
received Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1540-08-29
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, in secretary's hand, author's signature, in the same hand as IDL 44, UUB, H. 155, f. 30-31
| 2 | copy in Latin, 18th-century, LSB, BR 19, No. 51
| 3 | register with excerpt in Latin, English, 20th-century, CBKUL, R.III, 30, No. 126
|
Prints: 1 | HIPLER 1891 No. 54, p. 557-559 (in extenso; German register) | 2 | DE VOCHT 1961 No. DE, 414, p. 325-326 (English register; excerpt) | 3 | MACCULLOCH 2007 App., No. II, p. 285-286 (in extenso) |
|
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
UUB, H. 154, f. 31v
Reverendo in Christo Patri et amico carissimo domino Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌊Ioanni DantiscoIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌋ Verneensi(!) tradantur hae literae
UUB, H. 154, f. 30r
Rumor hic erat aliquandiu, carissime Dantisce, nescio quo auctore quave occasione natus, te vivis excessisse. Quem rumorem neutiquam mendacem esse, ut crederem, eo facilius sum adductus, q(uod) tanto iam tempore ab te nullam literam acceperim. Nam totis hisce tribus et eo amplius annis, quod sciam, ad me scripsisti nihil. Itaque persuaseram mihi verisimilius esse te omnino mortuum esse quam vel desidiosum vel mei oblitum vivere, qui solebas esse homo omnium hominum, quos equidem noverim, ad omnia impigerrimus, et erga amicos minime obliviosus aut ingratus. Atque idcirco supervacuum fore putabam si scriberem ad te, quin potius manibus tuis pacem requiemque precatus, Deum orabam, ut in eius caelesti regno socii aliquando et comparticipes esse possimus, quando in hoc seculo nihil amplius commercii inter nos futurum sperarem. Nunc autem, cum te superesse salvum et incolumem dudum intellexerim, volui meis scriptis silentium istud tuum tam diuturnum tamque veternosum interpellare, simul et mei memoriam, si forte tibi exciderim, apud te refricare. Subest et alia in praesentia mihi ad te scribendi causa. Ea est istiusmodi. Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊PuerGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋, quem mihi dederas educandum, iam ad id aetatis pervenit, quo sicuti a magnis et in sapentia precellentibus viris consultum praeceptumque video, constituere quisque debet, quam vivendi viam sit ingressurus. Vocatus igitur a me et iussus uti super ea re deliberaret, respondit, velle se libenter in patriam regredi atque ibi, quod reliquum esset vitae, Deo disponente
UUB, H. 154, f. 30v
transigere, nisi dubitaret, an tu viveres. In quo rerum speumque suarum summa esset collocata dumque hic tamquam ad scopulum haeremus, ecce veluti θεός ἀπὸ μηχανῆς vir nobilis Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌊regisSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌋ vestri apud Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌊caesaremCharles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌋ legatus e vicino The Belgians ⌊BelgarumThe Belgians ⌋ litore, Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊regisHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋ England⌊regniEngland⌋que nostri videndi gratia in hanc insulam traicit. Is super te rogatus, laetum responsum dedit te vivere valereque. Quo nuntio Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊iuvenisGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋ incredibiliter est accensus, ut Poland (Kingdom of Poland, Polonia)⌊patriam suamPoland (Kingdom of Poland, Polonia)⌋ reviseret. Nec ego Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊eiusGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋ tam pio tamque naturali desiderio diutius quivi obsistere. Legatum itaque rogavi, uti Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊iuveneGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋m in comitatum suum admiterret <eiusque transmittendi curam in se susciperet> accepto a me viatico. Sed cum ille varias causas allegaret, quo minus id possit facere, quod proximum erat, transegi cum mercatore quodam de eo per Baltic Sea⌊mareBaltic Sea⌋ Gdańsk (Danzig, Dantiscum), city in northern Poland, on the Bay of Gdańsk at the mouth of the Vistula, on the Baltic, the biggest and wealthiest of the three Great Prussian Cities (Gdańsk, Thorn (Toruń), and Elbing (Elbląg)) with representation in the Council of Royal Prussia; a member of the Hanseatic League⌊DantiscumGdańsk (Danzig, Dantiscum), city in northern Poland, on the Bay of Gdańsk at the mouth of the Vistula, on the Baltic, the biggest and wealthiest of the three Great Prussian Cities (Gdańsk, Thorn (Toruń), and Elbing (Elbląg)) with representation in the Council of Royal Prussia; a member of the Hanseatic League⌋ usque transportando. Quod superest, te obsecro obtestorque per nostram intemeratam amicitiam, ut Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊iuvenemGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋ istum animo non minus benevolo nunc a <me> recipias, quam ego eum puerum olim ab te accepi. Utque sicuti a me hactenus causa et amore tui, neutiquam illiberaliter neque indiligenter est educatus. Ita tu deinceps vel Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊eiusGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋ vel etiam mea causa des operam, ut honesto alicui <vitae> instituto per te applicetur. Invenies Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊eumGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋ ad quidvis satis aptum et idoneum, linguam tenet nostratem tanquam hic fuisset natus. Nec Latinae linguae est ignarus, in qua elegantissimos quosque auctores et iuris civilis rudimenta sub optimis, quos habere potui, preceptoribus effeci, ut degustaret. Praeterea, quo absolutior evaderet, Paris (Lutetia Parisiorum, Parisii), city in central France, on the Seine river, capital of France⌊Lutetiam eum ParisiorumParis (Lutetia Parisiorum, Parisii), city in central France, on the Seine river, capital of France⌋ tamquam Athens (Athenae), city-state in ancient Greece⌊AthenasAthens (Athenae), city-state in ancient Greece⌋ alteras expoliendum misi, ut et eius gentis mores, linguam, litteras perceptas haberet. Postremo
UUB, H. 154, f. 31r
paucis ut finiam, de Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊eoGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋ bene instituendo non minus, mehercule solicitus atque profusus fui, quam si fratris mei germani filius fuisset. Tu cura, ut valeas et mei saepe sis memor, sicut et ego sum tui.
| |
5 | IDL 2337 | Ioannes DANTISCUS to Thomas CRANMER, Heilsberg (Lidzbark Warmiński), 1540-09-01 |
Manuscript sources: 1 | fair copy in Latin, autograph, in secretary's hand, author's signature, NAUK, PRO SP 1/163, f. 1-2
|
Prints: 1 | CRANMER 1833 No. 259, footnote n, p. 300-302 (in extenso) | 2 | CRANMER 1846 p. 402-404 (in extenso; English translation) | 3 | GAIRDNER 1898 No. 4, p. 1 (English register) |
|
Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus
BL PRO SP 1/163, f. 2v
Reverendissimo in Christo Patri, domino Thomas Cranmer (*1489 – †1556), close associate of King Henry VIII Tudor, later advisor to Edward VI Tudor, burned at the stake during the brief restoration of Catholicism in England during Mary Tudor's reign; lecturer at Jesus College in Cambridge; 1532 archbishop of Canterbury⌊Thomae CranmeroThomas Cranmer (*1489 – †1556), close associate of King Henry VIII Tudor, later advisor to Edward VI Tudor, burned at the stake during the brief restoration of Catholicism in England during Mary Tudor's reign; lecturer at Jesus College in Cambridge; 1532 archbishop of Canterbury⌋, archiepiscopo Cantuariensi et England⌊regni AngliaeEngland⌋ primati, fratri carissimo et honorando
BL PRO SP 1/163, f. 1r
Rumorem de morte mea ad te, mi humanissime Cranmere, perlatum eo auctum cf. Thomas CRANMER to Ioannes DANTISCUS Lambeth, [1540]-06-20, CIDTC IDL 2325⌊scribiscf. Thomas CRANMER to Ioannes DANTISCUS Lambeth, [1540]-06-20, CIDTC IDL 2325⌋, quod a me intra triennium nullas acceperis. Hoc quidem non incurantia aut mutuae nostrae amicitiae oblivione contigit, verum ob similem de te rumorem, qui apud nos percrebuit, quem certe, amantissimus utpote tui, dolenter accepi, te, inquam, iussu Henry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌊regis tuiHenry VIII Tudor (*1491 – †1547), 1509-1547 King of England; son of Henry VII Tudor and Elizabeth of York⌋, cum multis aliis bonis viris, praeter omnem aequitatem fuisse e vivis sublatum. Quo intime permotus, non secus atque tu meis, ita et ego tuis manibus aeternam non semel beatitudinem sum precatus. Qua de re, cum eiusmodi rumor, Deo gratia, utrique falsus evanuit, gaudendum nobis et ad pristinum benevolentiae officium et animo et scripto redeundum est. Tu tamen, ne te πυραύ<σ>του μόρος[1] occupet, cum ea sint apud vos tempora, quae nulla prius in Europe (Europa), the continent⌊orbis ChristianiEurope (Europa), the continent⌋ regione fuerunt umquam, caveas: plura adderem, nisi vererer has fraudi tibi futuras, si in alterius quam in tuas manus inciderent.
Quid apud vos agatur, gratius mihi fuisset scire a te, quam de iis, qui multa incerta pro certis nobis denuntiant. Tot scilicet bonorum ecclesiae direptiones paper damaged⌈[reptiones]reptiones paper damaged⌉ [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ quae modum et paper damaged⌈[quae modum et]quae modum et paper damaged⌉[2] numerum non habent, in utrumque promiscue sexum supplicia, quodque magis his omnes in admirationem ac detestationem inducit, tot coniugia totque contra omnes, tum humanas, tum etiam divinas leges repudia. Quae tamen, quamvis passim hic in vulgus sparsa, pro veris habentur, apud me adhuc sunt ambigua.
Nonnihil ad credendum me compellit, quod tu, cum sis et archiepiscopus, et England⌊regni vestriEngland⌋ primas, ministrum ecclesiae tuae, longe alio quam prius nomine, te cf. Thomas CRANMER to Ioannes DANTISCUS Lambeth, [1540]-06-20, CIDTC IDL 2325, letter subscribed: Amicus tibi non minus etiam nunc quam olim animo coniunctissimus Thomas ecclesiae Cantuariensis minister⌊subscribiscf. Thomas CRANMER to Ioannes DANTISCUS Lambeth, [1540]-06-20, CIDTC IDL 2325, letter subscribed: Amicus tibi non minus etiam nunc quam olim animo coniunctissimus Thomas ecclesiae Cantuariensis minister⌋. Ministri quidem sumus omnes, ecclesiarum qui sumus episcopi; hoc tamen titulo, quo Paul of Tarsus, Saint (*5-10 AD – †64-67 AD), the most important missionary and theologian of early Christianity, known as the Apostle of Nations, author of Letters, the main figure of the Acts of the Apostles⌊PaulusPaul of Tarsus, Saint (*5-10 AD – †64-67 AD), the most important missionary and theologian of early Christianity, known as the Apostle of Nations, author of Letters, the main figure of the Acts of the Apostles⌋ usus est, abuti non deberemus. Is etenim, qui speculatur, non est sine ministerio, BL PRO SP 1/163, f. 1v, sua tamen ob id vocatione non privatur. Nos porro hic sub christianissimo pientissimoque Sigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌊regeSigismund I Jagiellon (Zygmunt I) (*1467 – †1548), King of Poland and Grand Duke of Lithuania (1506-1548); Duke of Głogów (Glogau) (1499-1506), Duke of Opava (1501-1506), Governor of Silesia (1504-1506); son of King Kazimierz IV Jagiellon and Elisabeth of Austria⌋ degentes, Favorinus of Arelate (*85 – †150), one of the most learned sophists of Hadrian’s era⌊Phouorini(!) instead of Favorini⌈Phouorini(!)Phouorini(!) instead of Favorini⌉Favorinus of Arelate (*85 – †150), one of the most learned sophists of Hadrian’s era⌋ apud Aulus Gellius (*ca. 130 – †after 180), Roman writer, author of "Noctes Atticae"⌊GelliumAulus Gellius (*ca. 130 – †after 180), Roman writer, author of "Noctes Atticae"⌋ praecepto, cf. Gel. I 104 Vive ergo moribus praeteritis, loquere verbis praesentibus ⌊utimur verbis praesentibus, et moribus vivimus antiquiscf. Gel. I 104 Vive ergo moribus praeteritis, loquere verbis praesentibus ⌋, in quibus et vos olim non infelices inter alios mortales fuistis; adeo etiam, quemadmodum recens nosti, quod de insigni ad te coniugio scripserim, hoc si ad eum modum, ut cum Anne of Cleves (*1515 – †1557), Queen of England (1540-01-06 - 1540-07-09) as the fourth wife of Henry VIII Tudor; daughter of John III the Peaceful, Duke of Cleves, and Maria of Jülich-Berg⌊IuliacenseAnne of Cleves (*1515 – †1557), Queen of England (1540-01-06 - 1540-07-09) as the fourth wife of Henry VIII Tudor; daughter of John III the Peaceful, Duke of Cleves, and Maria of Jülich-Berg⌋ successisset, in quas me turbas non coniecissem? Eas a me Deus per suam misericordiam avertit.
Quem vero apud vos exitum hoc turbulentissimum cum tot commutatis Helenis malum, et haec tanta et tam impia diritas aliquando habebit, nemo sanae mentis non videt, quantumvis
cf. V. Max. 1:3:26-28 lento enim gradu ad vindictam sui divina procedit ira tarditatemque supplicii gravitate pensat ⌊lento divina ira gradu procedatcf. V. Max. 1:3:26-28 lento enim gradu ad vindictam sui divina procedit ira tarditatemque supplicii gravitate pensat ⌋. Quam ut ab hac vestra praedivite England⌊InsulaEngland⌋, quae mihi ob multam humanitatem in ea perceptam carissima est, et a vobis omnibus mihi carissimis, diutissime Dominus Deus contineat, immo numquam exerceat, impense oro; tantum abest, ut quicquam adversi imprecer.
Ceterum quod honorificis illis relictis titulis usu receptis adeo me mentis(?) tuae(?) gau(?)dium paper damaged⌈[dium]dium paper damaged⌉ [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉ ma paper damaged⌈[ma]ma paper damaged⌉gna paper damaged⌈[na]na paper damaged⌉ gratia(?) [...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉. Itaque paper damaged⌈[Itaque(?)]Itaque paper damaged⌉[3] magnas gratias habeo, quod Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊puerumGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋, quem Regensburg (Ratisbona), city in southeastern Germany, Bavaria, on the Danube river⌊RatisbonaeRegensburg (Ratisbona), city in southeastern Germany, Bavaria, on the Danube river⌋ ad Danube (Dunaj, Donau), river in central and eastern Europe⌊DanubiumDanube (Dunaj, Donau), river in central and eastern Europe⌋ in aula Charles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌊caesarisCharles V of Habsburg (*1500 – †1558), ruler of the Burgundian territories (1506-1555), King of Spain as Charles I (1516-1556), King of Naples and Sicily, King of the Romans (1519-1530), Holy Roman Emperor of the German Nation (elected 1519, crowned 1530, abdicated 1556); son of Philip I the Handsome and Joanna the Mad of Castile⌋ quondam famulatui tuo addixeram, adeo liberaliter educari commiseris. Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊HuncGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋ revera, cum tuis me verbis et litteris salutaret, a facie non minus, quam alium quempiam exoticum, a me numquam prius visum, noveram; fuitque eo mihi gratior, quod tua opera et adminiculo in adulescentem orig. adolescentem⌈adulescentemadulescentem orig. adolescentem⌉ moribus et litteris non incultum excreverit; qui si institutum, quod coepit, prosequi non intermiserit, quod ad reliquum vitae tempus pertinebit, facile assequetur. Tibi vero iterum atque iterum gratias ago, quod Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊illumGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋, ad meam commendationem et nostrae inter nos BL PRO SP 1/163, f. 2r amicitiae rationem, tam benigne et largiter tuo impendio in litterarum studiis exercitum foveris hucque ad me non sine viatico remiseris. Hinc clare liquet Athenaeus of Naucratis (fl. about the end of the 2nd and beginning of the 3rd century AD), Greek rhetorician and grammarian⌊AthenaeumAthenaeus of Naucratis (fl. about the end of the 2nd and beginning of the 3rd century AD), Greek rhetorician and grammarian⌋ non recte sensisse ⌊amicos non esse, qui procul degunt ⌋; cum tu, ab orbe nostro divisus, in hoc Georgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌊iuveneGeorgius Rogenellus Lithuanian, at least from 1534 scholar of Trinity Hall in Cambridge; ca. 1530 entered the service of Thomas Cranmer on Dantiscus' recommendation and came back to Poland after ca. 10 years (GAIRDNER 1883, p. 80)⌋, cuius parentes <non> nisi fama agnovi, mihi fueris officiosissimus.
Proinde ubi vicissim gratum tibi facere tibique aut tuis ex usu et re esse possum, propensissimam meam offero operam, qua in eventis periculosi huius temporis proque fortunarum et facult paper damaged⌈[t]t paper damaged⌉atum mearum satis lauta, Deo gratia, condicione, libere atque tuto utere tibique persuade me tui esse assiduissime memorem. Itaque, si me amas, quod certo existimo, copiose de tuo ac rerum vestrarum statu rescribe. Id ipsum per mercatores Citizens of Gdańsk ⌊gentiles meosCitizens of Gdańsk ⌋, qui London (Londinium), city in England, on the Thames river⌊LondiniLondon (Londinium), city in England, on the Thames river⌋ agunt, commode quandocumque libuerit facies mihique mirum in modum gratificaberis.
Postscript:
[...] paper damaged⌈[...][...] paper damaged⌉[4] non potui mihi ab hoc appendiculo temperare, quin paper damaged⌈[quin(?)]quin paper damaged⌉ item ad te cf. Carmen paraeneticum ad Constantem Alliopagum. Pio lectori before 1539-08-13, CIDTC IDP 53; Carmen paraeneticum ad Constantem Alliopagum before 1539-08-13, CIDTC IDP 54⌊vitae meae cursumcf. Carmen paraeneticum ad Constantem Alliopagum. Pio lectori before 1539-08-13, CIDTC IDP 53; Carmen paraeneticum ad Constantem Alliopagum before 1539-08-13, CIDTC IDP 54⌋, de quo saepe inter nos, quando una essemus, collocutio incidit, atque institutum prelis, me invito etiamnum et inscio, cf. Ioannes Dantiscus (Jan Dantyszek), Ioannis Dantisci episcopi Varmiensis Carmen paraeneticum, iuvenibus huius temporis non inutile, ad ingenuum adolescentem Constantem Alliopagum, Kraków, Hieronymus WIETOR, 1539 ⌊excussumcf. Ioannes Dantiscus (Jan Dantyszek), Ioannis Dantisci episcopi Varmiensis Carmen paraeneticum, iuvenibus huius temporis non inutile, ad ingenuum adolescentem Constantem Alliopagum, Kraków, Hieronymus WIETOR, 1539 ⌋ mitterem. In cf. Carmen paraeneticum ad Constantem Alliopagum. Pio lectori before 1539-08-13, CIDTC IDP 53; Carmen paraeneticum ad Constantem Alliopagum before 1539-08-13, CIDTC IDP 54⌊eocf. Carmen paraeneticum ad Constantem Alliopagum. Pio lectori before 1539-08-13, CIDTC IDP 53; Carmen paraeneticum ad Constantem Alliopagum before 1539-08-13, CIDTC IDP 54⌋ vivum tibi tui Dantisci simulacrum seu iconisma depinxi; hocque ob id, ut et tu mihi, quam ducas vitam et si comparem, quemadmodum Paul of Tarsus, Saint (*5-10 AD – †64-67 AD), the most important missionary and theologian of early Christianity, known as the Apostle of Nations, author of Letters, the main figure of the Acts of the Apostles⌊PauloPaul of Tarsus, Saint (*5-10 AD – †64-67 AD), the most important missionary and theologian of early Christianity, known as the Apostle of Nations, author of Letters, the main figure of the Acts of the Apostles⌋ tribuitur, duxeris, significationem facias. Apud nos caelibatu et libero lectulo nihil est iucundius ac written over et(?)⌈et(?)acac written over et(?)⌉ dulcius. Iocari libuit, haec enim scribens, visus sum mihi tecum vel in symposio, ut solebamus, vel in nave Danubiana, ad quam me comiter ex Regensburg (Ratisbona), city in southeastern Germany, Bavaria, on the Danube river⌊RatisbonaRegensburg (Ratisbona), city in southeastern Germany, Bavaria, on the Danube river⌋ superioribus annis comitasti abeuntem, confabulari. Quod pro iure veteris inter nos comparatae necessitudinis ne[cnon] or no[nnisi] text damaged⌈necnon text damaged⌈[cnon]cnon text damaged⌉ne[cnon] or no[nnisi] text damaged⌉ familiaritatis boni te puto consulturum.
Tuus ille, inquam, totus tuus Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌊Ioannes DantiscusIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), eminent diplomat and humanist in the service of the Jagiellons, neo-Latin poet; 1530-1537 Bishop of Kulm; 1537-1548 Bishop of Ermland⌋ episcopus Varmiensis manu mea scripsi
[1] Over Greek words gloss in another hand: Salamandrae fatum
[2, 3, 4] A line of text illegible along the trace of folding
| |