» CORPUS of Ioannes Dantiscus' Texts & Correspondence
Copyright © Laboratory for Source Editing and Digital Humanities AL UW

All Rights Reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photocopy, recording or any other information storage and retrieval system, without prior permission in writing from the publisher.

Text #589

Stanisław HOZJUSZ (HOSIUS) to Samuel MACIEJOWSKI
Cracow 1548-07-10
Prints:
1DANTISCUS 1548 p. A iij + 3 pp. not numbered (in extenso)
2DANTISCUS 1571 p. [A9r]-[A10]v (in extenso)
3DANTISCUS 1576 p. [A9r]-[A10]v (in extenso)
4DANTISCUS 1764 p. 181-184 (in extenso)
5HIPLER 1857 p. 293-295 (in extenso)
6HE 1 No. 292, p. 263-264 (in extenso)
7Dantisci Carmina Appendix, No. 9, p. 310-311 (in extenso)

 

Text & apparatus & commentaryPlain textText & commentaryText & apparatus

 

Reverendissimo in Christo Patri et Domino, domino Samuel Maciejowski (*1499 – †1550), humanist and diplomat, one of the most trusted advisors to King Sigismund I and then to his son Sigismund II Augustus; from 1521 Canon of the Collegiate Chapter in Sandomierz, and from 1530 in Kielce; from 1531 Canon of Gniezno; from 1532 or 1533 to 1537 royal secretary (previously scribe at the royal chancellery); 1537-1539 Grand Secretary; 1539-1547 Crown Vice-Chancellor; 1539-1541 Bishop of Chełm; 1541-1545 Bishop of Płock; 1545-1550 Bishop of Cracow; 1547-1550 Crown Grand Chancellor; in 1532 royal envoy to Rome; in 1534 and 1538 royal envoy to the local diets (WYCZAŃSKI 1990, p. 257-258; Urzędnicy 10, p. 184; PSB 19 Machowski - Maria Kazimiera, p. 64-69)Samueli Dei gratia episcopo CracoviensiSamuel Maciejowski (*1499 – †1550), humanist and diplomat, one of the most trusted advisors to King Sigismund I and then to his son Sigismund II Augustus; from 1521 Canon of the Collegiate Chapter in Sandomierz, and from 1530 in Kielce; from 1531 Canon of Gniezno; from 1532 or 1533 to 1537 royal secretary (previously scribe at the royal chancellery); 1537-1539 Grand Secretary; 1539-1547 Crown Vice-Chancellor; 1539-1541 Bishop of Chełm; 1541-1545 Bishop of Płock; 1545-1550 Bishop of Cracow; 1547-1550 Crown Grand Chancellor; in 1532 royal envoy to Rome; in 1534 and 1538 royal envoy to the local diets (WYCZAŃSKI 1990, p. 257-258; Urzędnicy 10, p. 184; PSB 19 Machowski - Maria Kazimiera, p. 64-69), Regni Poloniae cancellario, domino suo et patrono beneficentissimo, Stanisław Hozjusz (Stanisław Hosz, Stanislaus Hosius) (*1504 – †1579), diplomat and theologian; 1534-1538 secretary to the Bishops of Cracow Piotr Tomicki and Jan Chojeński; 1538-1549 royal secretary; 1538-1549 Canon of Ermland (Warmia) and from 1539 Cantor; 1540-1550 Canon of Cracow; 1549-1551 Bishop of Kulm (Chełmno); 1551-1579 Bishop of Ermland; in 1560 elevated to Cardinal; 1561-1563 Papal Legate to the General Council of Trent; in 1573 appointed Grand Penitentiary to Pope Gregory XIII (SBKW, p. 95-96; KOPICZKO 2, p. 129-130)Stanislaus HosiusStanisław Hozjusz (Stanisław Hosz, Stanislaus Hosius) (*1504 – †1579), diplomat and theologian; 1534-1538 secretary to the Bishops of Cracow Piotr Tomicki and Jan Chojeński; 1538-1549 royal secretary; 1538-1549 Canon of Ermland (Warmia) and from 1539 Cantor; 1540-1550 Canon of Cracow; 1549-1551 Bishop of Kulm (Chełmno); 1551-1579 Bishop of Ermland; in 1560 elevated to Cardinal; 1561-1563 Papal Legate to the General Council of Trent; in 1573 appointed Grand Penitentiary to Pope Gregory XIII (SBKW, p. 95-96; KOPICZKO 2, p. 129-130) salutem dicit.

Pervenit in manus meas cf. Ioannes Dantiscus (Jan Dantyszek), Hymni aliquot ecclesiastici, variis versuum generibus, de Quadragesimae Ieiunio & sex eius diebus Dominicis, deque horis Canonicis Christi Passionis tempore. Et de Resurrectione, Ascensione, Spiritussancti missione, Matreque gloriosissima Maria Virgine, recens aediti. Cracoviae apud Viduam Hiero(nymi) Vieto(ris), Anno d(omi)ni M.D.XLVIII., ed. by Stanisław Hozjusz, Kraków, Hieronymus WIETOR's widow, 1548 Libellus hic Hymnorumcf. Ioannes Dantiscus (Jan Dantyszek), Hymni aliquot ecclesiastici, variis versuum generibus, de Quadragesimae Ieiunio & sex eius diebus Dominicis, deque horis Canonicis Christi Passionis tempore. Et de Resurrectione, Ascensione, Spiritussancti missione, Matreque gloriosissima Maria Virgine, recens aediti. Cracoviae apud Viduam Hiero(nymi) Vieto(ris), Anno d(omi)ni M.D.XLVIII., ed. by Stanisław Hozjusz, Kraków, Hieronymus WIETOR's widow, 1548 ad imitationem Prudentii conscriptus, a Ioannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), diplomat, neo-Latin poet and traveller; 1504 royal scribe; 1507 referendary for Prussian affairs at the court of Sigismund Jagiellon; 1508-1513 royal envoy to Prussian towns and to the Prussian assemblies; 1515 secretary of the Polish legation at the imperial court; in 1516-1532 envoy in the service of the king of Poland Sigismund Jagiellon and emperors Maximilian and Charles V of Habsburg; 1529 Kulm canon; 1530-1537 bishop of Kulm; 1537-1548 bishop of Ermlandviro quodam pio et doctoIoannes Dantiscus (Johannes von Höfen, Ioannes de Curiis, Jan Dantyszek, Johannes Flachsbinder) (*1485 – †1548), diplomat, neo-Latin poet and traveller; 1504 royal scribe; 1507 referendary for Prussian affairs at the court of Sigismund Jagiellon; 1508-1513 royal envoy to Prussian towns and to the Prussian assemblies; 1515 secretary of the Polish legation at the imperial court; in 1516-1532 envoy in the service of the king of Poland Sigismund Jagiellon and emperors Maximilian and Charles V of Habsburg; 1529 Kulm canon; 1530-1537 bishop of Kulm; 1537-1548 bishop of Ermland, qui modestiae causa nomen suum edi noluit. Quem ego cum legissem, dignum iudicavi, qui manibus omnium versaretur, quibus pietas cordi est, ad quam vehementer libellus hic excitare videtur.

In quo memoria Christi beneficiorum omnium ita sub oculos subicitur, ut quisquis legerit diligentius, non possit eius amore singulari non accendi, a quo se tantis beneficiis immerentem (quid dicam immerentem?) immo vero extrema quaeque supplicia merentem affectum esse recolit. Est autem haec admirabilis et stupenda quaedam cf. Vulg. Ps (G) 71:11:1 mutatio dexterae excelsicf. Vulg. Ps (G) 71:11:1 , quod qui Libelli huius auctor est, is eadem aliquando fuit infirmitate praeditus, qua sumus nos. Nam et iuvenis ab iis, quae aetas illa fert, non abhorruit, et bonam aetatis suae partem in aula consumpsit, print 1 4 cuiusvis rei potius, quam virtutis, magistra, ita ut longe tum ab illo distaret, quem eum nunc esse videmus,
print 2 3 omitted
cuiusvis rei potius, quam virtutis, magistra, ita ut longe tum ab illo distaret, quem eum nunc esse videmusprint 1 4 cuiusvis rei potius, quam virtutis, magistra, ita ut longe tum ab illo distaret, quem eum nunc esse videmus,
print 2 3 omitted
.

print 1 4 Dicas: ex Saulo Paulum, ex persecutore factum apostolum. Nam ut nos vita nunc nostra persequimur Ecclesiam Dei, sic et ille persecutus est olim.,
print 2 3 omitted
Dicas: ex Saulo Paul of Tarsus, Saint (*5-10 AD – †64-67 AD), the most important missionary and theologian of early Christianity, known as the Apostle of Nations, author of Letters, the main figure of the Acts of the ApostlesPaulumPaul of Tarsus, Saint (*5-10 AD – †64-67 AD), the most important missionary and theologian of early Christianity, known as the Apostle of Nations, author of Letters, the main figure of the Acts of the Apostles, ex persecutore factum apostolum. Nam ut nos vita nunc nostra persequimur Ecclesiam Dei, sic et ille persecutus est olim.print 1 4 Dicas: ex Saulo Paulum, ex persecutore factum apostolum. Nam ut nos vita nunc nostra persequimur Ecclesiam Dei, sic et ille persecutus est olim.,
print 2 3 omitted
Tandem vero, misericordia Dei non postremum honoris gradum print 1 3 4 in ea consecutus,
print 2 inconsecutus
in ea consecutusprint 1 3 4 in ea consecutus,
print 2 inconsecutus
, print 1 4 exuit veterem hominem, novum induit 3:9:10expoliantes vos veterem hominem cum actibus eius et induentes novum eum qui renovatur in agnitionem secundum imaginem eius qui creavit eum,
print 2 3 est
cf. Vulg. Col 3:9:10 expoliantes vos veterem hominem cum actibus eius et induentes novum eum qui renovatur in agnitionem secundum imaginem eius qui creavit eum exuit veterem hominem, novum induitcf. Vulg. Col 3:9:10 expoliantes vos veterem hominem cum actibus eius et induentes novum eum qui renovatur in agnitionem secundum imaginem eius qui creavit eum print 1 4 exuit veterem hominem, novum induit 3:9:10expoliantes vos veterem hominem cum actibus eius et induentes novum eum qui renovatur in agnitionem secundum imaginem eius qui creavit eum,
print 2 3 est
, et quanto saeculi quondam, tanto nunc Christi amore exarsit, ut non alia magis in re affecta in hac et aetate, et valetudine sua, quam in iugi Christi beneficiorum meditatione versetur. Quod non ex iis, quae scribit modo, verum etiam ex eo colligere licet, quod nullum prorsus diem intermittere dicitur, quo sacris non operetur, quo tremendum illud sacrificium non peragat, in quo simul omnia Christi beneficia repraesentantur.

print 1 4 Quis ergo est, qui iudicare deinceps audeat servum alienum 14:4:1tu quis es qui iudices alienum servum , cum quem certum etiam sit multis nunc esse peccatis obnoxium, qualis ad vesperam sit futurus, certum esse queat nemini.,
print 2 3 omitted
cf. Vulg. Rm 14:4:1 tu quis es qui iudices alienum servum Quis ergo est, qui iudicare deinceps audeat servum alienumcf. Vulg. Rm 14:4:1 tu quis es qui iudices alienum servum , cum quem certum etiam sit multis nunc esse peccatis obnoxium, qualis ad vesperam sit futurus, certum esse queat nemini.print 1 4 Quis ergo est, qui iudicare deinceps audeat servum alienum 14:4:1tu quis es qui iudices alienum servum , cum quem certum etiam sit multis nunc esse peccatis obnoxium, qualis ad vesperam sit futurus, certum esse queat nemini.,
print 2 3 omitted
Sed, ut ad Libellum redeam, de quo mihi fuit initio sermo institutus, cum nihil in eo repertum esset, quod non pie, sancte, catholice scriptum videretur, quamvis auctoris nomen edi maluissem, quando tamen sic illi visum est, ut anonymus in lucem prodiret, feci satis voluntati eius ac suppresso auctoris nomine typis libellum excudendum curavi.

Quoniam vero summa Celsitudini Tuae cum auctore libelli necessitudo intercedit, cum hac de causa tibi potissimum eum dicandum putavi, tum, quod solus tu esse videris in republica ecclesiastica regni huius, cui hoc genus scripta merito dicari debeant. Quandoquidem tibi prae ceteris curae est, ut sana in ecclesia doctrina retineatur. Quam etiam ob causam e superiore loco, non raro Dei voluntatem in domo Dei nobis explicas ac pro virili tua contendis et elaboras, ut propagetur Christi Evangelium, quod non in verbis scripturarum, sed in sensu, non in superficie, sed in medulla, non in sermonum est foliis, sed in radice rationis.

Deum precor, ut pios et sanctos conatus tuos provehat, quo possis motus concitatos et fluctus, quibus operta propemodum est Ecclesiae navicula, sedare. Illius virtute, qui dormiens excitatus, comminatus est vento et dixit mari: Tace, obmutesce. Et cessavit ventus, et facta est tranquillitas magna.

Quam nobis non pro nostris meritis, sed pro gratia sua et misericordia concedere dignetur, qui solus imperat ventis et mari, et oboediunt ei. Qui te nobis diu servet incolumem et felicem.